İçeriğe atla

Ali Abdurrazık

Ali Abdurrazık

Ali Abdurrazık (1888, Minye - 1966, Kahire), Mısırlı din bilimcisi, tarihçi ve avukat.

10 yaşında hafız olan Abdurrazık, orta ve yüksek öğretimini El-Ezher'de tamamladı. El-Ezher'de okurken bir yandan da Kahire Üniversitesi'ne devam etti. Öğretiminden sonra yine El-Ezher'de tarih dersleri vermeye başladı. 1912'de iktisat ve politika eğitimi almak üzere Londra'ya gitse de I. Dünya Savaşı başlayınca ülkesine geri döndü. 1915'te Mansura kadılığına getirildi. Bu görevde iken 1925 yılında yazdığı İslam'da İktidarın Temelleri (el-İslam ve Usûlu'l-Hukm) adlı kitabı Mısır bilim dünyasında büyük infiale neden oldu. Abdurrazık bu kitabında 'Halifelik' makamının İslam dininde olmadığını; ayet, hadis ve icma ile bu makama delil getirilemeyeceğini savundu. Ardından Mısır uleması tarafından şiddetli bir eleştiri ile karşılaştı; El-Ezher diploması iptal edildi ve 'âlim' unvanı geri alındı.

Ali Abdurrazık tüm bu tepkiler karşısında sessiz kalmıştır. Daha sonra avukatlık eğitimini tamamlamak üzere İngiltere'ye gitmiş, dönüşünde milletvekili seçilmiş ve Evkaf bakanlığı yapmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kahire</span> Mısırın başkenti

Kahire, Mısır'ın başkenti, Arap dünyası ve Afrika'nın en büyük kenti. Büyük bölümü Nil Irmağının doğu kıyısında, ırmağın Reşid ve Dimyat kollarına ayrıldığı noktanın biraz aşağısında yer alır. 1300 yılı aşkın süredir aynı alanda, aynı adla yer alan kent, Doğu ve Batı'nın, eski ile yeninin gelişigüzel bir bileşimini yansıtır. Kentin adı Mısırlılar tarafından çoğu kez ülkenin adı olan Arapça Misru, Mısır Arapçası Masr olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Mesûdî</span> 10. Yüzyıl Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin.

Mesûdî veya tam künyesiyle Ebu el-Hasan Ali bin el-Hüseyn bin Ali el-Mesûdî Irak, Bağdat doğumlu Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin. "Arapların Herodotu" olarak da tanınan Mesûdî dünya tarihini konu eden eseri Murûc ez-Zeheb ve Ma'âdin el-Cevâhir ile tanınır. Bu eseriyle birlikte tarih ile coğrafyayı geniş çaplı ve ayrıntılı bir biçimde birleştiren ve aynı eserde sunan ilk Arap olmuştur. Irak başta olmak üzere, Orta Doğu'da Arabistan, Mısır, Suriye, İran, Ermenistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi çevresindeki diğer bölgeleri gezmiş, ek olarak Hindistan, Sri Lanka ve Çin'e seyahat etmiştir. Bu ülkelerin yanı sıra Hint Okyanusu, Akdeniz, Kızıl Deniz ve Hazar Denizi'nde yelken açmıştır. Hayatının büyük bir bölümünü seyahate harcayan Mesûdî, 956 yılı Eylül ayında Mısır, Kahire'de öldü. Her ne kadar İslam dininden coğrafyaya kadar pek çok konuda eser vermiş olsa da eserlerinin birçoğu bugüne ulaşmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ahmed</span> Mehdilik hareketinin kurucusu

Mehdi, asıl adı Muhammed Ahmed İbnü's Seyyid Abdullah, Kızıldeniz'den Orta Afrika'ya kadar uzanan büyük bir İslam devletinin ve bir yüzyıl boyunca Sudan'da etkisini koruyan Mehdilik hareketinin kurucusu. 1881'de mehdiliğini ilan ederek Mısır ve İngiliz sömürge yönetimine karşı ayaklanmıştır. Günümüzde hâlâ takipçileri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan el-Benna</span> Mısırlı İslamcı siyasetçi

