İçeriğe atla

Aleksey Leonov

Aleksey Leonov
Алексе́й Лео́нов
1975'te Aleksey Leonov
1975'te Aleksey Leonov
1975'te Aleksey Leonov
Sovyetler Birliği kozmonotu
Uzayda yürüyen ilk insan
Doğum 30 Mayıs 1934(1934-05-30)
Ölüm 11 Ekim 2019 (85 yaşında)
Ülkesi  Sovyetler Birliği Rusya
Rütbesi Tümgeneral, Sovyet Hava Kuvvetleri
Programı Hava Kuvvetleri 1. Grup
Görev adı Voskhod 2
Soyuz 19/ASTP
Uzayda geçirdiği süre 7g 00s 32d
Toplam EVA 1
Toplam EVA süresi 12 dakika, 9 saniye
Ödülleri Sovyetler Birliği Kahramanı Sovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı SSCB Üstün Hizmet Madalyası Kızıl Yıldız Nişanı SSCB Anayurt Hizmeti Nişanı (3. sınıf) Vladimir İlyiç Lenin 100. Doğum Günü Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 20. Yıldönümü Madalyası Büyük Vatanseverlik Savaşı 40. Yıldönümü Madalyası SSCB Veteran Madalyası Askerî İşbirliğini Güçlendirme Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 40. Yıl Madalyası "SSCB Silahlı Kuvvetlerinin 50. yılı" Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 60. Yıl Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 70. Yıl Madalyası
Leonov, Nisan 1974

Aleksey Arhipoviç Leonov, (Rusça: Алексе́й Архи́пович Лео́нов) (30 Mayıs 1934, Listvyanka, SSCB - 11 Ekim 2019[1]), Sovyet kozmonot ve uzayda yürüyen ilk insan.

Leonov, uzay yürüyüşünü 18 Mart 1965'te Voskhod 2 uçuşunda yaptı. Yaklaşık 12 dakika süren yürüyüş sırasında uzay aracından 15 metre kadar uzaklaştı. Bu sırada uzay elbisesi boşlukta o kadar şişmişti ki, Leonov rahat hareket edemiyor, göğsündeki fotoğraf makinesinin düğmesine basamıyordu. Leonov, uzay aracının kapısından içeri girmekte de güçlük çekti. Elbisedeki bir supabı açarak fazla havanın boşalmasını sağladı ve uzay aracına güçlükle geri döndü. Sonradan açıkladığına göre "dizine kadar tere batmıştı". Uzay aracına geri dönememesi halinde kullanmak üzere yanında bir intihar hapı götürmüştü ancak bunu kullanması gerekmedi.[2]

Bu başarılı uçuşun ardından, Leonov, Sovyetler'in gizli Ay projesinde Ay'a inecek ilk uzay adamı olarak seçildi. Bunun için Ay'a inecek Sovyet uzay aracı LK'yı taklit eden özel bir helikopteri kullanarak eğitim aldı. Ancak Sovyetler Uzay Yarışı'nın bu safhasını kaybettiler ve Ay programı iptal edildi.

Leonov, ilk uzay istasyonu olan Salyut 1'e gidecek Soyuz 11 ekibine de seçildi. Ancak ekibindeki bir diğer astronotun verem şüphesiyle hastaneye yatmasının ardından, Soyuz 11 yedek ekiple havalandı. Leonov'un ekibi yerine uzaya giden ekipteki üç astronot da Soyuz 11'in dünyaya dönüşü sırasında meydana gelen kazada öldüler.

Leonov, bundan sonra önemli bir uçuş sayılan Apollo - Soyuz Test Projesi'nde (ASTP)görev aldı. ASTP, Leonov'un ikinci ve son uzay uçuşu oldu.

Leonid Brejnev'e yönelik suikast girişimi sırasında Leonid Brejnev'in yanında kurşunlara hedef oldu ancak yaralanmadan kurtuldu.

1976-82 arasında "başkozmonot" unvanıyla Sovyet uzay adamlarının komutanı ve Yuri Gagarin Kozmonot Eğitim Merkezi'nin müdürü oldu. Kozmonot dergisi "Neptün"ün editörlüğünü yaptı. Sovyet yönetimi ve diğer doğu bloku ülkeleri tarafından kendisine çeşitli paye ve madalyalar verildi.

Leonov, 1991'de emekli oldu. Özel bir şirkette yöneticilik yaptı. Aynı zamanda ressamdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Alexei Leonov hayatını kaybetti". 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yuri Gagarin</span> Sovyet pilot ve kozmonot, uzaya çıkan ilk insan (1961)

Yuri Alekseyeviç Gagarin, Sovyetler Birliği pilotu ve kozmonotudur. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961'de Vostok uzay aracıyla uzaya çıkarak Dünya yörüngesinde turunu tamamladı. Böylece uzaya çıkan ilk insan olmayı başarmış oldu ve bu başarısıyla birlikte uzay çağını başlattı.

