İçeriğe atla

Aleut Adaları'nın ada listesi

Aleutians East Borough
Aleutians West Census Area

Aleut adaları listesi, Aleut Adalarındaki doğudan batıya doğru en büyük kayda değer adalar ve ada gruplarının alfabetik listesidir. Adaların yerlileri Eskimo - Aleut halklarının Eskimoların dışında kalan grubunu oluşturan Aleutlar (Unanganlar) olsa da, uzun süren Rus Alaskası (1733 – 1867) döneminde büyük ölçüde Ruslaşıp anadillerini unutmuşlardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor.[1] Rusya'ya bağlı Komandorskiy adalarında (Остров Беринга и Медный Остров) günümüzde «Rus Aleutları» anlamına Kasakam Unangangis denen Aleut-Rus melezleri Rusça temelli Sasignan kreolünü konuşur. Parantez içinde italik dizilenler adaların Aleutça (Unanganca) adıdır.

Aleutçanın (Unangancanın) lehçeleri ve bu lehçeleri konuşan kabileler:

Fox Adaları

  • Adugak Adası - tehlike altındaki Steller denizaslanı kolonilerinin üreme alanıdır
  • Aiktak Adası (Ugangax)
  • Akun Adası (Akungan)
  • Akutan Adası (Akutanax̂) -
  • Amak Adası (Amax)
  • Amaknak Adası (Amaxnax̂) - 2000 yılındaki nüfusu: 2.524 kişi
  • Amukta Adası (Amuux̂tax̂)
  • Ananiuliak Adası
  • Avatanak Adası (Agutanax̂)
  • Baby Adaları
  • Bird Adası (Kitnamax)
  • Bogoslof Adası (Aĝasaaĝux̂) - denizaslanlarının sığınağı ve deniz kuşlarının yuvalanma alanıdır
  • Breadloaf Adası (Taanĝiinax̂)
  • Buck Adası (Ukdax̂sxix)
  • Caton Adası (Qagan Unimgix̂)
  • Chagulak Adası (Chugssĝinax̂)
Alaska with Aleut Adası chain (at bottom), Unalaska Adası is marked.
Alaska with Aleut Adası chain (at bottom), Unalaska Adası is marked.
  • Deer Adası (Animin)
  • Derbin Adası
  • Dushkot Adası (Duxsxan)
  • Egg Adası (Ugalĝa)
  • Emerald Adası
  • Expedition Adası (Guchiganang)
  • Fire Adası - federal olarak korunan kuş cenneti
  • Gargoyle Adası
  • Gull Adası
  • Hog Adası (Uknadax)
  • Kaligagan Adası (Qisxagan)
  • Kigul Adası (Kiigalux̂)
  • Krenitzin Adaları - hepsi de Alaska Maritime National Wildlife Refuge parçasıdır
  • Kudiakof Adası
  • Ogangen Adası
  • Ogchul Adası (Uxchalux̂)
  • Pancake Rock (Kaduuĝix̂ Tanax̂)
  • Peter Adası
  • Poa Adası (Saduuĝinax̂)
  • Pustoi Adası (Taĝilgadax)
  • Rootok Adası (Aayux̂tax̂)
  • Round Adası (Imlichin)
  • Samalga Adası (Samalĝa)
  • Sanak Adası (Sanaĝax)
  • Sedanka Adası (Sidaanax̂)
  • Sushilnoi Adası (Tanĝimax)
  • Tangik Adası (Tan'gax̂)
  • Tanginak Adası
  • Tigalda Adası (Qigalĝan)
  • Ugamak Adası (Ugangax̂)
  • Umnak Adası (Unmax)
  • Unalaska Adası (Nawan-Alaxsxa)
  • Unalga Adası (Unalĝa)
  • Unimak Adası (Unimax)
  • Vsevidof Adası (Uyagax̂)
  • Wislow Adası

Four Mountains Adaları (Uniiĝun)

  • Amukta Adası (Amuux̂tax̂)
  • Chagulak Adası (Chugaaĝinax̂)
  • Chuginadak Adası (Tanax̂ Angunax̂)
  • Carlisle Adası (Kigalĝa)
  • Herbert Adası (Chiĝulax)
  • Kagamil Adası (Qagaamila)
  • Uliaga Adası (Ulaĝa)
  • Yunaska Adası (Yunax̂sxa)

Andreanof Adaları (Niiĝuĝin tanangis)