Hasan b. Ahmed b. Abdurrahman el-Bennâ, Mısırlı İslamcı aktivist ve siyasetçi. Müslüman Kardeşler adlı köktendinci örgütün kurucusudur. İsviçre'de yaşayan İslamcı yazar Tarık Ramazan'ın dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">El-Ezher Üniversitesi</span>

El-Ezher Üniversitesi, 975 yılından itibaren Kahire, Mısır'da İslam İlimleri ve fen bilimleri üzerine eğitim veren üniversite. Mısır'ın en eski lisans veren üniversitesidir ve "Sünni İslam'ın en prestijli üniversitesi" olarak ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amr bin Âs</span> Amr bin Âs, Arap komutan. Kureyşin Beni Sehm kabilesindendi. Müslüman olmadan önce İslam orduları ile birkaç kez savaştı

Amr bin Âs, Arap komutan.

<span class="mw-page-title-main">Taha Hüseyin</span> Mısırlı yazar

Taha Hüseyin, Mısırlı yazardır. Üç yaşından itibaren görme engelli olarak yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abduh</span> Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu

Muhammed Abduh tam adıyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullâh et-Türkmânî el-Mısrî Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu. Çağdaşlaşmacı İslamcılık'ın kurucusu olarak kabul edilir. İslam ve Özgürlükler gibi son kitaplarında yer alan görüşleri nedeni ile Yeni-Mutezilecilik’in de kurucusu olarak değerlendirildi. Bir Mason Üstadı olan Abduh Bahailik inancı ile de yakın ilişkiler içerisinde olan bir kişilikti.

Fâtımîler devrinde Alevîler Hicrî üçüncü asırda Afrika'da devam eden propagandalar neticesinde Fâtımîler'in yayılmaları da daha hızlı ilerlemekteydi. Doğudan batıya doğru durmadan akın eden Alevîler Ehl-i Beyt’in maruz kaldıkları haksızlıkları en feci bir tablo şeklinde tasvir ederek Afrika halkını şiddetli bir Alevîlik yandaşlığıyla Abbâsîler aleyhine teşkilâtlandırıyorlardı. İşte böyle bir ortamda “Ebû Muhammad Ubeyd Allâh el-Mehdi Billah ibn Razî ʿAbd Allâh” Rakkade kentinde hilâfet ilân ederek “Benî Merdar”, Cezâyir merkezli “Benî Rüstem Haricî Hanedânlığı” ve “Benî İdris Alevî Hanedânlığı” hükûmetlerini nihâyete erdirdi. Bu yoğun çalışmalar neticesinde istilâ hudutları da genişleyerek “Delta” kıt’asına kadar dayandı. Sonunda Mısır’ın “Mûiz’ed-Dîn Allâh” tarafından feth edilmesi üzerine Fâtımîler, olanca güçleriyle Abbâsî Hâlifeliği’nin kaşısına çok kuvvetli bir “Alevî Devleti” olarak dikilmeyi başardılar. Hicrî dördüncü asrın ortasında H. 358 / M. 969 tarihinde Kahire kenti inşa edilerek, sadece Şiîliğin eğitim ve öğrenimi maksadıyla meşhur “Ezher Medresesi” kuruldu. Sünnî Ulemâ tedrisattan men'edildiği gibi yeni şehir Kahire de Fâtımî Payitahtı olarak seçildi.

Darülhikme. Fatimiler'in Kahire'de Abbasiler'e karşı propaganda amacıyla kurulmuş kütüphane ve kültür merkezi. Halife Hakim tarafından 1004 yılında Abbasilerin Beytülhikmesiyle rekabet etmek için kurulmuştur. Bazı kaynaklarda adı Darülilim'dir. Bir rivayete göre 1.600.000 kitap sayısına ulaşmıştır.

