İçeriğe atla

Algokrasi

Algokrasi

Algokrasi (Algoritma ile yönetim), özellikle yapay zeka ve blok zinciri gibi teknolojiler başta olmak üzere, bilgisayar algoritmalarının yasal düzenlemelerde, kanun yapımında ve genellikle ulaşım veya tapu kaydı gibi günlük yaşamın herhangi bir yerinde kullanıldığı alternatif bir hükûmet veya sosyal düzen biçimidir.[1][2][3][4][5][6][7][8] "Algoritma ile yönetim" terimi, 2013 yılında akademik literatürde “Algoritmik Yönetim'e” alternatif olarak ortaya çıkmıştır.[9] İlgili bir terim olan "Algoritmik Düzenleme", standart belirleme ve davranışın hesaplama algoritmaları aracılığıyla izlenmesi veya değiştirilmesi olarak tanımlanır - yargının otomasyonu da bu kapsamda bulunmaktadır.[10]

Algoritma ile yönetim, e-devlet literatüründe ve geleneksel kamu yönetimi uygulamalarında yer almayan yeni zorluklar ortaya çıkarmaktadır.[11] Bazı kaynaklar, bilginin etkin kullanımıyla hükmeden varsayımsal bir hükûmet biçimi olan siberokrasi ile algoritmik yönetim arasında bir ilişki kurar, ancak algoritmalar bilgiyi işlemenin tek yolu değildir.[12][13][14][15][16] Nello Cristianini ve Teresa Scantamburlo, bir insan toplumu ile belirli düzenleme algoritmalarının (itibara dayalı puanlama gibi) birleşiminin bir sosyal makine oluşturduğunu savunur.[17]

Kaynakça

  1. ^ Yeung (December 2018). "Algorithmic regulation: A critical interrogation". Regulation & Governance. 12 (4): 505-523. doi:10.1111/rego.12158. 
  2. ^ Medina (2015). "Rethinking algorithmic regulation" (PDF). Kybernetes. 44.6/7 (6/7): 1005-1019. doi:10.1108/K-02-2015-0052. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Kasım 2021. 
  3. ^ Engin (March 2019). "Algorithmic Government: Automating Public Services and Supporting Civil Servants in using Data Science Technologies". The Computer Journal. 62 (3): 448-460. doi:10.1093/comjnl/bxy082. 
  4. ^ Katzenbach (29 Kasım 2019). "Algorithmic governance". Internet Policy Review. 8 (4). doi:10.14763/2019.4.1424. ISSN 2197-6775. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  5. ^ "Government by Algorithm: A Review and an Agenda". Stanford Law School (İngilizce). 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020. 
  6. ^ Abril. "DERECOM. Derecho de la Comunicación. - An approach to the algorithmic legal order and to its civil, trade and financial projection". www.derecom.com (İspanyolca). 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  7. ^ "Rule by Algorithm? Big Data and the Threat of Algocracy". ieet.org. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  8. ^ The Siren Song: Algorithmic Governance By Blockchain (İngilizce), Social Science Research Network, 24 Eylül 2018 .
  9. ^ Williamson. "Decoding identity: Reprogramming pedagogic identities through algorithmic governance". British Educational Research Association Conference (İngilizce). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  10. ^ Hildebrandt (6 Ağustos 2018). "Algorithmic regulation and the rule of law". Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 376 (2128): 20170355. doi:10.1098/rsta.2017.0355. PMID 30082301. 
  11. ^ Veale (2019). "Administration by Algorithm? Public Management Meets Public Sector Machine Learning" (İngilizce). Social Science Research Network. 
  12. ^ "Cyberocracy, Cyberspace, and Cyberology:Political Effects of the Information Revolution" (PDF). RAND Corporation. 1991. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2014. 
  13. ^ "Cyberocracy is Coming" (PDF). RAND Corporation. 1992. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2014. 
  14. ^ The Prospects for Cyberocracy (Revisited) (İngilizce), Social Science Research Network, 1 Aralık 2008 .
  15. ^ "Opinion | Transparency in governance, through cyberocracy". kathmandupost.com (İngilizce). 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020. 
  16. ^ "'Far more than surveillance' is happening and could change how government is run". Metro (İngilizce). 28 Ağustos 2019. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020. 
  17. ^ Cristianini (8 Ekim 2019). "On social machines for algorithmic regulation". AI & Society (İngilizce). 35 (3): 645-662. doi:10.1007/s00146-019-00917-8. ISSN 1435-5655. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Bilişim, bilişim bilimi ya da bilgisayar bilimi, bilgi ve hesaplamanın kuramsal temellerini ve bunların bilgisayar sistemlerinde uygulanabilmeleri sağlayan pratik teknikleri araştıran bir yapısal bilim dalıdır. Bilişimciler ya da bilgisayar bilimcileri bilgi oluşturan, tanımlayan ve dönüştüren algoritmik süreçler icat edip, kompleks sistemleri tasarlamak ve modellemek için uygun soyutlamalar formüle ederler. Bilişim Dünya'da hızla gelişmeye devam eden önemli bir teknolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Algoritma</span> bir problem sınıfının nasıl çözüleceğine dair kesin bir tarif

