İçeriğe atla

Ali Keda

Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin Başbakanı
Görevde
Makama geliş
18 Kasım 2019
Yerine geldiğiFawaz Hilal
Kişisel bilgiler
Doğum 1973 (50-51 yaşında)
Harbanuş, İdlib, Suriye
Bitirdiği okul Halep Üniversitesi

Ali Abdulrahman Keda (Arapça : علي كده; 1973), 2019'dan beri Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin üçüncü Başbakanı olarak görev yapan Suriyeli bir siyasetçi ve mühendis.

Erken dönemi

Keda, 1973 yılında İdlib Valiliğine bağlı Harbanuş köyünde doğdu. Halep Üniversitesi'nden elektrik mühendisliği ve bir devlet askeri akademisinden askeri mühendislik dereceleri aldı.[1] Daha sonra Suriye ordusuna katıldı, Halep Valiliği'ndeki El Neyrab askeri hava üssünde teknisyen olarak görev yaptı ve yarbay rütbesine terfi etti. Mart 2011'de, Suriye iç savaşının başlangıcında, altı ay sonra yeniden katılmadan önce ordudan ayrıldı, tutuklandı ve serbest bırakıldıktan sonra 2012'de tekrar kaçtı.[2]

Keda'nın Fetih Ordusu'nun güvenlik departmanının başkan yardımcısı olarak görev yaptığı iddia ediliyor. Dağılmasının ardından istifa etmeden önce Şam Lejyonu'nda güvenlik görevlisi olarak görev yaptı. Daha sonra Özgür Polis için çalıştı, ancak Kurtuluş Hükûmetine katıldıktan sonra görevden alındı.[2]

Siyasi kariyeri

Keda başlangıçta yerel meclislerle çalıştı.[2] Kasım 2018'de kurulan Fawaz Hilal'in yönetiminde, İçişleri ve Halkla İlişkilerden sorumlu Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı.[3] Hilal'in kabinesinin bir yıllık görev süresinin sonunda istifa etmesinin ardından[4] Keda'ya yeni hükûmeti Genel Şura Meclisine sunması için otuz gün süre verildi.[3] 18 Kasım 2019'da Keda'nın hükûmeti Genel Şura Konseyi tarafından onaylandı ve oyların %65'ini alarak başbakan seçildi.[4] Atanmasından kısa bir süre sonra, İdlib'de ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin sayısındaki artışla mücadele etme sözü verdi.[5]

23 Mart 2020'de Keda, Abdullah al-Shawi'yi yönetimin Suriye'deki COVID-19 pandemisine yanıtını koordine etmeyi amaçlayan bir acil durum komitesine başkanlık etmekle görevlendirdi. Toplantılara maskesiz katıldığı için eleştirildi.[6]

Le Temps ile yaptığı bir röportajda Keda, uluslararası topluma Kurtuluş Hükûmeti ile koordinasyon içinde İdlib'e insani yardım ulaştırması çağrısında bulundu. Ayrıca Beşar Esad hükûmetinin "terörist" olduğunu belirterek Avrupa Birliği'ni "Suriye'deki durumun gerçekliğini tanımaya" çağırdı.[7]

1 Aralık 2020'de, Genel Şura Konseyi tarafından oyların % 81'ini alarak yeniden başbakan seçildi Oylama, onun atanmasını Suriye başbakanı Hüseyin Arnous'unkiyle karşılaştıran muhalefet aktivistleri tarafından eleştirildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ ""علي كده" ضابط منشق ومسؤول أمني.. رئيسا جديدا لحكومة الإنقاذ". SMART News Agency (İngilizce). 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  2. ^ a b c "Ali Keda, a dissident officer and security official, is now new head of Salvation Government". SMART News Agency (İngilizce). 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  3. ^ a b "من هو علي كده رئيس "حكومة الإنقاذ" الجديد". عنب بلدي (Arapça). 18 Kasım 2019. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  4. ^ a b "BBC Monitoring – Analysis: Who's behind the 'Salvation Government' running northern Syria?". monitoring.bbc.co.uk. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  5. ^ al-Khateb, Khaled (29 Aralık 2019). "Reshuffle of HTS-linked government fails to bring hope in Idlib". Al-Monitor (İngilizce). 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  6. ^ "The Jihadi-Backed Salvation Government and Covid-19 in Northwest Syria". www.washingtoninstitute.org (İngilizce). 28 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  7. ^ "Idlib, capitale syrienne du désespoir". Le Temps (Fransızca). 3 Eylül 2020. ISSN 1423-3967. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  8. ^ "ديموقراطية تحرير الشام.. إعادة انتخاب "علي كدة" رئيساً للحكومة ومنافسيه مجهولين". وكالة ستيب الإخبارية (Arapça). 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak Mandası</span> Ağustos 1920de Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan Sevr Antlaşması sonucunda Birleşik Krallık yönetimindeki manda idaresi

