İçeriğe atla

Alemdar Paşa Baskını

Alemdar Paşa Baskını
Tarih28 Temmuz 1808
Bölge
İstanbul, Balkanlar, Rumeli
SebepIII. Selim'in katledilmesi ve tahttan indirilmesi.
SonuçIV. Mustafa, Kabakçı Mustafa ve III. Selim'in ölümünde parmağı olanlar infaz edildi. Daha sonrasında Alemdar Mustafa Paşa öldürüldü, yenilik hareketleri durakladı.

Alemdar Paşa ayaklanması veya Alemdar Paşa baskını, 1808 tarihinde III. Selim'in tahttan indirilmesine takiben çıkan ayaklanma.

Alemdar Paşa'nın İstanbul'a yürüyüşü

Alemdar Paşa, III. Selim'in katledildiğini duyunca sinirlenerek ve Kabakçı Mustafa isyanından kaçan nizam-ı cedidcilerin isteği üzerine İstanbul'a yürüme kararı aldı. Paşa, Edirne istikametine geldiği vakit özel bir süvari birliği hazırlatarak önden İstanbul'un Rumeli Feneri Kalesine yollar. Amacı ise Kabakçı Mustafa'yı idam etmek. 14 Temmuz günü süvari bölüğü kaleyi basarak Kabakçı Mustafa'yı başından vurarak öldürdüler. En nihayetinde (28 Temmuz günü) Alemdar Paşa Istanbul'a vararak önce Bab-i Aliyi sonrasında ise Topkapı sarayını basarak III. Selim'i istedi lakin IV. Mustafa bu isteğini bir müddet diretmiş ancak en sonunda amcası Selim ve kardeşi Şehzade Mahmud'un öldürülmesini emretmiştir. Sultan Selim öldürüldü ancak Mahmud kurtulmuştu.

II. Mahmud'un tahta çıkışı, sadrazamlığı ve ölümü

Alemdar Paşa, kurtarılan şehzadeyi tahta çıkarmıştı. Yeni Sultan ise gayretlerinden dolayı paşayı sadrazamlığa getirmiş, geniş yetkiler bahşetmişti. Alemdar Paşa öncelikle Sultan Selim'in ölümünde parmağı olanları cezalandırmıştı. Daha sonralarında ise yenilik hareketleri başlatmıştı. Bunlardan en büyük kararı ise kapatılan Nizam-ı Cedid ocağını tekrar Sekban-ı Cedid adıyla kurmuştu. Lakin bu yeniliklerinden Yeniçeriler hiç hoşlanmamıştı. 15 Kasım 1808 günü ise paşanın kaldığı Bab-i Ali sarayını basarak isyan başlattılar. Paşa her ne kadar dirensede artık yardım gelmeyeceğini anlayan Mustafa Paşa, sarayın barut deposunu ateşleyerek kendisiyle birlikte 500 kadar yeniçeriyi havaya uçurmuştu. Bu olaya Alemdar Vakası denildi.

Kaynakça

  • TDV İslam Ansiklopedisi - Alemdar Mustafa Paşa
  • TDV İslam Ansiklopedisi - IV. Mustafa
  • TDV İslam Ansiklopedisi - II. Mahmud
  • Alemdar Mustafa Paşa - Biyografya
  • Alemdar Mustafa Paşa - Akın Tarih

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud</span> 30. Osmanlı padişahı (1808–1839)

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mustafa</span> 29. Osmanlı padişahı (1807–1808)

IV. Mustafa, 29. Osmanlı padişahı ve 108. İslam halifesidir. Babası I. Abdülhamid, annesi Ayşe Sineperver Sultan'dır.

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa (1758-1807) III. Selim saltanatında 24 Nisan 1805 - 14 Kasım 1806 tarihleri arasında bir yıl altı ay yirmi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

İbrahim Hilmi Paşa veya Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa, III. Selim saltanatında 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 tarihleri arasında yedi ay dört gün sadrazamlık ve çeşitli eyalet valiliği ve bu arada Girit valiliği yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Çelebi Mustafa Paşa IV. Mustafa saltanatında, Kabakçı Mustafa İsyanı döneminde, 18 Haziran 1807 - 28 Temmuz 1808 tarihleri arasında bir yıl bir ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alemdar Mustafa Paşa</span> 163. Osmanlı sadrazamı

Alemdar Mustafa Paşa veya Bayraktar Mustafa Paşa, II. Mahmud saltanatında 29 Temmuz 1808 - 15 Kasım 1808 tarihleri arasında üç ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Bazı kaynaklar, Arnavut kökenli olduğunu bildirir.

Vaka-i Hayriye, 16 Haziran 1826 tarihinde, İstanbul'da Osmanlı Padişahı II. Mahmut tarafından Yeniçeri Ocağının topa tutularak yok edilmesi ve sağ kalanların ise 16-17 Haziran'da idam edilmesi ile sonuçlanan olaylara verilen isimdir.

Kabakçı Mustafa,, III. Selim'i tahttan indiren isyancıların elebaşısı. Osmanlı tarihinde 25 Mayıs 1807 günü kendi adıyla anılan ve kendisinin başlatıp başarıya ulaştırdığı Kabakçı Mustafa İsyanı'yla meşhur olmuştur.

Kadı Abdurrahman Paşa Karaman valisi ve Osmanlı Devletinin Islahat döneminde önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamı.

Sekban-ı Cedid, II. Mahmud tarafından daha önceki Nizam-ı Cedid Ordusu model alınarak kurulmuş kısa ömürlü bir Osmanlı ordusudur.

Kabakçı Mustafa İsyanı, Kabakçı Mustafa’nın Mayıs 1807 tarihinde, liderliğini yaptığı isyandır. İsyan sonucunda III. Selim tahttan indirilerek yerine IV. Mustafa geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alemdar Vakası</span>

Alemdar Vakası (Olayı), 15 Kasım - 18 Kasım 1808 tarihleri arasında Rumeli âyanlarından yenilik yanlısı Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa'nın ölümüne ve yenilik hareketlerinin durmasına yol açan yeniçeri ayaklanmasıdır.

Salihzade Ahmed Esad Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Osmanlı askerî reformları 18. yüzyılın sonlarında başladı.

Arapzade Mehmed Arif Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Sadrazam kapısı ya da Paşa kapısı ilk defa 1756'da Sultan III. Osman tarafından yaptırılan "Sadrazam konağı" anlamını taşıyan Binadır. Farklı tarihlerde bu binaya verilen isimleri belirtmek gerekirse;"Dergah", "Bab-ı Saray", "El-Bab-üs-Sultaniye", "Bab-ı Hümayun", “Paşa Kapısı”, “Bâb-ı Âsafi”, “Yüksek kapı”, “yüce kapı”, "Bâb-ı Adl", Bâb-ı âli 12 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. şeklinde sıralayabiliriz.

Râmiz Abdullah Paşa, Osmanlı Kaptan-ı deryası (1768-1813).

Bu sayfada 1808 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.

Cevri Kalfa II. Mahmud döneminde Hazinedar ustalığı görevini yerine getirmiş olan harem kalfasıdır. Cevri Kalfa aslında III. Selim ve IV. Mustafa dönemlerinde de sarayda görev yapmıştır fakat Kabakçı Mustafa İsyanı sırasında II. Mahmud'un kaçmasına yardımcı olup onu koruduğu için Hazine Haznedar'ı görevine tayin ettirilmiştir. Tarihi kaynaklarda doğum tarihi ve ölüm tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Çerkes veya Gürcü asıllı olduğu 1819-1820 tarihleri arasında vefat ettiği tahmin edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.