Ali İhsan Aksamaz - Turkipedia

Ali İhsan Aksamaz (d. 1959, İstanbul), Ardeşen Laz kökenli^[1] Türkiye cumhuriyeti vatandaşı yazar ve araştırmacıdır. Laz dili, edebiyatı ve tarihi ile ilgili çalışmalarıyla tanınır.

İlk ve orta öğretimini İstanbul'da tamamladı. Konya Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği bölümü mezunudur. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı çeşitli öğretim kurumlarında İngilizce öğretmenliği, yöneticiliği ve müdürlüğü yaptı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Özürlüler Merkezi'nde eğitmen olarak görev aldı.

“Ogni” ve “Mjora” adlı dergileri çıkartan kadro içinde bulunan Aksamaz, bu dergilerin yazı ve yayın kurullarında da yer aldı. “Kafkasya Yazıları” adlı derginin isim babası olan Aksamaz, aynı derginin danışma kurulunda da görev aldı. “Sima” ve “Yeni Kafkasya” adlı yayınların genel yayın yönetmenliğini yaptı. Kafkasya dil, kültür ve tarihleriyle ilgili telif ve tercüme çalışmaları, 1993'ten beri “Özgür Gündem”, “Ogni”, “Birikim”, “Tarih ve Toplum”, “Alaşara”, “Yeni Kafkasya”, “Özgür Kafkasya”, “Berfin Bahar”, “Atlas”, “Kafkasya Yazıları”, “Mjora”, “Sima”, “Çveneburi”, “Karadeniz Güneşi”, “Sorun Polemik”, “Aksiyon” gibi gazete ve dergilerde ve “lazuri.com”, “lazebura.net”, “etnik.gen.tr”, “hopam.com” gibi sitelerde yayınlandı. “Laz Kültürel Kimliğini Yaşatma Çabaları” başlıklı makalesiyle İletişim Yayınlarının yayınladığı “Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce-Milliyetçilik” adlı serinin yazarları arasında yer aldı.

Laz dili ve kültürü üzerine yayınlanan birçok yapıta katkıda bulundu. M. Recai Özgün'ün “Lazlar” ve “Laz Muhammed” adlı çalışmalarını yayına hazırladı. Anadili Lazca'nın öğrenim, radyo, televizyon, gazete ve dergi dili olarak yaşatılması için büyük çaba gösterdi. Kafkasya kökenli Türk aydınların birbirlerini tanıyıp dayanışmaları için çalışmalarda bulunmuştur. Kafkasya-Çeçen Dayanışma Komitesinin yayınladığı “Çeçenya‘95” adlı kitapçığın İngilizce çevirisini yaptı. Bir süre aynı komitenin İngilizce yazışmalarını yaptı. Merhum Çeçen araştırmacı-yazar Tarık Cemal Kutlu'nun bazı kitaplarının yayınlanmasına katkıda bulundu.

Alboni (1994), Kafkasya’dan Karadeniz'e Lazların Tarihi Yolculuğu (1997), Doğu Karadeniz’de Efsane, Tarih ve Kültür (1999), Dil-Tarih-Kültür ve Gelenekleriyle Lazlar (2000), Doğu Karadeniz’de Resmi İdeolojiler Kuşatması (2003) ve Anadilde Eğitim ve Azınlık Hakları (2005) adlı telif, tercüme veya tıpkıbasım çalışmalara imza atan Ali İhsan Aksamaz, araştırmacı kimliğinin yanı sıra aynı zamanda bir dilbilimci ve eğitmendir.

Aksamaz’ın, Türkiye Lazlarının Soğuk Savaş sonrası kültürel çalışmalarını irdeleyen Lazca makaleleri “hopam.com” da yayınlanmaktadır. Türkiye'nin yerel dilleri olan Lazca ve Gürcüce üzerine çalışan Aksamaz, evli ve bir çocuk babasıdır. Aksamaz, İngilizcenin yanı sıra İtalyanca bilmektedir.

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Yaşar Turna, Laz kemençeci.

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

Kafkas dilleri, Kafkasya'da yaşayan halklarının konuştuğu dillere verilen genel addır. Kafkasya'nın yerli dilleri, birbirlerinden köken açısından bağımsız kabul edilen Kuzeydoğu, Kuzeybatı ve Güney Kafkas dil aileleridir. Buna ek olarak Hint-Avrupa, Türk, Moğol ve Sami dilleri de Kafkasya'da konuşulan diğer dil aileleridir.

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

Musa Ramazan, Dağıstan kökenli Türk folklor eğitmeni ve yazardı.