<span class="mw-page-title-main">German Titov</span> Sovyet kozmonot (1935-2000)

German Stepanoviç Titov, Sovyet kozmonot. Yuri Gagarin, Amerikalı astronotlar Alan Shepard ve Gus Grissom'dan sonra uzaya çıkan dördüncü insandır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Korolyov</span> Sovyet mühendis ve bilim insanı (1907–1966)

Sergey Pavloviç Korolyov, Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Apollo-Soyuz Test Projesi</span>

Apollo - Soyuz Test Projesi (ASTP), ABD ve SSCB'nin ortaklaşa yürüttüğü bir uzay projesi, ilk uluslararası insanlı uzay uçuşu.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Komarov</span>

Vladimir Mihailoviç Komarov, Sovyet kozmonotu, bir uzay uçuşunda hayatını kaybeden ilk insan.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlı Ay yolculukları</span>

İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 18-1</span>

Soyuz 18-1, Sovyetler Birliği tarafından fırlatılan insanlı uzay aracı. Arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan içindeki iki kozmonotla birlikte düştü. Acil iniş sisteminin çalışması nedeniyle kozmonotlar Vasili Lazarev ve Oleg Makarov yara almadan kurtuldular.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz 26</span>

Soyuz 26 10 Aralık 1977'de başlayan Sovyet uzay uçuşu. Uzay istasyonu Salyut 6 ile kenetlenme sağlayan ilk uçuş. Sovyetler'in uzayda neredeyse kalıcı bir varlık gösterdikleri dönemin başını oluşturur. Uçuş sırasında çeşitli rekorlar kırılmıştır. Ayrıca, Salyut 6'nın çift kapısı olması sayesinde, tarihte ilk kez üç uzay aracının birbiriyle kenetlenmesi sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Nişanı</span>

Domuzlar Körfezi Nişanı, Küba Cumhuriyeti tarafından verilen Jose Marti ve Carlos Manuel Cespedes madalyalarıyla beraber önde gelen üç nişandan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay araştırmaları</span>

Uzay araştırmaları, uzay teknolojisi kullanılarak uzayın keşfi ve incelenmesidir. Uzayın fiziksel keşfi hem insanlı uzay araçları ile hem de uzaktan yönetilen robot uzay gemileriyle yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay taşıtı dışı etkinlik</span>

Uzay taşıtı dışı etkinlik, ya da Uzay gemisi dışı etkinlik; Dünya'nın atmosferinin ötesinde yani Dünya dışı olarak nitelenen uzay boşluğu ya da uzayın herhangi bir yerinde boşlukta bir astronot veya kozmonot tarafından yapılan herhangi bir etkinliği anlatan terim. Sıklıkla kullanılan dünya yörüngesindeki bir uzay gemisi veya uzay istasyonunun dışında uygulanan uzay yürüyüşünü tanımlamak için kullanılır. EVA daha çok uygulanması gereken teknik yöntemler bütününü tanımlamak için kullanılır. Uluslararası Uzay İstasyonu için gerçekleştirilen istasyon dışı teknik görevler gibi. Ama aynı zamanda Ay yüzeyi keşfi için de kullanılır.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kozmonotlar Günü</span> Özel bir gün

Kozmonotluk Günü Rusya ve diğer bazı ülkelerde 12 Nisan gününde kutlanılan önemli bir gündür. Polonya'da "Uluslararası Havacılık ve Kozmonotluk Günü" (Lehçe: Międzynarodowy Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki yine 12 Nisan'da, aynı günde kutlanır. 2011 yılında 12 Nisan Uluslararası İnsan Uzay Uçuşu Günü olarak kabul edildi. Bu gün önemini 27 yaşındaki Sovyet kozmonot Yuri Gagarin'in 12 Nisan 1961 tarihinde ilk defa uzaya çıkmasından alır. Gagarin Dünya üzerinde 1 saat 48 dakika Vostok 1 uzay aracında tur atmıştı.

Kayıp Kozmonotlar veya Hayalet Kozmonotlar, Gagarin'den önce kimi Sovyet kozmonotlarının uzaya girdiklerini iddia eden bir komplo teorisidir; ancak varlıkları Sovyet ya da Rus uzay otoriteleri tarafından kamuya açıklanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valeri Kubasov</span> Sovyet kozmonot

Valeri Nikolayeviç Kubasov Sovyet/Rus kozmonottur. İki Soyuz programı'nda uçuş mühendisi olarak görev almıştır: Soyuz 6 ve Soyuz 19 ve Interkosmos programında Soyuz 36'nın kaptanlığını yapmıştır. 21 Temmuz 1975'te, ASTP için kullanılan Soyuz 7K-TM modülü 17:51 saatlerinde Kazakistan'a indi, modülden ilk Kubasov çıktı. Kubasov, Georgi Şonin ile birlikte uzaydaki ilk kaynak deneylerini yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Beregovoy</span> Sovyet kozmonot (1921-1995)

Georgiy Timofeyevich Beregovoy 1968 yılında Soyuz 3 görevine liderlik eden Sovyet kozmonottur. Uçuşu sırasında Beregovoy 47 yaşındaydı. Bu onu yörüngeye çıkmış en erken tarihte doğmuş insan yapmaktadır, eski rekorun sahibi John Glenn'den üç ay ve üç gün önce doğmuştur, ama daha sonra X-15 pilotu Joe Walker bu rekoru kırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği posta pulları</span>

Sovyetler Birliği posta pulları, Sovyetler Birliği'nde 1923–1991 yılları arasında çıkarılan posta pullarını kapsamaktadır. Moskova merkezli pullar genellikle Rusça yazılı olarak basılırdı. Sovyet pulları; konusu itibarıyla büyük ölçüde dünyanın ilk sosyalist devletinin tarihi, Sovyet politikası, ekonomisi ve kültürü gibi konuları ele almaktaydı.