İçeriğe atla

Ali Haydar Arsebük

Ali Haydar Arsebük
Adliye Nazırı
Görev süresi
11 Kasım 1918 - 21 Ocak 1919
Hükümdar VI. Mehmed
Başbakan Tevfik Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 24 Nisan 1853(1853-04-24)
Batum
Ölüm 14 Eylül 1935 (82 yaşında)
İstanbul
Milliyeti Osmanlı
Dini İslam

Ali Haydar Arsebük (1853-1935), Son devir Osmanlı hukukçusu ve Mecelle şârihi.

Haydar Molla veya çağdaşı Usul-i Fıkıh müellifi Haydar Efendi'den (Büyük) yaşça küçük olduğu için Küçük Haydar Efendi diye de anılmaktadır. Soyadı kanunundan sonra Arsebük soyadını almıştır. 24 Nisan 1853 tarihinde Batum'da doğmuştur. İlk adlî vazifesi 1880'de Burdur kadılığıdır. Uşak (1883) ve Denizli (1883) kadılıklarında bulunmuştur. Daha sonra 1884'te İstanbul İstînaf Mahkemesi üyeliğine getirilmiştir. Bu vazifede iken Hukuk Mektebi'nde Mecelle ve usûl-i muhâkemât-ı hukūkıyye derslerini okutmaya başlamıştır. Çeşitli mahkemelerde görev almıştır. 1914'te fetva eminliğine getirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinden hemen sonra 14 Kasım 1914'te ilân edilen Cihâd-ı Ekber ile ilgili fetvayı, fetva emini sıfatıyla Fatih Camii'nde okuyan Ali Haydar Efendi, aynı zamanda 23 Kasım 1914 tarihli cihad beyannâmesinde imzası bulunan yirmi dokuz kişi arasında da yer almıştır. 1916'da Rumeli kazaskerliği pâyesini elde etmiş ve aynı yıl emekliye ayrılmıştır. Tevfik Paşa'nın ikinci sadâretinde 11 Kasım 1918 ile 21 Ocak 1919 tarihleri arasında kısa bir süre Adliye Nazırlığı yapmıştır. Bu görevde iken Medine'yi teslim etmeye yanaşmayan Fahreddin Paşa'ya padişahın teslim konusundaki iradesini götürmüştür. Adliye nâzırlığından ayrıldıktan sonra hayatının geri kalan kısmını evinde kitap telifiyle geçiren Haydar Efendi 14 Eylül 1935 tarihinde İstanbul'da ölmüştür. Ali Haydar Efendi iki defa evlenmiş, bu evliliklerden dördü erkek üçü kız yedi çocuğu olmuştur. Oğullarından ikisi kendisi gibi hukukçuluğu seçmiş olup bunlardan biri, Ankara Hukuk Fakültesi'nde öğretim üyeliği yapmış olan Esat Arsebük'tür.[1] Güven Arsebük'ün dedesidir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Aydın, Mehmet Akif (1989). "ALİ HAYDAR EFENDİ, Küçük". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 396-397. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021. 
  2. ^ "18 Nisan 2017 Tarihli Hürriyet Vefat İlanları Sayfası". 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevdet Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Ahmed Cevdet Paşa veya Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa, Osmanlı Devleti'nde on dokuzuncu asırda yetişen Türk devlet ve ilim adamı, tarihçi, hukukçu, şair.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hamdi Yazır</span> Türk din adamı, tercüman ve hattat

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Türk din alimi, tercüman ve hattattır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında ve Cumhuriyet Dönemi'nde yaşamış olup, Kur'an'ın Türkçe tefsirlerinden birini telif etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Sarim Paşa</span> 181. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Sarim Paşa, Osmanlı devlet adamı ve diplomattır. Abdülmecid saltanatında 29 Nisan 1848-12 Ağustos 1848 tarihleri arasında üç ay on üç gün sadrazamlık yapmıştır. Ayrica Hariciye Nazırlığı, Maliye Nazırlığı ve Ticaret Nazırlığı görevleri yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Damad Mehmed Ali Paşa</span> 183. Osmanlı sadrazamı

Damad Mehmed Ali Paşa (1813-1868), Abdülmecid saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay on iki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanizade Mehmed Rüşdi Paşa</span> 192. Osmanlı sadrazamı

Şirvanizade Mehmet Rüşdi Paşa, Abdülaziz döneminde 15 Nisan 1873 - 15 Şubat 1874 tarihleri arasında on ay sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa</span> 210. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Hakkı Paşa V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Noradunkyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı diplomat ve devlet adamı

Gabriyel (Kapriel) Efendi Noradunkyan, Hariciye Nazırlığı, Babıali Hukuk Müşavirliği gibi yüksek düzeyde görevlerde bulunmuş Ermeni asıllı Osmanlı diplomat ve devlet adamı. Ayrıca Paris Barış Konferansı ve Lozan Barış Konferansı'nda Ermenileri temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

Mahmud Esad Efendi, Osmanlı hukukçusu, yazar ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Adliye Nezâreti</span>

Adliye Nezâreti ya da Adliye Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükûmetleri'nde bugünkü Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işi yapan nazırlıktır. Türkiye'de Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonrasında ise dilde sâdeleşme çalışmalarının ardından adı "Adalet Bakanlığı" olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Tevfik Biren</span> Türk devlet adamı

Mehmet Tevfik Biren ya da Mehmed Tevfik Bey, Osmanlı Devleti'nin son döneminde Nazırlık ve Valilik gibi yüksek düzeylerde görev yapmış bir devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Posta ve Telgraf Nezâreti</span> Osmanlıda posta ve telgraf bakanlığı

Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Adil Arda</span> Osmanlı ve Türk siyasetçi

Hacı Mehmed Adil Arda, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde önemli görevler üstlenmiş siyaset ve devlet adamı.

Vasfi Efendi (1861-1926), Osmanlı siyasetçi.

Ahmet Esat Arsebük, Türk hukuk profesörü.

Ali Haydar Efendi (1865-1935) bir Osmanlı Devlet adamıdır.

Mustafa Nuri Paşa Osmanlı devlet adamı ve tarihçi.

İsmail Sıtkı Erboy, Türk siyasetçi.