Birleşik Krallık Irak Mandası, Ağustos 1920'de Osmanlı İmparatorluğu ile yapılan Sevr Antlaşması sonucunda Birleşik Krallık yönetimindeki manda idaresi. Bu yönetim 26 Nisan 1920'de İtalya'daki San Remo Konferansı'nda belirlenmişti. Mezopotamya'da Fransa kontrolündeki Lübnan ve Suriye mandaları da bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye lirası</span> Suriyenin para birimi

Suriye lirası, Suriye'de kullanılan para birimidir. Bir lira, yüz kuruştan (piastre) oluşmaktadır. Ancak günümüzde Suriye lirasında kuruşlar tedavülde kullanılmamaktadır. Suriye Lirası'nın uluslararası kısaltılışı SYP'dir. Suriye Lirası'nın üzerinde ihracat kısıtlamaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">İdlib</span> Suriyenin kuzeybatısında bulunan şehir

İdlib veya İdlip, Suriye'nin kuzeybatısında bulunan ve aynı isimli yönetim bölgesinin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bab el-Hava Sınır Kapısı</span>

Bab el-Hava Sınır Kapısı, Suriye ile Türkiye arasındaki uluslararası geçişlere açık Suriye sınır kapısı. Sınırın Türkiye tarafında ise Cilvegözü Sınır Kapısı bulunmaktadır. Bu kapılar, İskenderun ile Suriye'nin Halep kentleri arasında M45 Suriye Karayolu ve D827 Türk Karayolu üzerinde yer almakta ve kamyon ve otobüs uzun hatlarında kullanılan bir sınır geçiş noktasıdır. Sınırın Türk tarafında en yakın şehir Hatay İline bağlı Reyhanlı ilçesi ve Suriye tarafında en yakın yerleşim yeri olarak El-Dana ve Atarib kasabaları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fetih Ordusu</span> İslamcı gerilla ittifakı

Fetih Ordusu, Suriye'nin İdlib ilinde bulunan muhalif grupların bir araya gelmesiyle oluşturulmuş bir operasyon gücüdür.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Geçici Hükûmeti</span> Sürgündeki Suriye hükûmeti

Suriye Geçici Hükûmeti,, Suriye'deki muhalif hükûmettir. Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu tarafından kurulmuştur. Geçici Hükûmet, Suriye muhalefeti adına ülkenin bazı alanlarını kontrol etmekte olup Baasçı Suriye Bakanlar Kurulunu tanımayarak ülkedeki tek meşru hükûmet olduğunu iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye muhalefeti</span> Esad ailesinin Suriyedeki yönetimine muhalif bir grup

Suriye muhalefeti, Suriye Ulusal Koalisyonu ve alternatif bir Suriye hükûmeti olarak belirli toprak kontrolüne sahip Suriye hükûmeti karşıtı gruplar tarafından temsil edilen siyasi yapıdır.

Cebel ez-Zaviye harekâtı, Suriye Ordusu ile muhalif güçler arasındaki İdlib ili çatışmaları (2011-12) sırasında, 19-20 Aralık 2011 tarihlerinde gerçekleşen harekât. İnsan hakları ve muhalefet eylemcileri, 19 ve 20 Aralık 2011 tarihlerinde İdlib ilinin kuzeybatı tepelerinde ve köylerinde Suriye güvenlik güçleri tarafından 200 kişi öldürüldüğünü açıkladı. Devletin Suriyeli haber ajansı, bir teröristin öldüğünü ve birkaç yaralı daha olduğunu iddia etti.