Algoritma, belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan yol. Matematikte ve bilgisayar biliminde bir işi yapmak için tanımlanan, bir başlangıç durumundan başladığında, açıkça belirlenmiş bir son durumunda sonlanan, sonlu işlemler kümesidir. Genellikle bilgisayar programlamada kullanılır ve tüm programlama dillerinin temeli algoritmaya dayanır. Aynı zamanda algoritma tek bir problemi çözecek davranışın, temel işleri yapan komutların veya deyimlerin adım adım ortaya konulmasıdır ve bu adımların sıralamasına dikkat edilmelidir. Bir problem çözülürken algoritmik ve sezgisel (herustic) olmak üzere iki yaklaşım vardır. Algoritmik yaklaşımda da çözüm için olası yöntemlerden en uygun olan seçilir ve yapılması gerekenler adım adım ortaya konulur. Algoritmayı belirtmek için; metinsel olarak düz ifade ve akış diyagramı olmak üzere 2 yöntem kullanılır. Algoritmalar bir programlama dili vasıtasıyla bilgisayarlar tarafından işletilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Makine öğrenimi</span> algoritmaların ve istatistiksel modellerin kullanımıyla bilgisayarların yapacakları işleri kendileri çözebilmeleri

Makine öğrenimi (ML), veriden öğrenebilen ve görünmeyen verilere genelleştirebilen ve dolayısıyla açık talimatlar olmadan görevleri yerine getirebilen istatistiksel algoritmaların geliştirilmesi ve incelenmesiyle ilgilenen, yapay zekâda akademik bir disiplindir. Makine öğrenimi, bilgisayarların deneyimlerinden öğrenerek karmaşık görevleri otomatikleştirmeyi sağlayan bir yapay zeka alanıdır. Bu, veri analizi yaparak örüntüler tespit etme ve tahminlerde bulunma yeteneğine dayanır. Son zamanlarda yapay sinir ağları, performans açısından önceki birçok yaklaşımı geride bırakmayı başardı.

Saldırmazlık ilkesi, sağ liberteryenizm içinde, bir bireye veya onun mülküne herhangi bir kuvvetli müdahale başlatmak veya tehdit etmek olarak tanımlanan "saldırganlığın" doğası gereği yanlış olduğunu ifade eden kavram veya öğretidir. Buna göre, kendini savunma dışında zor ve şiddet kullanımı meşru değildir. Pasifizmin aksine kendini savunma ya da başkalarının savunulması sırasında kullanılan şiddet ise meşrudur.

<span class="mw-page-title-main">Futbol sporları</span> takımların ayakla oynadıkları topu gol yapması şeklinde oynanan bir spor ailesi

Futbol sporları, gol atma amacıyla topa ayakla vurulmasını öngören takım sporlarının tamamı. "Futbol" kelimesi dünyanın farklı yerlerinde farklı futbol sporlarını tanımlamak için kullanılmaktadır. Dünyanın büyük bir kısmında futbolu tanımlarken, Avustralya'da Avustralya futbolu, Kuzey Amerika'da gridiron futbolu, İrlanda'da Gal futbolu, Yeni Zelanda'da ragbi için "futbol" ifadesi kullanılmaktadır.

