İçeriğe atla

Alexander Grothendieck

Alexander Grothendieck
Alexander Grothendieck, Montreal'de, 1970
Doğum28 Mart 1928(1928-03-28)
Berlin, Prusya, Almanya
Ölüm13 Kasım 2014 (86 yaşında)
Saint-Lizier, Ariège, Fransa
MilliyetFransa
VatandaşlıkFransız [1][2][3]
Mezun olduğu okul(lar)Montpellier Üniversitesi
University of Nancy
ÖdüllerFields Madalyası (1966)
Crafoord Ödülü (1988), reddetti
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarInstitut des hautes études scientifiques
Doktora
danışmanı
Laurent Schwartz ve Jean Dieudonné
Doktora öğrencileriPierre Berthelot
Carlos Contou-Carrere
Pierre Deligne
Michel Demazure
Pierre Gabriel
Jean Giraud
Luc Illusie
Michel Raynaud
Jean-Louis Verdier

Alexander Grothendieck (Almanca: [ɡroːtn̩diːk]; Fransızca: [ɡʁɔtɛndik]; 28 Mart 1928 - 13 Kasım 2014) Fransız matematikçi.[1][2][3] Almanya'da doğan Grothendieck, Fransa'da büyümüş ve öncelikle burada yaşamıştır. Ancak çalışma hayatının çoğunu vatansız geçirmiştir. Cebirsel geometrinin modern teorisi üzerine yazılar yazmıştır. Daha sonra araştırmalarını; değişmeli cebir unsurları, homolojik cebir, demet teorisi ve kategori teorisi alanlarına genişletti. Getirdiği yeni bakış açısı soyut matematiğin bazı alanlarında gelişmelere yol açtı. Grothendieck, Fransızca ilk ismi "Alexandre" den daha ziyade "Alexander" ismini kullanmıştır.[4] Soyadı "Grothendieck" (annesinden) Aşağı Almanca olmasına rağmen Hollandaca'ya benzer olduğundan yanlışlıkla Hollanda kökenli olduğu zannedilmektedir.[5]

Dipnot

  1. ^ a b Cartier 2009, p. 10, footnote 12.
  2. ^ a b Kleinert 2007.
  3. ^ a b Douroux 2012.
  4. ^ Cartier 2009, p. 9.
  5. ^ Cartier 2001, p. 391, footnote 3.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pierre de Fermat</span> Fransız matematikçi ve avukat

Pierre de Fermat, neredeyse eşitlik (“adequality”) tekniği de dahil olmak üzere sonsuz küçük hesaplara yol açan erken gelişmeler için yaptığı katkılarla bilinen bir Fransız matematikçiydi. Özellikle, eğri çizgilerin en büyük ve en küçük koordinatlarını bulmanın özgün bir yöntemini keşfetmesiyle tanınır; bu, o zamanlar bilinmeyen diferansiyel kalkülüsünkine benzer ve sayı teorisi üzerine yaptığı araştırmadır. Analitik geometri, olasılık ve optiğe kayda değer katkılarda bulundu. En çok ışık yayılımı hakkındaki Fermat ilkesi ve Diophantus'un Aritmeticasının bir kopyasının kenarındaki bir notta açıkladığı sayı teorisindeki Fermat'nın Son Teoremi ile tanınır. Aynı zamanda Fransa'nın Toulouse Parlamentosu'nda avukattı.

<span class="mw-page-title-main">Henri Poincaré</span> Fransız matematikçi ve fizikçi

Jules Henri Poincare Fransız matematikçi, teorik fizikçi, mühendis ve bilim felsefecisiydi. Yaşamı boyunca var olduğu şekliyle disiplinin tüm alanlarında mükemmel olduğundan, genellikle bir bilge ve matematikte "Son Evrenselci " olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Leonhard Euler</span> Matematikçi ve Fizikçi

Leonhard Euler, çizge teorisi çalışmasını kuran bir İsviçreli matematikçi, fizikçi, astronom, coğrafyacı, mantıkçı ve mühendisti. Topoloji ve analitik sayı teorisi, karmaşık analiz ve sonsuz küçük hesap gibi matematiğin diğer birçok dalında öncü ve etkili keşifler yaptı. Bir matematiksel fonksiyon kavramı da dahil olmak üzere, modern matematiksel terminolojinin ve gösterim'in çoğunu tanıttı. Ayrıca mekanik, akışkan dinamiği, optik, astronomi ve müzik teorisi alanındaki çalışmalarıyla da tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Nicolas Bourbaki</span> Bir grup (çoğunlukla Fransız) 20. yüzyıl matematikçisinin kullandığı ortak takma ad

Nicolas Bourbaki. Bir grup 20. yüzyıl Fransız matematikçisi Nicolas Bourbaki takma adı altında toplanıp, 1935 yılından başlayarak modern ileri matematiğin çıkışı sayılan pek çok kitap yazmışlardır. Nicolas Bourbaki, ünlü eserleri, yaklaşımları ve teorileri olan kurgusal bir karakter olmasına karşın, Bourbaki Grubu ya da resmi adıyla Association des collaborateurs de Nicolas Bourbaki, Paris'te, École Normale Supérieure'de merkezi olan bir kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Fields Madalyası</span>

Fields madalyası Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından 40 yaşın altındaki 2, 3 ya da 4 matematikçiye 4 senede bir yapılan Uluslararası Matematikçiler Kongresinde verilen, matematiğin Nobel'i olarak görülen ödüldür.

