İçeriğe atla

Aleksey Rıkov

Aleksey Rıkov
Алексей Рыков
Sovyetler Birliği Halk Komiserleri Kurulu Başkanı
Görev süresi
2 Şubat 1924 - 19 Aralık 1930
Yerine geldiğiVladimir Lenin
Yerine gelenVyaçeslav Molotov
Rusya SFSC Halk Komiserleri Kurulu Başkanı
Görev süresi
2 Şubat 1924 - 18 Mayıs 1929
Yerine geldiğiVladimir Lenin
Yerine gelenSergey Sirtsov
Sovyetler Birliği Çalışma ve Savunma Kurulu Başkanı
Görev süresi
19 Ocak 1926 - 19 Aralık 1930
Yerine geldiğiLev Kamenev
Yerine gelenVyaçeslav Molotov
Kişisel bilgiler
Doğum Aleksey İvanoviç Rıkov
25 Şubat 1881(1881-02-25)
Saratov, Rusya
Ölüm 15 Mart 1938 (57 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Çocuk(lar) Natalya Alekseyevna Rıkova (1917-2010)[1]

Aleksey İvanoviç Rıkov (RusçaАлексе́й Ива́нович Ры́ков; 25 Şubat 1881, Saratov; Rus Çarlığı - 14 Mart 1938, Moskova, SSCB), Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan[2] Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

Yaşamı

1899 yılında Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne (RSDİP) katıldı.[2] Partideki Menşevvik-Bolşevik ayrımının ardından Lenin'in önderliğndeki Bolşevik kanadı destekledi. Yurt dışında devrimci çalışmalar yürüttü. 1905 Devrimi'ne aktif olarak katıldı. 1907'de Lenin'e karşı çıkarak RSDİP'deki bütün hiziplerin uzlaşmasını savundu. 1910-11'de Paris'te kaldıktan sonra Rusya'ya döndü. Çarlık tarafından tutuklanarak Sibirya'ya sürgüne gönderildi. Şubat Devrimi'nin ardından Moskova'ya döndü. Değişik türde de olsa tüm sosyalist akımları savunan tüm siyasi partilerin katılacağı bir koalisyon hükûmetinin kurulmasını savundu. Bu yönüyle pek çok eleştiri aldı. Bolşeviklerin tek başına iktidara gelmesini savunan Lenin'le anlaşmazlığa düştü. Buna karşın Ekim Devrimi'ne aktif olarak katılarak İçişleri Komiserliği görevine getirildi. 1918-21 arasında Ulusal Ekonomi Yüksek Konseyi başkanlığı ile başbakan yardımcılığı yaptı. Lenin'in Ocak 1924'te ölümünden sonra da başbakanlık görevini üstlendi. 1923 yılından sonra Politbüro üyesi olarak partide hiziplerin kaldırılmasını destekledi ve Üçlü liderlik döneminde Grigori Zinovyev ve Lev Kamenev'e karşı Josef Stalin'i destekledi. Stalin Sağ Muhalefet olarak adlandırılan grubun önderleri olan Rıkov ile Nikolay Buharin ve Mihail Tomski'ye karşı politik cephe açtı. Rıkov Kasım 1929 yılında öz eleştiri yapmaya zorlandı ve partideki görevlerinden uzaklaştırıldı. 1930 yılında Politbüro'daki görevinden atıldı.[2]

Büyük Temizlik sırasında ihanetle suçlanarak 1937 yılının başında tutuklandı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nden ihraç edildi. Yapılan yargılamada "Stalin'e karşı bir komploya katıldığı" iddiasından suçlu bulundu ve idam edildi. 1988 yılında Mihail Gorbaçov döneminde Sovyet hükûmeti tarafından itibarı iade edildi.

Kaynakça

  1. ^ "Kremlin Children". 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2016. 
  2. ^ a b c "Aleksey Ivanovich Rykov biography—Archontology". 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Vladimir Lenin
Sovyetler Birliği Halk Komiserleri Kurulu Başkanı
1924 - 1930
Sonra gelen:
Vyaçeslav Molotov
Önce gelen:
Vladimir Lenin
Rusya SFSC Halk Komiserleri Kurulu Başkanı
1924 - 1929
Sonra gelen:
Sergey Sirtsov
Önce gelen:
Lev Kamenev
Sovyetler Birliği Çalışma ve Savunma Kurulu Başkanı
1926 - 1930
Sonra gelen:
Vyaçeslav Molotov

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Buharin</span> Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi

Nikolay İvanoviç Buharin, Bolşevik devrimci ve entelektüel, Sovyet siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Stalinizm</span> Marksist-Leninist ideolojinin teori ve pratiği

Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Malenkov</span> Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi

Georgi Malenkov, Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi. Stalin'in ölümünden hemen sonra SBKP Genel Sekreterliği (1953) ve Başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevikler</span> Lenin yanlısı grup

