İçeriğe atla

Alerce Milenario

Alerce Milenario

Alerce Milenario, Şili'deki Alerce Coster Ulusal Parkı'nda yer alan en büyük ağaçtır.[1] Bir Alerce ağacı (Fitzroya cupressoides) olan Alerce Milenario, 2000'li yılların ilk çeyreğinde en yaşlı ağaçlar listesinin ilk sıralarında yer almaktayken, yapılan güncel araştırmalardan elde edilen veriler onun dünyadaki en yaşlı ağaç olabileceğini ortaya koymaktadır.[2][3]

Şili Austral Üniversitesi'nden Jonathan Barichivich ve Antonio Lara, ağaca zarar vermeden olabildiğince derine erişen kısmi bir delik açtılar. Ağaca zarar vermeden dar bir ahşap silindir elde edebilmek için T şeklinde bir matkap görünümlü bir delici kullandılar.[] Kısmi ahşap delici, yaklaşık 2.400 sıkı aralıklı büyüme halkası ortaya çıkardı. Daha sonra 2.400 ağaçtan alınan verilere dayanan istatistiksel modelleme kullanıldı. Barichivich'in araştırmalarının sonuçlarına göre Alerce Milenario muhtemelen 5.484 yaşındaydı ve ağacın en az 5.000 yaşında olduğu kesindi.

Coğrafya

Alerce Milenario Ağacı, bir Şili Yağmur Ormanı olan Alerce Coster Ulusal Parkı'ndaki bir dağ geçidinde yer almaktadır.[] Park 137 hektar (340 dönüm) alan kaplamaktadır ve deniz seviyesinden 1.048 m (3.438 fit) yüksekliğe kadar uzanmaktadır. Park, tüm yıl boyunca yağışlı, yağışlı ılıman bir iklime sahiptir. Parkta ortalama sıcaklık 12 °C'dir. Park, ağacı ziyaret etmek için gelen 10.000 ziyaretçiyi ağırlamaktadır.[]

Ağacın tanımı ve durumu

Alerce Milenario ağacı liken ve yosunlarla kaplıdır.[4] 5000'den fazla halkası olduğu tahmin edilmektedir. Bu ölçümler ispatlandığında, Alerce Milenario'nun dünyanın en yaşlı unvanını elinde bulunduran ağaçtan 100 yıl daha yaşlı olduğu kabul görecektir. Barichivich, "Ağacın yalnızca yüzde 28'i gerçekten yaşıyor, bu bölümlerin çoğu köklerde, bu nedenle insanlar yakındaki toprakta yürüdüklerinde, ağacın kalan son canlı kısımlarına aktif olarak zarar veriyorlar" dedi.[1]

Koruma

Ağacın yaşıyla ilgili bulguların Şili hükûmetini ağacı daha iyi korumaya yönlendirmesi umulmaktadır. Şili Ulusal Orman Şirketi, ağaç için korumaları artırdığını ve parka korucular görevlendirildiğini açıkladı.[5]

Ayrıca bakınız

  • Tek tek ağaçların listesi
  • En eski ağaçların listesi

Kaynakça

  1. ^ a b "The oldest tree in the world might have been found in Chile, and it's dying". Newsweek (İngilizce). 25 Mayıs 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ "Ancient cypress in Chile may be the world's oldest tree, new study suggests". the Guardian (İngilizce). 26 Mayıs 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022. 
  3. ^ "World's Oldest Tree Called 'Great-Grandfather' Found In Chile, Is More Than 5000 Years Old! :O". IndiaTimes (İngilizce). 27 Mayıs 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022. 
  4. ^ "Is the world's oldest tree growing in a ravine in Chile? | Science - Prestigious Scholarships" (İngilizce). 20 Mayıs 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022. 
  5. ^ "Is this tree in Chile the oldest one in the world? This scientist thinks so". ZME Science (İngilizce). 26 Mayıs 2022. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022. 