Ogni, 1993 yılında yayın hayatına başlayan ve ancak altı sayı çıkabilen Laz kültürel dergisidir. Dergi, Laz halkının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dilini, kültürünü yaşatma ve çok az bilinen tarihini gün yüzüne çıkarıp Laz halkını bilinçlendirme amaçlarını taşıyordu. Derginin en önemli misyonlarından biri de Lazlar'a Kafkasyalılık bilincini aşılamak için mücadele vermek ve diğer Kafkas kökenli aydınlarla dayanışma içinde çalışmaları ilerletmek olarak görülüyordu. Ogni, ayrıca sol bir terminolojiye de sahipti; ancak kimi yazılarda Laz milliyetçisi söylemlere de rastlanır. Ogni'nin ilk sayısı içindeki iki yazı sebebiyle 'bölücülük' iddiasıyla toplatıldı ve dergiye bu iddia temelli dava açıldı. Derginin sorumlu yazı işleri müdürü Mehmedali Barış Beşli de bu dava dolayısıyla Türkiye'de ilk kez Lazistan ayrılıkçılığı yapmak sebebiyle yargılanan insan olmuştur. Sonuçta dergi 4. sayısının arifesinde beraat etti ancak bu sefer de kendi iç sorunları nedeniyle 6. sayıdan sonra yayın hayatına iradî olarak son verdi. Derginin altıncı sayısıysa yayın kurulundan habersiz yayınlanmış olmasından dolayı Ogni'nin alışılmış diline göre farklılıklar ihtiva eder. Laz Kültür Hareketi için bir okul işlevi gören Ogni yurtta ve dünyada yoğun ilgiyle karşılanmış, Lazlar'daki 'kültürel rönesans'ın başlangıcı olmuştur. Sloganı "Ogni, Sk'ani Nena!" olan dergi Türkiye'de cumhuriyet tarihinin Lazlar'la doğrudan alakâlı ilk dergisidir.

Mjora, Ocak 2000 ve Nisan 2000'de iki sayı olarak çıkan, Lazları ve Lazcayı konu alan Lazca ve Türkçe dergidir. Çiviyazıları yayınevi tarafından yayımlanan dergi "dergi künyesine sahip olmadığı" gerekçesiyle 2. sayıdan sonra toplatılmıştır. Lazcada "güneş" anlamına gelen mjora, 1993'te yayın hayatına başlayıp 6. sayıdan sonra kapanan Ogni dergisinin devamı niteliğindedir ve hemen hemen aynı kadro tarafından yayımlanmıştır.

Harun Tletseruk Tletseruk / Tleseruk sülalesine mensup Adıge (Şapsığ) kökenli, eğitimci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar</span>

Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar, Çerkesler, Çeçenler ve Dağıstanlılar da dahil olmak üzere Irak'ta yaşayan Kuzey Kafkasya kökenli insanlardır.

İskender Tsitaşi, Laz dilbilimci, eğitmen, yazar ve aktivist.

Selma Koçiva,, Almanyalı Laz yazar, şair ve aktivist.

Fahri Kahraman veya Fahri Lazoğlu, 1984 yılında Wolfgang Feurstein ile birlikte halen daha kullanımda olan Laz alfabesini üreten yazar ve edebiyat öğretmeni.

Ahmet Tevfik Yücesoy Osmanlı Lazı yazar. Türkiye'deki ilk satranç derneği olan İstanbul Satranç Derneği'nin ve Laz Tekamül-i Milli Cemiyeti'nin kurucu başkanı olarak bilinmektedir.

Guram Kartozia, Gürcü dilbilimcidir. Lazcayla ilgili yaptığı akademik çalışmalarıyla tanınmaktadır.

M. Recai Özgün, Türk yazar. Lazlar kitabı başta olmak üzere Lazlar üzerine yazdığı kitaplarla tanınmaktadır.

Nodar Lomouri, Gürcü tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Gelişim TV</span>

Gelişim TV, Ardeşen merkezli yayın yapan ve Doğu Karadeniz temalı içerik üreten ulusal bir kanaldır. İlk kez Lazca yayın yapan televizyon kanalı olmasıyla bilinmektedir.

Laz kültür hareketi, Lazlarda etnisite olma bilincinin kültürel eyleme yönlendirilmesini ifade eden süreçtir. Günümüzde Lazların çoğunluğu kendilerini önce Türk, sonra Laz olarak kabul etmekte ve Laz kültür hareketine katkı sunmayıp Türk milliyetçiliğine yönelmektedirler.

Sima Doğu Karadenizliler Hizmet Vakfı, SİMA Vakfı veya yaygın olarak bilinen adıyla Sima Laz Vakfı, 1996 yılında İzmit'te kurulmuş, temel olarak Lazcayı ve Laz kültürünü yaşatma amacı güden bir vakıftır. Türkiye'de Laz kültürü ve Lazca üzerine faaliyetlerde bulunan ilk vakıf olan Sima, Ogni dergisinin Lazca makaleler içermesi nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından yargılanmasına tepki olarak kuruldu. Vakıf, Lazların yaşadığı bölgelerde ekonomik ve sosyal dayanışmayı teşvik etmeyi, ortak kültürü korumayı, eğitim, sağlık, spor ve turizmi güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Vakıf, Sima adında, Ogni ve Mjora'dan sonraki ilk Lazca dergiyi çıkardı ve Sima Yayınları'nı kurdu. 2012 yılında vakıf, adını "Sima Laz kültür ve Dayanışma Vakfı" olarak değiştirmek için başvuruda bulundu ama başvuru, yeni adın vakfın kuruluş senediyle uyumsuz olması gerekçe gösterilerek reddedili.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.