Tahrir el-Şam veya Şam Kurtuluş Heyeti, kısaca HTŞ, Suriye İç Savaşı'na katılan aktif bir selefi cihad örgütüdür. Örgüt, 28 Ocak 2017'de Cebhe Fetih el-Şam, Ensaruddin Cephesi, Ceyşu's-Sünne, Liva El-Hak ve Nureddin Zengi Hareketi grupları arasında bir birleşmeyle kuruldu. Açıklamanın ardından ek gruplar ve kişiler katıldı. Birleştirilmiş grup şu anda Cebhe Fetih el-Şam ve eski Ahrar el-Şam liderleri tarafından yönetiliyor, ancak Yüksek Komuta diğer grup liderlerinden oluşuyor. Daha muhafazakâr ve selefi unsurları temsil eden pek çok grup ve kişi Ahrar el-Şam’dan ayrıldı. Hâlen, bazı analistler ve medya kuruluşları bu gruba önceki isimleri olan el-Nusra Cephesi veya Cebhe Fetih el-Şam demeye devam etmektedir. Tahrir el-Şam'ın Suriye'de el-Kaide'nin temsilcisi olarak görülmesi ve grubun üst düzey yöneticilerinin el-Kaide ile bağlantısı olduğu iddiası, özellikle Ebu Cabir'in de aynı şekilde aşırı görüşlere sahip olduğu iddiası sonrası Ensaruddin Cephesi ve Nureddin Zengi Hareketi HTŞ ile bütünlüğü bozdu, bağımsız hareket etmeye başladı. Bu iddialara karşın Tahrir el-Şam el-Kaide'nin Suriye şubesi olduğunu kabul etmemektedir ve örgüt kurulurken yapılan açıklamada, grubun "önceki kuruluşların veya hiziplerin bir uzantısı değil, bağımsız bir örgüt olduğunu" söylenmiştir. Ek olarak, birleşmenin bir parçası olan Nureddin Zengi gibi bazı hizipler bir zamanlar ABD tarafından desteklenmiştir. Rusya, Tahrir el-Şam'ın Suriye'yi el-Kaide'nin İslami bir emirlik hâline getirme hedefini sürdürdüğünü iddia ediyor. Tahrir el-Şam, İdlib ilinde varlık gösteren Suriye Kurtuluş Hükûmeti'ne bağlılık göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fethi Başağa</span> Libyalı siyasetçi

Fethi Ali Abdüsselam Başağa, kısaca Fethi Başağa veya Fethi Ali Paşa olarak bilinen, şu anda Libya'nın geçici başbakanı olarak görev yapan bir Libyalı politikacıdır. 2018-2021 yılları arasında içişleri bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2020 İdlib saldırısı</span> Suriyede Türk güçlerine yönelik gerçekleştirilen hava saldırısı

İdlib saldırısı, 27 Şubat 2020'de Rusya ve Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin, Suriye'nin İdlib ilinde, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı tabura düzenlediği hava saldırısı. Otuz altı Türk askerinin ölümüyle sonuçlanan saldırı Türkiye'nin Suriye İç Savaşı kapsamında tek seferde en büyük kaybı olarak tanımlanmaktadır.

Bahar Kalkanı Harekâtı veya İdlib Operasyonu, 27 Şubat 2020'de Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Suriye Millî Ordusu (SMO)'nun Suriye'nin İdlib iline yönelik başlattığı sınır ötesi askerî harekât. İdlib'de Rusya destekli Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından 27 Şubat 2020'de yapılan hava saldırısı sonrası başlamıştır. Harekâtı 2. Ordu Komutanı Korgeneral Sinan Yayla yönetmiştir. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar harekâtın amacının Adana, Astana ve Soçi mutabakatları çerçevesinde ateşkesi sağlamak, göçü önlemek, birliklerin, halkın ve Türkiye sınırlarının güvenliğini sağlamak olduğunu açıklamıştır. Moskova'da varılan antlaşmaya göre bölgede ateşkes ilan edilmiştir. Hatay'ın Antakya ilçesindeki Serinyol mahallesinde Bahar Kalkanı Harekât Bölgesi Komutanlığı kuruldu ve 10 Ağustos 2023 itibarıyla Tuğgeneral Nihat Ergün komutanlığa atandı.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yaptığı operasyonlar, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yapmış olduğu sınır ötesi harekâtları içerir. Suriye İç Savaşı'nın çıkması ile birlikte Türk ordusu, Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlamak amacıyla terör örgütü olarak tanıdığı IŞİD ve PKK'nın Suriye kolu olduğunu belirttiği PYD, YPG'ye karşı sınır ötesi operasyonlar düzenlemiştir. Türk ordusunun Suriye'ye ilk harekâtı Şah Fırat Operasyonu ile 22 Şubat 2015'te gerçekleşmiştir. Suriye Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'nin kuzeyinde kontrolü kaybetmesi sebebiyle Türk ordusu ile Suriye ordusu sık sık karşı karşıya gelmemiştir. Son olarak Türk ordusu ile Suriye ordusu arasında İdlib'de yaşanan olaylar sonrası Bahar Kalkanı Harekâtı başlatılmıştır. Bu harekât Türk Silahlı Kuvvetlerinin 2020 itibarıyla Suriye'ye yaptığı son askerî harekât durumundadır. Bu operasyonlar neticesinde İdlib, Cerablus, El-Bab, Azez, Rasulayn, Tel Abyad gibi şehirler Türk ordusu tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Arnus</span> Suriyenin 68. başbakanı