  • Adak Adası (Adaax)
  • Agligadak Adası (Aĝligadax)
  • Amatigis Adaları
  • Amatignak Adası (Amatignax̂)
  • Amlia Adası (Amlax)
  • Anagaksik Adası (Anagaxsax̂)
  • Argonne Adası
  • Asuksak Adası (Hasux̂sax̂)
  • Atka Adası (Atx̂ax̂)
  • Aziak Adası (Haazax)
  • Barbara Adası
  • Black Adası
  • Bobrof Adası (Walĝa)
  • Bolshoi Adası (Tanax̂ Angunax̂)
  • Box Adası
  • Castle Adası
  • Chaika Rock (Hasax̂sax̂)
  • Channel Adası
  • Chisak Adası (Hatmax)
  • Chugul Adası (Chiĝulax̂)
  • Cone Adası
  • Cormorant Adası
  • Crone Adası
  • Delarof Adaları (Naahmiĝun tanangis)
  • Dora Adası
  • Eddy Adası (Ugidaagamax)
  • Egg Adası (Ugalĝa)
  • Elf Adası
  • Fenimore Rock (Taxchisax̂)
  • Gareloi Adası (Anangusix̂)
  • Gramp Rock
  • Great Sitkin Adası (Stitxinax̂̂)
  • Green Adası (Hmiikaayaĝus)
  • Igitkin Adası (Igitxix̂)
  • Ikiginak Adası (Ikiiĝinax̂)
  • Ilak Adası (Iilax̂)
  • Ina Adası
  • Kagalaska Adası (Qigalaxsix̂)
  • Kanaga Adası (Kanaga)
  • Kanu Adası (Yunax̂)
  • Kasatochi Adası (Qanan-tanax)
  • Kavalga Adası (Qawalĝa)
  • Koniuji Adası (Tanĝimax)
  • Little Tanaga Adası (Tanagax̂)
  • North Adası (Chihngax̂)
  • Ogliuga Adası (Aglaga)
  • Oglodak Adası (Ungluudâ)
  • Plum Adası
  • Ringgold Adası (Tanam Aduu)
  • Sadatanek Adası (Sadan-tanax̂)
  • Sagchudak Adası (Saĝuugax̂)
  • Sagigik Adası (Amlagim Saĝuugaa)
  • Salt Adası (Uladax)
  • Sea Parrot Adası
  • Seguam Adası (Saĝuugamax)
  • Silak Adası (Silax̂)
  • Skagul Adası (Sxaĝulax̂)
  • South Adası
  • Staten Adası (Iluuĝix̂ Tanax̂)
  • Tag Adası (Tagachaluĝis)
  • Tagadak Adası (Tanadax)
  • Tagalak Adası (Tagalax̂)
  • Tanadak Adası (Tanaadax̂)
  • Tanaga Adası (Tanax̂ax)
  • Tanaklek Adası (Tanaqlax̂)
  • The Signals
  • The Three Sisters
  • Tidgituk Adası (Aakutanas)
  • Ugidak Adası (Qagan-tanax̂)
  • Ulak Adası (Uulax)
  • Umak Adası (Uhmax̂)
  • Unalga Adası (Unalĝa)
  • Uyak Adası (Uuyax)
  • Whip Adası

Rat Adaları (Qax̂um tanangis)

  • Amchitka Adası (Amchixtax̂) - yeraltı nükleer silah testlerinin sitidir
  • Bird Rock
  • Davidof Adası (Qanan-tanax)
  • Khvostof Adası (Atanax̂)
  • Kiska Adası (Qisxa)
  • Little Kiska Adası (Kangxhix̂)
  • Little Sitkin Adası (Sitignax̂)
  • Pyramid Adası
  • Rat Adası (Hawadax)
  • Segula Adası (Chiĝulax̂)
  • Semisopochnoi Adası (Unyax)
  • Tanadak Adası (Tanaadax̂)

Buldir Adası (Idmaax)

  • Buldir Adası (Idmaax)

Near Adaları (Sasignan Tanangin)

  • Agattu Adası (Angatux̂)
  • Alaid Adası (Igingiinax̂)
  • Attu Adası (Atan)
  • Cooper Adaları
  • Gibson Adaları
  • Hammerhead Adası
  • Hodikof Adası
  • Kennon Adası
  • Kohl Adası
  • Loaf Adası
  • Lotus Adası
  • Nizki Adası (Avayax̂)
  • Peaked Adası
  • Savage Adası
  • Semichi Adaları (Samiyan)
  • Shemya Adası (Samiyax̂)

