İçeriğe atla

Ali İbnü'l-Esîr

Ali İbnü'l-Esîr
Doğum1160
Cezire-i İbn Ömer, Büyük Selçuklu İmparatorluğu,
Ölüm1233
Musul
Dinİslam
Kariyeri
EtkiledikleriEbu'l Fida

Ali İbnü'l-Esîr, İbnü'l-Esîr ailesinden üç erkek kardeşlerden ortancasıdır. Tam ismi (Ebü'l-Hasan İzzeddîn Ali b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Cezerî) 1160 ila 1233 yılları arasında yaşamış olan Arap[1][2] kökenli İslam tarihçisi.[3]

Kökeni

İslam fetihleri sırasında Irak'a yerleşmiş, Arapların büyük bir kabilesi olan Bekir bin Vail kabilesinin[4] Şeybanoğulları[5] kolundan Arap bir aileye mensuptur.[2] Daha sonra 10. yüzyılda Şehrizor'da yaşarken Büveyhilerin baskısıyla Cizre'ye göç etmişlerdir.[2]

Yaşam öyküsü

Ünlü erkek kardeşlerden ortancası olan Ali İbnü'l-Esîr, günümüz güneydoğu Türkiye'de Cizre[6] (Jazīrat ibn Umar)'de 1160 yılında doğmuş,[7] bilimsel yaşamının çoğunu Musul'da, fakat sık sık Bağdatı ziyaret etmiştir. Bir zaman için Selahaddin Eyyubi'nin ordusuyla Suriye'de bulunmuş ve sonra Halep ve Şam'da yaşamıştır.

Eserleri

  • Al-Kamil fi al-Tarikh (Arapça: الكامل في التأريخ, al-kāmil fī t-taʾrīḫ)

Ali İbnü'l-Esîr, en büyük eseri Al-Kamil fi al-Tarikh kitabını 1230 - 1231 yılları arasında Musul'da yazmıştır. Kitabında ara sıra, kurucusu İmadeddin Zengi olan Zengiler, 12. ve 13. yüzyıllarda Kuzey Irak ve Suriye'de Selçuklu atabeyleri olarak hüküm sürmüş bu hanedanının önemini açıklar. Ayrıca bu eserinde 1099 yılında haçlılar tarafından Kudüs'ün kuşatılmasından ve onların Kudüs'teki bir dağdaki Mescid-i Aksa 'ya saldırıları sırasında onbinlerce Müslümanın öldürüldüğünden bahseder. Ayrıca Gazalî’nin öz geçmişini içeren temel kaynak eserdir.[8]

  • Usud al-Ghabah fi Ma'rifah al-Sahabah (Arapça:أسد الغابة في معرفة الصحابة‎, Usud al-ġāba fī maʿrifati ṣ-ṣaḥāba)

Ayrıca, Ali İbnü'l-Esîr Sahabe'lerin yaşamı ve onların etkisi hakkında kapsamlı bir biyografiyi (Arapça:أسد الغابة في معرفة الصحابة‎, Usud al-ġāba fī maʿrifati ṣ-ṣaḥāba) yazmıştır.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ 1. Encyclopaedia Britannica, 2014. Ibn al-Athīr 23 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ a b c "İslam Ansiklopedisi, "İBNÜ'l-ESÎR, İzzeddin" Cilt: 21; Sayfa: 26". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2016. 
  3. ^ "Ibn al-Athīr". Encyclopædia Britannica. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016. 
  4. ^ TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 5,  sayfa: 362
  5. ^ TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 39,  sayfa: 37
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2008. 
  7. ^ Yāqūt: K. Muʿǧam al-buldān. (Geographisches Wörterbuch) Ferdinand Wüstenfeld, Leipzig 1866-1870. s.n. Ǧazīrat Ibn ʿUmar
  8. ^ al-Kāmil fī al-tārīkh Cilt. 10. sayfa 173.

Dış bağlantılar

  • Ībnü'l Esir (Tr. çev. Abdulkerim Özaydın) (1987) El-Kamil Fi’t-Tarih Tercümesi İstanbul:, Bahar Yayinevi
  • Ībnü'l Esir (Tr. çev. Ahmet Ağırakça et al) (2008), İslam Tarihi (10 cilt), İstanbul:Hikmet Neşriyat, ISBN 9756524299
  • http://www.britannica.com/eb/article-90419037 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Watson, William () "Ibn al-Athīr's Accounts of the Rūs: A Commentary and Translation" Canadian/American Slavic Studies [1] (İngilizce)
  • http://www.bogvaerker.dk/Bookwright/rijal.html7 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Carl Brockelmann: Geschichte der arabischen Litteratur. Zweite den Supplementbänden angepasste Auflage. Cilt 1, sayfa 422-423. Brill, Leiden 1943.
  • Heribert Busse:Arabische Historiographie und Geographie. In: Helmut Gätje (hrsg.): Grundriß der Arabischen Philologie. Band II:Literaturwissenschaft. Wiesbaden 1987. sayfa 272
  • The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Cilt 3, sayfa 723. Brill, Leiden

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhyiddin İbnü'l-Arabî</span> Endülüslü İslam düşünürü, sufi ve filozof (1165–1240)

Muhyiddin İbnü'l-Arabî ya da tam adıyla Muhyiddîn Muhammed bin Ali bin Muhammed el-Arabî el-Hâtimî et-Tâî, ünlü İslâm düşünürü, mutasavvıf, yazar ve şair. Şeyhü'l Ekber unvanı ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Cizre</span> Şırnak iline bağlı bir ilçe

Cizre, Türkiye'nin Şırnak iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Cahiz</span> Basra doğumlu Arap bilim insanı

Cahiz veya el-Cahız gerçek ismi ve tam künyesi Ebu Osman Amr bin Bahr el-Kinani el-Fukaimi el-Basri olan, Basra doğumlu Afro-Arap yazar ve bilim insanı.

