İçeriğe atla

Alexis Kagame

Alexis Kagame
DoğumAlexis Kagame
15 Mayıs 1912(1912-05-15)
Kiyanza, Ruanda
Ölüm02 Aralık 1981 (69 yaşında)
Nairobi, Kenya
Eğitim

Alexis Kagame (15 Mayıs 1912 – 2 Aralık 1981) Ruandalı bir filozof, dilbilimci, tarihçi, şair ve Katolik rahipti . Başlıca katkıları etno-tarih ve etnofilozofi (yerli felsefi sistemlerin incelenmesi) alanlarındaydı.

Bir teoloji profesörü olarak Ruanda'nın sözlü tarihi, gelenekleri ve edebiyatı üzerine geniş araştırmalar yürüttü ve konuyla ilgili hem Fransızca hem de Kinyarwanda dilinde çok sayıda kitap yazdı. Ayrıca yazdığı şiirleri de yayımlandı.

Kagame siyasi alanda da aktifti ve bazı Avrupalı bilim adamları tarafından 1940'lardan itibaren sömürge sistemi altında Tutsi kültürünün ve haklarının entelektüel lideri olarak görülüyordu.

Hayatı

Kagame, Kuzey Eyaleti, Rulindo Bölgesi, Murambi Sektöründe, Kiyanza - Buliza Ruanda'da uzun bir saray tarihçisinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi, Ruanda krallığında yüksek statüye sahipti, yönetici Tutsi sınıfındandı ve aynı zamanda Mwami sarayındaki geleneksel bakanlar olan Abiru adlı bir gruba aitti. Doğduğu sırada Ruanda bir Alman kolonisiydi, ancak sömürge otoriteleri dolaylı olarak onun aracılığıyla hüküm sürdüğü için Mwami hâlâ hatırı sayılır bir güce sahipti. Bölge Belçika'ya geçince ailesinden bazıları Katolikliğe geçti. Bir misyoner ilkokuluna gittikten sonra Kagame, Ekim 1928'den 1933'e kadar Kabgayi Küçük Ruhban Okulu'nda okudu. Çalışmalarına Nyakibanda Bölge Ruhban Okulu'nda devam etti ve 1941'de rahip olarak atandı. Bu süre zarfında, 1940'larda ve 1950'lerde önemli bir Katolik gazetesi olan Kinyamateka'nın da editörlüğünü yaptı (Ruanda Ulusal Üniversitesi'nde Kinyamateka'nın neredeyse tamamı var). 1950'de Royal Colonial Belge Enstitüsü'ne üye olan ilk Afrikalı oldu.

1952'de, Ruanda'nın vesayet yoluyla yönetim sisteminin bir savunması olan Le Code des Institutions Politiques de Ruanda'yı (arkadaşı Kral Mutara III Rudahigwa'yı desteklemek için) yazdığında bir dönüm noktasına geldi. Ruandalıların bağlarını vesayet yoluyla koparmaya çalışan sömürge rejimi, bunun krallığı kontrol etme çabaları için bir tehdit olduğunu gördü ve piskoposuna onu Roma'ya yeniden göndermesi için baskı yaptı. Oradayken Gregoryen Üniversitesi'nde okudu ve felsefe alanında doktora derecesini aldı. Ayrıca, Hristiyanlığı Afrika milliyetçi özlemlerinin temeli olarak kullanmak isteyen bir grup Afrika Teolojisi öğrencisinden oluşan "Les Prêtres Noirs" üyesi oldu.[1]

1958'de Ruanda'ya döndükten sonra Katolik ilahiyat okulunda öğretmen oldu ve Tutsi monarşisiyle özdeşleşmesine rağmen, 1959'da Belçika liderliğindeki Hutu ayaklanması sırasında onu kurtarmış olabilecek bağımsızlık hareketinin önde gelen bir üyesi oldu. Daha sonra yeni kurulan Ruanda Ulusal Üniversitesi'ndeki ilk profesörlerden biri (1963) ve Lubumbashi Üniversitesi'nde misafir profesör oldu.

