İçeriğe atla

Alexandre Vallaury

Alexandre Vallaury
Kişisel bilgiler
Doğum2 Nisan 1850(1850-04-02)
Ölüm2 Mayıs 1921 (71 yaşında)
VatandaşlıkFransa
Çalışma ve başarıları
Ünlü yapıtlarıİstanbul Arkeoloji Müzeleri
Osmanlı Bankası ana binası
Pera Palas Oteli

Alexandre Vallaury (2 Nisan 1850 - 2 Mayıs 1921), İstanbullu Fransız asıllı mimar.

Sanayi-i Nefise Mektebi’nin mimarlık bölümünün kurucusu ve ilk mimarlık hocasıdır. Bu kurumda hocalığı kesintisiz 25 yıl sürdürmüştür. Osman Hamdi Bey tarafından "Mimar-ı Şehir" olarak anılan Vallaury, Osmanlı üst yönetimi ve Fransız iş çevrelerinin vazgeçilmez mimarı olmuş; İstanbul'a çok önemli yapılar kazandırmıştır.[1]

Yaşamı

1850 yılında İstanbul'da Fransız asıllı bir Levanten ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Edouard Vallaury, İstanbul'a gönderilen Fransız elçisi Horace Sébastiani'nin maiyetinde bir görevli olarak İstanbul'a geldikten sonra bu şehre yerleşen; pastacılık ve şekercilikle uğraşan bir Fransız idi. Alexandre Vallaury'nin çocukluk ve gençlik yıllarına dair fazla bilgi bulunmaz. Orta öğrenimini Saint Joseph'te yaptığı tahmin edilir.[2] Mimarlık eğitimi için Paris'e gitti ve dönemin en iyi mimarlık eğitimi veren okulu Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu (Ecoles des Beaux-Arts)'nda okudu.

1880 yılında eğitimini tamamlayarak İstanbul'a döndü.[2][3] İstanbul'da ismini önce resim sergilerinde duyurdu. 1879-1880 yıllarında kurulduğu sanılan Elifba Sanat Kulübünün 1880 Eylülünde açılan ilk sergisine katılarak işlerini sergiledi. Elifba Kulübünün 8 Nisan 1881 günü bu kere Tepebaşı Belediye bahçesinde açılan ikinci sergisine de katıldı.[2] Bu dönemde başta İstanbul olmak üzere Bursa, İznik, Konya ve Kütahya gibi kentlerdeki mimari anıtlarla ilgili araştırmalar yaptığı Elifba Sergilerindeki işlerinden anlaşılmaktadır. Yeni kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi’nin binasını bu dönemde yaptı (1882). 3 Mart 1883 günü eğitime başlayan Sanayi-i Nefise Mektebinde Fenn-i Mimari öğretmeni olarak kurucu kadroda yer aldı. Okulun mimarlık bölümü yönetmeliğini onun hazırladığı düşünülür.[2]

3 Mart 1883’ten 10 Ağustos 1908'e kadar Sanayi Nefise Mektebi’nde mimarlık öğretmeni olarak ders veren Vallaury, İstanbul’daki Osmanlı üst düzey yönetimi ve özellikle Fransız finans kuruluşları ile iş çevrelerinin gözde mimarı durumuna geldi. 1890’lara gelinceye değin İstiklal Caddesi’ndeki Emek Sineması (Cercle d'orient) (1884), Eminönü Hidayet Camii (1887) ve Paris Uluslararası Fuarı için Türk tütün pavyonu (1889) gibi binaları inşa etti.

1888’de Fransız Enstitüsü üyeliğine seçildi.