Bolşevikler,, Vladimir Lenin liderliğinde, 1903'teki Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi'nde Menşeviklerden ayrılan Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) aşırı sol fraksiyonuydu. Bolşevik parti 1917 Ekim Devrimi'nde Rusya'da iktidarı ele geçirdi ve daha sonra Sovyetler Birliği Komünist Partisi adını aldı. Leninist ve daha sonra Marksist-Leninist ilkelere dayanan ideoloji ve uygulamalar Bolşevizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Julius Martov</span> Menşevik Lider

Julius Martov,, Yahudi asıllı Rus Menşevik lider. Martov'un Vladimir Lenin ve Lev Troçki ile yakın bir dostluğu vardı. Troçki onu "Demokratik Sosyalizmin Hamlet'i" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Zinovyev</span> Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisi (1883-1936)

Grigori Yevseyeviç Zinovyev, Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Feliks Dzerjinski</span> Sovyet devrimci ve bürokrat, Cheka ve OGPU örgütlerinin ve Kızıl Terörün mimarlarındandır

Feliks Edmundoviç Dzerjinskiy, , Demir Feliks lakabıyla bilinen Sovyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve gizli servisi Çeka'nın kurucusu ve ilk önderi. Bolşevik devrimci ve Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi (1917-1926). RKP (B) Politbüro üyesi (1924-1926).

<span class="mw-page-title-main">Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 10. Kongresi</span>

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 10. Kongresi, Moskova’da 8-16 Mart 1921 tarihinde yapılmıştır. 732 bin parti üyesini temsilen 1135 delege hazır bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalinin</span> Bolşevik devrimci

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Tomski</span>

Mihail Pavloviç Efremov "Tomski" fabrika işçisi, sendikacı ve Bolşevik önder. Politbüro ve Tüm Rusya Sendikalar Merkez Konseyi üyesi. Eski Bolşeviklerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) V. Kongresi, 13 Mayıs-1 Haziran 1907 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Kongre o ana dek, birleşmiş RSDİP'nin en geniş katılımlı kongresi idi. Kongrenin yapıldığı mekan olan ve Londra'nın Hackney bölgesinde bulunan Kardeşlik Kilisesi, birbirinden hararetli tartışmaların yapıldığı 25 oturuma tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 6. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi VI. Kongresi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (Bolşevik) 26 Temmuz - 3 Ağustos 1917 tarihleri arasında Sankt-Peterburg'da düzenlediği kongredir. Kongrede merkez komitesi seçilmiş ve yeni bir tüzük yayınlanmıştır.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Konferansı veya Dördüncü Tüm-Rusya Konferansı, 21-27 Aralık 1908 tarihleri arasında Londra'ya bağlı Paris şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) beşinci konferansı.

<span class="mw-page-title-main">Polikarpe Mdivani</span> Rus Bolşevik devrimci, Sovyet siyasetçi

Polikarpe Gurgenoviç "Budu" Mdivani 1917 Rus Devrimleri ve İç Savaşa aktif olarak katılan deneyimli bir Gürcü Bolşevik siyasetçi, Sovyet hükûmet yetkilisi ve diplomattır. 1920'lerde, özellikle Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli bir rol oynadı ancak daha sonra 1922 Gürcistan Olayı sırasında Josef Stalin'in merkezileştirme politikası sırasında Komünist Gürcistan muhalefetine öncülük etti. 1930'larda Troçkist muhalefete desteği gerekçe gösterilerek işkence gördü ve Büyük Temizlik kapsamında idam edildi.

Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Andreyev</span>

Andrey Andreyeviç Andreyev, Sovyet siyasetçi, bakan. Josef Stalin döneminde politik olarak yükseldi, 1926'da aday olarak Politbüro'ya katıldı, 1932'te tam üye oldu. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Parti Kontrol Komitesi'nin 1930-1931 arası ve 1939-1952 arası başkanlığı görevi yaptı. 1952'de Andreyev Politbüro'dan uzaklaştırıldı ve Yüksek Sovyet Başkanlığı'nın bir üyesi olarak büyük ölçüde onursal bir konuma yerleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Martemyan Ryutin</span>

Martemyan Ryutin Rus Marksist aktivist, Bolşevik devrimci ve Rus Komünist Partisi'nin siyasi bir görevlisiydi. Ryutin, 1930'ların başında Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin'e karşı örgütlenen siyasi bir fraksiyonun lideri ve 200 sayfalık bir muhalefet platformunun yazarı olarak hatırlanır. Ryutin, Ryutin Olayı olarak bilinen platformunu yayınlamasından sonra Sovyet gizli polisi tarafından tutuklandı. Ocak 1937'de siyasi muhaliflere, şüpheli ekonomik "yıkıcılara" ve casuslara karşı yürütülen Büyük Temizlik'in bir parçası olarak idam edildi. Sovyetler Birliği'nin son yıllarında Ryutin siyasi olarak rehabilite edildi. Ardından bırakmış olduğu platform, 2010 yılında İngilizce çeviri olarak ilk baskısını yaptı.