Dünya tarihindeki birkaç imparatorluk, tanım ve ölçüm şekline bağlı olarak tüm zamanların en büyüğü olmak için mücadele etmiştir. Büyüklüğü ölçebilmek için kullanılan olası yollar, söz konusu imparatorluğun yüzölçümü, nüfusu ve ekonomik gücüdür. Bu yöntemlerden en yaygın olarak kullanılan, imparatorluğun ya da ülkenin yüzölçümü yani karasal alanıdır. Çünkü alanın oldukça kesin bir tanımı vardır ve yüksek seviyede doğrulukla ölçülebilir. 1978 ve 1997 yılları arasında tarihi imparatorlukların bölgesel boyutları hakkında bir dizi akademik makale yayınlayan Estonyalı siyaset bilimci Rein Taagepera, bir imparatorluğu "bağlıları egemen olmayan nispeten herhangi bir büyük egemen siyasi varlık" olarak tanımladı ve imparatorluğun egemen olduğu bölgedeki askeri ve vergi koyma kabiliyetlerini alan büyüklüklerine dâhil etti. Liste, birkaç imparatorluğun mevcut veri eksikliklerinden dolayı ayrıntılı değildir; bu nedenle ve tahminlerdeki doğal belirsizlikten dolayı herhangi bir sıralama verilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Egon Balas</span> Rumen akademisyen ve matematikçi (1922-2019)

Egon Balas, Rumen akademisyen ve matematikçidir. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde bir uygulamalı matematikçi ve endüstriyel yönetim ve uygulamalı matematik profesörüydü. Carnegie Mellon'un Tepper İşletme Okulu'nda Thomas Lord Yöneylem Araştırması Profesörüydü ve tam sayı ve ayrık programlama geliştirme konusunda temel çalışmalar yaptı.

Ahlâki psikoloji ya da ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmıştır. Ahlaki psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır. Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter, fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi tarihi</span>

Bilgisayar bilimi tarihi, modern dijital bilgisayarların ortaya çıkışından çok daha öncelere dayanmaktadır. Abaküs gibi sabit sayısal görevleri hesaplamak için kullanılan makineler, antik çağlardan beri çarpma ve bölme gibi hesaplamalara yardımcı olmuştur. Hesaplamalar yapmaya yaran algoritmalar, antik çağlardan beri, hatta gelişmiş bilgi işlem ekipmanlarının geliştirilmesinden önce bile var olmuştur.

Social Networks and Archival Context (SNAC), bireyler, aileler ve kuruluşlarla ilgili olarak dağıtılmış tarihsel kayıtları keşfetmek, bulmak ve kullanmak için çevrimiçi bir projedir.

Civil parish, İngiltere'de yerel yönetim için kullanılan bir tür idari alt birimdir. Bölgeler ve kontluklar veya bunların birleşik biçimi olan üniter otorite altındaki yerel yönetimin en düşük kademesi olan bölgesel bir yönetimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal araştırma</span>

Sosyal araştırma, sosyal bilimciler tarafından sistematik bir plan izlenerek yürütülen araştırmalardır. Sosyal araştırma metodolojileri nicel ve nitel olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hukuk ve ekonomi</span>

Hukuk ve ekonomi veya hukukun ekonomik analizi, ekonomik teorilerin, çoğunlukla Chicago Ekonomi Okulundan akademisyenlerle başlayan, hukuk analizine uygulanmasıdır. Ekonomik kavramlar, yasaların etkilerini açıklamak, hangi hukuk kurallarının ekonomik açıdan verimli olduğunu değerlendirmek ve hangi hukuk kurallarının yürürlüğe gireceğini tahmin etmek için kullanılmaktadır. Hukuk ve ekonominin iki ana dalı vardır: Bunlardan birincisi, neoklasik ekonominin yöntem ve teorilerinin hukukun pozitif ve normatif analizine uygulanmasına dayanır. İkincisi ise ekonomik, politik ve sosyal sonuçlara daha geniş bir odaklanma ile hukuk ve yasal kurumların kurumsal analizine odaklanır. Hukuk ve ekonominin bu ikinci dalı, daha genel olarak siyasi kurumlar ve yönetişim kurumları üzerindeki çalışmalarla daha çok örtüşmektedir.