Hüseyin Arnus Suriyeli siyasetçi. Suriye'de 11 Haziran 2020 tarihinden 14 Eylül 2024 tarihine kadar başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye başbakanı</span> Suriyenin hükûmet başkanı

Suriye başbakanı veya resmi adıyla Bakanlar Kurulu başkanı, Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kurtuluş Hükûmeti</span> Suriye İç Savaşı sırasında oluşan hükûmet

Suriye Kurtuluş Hükûmeti, Kasım 2017'nin başlarında İdlib ilinde kurulan de facto hükûmet. Kurulmasının ardını Suriye Geçici Hükûmeti ile çatışmalar izledi ve Heyetu Tahrir'uş Şam'ın, Geçici Hükûmet'in Kuzeybatı Suriye'deki yerel meclislerini tek taraflı olarak dağıttığı bildirildi. Kurtuluş Hükûmeti'nin başbakanı, bir başkan tarafından yönetilen Genel Şura Konseyi isimli yasama organı tarafından seçilir. Şu anki başbakanı 18 Kasım 2019'dan itibaren Ali Keda'dır ve Genel Şura Konseyi başkanı 24 Nisan 2020'den itibaren Mustafa el-Musa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hammuda Sabbah</span> Suriyeli siyasetçi

Hammuda Yusuf Sabbah Eylül 2017'den beri Suriye Halk Meclisi Başkanı olan Suriyeli politikacı. Kendisi, bu görevi üstlenen ilk Süryani Ortodoks Hristiyandır ve genel olarak Faris el-Huri'den bu yana bu görevi üstlenen ikinci Hristiyandır. 252 oyun 193'ü ile meclis başkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Abdullah Eyüb</span> Suriyeli siyasetçi ve asker

Korgeneral Ali Abdullah Eyüb Suriye'nin eski başbakan yardımcısı olarak görev yapmış Suriyeli üst düzey bir subaydır. Eski savunma bakanıdır ve 1 Ocak 2018 tarihinde Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad tarafından şahsen atanmıştır. General Eyüb, manevra oluşumlarına komuta etme konusunda uzun bir deneyime sahiptir ve aynı zamanda kara harbi uzmanı olarak tanınmaktadır.

8 Mart İttifakı, Lübnan'da 2005 yılında kurulan, Suriye yanlısı duruşları ve 14 Mart İttifakına olan muhalefetleriyle birleşen siyasi partiler ve bağımsızlardan oluşan bir koalisyondur. Haziran 2011'den Mart 2013'e kadar Lübnan'da Başbakan Necip Mikati başkanlığındaki hükûmetle kurulan iktidar koalisyonuydu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Kurtuluş Cephesi (Suriye)</span>

Ulusal Kurtuluş Cephesi Suriye Millî Ordusu'na (SMO) bağlı, Suriye İç Savaşı'nda mücadele eden bir isyancı koalisyondur. Oluşum, Mayıs 2018'de Suriye'nin kuzeybatısındaki 11 isyancı grubun birleşmesiyle kuruldu, 28 Mayıs 2018'de resmi olarak ilan edildi ve 4 Ekim 2019'da SMO'ya katıldı. Oluşum, Türkiye tarafından desteklenmektedir.