İçeriğe atla

Alfred G. Gilman

Alfred Goodman Gilman
Alfred Gilman
DoğumAlfred Goodman Gilman
1 Temmuz 1941
New Haven, Connecticut, ABD
Ölüm23 Aralık 2015 (74 yaşında)
Dallas, Teksas, ABD
MilliyetYahudi asıllı Amerikan[1]
VatandaşlıkABD
Mezun olduğu okul(lar)Case Western Reserve Üniversitesi (MD-Ph.D., 1969) [2]
ÖdüllerNobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, 1994
Kariyeri
DalıFarmakoloji

Alfred Goodman Gilman (1 Temmuz 1941; New Haven, Connecticut - 23 Aralık 2015; Dallas, Teksas), ABD vatandaşı farmakolojist (ilaç bilimci). 1994 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü bir diğer Amerikalı biokimyager Martin Rodbell'le paylaşmıştır. Gilman ve Rodbell bu ödülü birbirinden bağımsız olarak yaptıkları araştırmalar sonucu keşfettikleri G proteini nedeniyle kazanmışlardır.

Lisans eğitimini Yale Üniversitesi'nde Biyokimya alanında yapmıştır. Doktorasını ve tıp doktorasını da farmakoloji alanında Case Western Reserve Üniversitesi'den 1969 yılında almıştır. Aynı zamanda Profesör Emeritustur.

Hayatı

Alfred Gilman, Alfred Goodman Gilman'ın babası

Ailesi

Alfred Goodman Gilman'ın babası Alfred Gilman da kendisi gibi bilim insanıydı. 1931 yılında Yale Üniversitesi'de fizyolojik kimya alanında doktora yapmıştır. 1941 yılında Luis S. Goodman'ile birlikte farmakoloji alanında kitap yayımlamıştır. Aynı yıl doğan Alfred G. Gilman'ın ikinci adı Goodman Luis S. Goodman'dan gelmektedir. Alfred Goodman Gilman'ın annesi Mabel Schmidt Gilman profesyonel pianistti.[3]

Çocukluğu, eğitimi ve kariyeri

Çocukluk yılları, babası Columbia Üniversitesi'nde daha sonra Albert Einstein Tıp kolejinde akademisyen olarak çalışmaktayken, New York'ta geçmiştir. Yerel bir lisede eğitim almıştır. Otobiyografisinde okuduğu okulla ilgili zorunlu din ve atletizm derslerinden hiç hoşlanmadığını fakat kimya, fizik ve matematik derslerinin bu okulda olağanüstü verildiğinden bahsetmiştir.[3] Liseyi bitirdikten sonra Yale Üniversitesi'nde biokimya lisans eğitimi almış diplomasını 1962 yılında elde etmiştir. 1969 yılında Case Western Reserve Üniversitesi'nde doktora eğitimi almıştır.

Post-doktorasını 1969-1971 yılları arasında Ulusal Sağlık enstitüsünde biyokimyasal genetik labaratuarlarında tamamlamıştır. 1971 yılından itibaren 10 yıl süreyle Virginia Üniversitesi'nde çalışmıştır. Yine Virginia Üniversitesi'nde bu süre içerisinde önce yardımcı Profesör sonra Profesör olarak hizmet etmiştir. 1981 yılında Texas Üniversitesi'nde farmakoloji bölüm başkanı olmuştur. 2004 yılında Southwestern Tıp fakültesi'nin dekanı olmuştur. 2009 yılında Teksas Kanser Önleme ve Araştırma Enstütisi'nin baş araştırmacısı pozisyonuna getirilmiştir.[4]

Bilimsel katkıları

G proteini

G proteinleri hücre içinde bulunan ve uyarı iletiminde rol alan moleküllerdir. Bu molleküllerin reseptörlerinin işlevlerini uygun şekilde yerine getirememeleri durumu diyabet, körlük ve alerji gibi daha birçok hastalıkla ilintilidir.[5] G proteinleri ilk defa Alfred G. Gilman ve Martin Rodbell'in araştırmaları sonucu keşfedilmiştir. Birbirinden bağımsız olarak yürütülmüş bu iki bilimsel araştırma 1994 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görülmüştür.[6]