ResearchGate, bilim insanları ve araştırmacıların makalelerini paylaşmaları, soru sormaları, yanıtlamaları ve ortak çalışanlar bulmaları için Avrupa temelli bir ticari sosyal ağ sitesidir. Nature tarafından 2014 yılında yapılan bir araştırmaya ve Times Higher Education'daki 2016 tarihli bir makaleye göre, aktif kullanı sayısı açısından en büyük akademik sosyal ağdır, ancak diğer hizmetlerin daha fazla kayıtlı kullanıcısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Monika Henzinger</span>

Monika Henzinger bir Alman bilgisayar bilimcisi ve Google'da eski bir araştırma direktörüdür.. Halen Viyana Üniversitesi'nde profesördür. Viyana Üniversitesi'ne geçmeden önce EPFL, İsviçre'de profesördü. Uzmanlığı temel olarak veri yapıları, algoritmik oyun teorisi, bilgi erişimi, arama algoritmaları ve web veri madenciliği odaklı algoritmalar üzerinedir. Thomas Henzinger ile evli ve üç çocuğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Anna Karlin</span> Amerikalı bilgisayar bilimcisi

Anna R. Karlin, Washington Üniversitesi'nde Microsoft Bilgisayar Bilimi ve Mühendisliği Profesörü olan Amerikalı bir bilgisayar bilimcidir.

Algoritmik radikalleşme, YouTube ve Facebook gibi popüler sosyal medya sitelerindeki algoritmaların kullanıcıları zaman içinde giderek daha aşırı içeriklere yönlendirdiği ve onların radikalize olmuş aşırıcı siyasi görüşler geliştirdiği kavramıdır. Algoritmalar, beğenilerden/beğenmeme işaretlerine ve paylaşımlara harcanan süreye kadar kullanıcı etkileşimlerini kaydederek, kullanıcıların ilgisini devam ettirecek sonsuz medya içeriği üretir. Kendi fikirlerini teyit etmeye yönelik medya tercihleri ve kendini doğrulama yoluyla, kullanıcı, yankı odası kanalları aracılığıyla daha kutuplaşmış hale getirilir.

Siberokrasi, fütürolojide bilginin etkili kullanımıyla yönetilen varsayımsal bir hükümet biçimini tanımlamaktadır. Halihazırda hiçbir siberokratik hükümet bulunmadığı için siberokrasinin tam olarak doğası büyük ölçüde varsayımsaldır; bununla birlikte, birçok gelişmiş ülkede giderek artan sayıda siberokratik öğe bulunabilir. Siberokrasi kuramı büyük ölçüde, kuram üzerine birkaç makale yayınlayan David Ronfeldt'in çalışmalarıdır. Bazı kaynaklar siberokrasiyi algoritmik yönetişimle eşitlese de, algoritmalar bu bilgiyi işlemenin tek yolu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Alternatif sağ boru hattı</span>

Alternatif sağ boru hattı, alternatif sağ hareketi kapsayan doğru internet radikalleşmesine ilişkin önerilen bir kavramsal modeldir. Antifeminist veya SJW karşıtı fikirler gibi sağcı siyasi içeriklerin tüketilmesinin, alternatif sağ veya benzeri aşırı sağ politikalara maruz kalmanın kademeli olarak arttığı bir olgu olarak tanımlamaktadır. Bu etkileşimin, siyasi yorumcuların ve çevrimiçi toplulukların birbirine bağlı doğası nedeniyle gerçekleştiğini ve bir kitlenin veya topluluğun üyelerinin daha aşırı grupları keşfetmesine izin verdiğini öne sürmektedir. Bu süreç en yaygın olarak video platformlarından YouTube ve Twitch ile ilişkilendirilmekte olup belgelenmiştir ve büyük ölçüde çeşitli sosyal medya platformlarındaki algoritmaların, kullanıcıların etkileşimde bulundukları içeriğe benzeyen fakat kullanıcıları hızlı bir şekilde tuzaklara düşürebilecek içerikler önerme yöntemiyle işlemektedir.

Dürtü teorisi, davranışsal iktisat, karar verme, davranışsal politika, sosyal psikoloji, tüketici davranışı ve ilgili davranışsal bilimlerde, grupların veya bireylerin davranışlarını ve karar vermelerini etkilemenin yolları olarak karar ortamının uyarlanabilir tasarımlarını öneren bir kavramdır. Dürtme, eğitim, mevzuat veya yaptırım gibi diğer uyum sağlama yöntemleriyle çelişmektedir.