Kagame, sömürge öncesi Ruanda yönetiminin üst düzey Ruandalı memurlarından çok sayıda çok önemli sözlü belge topladı, ancak bunların tam açıklamalarını değil, yalnızca özetlerini ve yorumlarını yayınladı çünkü muhbirlerine bunu yapmak için onlar ölünceye kadar bekleyeceğine söz vermişti. Avrupalı Katolik din adamları ve Belçika sömürge yönetimi, onun araştırmalarını, yazılarını ve politikalarını yürekten beğenmiyordu; çünkü Ruanda kraliyet sistemini, etkileyebileceklerini umdukları modern bir cumhuriyetçi sistem lehine sona erdirmeye yönelik savaş sonrası projeleriyle çelişiyor gibi görüyordu. Sonuç olarak, kilise ve devlet çeşitli zamanlarda onun yayınlarını ya yayını durdurarak ya da yayınlardan bazı bölümleri keserek sansürledi.[2] Dahası, Ruanda krallarının ezoterik kodunun 1945 tarihli transkripti, Belçika çıkarları açısından o kadar tehlikeli görüldü ki, sömürge ordusu ona el koydu ve o zamanlar bunun Kagame'ye ait olduğunu inkâr eden Belçikalı bilim adamları tarafından ancak 1964'te yayınlandı, ancak daha sonra bunun Kagame olduğunu kabul ettiler.[3] Kagame, siyasi etkisini sınırlamak için sömürge askeri yönetimi tarafından zaman zaman ev hapsine alındı.[4]

Ruanda'nın bağımsızlığını kazanmasının ardından, misyonerlik tutumlarının hâlâ yaygın olduğunu savunarak Hristiyanlığın Afrikalaştırılmasının güçlü bir savunucusu oldu.

Alexis Kagame, bir zamanlar Landoald Ndasingwa ve onu eleştirel eğilimlerine rağmen büyük bir mizah anlayışına sahip, çok uzun boylu, iri yapılı, neşeli bir adam olarak tanımlayan kız kardeşi Louise Mushikiwabo'nun ilk kuzeni. Mgr. Kagame, 1981'de Nairobi'yi ziyaret ederken beklenmedik bir şekilde öldü.[5]

Çalışmaları

Siyasi Çalışmaları

Claudine Vidal'a göre Kagame'nin genel hedefi anayasal monarşinin yaratılmasıydı.[6] Kagame çalışmaları, ubuhake sığırlarının kolay sosyal hareketliliğe izin veren uyumlu bir toplum yarattığı sömürge öncesi Ruanda toplumunu tasvir ediyordu. Sonunda Belçikalı antropolog Jacques Maquet [fr] ile ortaklık kurdu. Jaques, Kagame'nin tezini son derece etkili akademik çalışmalara dönüştüren kişidir. Daha sonraki akademik araştırmalar, aşağılayıcı uburetwa arazi sözleşmesini dikkate alarak Kagame-Maquet'in sömürge öncesi güzel bir toplum tasvirini büyük ölçüde çürüttü. Uburetwa, araştırması Kagame'nin el yazmalarına dayanan Maquet tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi.[7] Kagame'nin istikrarlı, sosyal açıdan ilerici bir ulus tasviri ve geniş bölgesel nüfuzu gösteren haritaları, 1990'ların sonlarında Ruanda Yurtsever Cephesi tarafından Doğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin yönetimini ve işgalini haklı çıkarmak için kullanıldı.[8]

Dilbilim Çalışmaları

Uluslararası dil alanındaki itibarı esas olarak iki eserine dayanmaktadır:

  • La Philosophie Bantu-Rwandaise de l'Être (1956): Kinyarwanda dili ve kültürünün " Varlık " kavramıyla bağlantılı bir analizi. Ve,
  • La Philosophie Bantu Comparée (1976): Tüm Bantu dillerini içeren daha geniş bir çalışma.

Bu çalışmalarında Kagame, Bantu dillerinin yapısının doğası gereği Afrika'ya özgü olan karmaşık bir ontolojiyi ortaya çıkardığını göstermeye çalışıyor. Eleştirmenler onun mantık dışı bir şeye Aristotelesçi kavramları empoze ettiğini iddia etmiştir. Başka bir deyişle, bu dil yapısı bilinçli olarak tasarlanmamıştır, daha ziyade uzun bir süre boyunca rastgele bir şekilde gelişmiştir ve dolayısıyla insanların düşünme biçiminin etkisi değil nedenidir.[9] Bununla birlikte Kinyarwanda'nın genel olarak dünyadaki en düzenli, karmaşık ve zor dillerden biri olduğu kabul edilmektedir.