Matematikte, Lie grupları teorisi Şablon:Harvard alıntıs. tarafından Lie grupları üzerinde bir kitap serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Nansen pasaportu</span>

Nansen pasaportu, Milletler Cemiyeti tarafından verilen, uluslararası alanda kabul görmüş, vatansızlara ve mültecilere verilen seyahat belgesi.

Mathematical Reviews, American Mathematical Society tarafından yayımlanan; matematik, istatistik ve kuramsal bilgisayar bilimi alanında yorum yazıları içeren dergidir. 3 milyonu aşkın araştırma yazısının çevrimiçi sürümünü barındıran MathSciNet adlı veritabanı da AMS tarafından yayımlanmaktadır. Avusturyalı-Amerikan matematikçi Otto E. Neugebauer tarafından 1940'ta kurulmuştur.

Rönesans'tan bu yana, her yüzyılda, bir önceki göre daha fazla matematik problemi çözülmüştür. Yine de birçok büyük ve küçük problem çözüme kavuşturulamamıştır. Uzun süredir var olan bir sorunun çözümü için genellikle ödüller verilir ve çözülmemiş sorunların listeleri büyük önem kazanır. Çözülmemiş problemler, aralarında fizik, bilgisayar bilimi, cebir, matematiksel analiz, Kombinatorik, cebirsel geometri, ayrık geometri, Öklid geometrisi, katma ve cebirsel geometri teorileri, çizge teorisi, grup kuramı, modeller kuramı, sayılar teorisi, kümeler kuramı, Ramsey Kuramı, dinamik sistemler, Kısmi diferansiyel denklemler gibi birçok alanda varlığını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Voyevodski</span> Rus matematikçi (1966 – 2017)

Vladimir Alexandrovich Voevodsky bir Rus - Amerikalı matematikçiydi. Cebirsel varyeteler için bir homotopi teorisi geliştirme ve motifsel kohomolojiyi formüle etme çalışmaları, 2002'de Fields Madalyası ödülüyle sonuçlandı. Ayrıca Milnor varsayımının ve motifsel Bloch-Kato varsayımlarının ispatı ve matematiğin ve homotopi tip teorisinin tek değerlikliğin temelleri ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Julia Robinson</span> Amerikalı matematikçi (1919 – 1985)

Julia Hall Bowman Robinson, hesaplanabilirlik teorisi ve hesaplama karmaşıklığı teorisi alanlarına -özellikle karar problemlerine olan katkılarından ötürü tanınan Amerikalı bir matematikçiydi. Hilbert'in 10. problemi üzerine çalışması nihai çözümünde çok önemli bir rol oynadı. Robinson bir 1983 MacArthur Üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel ve teorik biyoloji</span>

Matematiksel ve teorik biyoloji, biyolojinin bilimsel teorileri kanıtlamak için gerekli deneyleri yapmakla uğraşan deneysel biyoloji dalının aksine biyolojik sistemlerin yapılarının, gelişimlerinin ve davranışlarının altında yatan ilkeleri araştırmak için yaşayan organizmaların teorik analizlerini, matematiksel modellerini ve soyutlamalarını kullanan bir dalıdır. Bu alan aynı zamanda matematiksel yanını vurgulamak için matematiksel biyoloji ya da biyomatematik ya da biyolojik yanını vurgulamak için ise teorik biyoloji olarak da adlandırılır. Teorik biyolojinin odak noktası daha çok biyolojinin teorik ilkelerinin geliştirilmesi iken matematiksel biyoloji biyolojik sistemlerin incelenmesinde matematiği kullanır ama her iki terim de bazen birbirinin yerine kullanılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus eşitsizliği</span>

Öklid geometrisinde, Batlamyus eşitsizliği, düzlemde veya daha yüksek boyutlu bir uzayda dört nokta tarafından oluşturulan altı uzunluğu ilişkilendirir. Herhangi bir A, B, C ve D noktası için aşağıdaki eşitsizliğin geçerli olduğunu belirtir:

.
<span class="mw-page-title-main">Jacques Hadamard</span> Fransız matematikçi (1865 – 1963)

Jacques Salomon Hadamard ForMemRS sayı teorisi, karmaşık analiz, diferansiyel geometri ve Kısmi diferansiyel denklemlere önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">André Weil</span> Fransız matematikçi (1906 – 1998)

André Weil, sayılar teorisi ve cebirsel geometri alanındaki çalışmaları ile tanınan Fransız matematikçidir. Matematiksel Bourbaki grubunun kurucu üyesiydi. Filozof Simone Weil kız kardeşi, yazar Sylvie Weil ise kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Serre</span> Fransız matematikçi (d. 1926)

Jean-Pierre Serre cebirsel topoloji, cebirsel geometri ve cebirsel sayı teorisine katkıda bulunan Fransız matematikçidir. 1954'te Fields Madalyası, 2000'de Wolf Ödülü ve 2003'te açılış Abel Ödülü'ne layık görüldü.

Mathematics Genealogy Project (MGP), matematikçilerin akademik soyağacı için web tabanlı bir veri tabanıdır. 31 Aralık 2021'e kadar, araştırma düzeyinde matematiğe katkıda bulunan 274.575 matematik bilimcisi hakkında bilgi içeriyordu. Tipik bir matematikçi için proje girişinde mezuniyet yılı, tez başlığı, alma mater, doktora danışmanı ve doktora öğrencileri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Amir Alexander</span>

Amir Alexander, matematik ile onun kültürel ve tarihsel ortamı arasındaki bağlantıları inceleyen bir tarihçi, yazar ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Osserman</span> Amerikalı matematikçi (1926 – 2011)

Robert "Bob" Osserman, Amerikalı bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Cartier</span> Fransız matematikçi (d. 1932)

Pierre Émile Cartier, Fransız matematikçi.