İleri okumalar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağaç</span> meyve verebilen, gövdesi odun veya kereste olmaya elverişli bulunan ve uzun yıllar yaşayabilen bitki

Ağaç, botanikte çoğu türünde dalları ve yaprakları destekleyen uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Ağaç tanımı, bazı kullanımlarda sadece ikincil büyüme gösteren odunsu bitkileri, kereste olarak kullanılabilen bitkileri ya da belirli bir yüksekliğin üzerindeki bitkileri kapsayacak şekilde daha dar olabilir. Daha geniş tanımlarda ise uzun palmiyeler, eğrelti ağaçları, muz ağaçları ve bambular da birer ağaç olarak kabul edilir. Ağaçlar taksonomik bir grup değildir ancak güneş ışığı için rekabet etmek adına diğer bitkilerden daha fazla yükseğe çıkmanın bir yolu olarak birbirinden bağımsız şekilde evrimleşip gövde ve dalları olan çeşitli bitki türlerini içermektedir. Ağaçlar uzun ömürlü olma eğilimindedir ve bazıları birkaç bin yıl yaşar. Ağaçlar 370 milyon yıldır dünya üzerindeki varlığını sürdürmektedir. Dünyada yaklaşık üç trilyon olgunluğa erişmiş ağacın olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dendrokronoloji</span>

Dendrokronoloji, Yunanca ağaç ve zaman sözcük köklerinden oluşmakta ve ağaç halkaları ile tarihleme yapma yöntemi anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şili</span> Güney Amerikada bulunan egemen devlet

Şili (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Şili arokaryası</span>

Şili arokaryası, arokaryagiller (Araucariaceae) familyasından bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">1973 Şili Darbesi</span> 29. Şili devlet başkanı Salvador Allendenin devrilmesiyle sonuçlanan askeri bir darbe

1973 Şili Darbesi, 11 Eylül 1973 tarihinde sosyalist Başkan Salvador Allende'nin devrilip, General Pinochet'in iktidara geldiği askerî darbedir. Bu darbeyle dünyanın seçimle başa gelmiş ilk sosyalist hükûmeti devrilmiş ve yerine 17 yıl sürecek bir diktatörlük kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antep fıstığı</span> kabuklu bir meyve, bu meyvenin çekirdeği ve ağacı

Antep fıstığı, sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından yenebilen kabuklu bir meyve, bu meyvenin çekirdeği ve ağacıdır. Bazı yörelerde Şam fıstığı olarak da bilinir. Antep fıstığı ağacından yetişir, yağlı, ince kabukludur. Tatlıcılık ve yiyecek sektöründe kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">En yaşlı insanlar listesi</span>

Bu liste dünyanın en yaşlı insanlarının belli kategorilere göre sıralandığı listesidir. Yanlış ya da doğrulanmamış iddialarını dahil etmekten kaçınmak için bu listede, yaşları özellikle Gerontoloji Araştırma Grubu (GRG) ve Guinness Dünya Rekorları (GWR) gibi uzun ömürlü araştırmalarla ilgilenen uluslararası kuruluşlar tarafından doğrulanan kişilerle sınırlıdır. Onlar dışındakiler güvenilir bir şekilde kaynaklanmıştır.

Şili Türkleri, Türk kökenli Şili vatandaşlığına sahip kişilere denilmektedir. Türk kökenli olmaları; Türkiye'den, Kıbrıs'tan veya diğer Türk diasporasından gelmiş olmalarındandır. 2016 yılı verilerine göre Şili'deki Türklerin sayısı 900'dür.

<span class="mw-page-title-main">Sebastián Piñera</span> Şilili iş adamı ve siyasetçi

Miguel Juan Sebastián Piñera Echenique, Şilili milyarder iş insanı ve siyasetçi. Piñera, Amerika kıtasının güneyinde, Güney Amerika'da yer alan Şili'de 2010-2014 yılları arasında devlet başkanlığında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Junior Fernándes</span>

Junior Fernándes, kanat mevkiinde görev alan Brezilya asıllı Şilili futbolcudur. 1. Lig ekibi Adanaspor'da forma giymektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kane Tanaka</span> Dünyanın en yaşlı insanı

Kane Tanaka, Chiyo Miyako'nun 22 Temmuz 2018'deki ölümünden ve kendi ölümüne kadar dünyanın en yaşlı doğrulanmış yaşayan kişisi olan bir Japon süper asırlık. Tanaka 2022 yılında 119. yaşını kutlamıştı. Chiyo Miyako'nun 2018'de ölmesiyle birlikte en yaşlı Japon unvanı elde etmiştir. Tanaka, yaşı doğrulanmış kişiler içinde Jeanne Calment'den sonra en yaşlı ikinci kişidir. Kola ve çikolataya karşı zaafı olan Kane Tanaka, 117. doğum gününü bir şişe kola ile kutlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Romer</span> Amerikalı ekonomist

Paul Michael Romer Amerikalı bir ekonomist ve içsel büyüme teorisine yaptığı katkılardan dolayı 2018'de Nobel Ekonomi Ödülü'nün ortak kazananıdır. "Teknolojik yenilikleri uzun vadeli makroekonomik analize entegre ettiği için" ödülü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Pyrus communis caucasica</span>

Pyrus communis caucasica, Rosaceae (gülgiller) familyasından bir bitki alt türüdür. Deniz seviyesinden 1.600 metre yüksekliğe kadar olan bölgelerde yetişir. Kafkasya bölgesinin endemik bitkilerinden biridir.