İbnü'l-Esîr, üç erkek kardeşin aile adıdır. Tanınmış İslam tarihçileri ve yazarları olup, günümüz güneydoğu Türkiye'de Cizre 'de doğmuşlardır.

Müktefi veya Muhammed "el-Muktafî liʿEmr i’l-Lâh" Tam Adı: Ebû `Abd Allah "el-Muktafî liʿEmr i’l-Lâh" Muhammed bin ʿAhmed el-Mûstazhir Abbasi halifelerinin otuzbirincisidir. Peygamber'i rüyasında görüp ona bu işin sana yetişeceğini söylediği ve Allah'ın emrine uyun dediği için kendisine Maktafi adı verilmiştir. Birçok Selçuklu ordusunu ve generalini yendi ve Selçuklulara boyun eğmeyi başardı, onları Irak'tan tamamen kovdu. Türklerden arındırılmış bir ordu kurdu. Bu, önceki iki halifenin öldürülmesine neden olan Türk askerlerinin tekrarlanan ihanetlerinden kaynaklanmaktadır. Genel olarak halife el-Muktefi, tüm düşmanlarını yenip boyun değdirebilen erdemli ve cesur bir adamdı.

<span class="mw-page-title-main">İbn-i Mülcem</span>

İbn-i Mülcem, Havârîc fırkası mensuplarından biri ve Ali bin Ebu Tâlib’in katili.

El-Kamil veya El-Kamil fi't-Târîḫ İzeddin Ali İbnü'l-Esîr tarafından 1230-1231 yıllarında Musul'da yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İdrîsîler</span>

İdrîsîler, Fas'ta 788'den 985'e kadar hüküm süren Zeydi Arap hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Ukayliler</span>

Ukayliler, 10. yüzyılın sonu ile 11. yüzyılın sonu arasında Irak ve Suriye'nin kuzey taraflarına hakim olan Müslüman Arap hanedan.

Artah Muharebesi 1105 yılında Haçlılar ile Selçuklular arasında Antakya yakınlarında Artah'da gerçekleşen çatışmadır. Türklere Suriye Selçuklu meliki Rıdvan komuta ederken Haçlılara Antakya Prensliği naibi Tancred komuta ediyordu. Muharebe, Haçlıların zaferi ile sonuçlanmış ve Haçlıların Halep'i tehdit etmeye başlamışlardır.

Kamāl al-Dīn Abu ʾl-Ḳāsim ʿUmar ibn Aḥmad ibn Hibat Allāh Ibn al-ʿAdīm Halep'li devlet adamı, yazar ve bilgin.

Malik Dinar (ö.1195) 1153'ten 1173'a kadar Serahs'ta hüküm süren Oğuz hükümdarı idi. Ayrıca 1186'dan ölümüne kadar Kirman eyaletinin hükümdarıydı.

Davud bin Mahmud, Irak Selçuklu Devleti hükümdarı.

Amajur el-Turki (Majur, Anajur ve Majura olarak da bilinir), Abbasi Halifeliğinde bir Türk askeri subayıydı. El-Mu'tamid'in halifeliği sırasında 870'ten yaklaşık olarak ölümüne kadar Şam valisi olarak görev yaptı.

El-Bābā veya al-Khādim ("Hadım") olarak da adlandırılan Lülü el-Yaya,MS 1113'ten 1117'deki suikastına kadar Halep Selçuklu saltanatının naibiydi. Reşit olmayan padişahların atabeğiydi. Daha önce Musul atabeği Aksungur el-Porsuki'nin hizmetinde bir hadımdı.

Dırâr bin Ezver, İslam'dan önce Erken Müslüman fetihlerine katılan ve İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabe olan yetenekli bir savaşçıydı Dırâr, kabilesi tarafından Ezver olarak biliniyordu. Dırâr, ünlü kadın savaşçının erkek kardeşiydi.

Süleyman Şah bin Muhammed 1159'dan 1160'a kadar hüküm süren Selçuklu Sultanı.

Melikşah bin Mahmud III. Melikşah olarak bilinir, 1152-53 arasında hüküm süren Büyük Selçuklu Sultanıdır. II. Mahmud'un oğludur. 1153'te tahttan indirildi ve yerine kardeşi Muhammed geçti. 1160 yılında Melikşah öldükten sonra oğlu Mahmud, Selçuklu tahtına rakip olarak kullanılmak amacıyla Salgurlular tarafından İstahr'da tutuldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.