Mısır'da lâiklik hem hem Mısır hem de Orta Doğu tarihinde önemli bir rol oynamıştır. Mısır'ın lâiklikle ilk tanışması tartışma ortamının korunduğu 1882 ve 1952 yılları arasında olmuştur. Bu dönemin ortamında; ön seküler entelektüller olan Ya'kub Sarruf, Faris Nimr ve Nikola Haddad çalışmalarını yayımlatma imkânı buldular. Bu tartışma El Ezher ulemasından, dinsel yargıç, Ümmet (Umma) Partisi kurucularından ve hükûmet bakanı olan Mısırlı Şeyh Ali Abdurrazık (1888-1966) göreve geldiğinde hararetli bir meseleye dönüştü, "çağdaş İslam tarihinin kritik, entelektüel ve dinsel tartışma ortamında en önemli belgedir."

<span class="mw-page-title-main">Âdıd</span>

Âdıd veya El-Âdıd li-Din-Allâh Tam künyesi: Ebu MuHammed El-Âdıd li-Din-Allâh, Abdullah İbni Yusuf el-Ḥafıẓ.

Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Kürd Ali</span> tarihçi

Muhammed Kürt Ali Suriyeli Kürt asıllı edebiyat ve tarih bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da peçe</span>

Mısır'da peçe, nüfusun büyük çoğunluğu Müslüman olan Mısır'da kullanılan İslâmî kıyafet olan peçenin giyinilmesidir. Kadınların %90'ı örtülü olan Mısır'da kullanılan bir örtü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Muiz (Fâtımî halifesi)</span> Fatımi Devletinin 4. halifesi ve 14. İsmailiyye imamı

Muiz veya el-Muiz Li-Dinillah veya Arapça tam adıyla Ebu Temim Mead el-Muizz Li-Dinillah, 19 Mart 953 - 21 Aralık 975 arasında Fatımi Devleti'nin 4. halifesi ve 14. İsmailiyye imamı.

<span class="mw-page-title-main">El-Ezher Camii</span> Kahirede kurulmuş ilk cami

El-Ezher Camii, Mısır Kahire'de bir cami. Fâtımî Halifesi Muiz Lidinillah tarafından 970 yılında yeni başkent için yapımı başlatıldı. Caminin isminin, İslam Peygamberi Muhammed'in kızı Fatıma'nın lakabı olan ez-Zehra'dan geldiği düşünülmektedir. Kahire'de kurulmuş ilk camidir ve şehre "bin minareli şehir" unvanının verilmesine sebep olmuştur. Cami, bugün Karaviyyin Üniversitesi'den sonra dünyanın en eski ikinci sürekli üniversitesi olan el-Ezher Üniversitesi'ne doğru yavaş yavaş gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ferec Fuda</span> Mısırlı yazar, köşe yazarı ve insan hakları aktivisti

Ferec Fuda, Mısırlı yazar, köşe yazarı ve insan hakları aktivisti. El-Ezher din adamları komitesi tarafından dine küfrettiği iddiasıyla suçlandıktan sonra, 9 Haziran 1992'de Sünni İslamcı örgüt İslam Cemaati mensupları tarafından öldürüldü. Fuda, Mart 1992-Eylül 1993 tarihleri arasında Mısır'da "politik güdümlü saldırılar" ile öldürülen 202 kişiden biriydi. 1992 yılının Aralık ayında eserleri yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'da bilim ve teknoloji tarihi</span>

Afrika, ilk insana ait teknolojik gelişmelerin yaşandığı en eski kıtadır. Dünyanın en eski taş aletleri Doğu Afrika'da bulunmuştur. Daha sonra benzer buluntular Sahra Altı Afrika'da da görülmüştür. Afrika matematik, mimari, metalurji gibi alanlarda ilk gelişmelere sahne olmasına rağmen bilim ve teknoloji tarihinde fazla ilgi görmemiştir.