Seçilmiş akademik makaleleri

  • Crystal structure of the catalytic domains of adenylyl cyclase in a complex with Gs∀AGTP(S.Tesmer, J.J.G., Sunahara, R.K., Gilman, A.G., and Sprang, S.R., Science, 1997; (278):1907-1916 Özet (İngilizce)
  • Inhibition of adenylyl cyclase by Gi∀ Taussig, R., Iniguez-Lluhi, J. A., and Gilman, A. G., Science, 1993; (261):218-221 Özet (İngilizce)
  • Adenylyl cyclase amino acid sequence: possible channel- or transporter-like structure. Krupinski, J., Coussen, F., Bakalyar, H. A., Tang, W.-J., Feinstein, P. G., Orth, K., Slaughter, C., Reed, R. R., and Gilman, A. G., Science, 1989; (244):1558-1564 Özet (İngilizce)
  • Purification and properties of the inhibitory guanine nucleotide-binding regulatory component of adenylate cyclase Bokoch, G.M., Katada, T., Northup, J.K., Ui, M., and Gilman, A.G., J. Biol. Chem., 1984; (259):3560-3567. Özet(İngilizce)
  • Reconstitution of hormone-sensitive adenylate cyclase activity with resolved components of the enzyme. Ross, E.M., Howlett, A.C., Ferguson, K.M., and Gilman, A.G., J. Biol. Chem., 1978; (253):6401-6412 Özet(İngilizce)

Kaynakça

  1. ^ "Yahudi asıllı Amerikan Biomedikal Bilimadamları". 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
  2. ^ "Nobel Laureates". case western reserve üniversitesi. 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
  3. ^ a b Gilman, Alfred. "Autobiyografi". 21 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
  4. ^ "Biography". utsouthwestern. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
  5. ^ Wu, Ge (2008). Assay development : fundamentals and practices. Oxford: Wiley-Blackwell. ss. 265-270. ISBN 0-470-19115-5. 
  6. ^ "1994 Tıp Nobel Ödülü". 7 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Louis Ignarro</span>

Louis J. Ignarro Amerikalı farmakolog. Nitrik oksitin etkileşimlerini gösteren çalışmasıyla Robert F. Furchgott ve Ferid Murad ile birlikte 1998 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü almıştır. 1985 yılından beri UCLA Tıp Fakültesi'nde farmakoloji profesörü olarak çalışmaktadır. Araştırmaları konusunda birçok makale yayınlamış olan Ignarro, kardiyovasküler bilimin ilerlemesine yaptığı katkılar nedeniyle 1998'de Amerikan Kalp Derneği'nin Temel Araştırma Ödülü'nü de almıştır. Aynı yıl ABD Ulusal Bilimler Akademisi'ne, bir sonraki yıl ise Amerikan Sanat ve Bilimler Akademisi'ne kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James Tobin</span> Amerikalı ekonomist (1918 – 2002)

James Tobin, Amerikalı iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hershey</span> Amerikalı kimyager (1908 – 1997)

Alfred Day Hershey, Amerikalı biyolog.

<span class="mw-page-title-main">Edward C. Prescott</span> Amerikalı ekonomist (1940 – 2022)

Edward Christian Prescott, Amerikalı ekonomist. 2004 yılında, Finn E. Kydland ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Ödül nedeni "İş döngüsünün arkasındaki harekete geçiren gücün ve ekonomik politikanın çağa uyumu konularıyla dinamik makroekonomiye katkıları için" diye açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fritz Albert Lipmann</span>

Fritz Albert Lipmann Alman asıllı Amerikalı biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Smith (kimyager)</span>

Michael Smith, CC, OBC Britanya asıllı Kanadalı biyokimyacı. Kary B. Mullis ile birlikte, 1993 yılında "DNA-bazlı kimya dahilindeki metotların gelişimine yaptıkları katkılar için" Nobel Kimya Ödülü'ne nail görülmüştür. Smith; "oligonükleotid-bazlı, bölgesel yönlendirilmiş mutagenezin tespiti ve bunun protein araştırmaları için geliştirilmesi için yaptığı önemli katkıları için" bu ödülü kazanırken, Smith ile beraber aynı yıl ödül alan Kary Mullis ise "polimeraz zincir tepkimesi (PCR) metodunu icat ettiği için" ödüle nail görülmüştür. Smith ödül gerekçesindeki konudaki ilk makalesini 1978 tarihinde yayımlamıştır.