Komandor Adaları (RusyaRusya)

Kaynakça

  1. ^ "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
  • Bergsland, K. Aleut Dictionary, Fairbanks: Alaska Native Language Center, 1994
  • Orth, Donald J. 1971. Dictionary of Alaskan place names. U.S. Geological Survey Professional Paper 567, 1083 pp.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Aleutlar</span>

Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo halkları</span> Eski bir kuzey dünya topluluğu

Eskimolar ya da İnuit ve Yupikler, Arktik bölgedeki dört ülkeye dağılmış olarak, Doğu Sibirya, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan ve Eskimo - Aleut dillerini konuşan Eskimo - Aleut halklarının en büyük grubunu oluşturan avcı ve toplayıcı halk.

<span class="mw-page-title-main">Supikler</span>

Supikler ya da Pasifik Yupikleri, Alutikler, Güney Alaska'da yaşayan Yupik kolundan Eskimo halkıdır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabilmektedir.

Aleutça ya da Unanganca, Aleut dili, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska'ya bağlı Aleut Adaları ile Pribilof Adalarında ve Rusya'da Kamçatka Krayına bağlı Komandor Adalarında Aleutlar ya da Unanganlar tarafından konuşulan ve Eskimo - Aleut dilleri ailesinin tek başına iki kolundan birini oluşturan dil. Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor

<span class="mw-page-title-main">Nome Census Area</span>

Nome Census Area, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Alaska eyaletinin Eskimo halklarından Yupik ve İnyupiklerlerce meskun olan bir sayım bölgesi. Örgütlenmemiş borough olduğu için bir yönetim merkezi de yoktur. En gelişmiş şehri geçmişte Nome Altına Hücumu hareketinin yaşandığı Nome'dir.

<span class="mw-page-title-main">Delarof Adaları</span>

Delarof Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneybatısında Aleut Adalarının merkezinde Andreanof Adalarının alt grubu olan ve onun en batı ucunda yer alan ada grubu. Adalar, doğuda Tanaga Geçidiyle, batıda ise Amchitka Geçidiyle ayrılır. Adaların alanı 165.349 km² dir. Günümüzde adalarda insan yerleşimi yoktur.

Sanak Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında Aleutians East Borough ilçesinde ada grubu. En büyük iki adası Caton Adası ve Sanak Adası'dır. Adaların alanı 157.617 km² dir. Leymus arenarius otlarıyla kaplı olan adalarda günümüzde insan bulunmaz.

<span class="mw-page-title-main">Fox Adaları (Alaska)</span> Amerika Birleşik Devletlerine bağlı ada grubu

Fox Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında bir kısmı Aleutians East Borough ilçesinin, diğer kısmı ise Aleutians West Census Area ilçesinin sınırları içinde kalan ada grubu.

<span class="mw-page-title-main">Four Mountains Adaları</span>

Four Mountains Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında ada grubu. Adaların alanı 545.596 km² dir. İnsan yerleşimi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Near Adaları</span>

Near Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde Aleut Adalarının en uzak noktasında yer alan ada grubu. En büyük iki adası Attu ve Agattu'dur. Diğer adaları içinde Semichi Adaları, Alaid, Nizki ve Shemya adaları bulunur. Adaların alanı 1,143.785 km² dir. 2000 sayımına göre nüfusu 47 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Komandor Adaları</span>

Komandor Adaları ya da Komandorskiy Adaları, Uzak Doğu Rusyası'nda Kamçatka Yarımadası'nın doğusunda Bering Denizi'nde bulunan adalar. En büyüğü Bering Adası (95 km) ile Mednıy Adası (55 km) olan adalarda ayrıca 15 kadar da ufak adacık bulunur.

Yerli halkların soykırımı veya yerleşimci soykırımı, yerleşimci sömürgeciliği sürecinde yerli halk topluluklarının yok edilmesidir. Patrick Wolfe'a göre yerli nüfusun soykırımı özellikle yerleşimci sömürgecilik vakalarında muhtemeldir, bazı akademisyenler yerleşimci sömürgeciliğin doğası gereği soykırımcı olduğunu savunurken diğerleri soykırım teriminin geçerli olmadığını savunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.