1892 yılında Galata’da yaptığı Osmanlı Bankası Genel Müdürlüğü binası ile ünlenmeye başladı. Başka mimarlar bu yapıyı örnek alarak Galata ve Karaköy’de büro binaları inşa ettiler. 1881’de Müze-i Hümayun müdürü olarak görevlendirilen Osman Hamdi Bey yeni bir müze binası inşa işini Vallaury’e vermişti. Böylece Vallaury, 19.yüzyıl sonlarında, dünyada müze binası olarak tasarlanıp yapılan 8-10 müzeden birinin mimarı oldu. Pera Palas (1893), Yeni Karaköy Han (1893), Tokatlıyan Oteli, Union Française (1896), Düyun-u Umumiye binası (1897) ve Büyükada Rum Yetimhanesi (1898) gibi büyük boyutlu yapılar inşa etti. Bunların yanı sıra, Tepebaşı Meşrutiyet Caddesi'nde Fransız tüccarı Decugis evi ile kendi evi gibi küçük boyutlu yapılar da inşa etti.

1896 yılında Legion d'Honneur madalyasıyla onurlandırıldı.

1900-1904 yılları arasında Alexander Vallaury’nin yaptığı yapıların bir bölümü Osmanlı Saray çevresi ve üst yönetimi için konutlardı.[2] Bunlar arasında Afif Paşa Yalısı, Abdülmecid Efendi Köşkü, Rıdvan Paşa Köşkü ve Vahdettin Köşkü sayılabilir. Bu yıllarda gerçekleştirdiği diğer büyük yapılar arasında Haydarpaşa Tıbbiye Mektebi, İstinye Osman Reis Camii vardır.

Sanayi-i Nefise Mektebi’ndeki görevinden 10 Ağustos 1908’de istifa ederek ayrıldı. Meslek yaşamındaki bilinen son çalışması 1909 yılında düzenlenen “Abide-i Hürriyet” yarışması için hazırladığı proje oldu.

Hayatının geri kalan dönemine dair fazla bir bilgi yoktur. Eşi Constantia’nın 3 Kasım 1917 tarihinde, 65 yaşında öldüğü bilinir. Alexander Vallaury 1921 tarihinde İstanbul’da ölmüştür. Büyük bir olasılıkla Pangaltı Latin Katolik Mezarlığındaki aile mezarına defnedilmiştir.[2]

Eserleri

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Alexandre Vallaury, Mimarlıkmuzesi.org sitesi, Erişim tarihi: 16.06.2015". 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015. 
  2. ^ a b c d e f "Mehmet Bedri Muharrem, İstanbul'da Yaşayan Bir Mimarın Anısına – Alexandre VAllaury, 11.03.2013". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2015. 
  4. ^ Samanoğlu, Rose Mary (2012). İstanbul'un 100 Binası (2012 bas.). İstanbul: İBB Kültür AŞ. s. 128. ISBN 978-605-4595-17-4. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Mustafa Servet Akpolat, "Levanten Kökenli Fransız Mimar Aléxandre Vallaury", Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 1991.
  • Mehmet Çağlayan Özkurt, "Düyun-u Umumiye İstanbul Merkez Binası'nın Tanzimat Sonrası Osmanlı Mimarlığı Bağlamında Değerlendirilmesi" Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2005.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ), merkez kampüsü İstanbul'un Fındıklı semtinde bulunan devlet üniversitesidir. Ağırlıklı olarak görsel sanatlar, mimarlık, sahne sanatları ve müzik alanında eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Erkek Lisesi</span> İstanbul, Türkiyede bir lise

İstanbul Erkek Lisesi (İEL) ya da eski adıyla İstanbul Sultanisî, İstanbul’un Cağaloğlu semtinde, Osmanlı döneminde kurulmuş Numune-i Terakki Mektebinin devamı niteliğinde olan, günümüzde Anadolu Lisesi statüsünde hizmet veren eğitim kuruluşu.