Bu fosil alanları listesi, fosillerin varlığıyla dünya çapında bilinen alanların bir listesidir. Listedeki bazı girişler tek ve benzersiz bir keşif oldukları için, diğerleri ise alanda bulunan çok sayıda fosil için dikkate değerdir. Bu listedeki kayıtların çoğu Lagerstätten olarak kabul edilir. Lagerstätten, dikkate değerlik sütununda bir notla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Gilboa Fosil Ormanı</span>

Gilboa Fosil Ormanı, New York, ABD'de yer alan bir taşlaşmış ormandır ve dünyanın en eski ormanlarından birine ev sahipliği yapmaktadır. New York'taki, Schoharie County yakınlarındaki Gilboa Barajı yakınında bulunan alan, yaklaşık 380 milyon yıl önce meydana gelen Devoniyen Dönemi'ne ait ağaç gövdelerine ev sahipliği yapmaktadır. Dünyada kendi türünden hayatta kalan tek fosiller, Dünya'nın en eski ormanlarının kalıntılarıdır. Bu alan, New York City'nin bir su projesi ve bir baraj kazısı başlattığı 1920'lerden beri paleobotanistler tarafından büyük ilgi görmektedir. Proje sonucunda, bazıları Gilboa Barajı sahasında ve Schoharie County'deki New York Güç Kurumu Blenheim-Gilboa Ziyaretçi Merkezi'nde ve New York Eyalet Müzesi'nde sergilenen bir fosil ormanından büyük dik ağaç kütükleri ortaya çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Şili ekonomisi</span>

Şili ekonomisi, Dünya Bankası tarafından tanımlanan bir piyasa ekonomisi ve yüksek gelirli ekonomidir. Şili, rekabet gücü, kişi başına düşen gelir, küreselleşme, ekonomik özgürlük ve düşük yolsuzluk algısı açısından bölgenin lideri olarak Güney Amerika'nın en müreffeh ülkelerinden biri olarak kabul edilir. Şili, Gini endeksi ile ölçüldüğü üzere yüksek ekonomik eşitsizliğe sahip olmasına rağmen, bölgesel ortalamaya yakındır.

<span class="mw-page-title-main">Chinchorro mumyaları</span>

Chinchorro mumyaları, günümüzde kuzey Şili'de bulunan Güney Amerikalı Chinchorro kültüründen bireylerin mumyalanmış kalıntılarıdır. Mısır mumyalarından iki bin yıl kadar daha eski tarihlere kadar tarihlenen bu mumyalar, yapay olarak mumyalanmış insan kalıntılarının en eski örnekleridir. Mısır'da bulunan en eski mumya MÖ 3000 civarına tarihlenirken antropojenik olarak değiştirilmiş en eski Chinchorro mumyası MÖ 5050 civarına tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">En yaşlı ağaçlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, güvenilir kaynaklar tarafından teyit edilen, bilinen en yaşlı ağaçların bir listesidir. Tek bir ağacı neyin oluşturduğuna ilişkin tanımlar değişir. Ek olarak, ağaç yaşları, belgelenmiş "ağaç halkası" (dendrokronolojik) sayım çekirdek numuneleri ve tahminler dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan elde edilir. Bu nedenlerle, bu makale, her biri farklı kriterler kullanan üç "en yaşlı ağaç" listesi sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nuh'un Kız Kardeşleri Zeytin Ağaçları</span>

Kız Kardeşler, Lübnan'ın Bcheale kasabasında yer alan ve on altı zeytin ağacından oluşan bir korudur.

<span class="mw-page-title-main">Anne Frank ağacı</span>

52°22′30.7″K 4°53′4.7″DAnne Frank ağacı (, Amsterdam şehir merkezinde Anne Frank'ın The Diary of a Young Girl adlı kitabında yer alan bir at kestanesi ağacıydı. Anne Frank, 2. Dünya Savaşı sırasında ailesiyle birlikte Nazilerden saklandıkları bina olan The Annex'teki ağacı anlatmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.