  • Un Abrégé de l'Ethno-historie du Ruanda . Butare, Éditions Universitaires du Ruanda, 1972-75. 2 cilt
  • Giriş aux Grands Genres Lyriques de l'Ancien Ruanda . Butare, Éditions Universitaires du Ruanda, 1969
  • Les Milices du Rwanda Précolonial . Brüksel, 1963

Ayrıca birkaç şiir kitabı yazdı ve İncil'i Kinyarwanda diline çevirdi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Dictionary of African Christian Biography"
  2. ^ Honore Vinck, Alexis Kagame and Aequatoria: Contribution to the biography of Alexis Kagame (1912-1981, Annales Aequatoria 1995, 16:467-586
  3. ^ M. D'Hertefelt and A. Coupez, La Royauté sacrée de l'Ancien Rwanda, Annales 52, Musée Royal de l'Afrique Centrale, Tervuren, 1964; J. Vansina, Useful anachronisms: The Royal esoteric Code, History of Africa 2000, 27:415-421.
  4. ^ e.g., Jean-Pierre Harroy, Rwanda: De la féodalité à la démocratie 1955-1962, Hayez, 1984:145, note 1.
  5. ^ L. Mushikiwabo and J. Kramer, Rwanda means the Universe: A natives memoir of blood and bloodlines. St. Martins Press, NY, 2006:146-147.
  6. ^ Vidal, Claudine (1969) Sociologie des Pasions: Côte de Ivoire, Rwanda. Paris: Editions Karthala (Fransızca) in Pottier 204
  7. ^ Pottier 110-111, 204
  8. ^ Pottier 46
  9. ^ African Philosophy in Search of Identity, by D. A. Masolo, Chapter 4: "Language and Reality", Indiana University Press, 1994 0-253-30271-4
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belçika</span> Batı Avrupada bir ülke

Belçika, resmî adıyla Belçika Krallığı, Batı Avrupa'da bulunan bir devlettir. Avrupa Birliği'ne üyedir. Birliğin ve NATO gibi bazı uluslararası organizasyonların merkezlerini barındırır. 30.528 km²'lik bir alanı kaplayan ülkenin nüfusu yaklaşık 11,4 milyon kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kamerun</span> Ortabatı Afrikada bulunan bir ülke

Kamerun ya da resmî adı ile Kamerun Cumhuriyeti, Afrika kıtasının ortabatı bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Nijerya, Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Ekvator Ginesi ve 402 km'lik sahil şeridi ile Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Yaoundé'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tanzanya</span> Ortadoğu Afrikada bulunan bir ülke

Tanzanya, resmî adıyla Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Doğu Afrika'da bir ülkedir. Afrika Büyük Gölleri bölgesinde yer alır. Ülke kuzeybatıda Kenya; kuzeyde Uganda; batıda Ruanda, Burundi ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti; güneybatıda Zambiya; güneyde ise Malavi ve Mozambik ile komşudur. Doğuda Hint Okyanusu'na kıyısı bulunur. Afrika'nın en yüksek dağı olan Kilimanjaro Dağı ülkenin kuzeydoğusundadır. Afrika'nın Büyük Gölleri'nin üçüne kıyısı vardır. Kuzey ve batıda Afrika'nın en büyük gölü olan Victoria Gölü ile kıtanın en derin gölü olan Tanganika Gölü, güneyde ise Malavi Gölü bulunur. Ülkenin doğu kıyıları sıcak ve nemlidir. Zanzibar adaları kıyının biraz açığında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Gabon</span> Batı Afrikada bir ülke

Gabon ya da resmî adıyla Gabon Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını kuzeyde Kamerun, kuzeybatıda Ekvator Ginesi ile güney ve doğuda ise Kongo Cumhuriyeti oluşturmaktadır. Ülkenin batı bölümünde sınırı ise Gine Körfezi'ni de içine alacak şekilde Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ekvator çizgisi üzerinde yer alan ülkenin başkenti ise Libreville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Burundi</span> Afrikanın ortadoğu kısmındaki bir ülke

Burundi, resmî adı ile Burundi Cumhuriyeti, Doğu Afrika ile Afrika Büyük Gölleri'nin kesiştiği Büyük Rift Vadisi'nde denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Kuzeyde Ruanda, doğu ve güneydoğuda Tanzanya, batıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneybatıda ise Tanganika Gölü ile çevrilidir. Ülkenin yönetsel başkenti Gitega, ekonomik başkenti ise Bujumbura'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Orta Afrika Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Orta Afrika Cumhuriyeti ya da yaygın kullanımı ile Orta Afrika, Afrika kıtasının orta bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Çad, Sudan, Güney Sudan, Kongo DC, Kongo Cumhuriyeti ve Kamerun oluşturmaktadır. Ubangi-Chari ismi ile geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke, 1960 yılında bağımsızlığına kavuşmuştur. Ülkenin başkenti Bangui'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Ruanda ya da resmî adı ile Ruanda Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünün doğu kısmında yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Uganda, Tanzanya, Burundi ve bir kısmı Kivu Gölü ile olmak üzere Kongo DC oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Kigali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Soykırımı</span> Ruandada 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutunun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayı

Ruanda Soykırımı, Ruanda'da 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayıdır. Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son buldu. Ardından yönetimden güç alan Tutsilerin öç bahanesiyle saldırması sonucu yüzbinlerce Hutu, komşu Zaire'e sığındı. Fransa, soykırımı gerçekleştiren Hutu hükûmetinin o dönem içerisinde en yakın dostu ve destekçisi olması sebebiyle Ruanda Soykırımı'ndan en fazla sorumlu tutulan ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Rusesabagina</span>

Paul Rusesabagina Ruanda Katliamı sırasında birçok insanın hayatını kurtarması sebebiyle uluslararası ün ve takdir kazanmış Ruandalı. Katliam sırasında Ruanda'nın başkenti Kigali'deki Hôtel des Mille Collines'in müdür yardımcısı olan Rusesabagina, daha önce de yine Kigali'de bulunan Hôtel des Diplomates'in müdürlüğünü yapmıştı. Katliam sırasında, Rusesabagina daha önceden kurduğu ilişkilerini ve etkisini kullanarak 1260'tan fazla Tutsi ve ılımlı Hutu'nun hayatını kurtarmıştır. Hayatının bu bölümü ve Ruanda Katliamı'nı konu alan Hotel Rwanda isimli 2004 yapımı film ile dünya çapında daha da tanınan Rusesabagina'nın etnik kökeni Hutu'dur. Rusesabagina bugün karısı, çocukları ve evlat edindiği yeğenleriyle birlikte 2021'de hapis cezasına çarptırılana kadar Belçika'da yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Krallığı</span>

Ruanda Krallığı, Afrika kıtasında 13. yy ile 20.yy 'nın ikinci yarısına kadar varlığını sürdüren, bugünkü Ruanda Cumhuriyeti topraklarının bulunduğu alanda kurulmuş krallık.

<span class="mw-page-title-main">Michel Serres</span> Fransız filozof, felsefe ve bilim tarihçisi

Michel Serres Fransız filozof, felsefe ve bilim tarihçisi, teorisyen ve yazardır. Çalışmalarında bilim, zaman ve ölüm temalarını araştırdı ve daha sonra bunları düzyazı olarak birleştirdi. 1955 yılında felsefe doçenti oldu. 1956-1958 arasında deniz subayı olarak görev yaptı: 1968 yılında doktora tezini verdi. Felsefe ile birlikte bilim tarihiyle de ilgilendi. Pozitif bilimler ile toplumsal bilimler arasındaki ilişkiyi sorgular. 1990 yılında Fransız Akademisi'ne seçildi ve Légion d'honneur nişanı aldı. Stanford Üniversitesi'nde tarih dersleri verdi. 1990'da çıkan Doğayla Sözleşme adlı kitabı postmodern doğa felsefesi olarak nitelendirildi. Çevre sorunlarının küreselleşmesine itiraz etti. Toplumun iniş çıkışlarını insan evriminin sürekliliğine dahil eder. Doğayla Sözleşme adlı çalışması Turhan Ilgaz çevirisiyle Türkçede yayımlanmıştır. Michel Serres, Doğayla Sözleşme

Théodore Sindikubwabo, Ruandalı siyasetçi. Sindikubwabo, Afrika ülkesi Ruanda'da 1994 yılında kısa bir dönem devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Lanxade</span> Fransız amiral (d. 1934)

Jacques Lanxade, Fransız asker ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Tatiana Rusesabagina</span>

Tatiana Rusesabagina, kocası Paul Rusesabagina ile birlikte 1994 Ruanda soykırımı sırasında Hôtel des Mille Collines'de hayatta kalan ve binden fazla insanı öldürülmekten kurtaran bir Ruandalı. Bu hikâye, Tatiana'nın Sophie Okonedo tarafından canlandırıldığı ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Akademi Ödülü'ne aday gösterildiği 2004 filmi Hotel Rwanda'nın konusu olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Lingala</span>

Lingala tonal bir Bantu dilidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyetinde milli dil olmasının yanı sıra Orta Afrika Cumhuriyeti, Angola, Kenya ve Güney Sudan'da çeşitli bölgelerde konuşmakta olan bir dildir. Lingala 25-30 milyon arsında kişinin anadili olmak üzere yaklaşık 35 milyon kişi tarafından ikinci dil olarak konuşulmaktadır. Bu da yaklaşık toplam 60-65 milyon kişi tarafından konuşulduğu anlamına gelmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.