<span class="mw-page-title-main">Sanâyi-i Nefîse Mektebi</span> Osmanlı güzel sanatlar yüksek okulu

Sanayi-i Nefise Mektebi, güzel sanatlar alanında eğitim vermek üzere II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da 1882’de kurulmuş bir yüksekokuldur.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Arkeoloji Müzeleri</span> Türkiyedeki ilk müze

İstanbul Arkeoloji Müzesi, çeşitli kültürlere ait bir milyonu aşkın eserle, dünyanın en büyük müzeleri arasındadır. Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski binasıdır. 19. yüzyılın ortalarında Maarif Nazırı Mehmed Esad Safvet Paşa tarafından Müze-i Hümâyûn adıyla 1869 yılında kurulmuştur ve 13 Haziran 1891'de ana binanın inşaatı tamamlanıp ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyükada Rum Yetimhanesi</span> Büyükadada, eskiden yetimhane olarak kullanılan harap ahşap bina

Büyükada Rum Yetimhanesi, Büyükada'da bulunan yetimhanedir. 1903-1964 yılları arasında hizmet veren yetimhane, Avrupa'nın en büyük, Dünyanın ise ikinci en büyük ahşap yapısı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Düyûn-ı Umûmiye</span> 1881-1923 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğunun iç ve dış borçlarını denetleyen kurum

Düyun-u Umumiye, 1881-1923 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun iç ve dış borçlarını denetleyen kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Sedad Hakkı Eldem</span> Türk mimar (1908–1988)

Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.

August Carl Friedrich Jasmund, Prusyalı mimar. 1888'den 1907'ye kadar Osmanlı Devleti'nin hizmetinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Pera Palas</span> İstanbulda bir otel

Pera Palace Hotel; İstanbul, Beyoğlu, Tepebaşı'nda, Meşrutiyet Caddesi üzerinde yer alan müze otel.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arif Hikmet Koyunoğlu</span> Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı (1888-1982)

Ahmet Arif Hikmet Koyunoğlu, Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı. Cumhuriyetin ilk dönem mimarlarından olan Koyunoğlu'nun en önemli yapıtları Ankara'daki Etnografya Müzesi, bugün müze olarak kullanılan Türk Ocağı Binası, Bursa'daki Tayyare Kültür Merkezi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hikmet Onat</span> Türk ressam

Hikmet Onat, Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Giulio Mongeri</span> İtalyan mimar

Giulio Mongeri Levanten kökenli Türk vatandaşı mimar.

Mustafa Zeki Paşa ya da Tophane Müşiri Zeki Paşa (1849-1914) Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in en güvendiği Osmanlı generalleri ve devlet adamlarından biriydi. II. Abdülhamid döneminde 18 yıl boyunca Tophane Müşiri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Palas</span> Tarihi bina

Karaköy Palas, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Karaköy semtinde bulunan, 1920'de inşa edilmiş olan bina. Mimarı, İstanbul doğumlu bir Levanten olan Giulio Mongeri'dir. Bina günümüzde Halkbank'a aittir ve bankanın İstanbul Karaköy Şubesi burada bulunmaktadır. Bitişiğinde ise Alemdar Kardeşler Binası yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Raimondo D'Aronco</span>

Raimondo Tommaso D'Aronco, Art Nouveau tarzındaki bina tasarımları ile ünlü İtalyan mimar. II. Abdülhamid devrinde 16 yıl saray mimarlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Afif Paşa Yalısı</span> Boğaziçinin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalı

Ahmed Afif Paşa Yalısı, Muhayyeş Yalısı ya da Kemal Uzan Yalısı, Boğaziçi'nin Avrupa Yakasında İstinye-Yeniköy arasında bulunan ve tahminen 1900-1910 yılları arasında inşa edilmiş yalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Victor Adaman</span>

Victor Adaman mimar.

Şişli Rum Ortodoks Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Şişli ilçesinde bulunan Hristiyan Ortodoks mezhebine ait bir mezarlıktır. İstanbul Rum cemaatinin, İstanbul'daki en büyük mezarlığıdır. Mezarlık, zamanının önde gelen heykeltraşlarının Batılı ve Antik Yunan tarzı eserleriyle donattığı gerçek bir açık hava müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Taş Mektep (Büyükada)</span>

Taş Mektep, İstanbul'a bağlı Büyükada'da bulunan tarihi bir yapıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.