Johann Deisenhofer Alman biyokimyacı. 1988 yılında, Hartmut Michel ve Robert Huber ile birlikte, "bir fotosentetik reaksiyon merkezinin üç boyutlu yapısını belirledikleri için" Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">G proteini</span>

G proteinleri hücrenin dışından gelen sinyalleri hücre içine ileten ve hücre içinde değişiklikler oluşturan bir protein ailesidir.Birçok hormonlar,nörotransmitterler ve diğer sinyal iletim molekülleri sinyallerini hücre içine bu yolla iletir.

<span class="mw-page-title-main">Corneille Heymans</span> Belçikalı fizyolog

Corneille Jean François Heymans Belçikalı fizyolog. 1938 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Mario Capecchi</span> Nobel Ödüllü moleküler genetikçi

Mario Renato Capecchi, İtalyan asıllı Amerikalı moleküler genetikçi ve 2007 Nobel Tıp Ödülü sahibi bilim insanı. 2007 yılında Martin Evans ve Oliver Smithies ile Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü paylaştı. Günümüzde Utah Üniversitesinde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Edward Lawrie Tatum</span>

Edward Lawrie Tatum, Amerikan genetikçi. 1958 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü George Wells Beadle ile metabolizmada genlerin kontrol mekanizmasıyla ilgili keşifleri nedeniyle kazandılar. Bu yıl ayrıca Joshua Lederberg'e de ödül verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Blackburn</span> Avustralyalı-Amerikalı araştırmacı

Elizabeth Helen Blackburn Avustralya doğumlu Amerikalı moleküler biyolog. Kromozomların uç kısımlarında bulunan ve kromozomları koruyan telomer isimli yapılarla ilgili çalışmalarıyla bilinir. Telomer yapımında etkin telomeraz enziminin kaşifleri arasındadır. Bu çalışmalarından dolayı 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı. Tıbbi etik üzerine de çalışmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Earl Wilbur Sutherland</span>

Earl Wilbur Sutherland Jr., Amerikalı farmakolog ve biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Rodney Robert Porter</span>

Rodney Robert Porter İngiliz biyokimyacı. 1972 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Robert F. Furchgott</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 2009)

Robert Francis Furchgott, 1998 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı biyokimyacı. Ödülü aynı yıl Louis Ignarro ve Ferid Murad ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Rodbell</span> Amerikalı biyokimyager (1925 – 1998)

Martin Rodbell, Amerikalı biyokimyacı. Amerikan ulusal sağlık enstitüsünün çevre sağlığı bölümüne 1985 yılından 1989 yılında kadar başkanlık yapmış, 1989 yılından emekli olduğu 1994 yılına kadar da sinyal transdüksiyonu bölümünün başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Lefkowitz</span> Amerikalı tıp doktoru ve moleküler biyolojist

Robert Joseph Lefkowitz,, Amerikalı tıp doktoru ve moleküler biyolog. Hücrelere sinyal yollayan ve alan reseptör moleküllerin varlığını kanıtlamıştır. Araştırmaları özellikle G-proteini reseptörleri üzerinedir. Kimya alanındaki başarılarından dolayı 2012 yılında Nobel Kimya ödülünü bir diğer meslektaşı Brian K. Kobilka'ile paylaşmaya layık görülmüştür.

Cenevre Üniversitesi, Cenevre, İsviçre'de bulunan bir kamu araştırma üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Henderson</span> İngiliz biyokimyacı, moleküler biyolog

Richard Henderson, İskoç moleküler biyolog ve biyofizikçi, ayrıca biyomolekül, elektron mikroskobunda öncü bilim insanı. Henderson, 2017 yılında Jacques Dubochet ve Joachim Frank ile birlikte Nobel Kimya Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Case Western Reserve Üniversitesi</span>

Case Western Reserve Üniversitesi (CWRU), Cleveland, Ohio'da bir özel araştırma üniversitesidir. 1967'de uzun süredir devam eden iki bitişik kurumun federasyonu aracılığıyla oluşturuldu: 1826'da kurulan ve adı Connecticut Western Reserve'de bulunduğu için adı Western Reserve University olan ve 1880'de Leonard Case, Jr. tarafından kurulan Case Institute of Technology ’nin birleşmesini Time dergisi "Cleveland'ın Büyük Leaguer" üniversitesinin yaratılması olarak nitelendirdi.