İçeriğe atla

Aleksey Kapler

Aleksei Kapler
Алексей Яковлевич Каплер
DoğumПазарь Яковлевичъ Каплеръ
11 Ekim 1903
Kiev, Ukrayna
Ölüm11 Eylül 1979
Moskova, Rusya
Ölüm sebebiKanser
Defin yeriEski Kırım
VatandaşlıkSovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği,Rusya İmparatorluğu
Meslek
İşverenGerasimov Sinematografi Enstitüsü
Kurul üyeliğiAssociation of Filmmakers of the USSR
EvlilikValentina Tokarskaya
ÖdüllerStalin Prize

Lenin Nişanı

Onur Rozeti Nişanı

Honored art worker of the Russian Soviet Federative Socialist Republic

Kızıl Bayrak İşçi Nişanı

Aleksei Yakovlevich Kapler, (Rusça:Алексей Яковлевич Каплер), (d.11 Ekim 1903, Kiev, Ukrayna; ö.11 Eylül 1979, Moskova, Rusya). Tanınan bir Sovyet film yapımcısı, senarist, oyuncu ve yazardı. 1918'de Lenin, Amfibi Adam, Mavi Kuş ve Çizgili Gezi gibi birçok Sovyet filminin senaristi ve Kinopanorama TV programının çapa ve yönetmenlerinden biri olarak biliniyordu. 1941'de Kapler, Stalin Ödülü'ne layık görüldü.[1]

Gençliği

Aleksei 1903 veya 1904 yılında kiev'de Tesettür Atölyesi yöneten zengin bir aileye doğmuştur.15 yaşında Arkadaşları Sergey Yutkevich ve Grigori Kozintsev ile bir "halk komedisi tiyatrosu" kurdular. Üçlü Kyiv meydanlarında küçük oyunlar sergileyerek yerel ün kazandı. Zaman geçtikçe genç üçlü Kyiv'i çok küçük görmeye başladı ve oyunlarını Rusya'nın başkenti Petrograd'a (bugünkü Sankt Petersburg) taşırlar.[1]

Savaş Öncesi kariyeri

Burada "Acayip Aktörün Fabrikası" adında yeni bir tiyatro açtılar. Tiyatro deneysel oyunları ve radikal yönetim stilleriyle meşhur oldu. Petrograd'dan sonra Odesa'da "Odesa film fabrikası" kurdu ve Aleksandr Dovjenko'nun altında çalışma şansı buldu. Odesa'dayken Potemkin Zırhlısı filminin çekiliş sürecini izleme şansı buldu ve deneyim kazandı.1930'larda birçok ünlü filme imza atıp Sovyetler birliği tarihinde bir ilke imza atarak Lenin'i film sahnesine sokmuştur. Bu başarıları sayesinde 1941 yılında Stalin Ödülü'ne layık görüldü.[1]

Savaş

1941'de başlayan Alman-Rus savaşında gönüllü olarak askeri muhabir oldu. 1942'de Leningrad partizan birliğine paraşütle atladı ve burada gördüklerini ve duyduklarını 1943 yılında yayımlanan "O Anavatanı Savunuyor" adlı filmine ekledi.[1]

Sürgün

1943'te Sovyet pilotları ele alan bir film için Vasili'den bilgi almak için ziyarete geldi.Buradaki bir film önizlemesini görmeye gittiğinde Svetlana ile tanışıp Kızının yaşadığı aşk Stalin'in kulağına gelince Aleksey Kapler "Anti Sovyet Tahrik Eylemleri" Suçundan 5 yıl boyunca Vorkuta tiyatrosuna sürgün edildi. Cezası bitince ayrıca 5 yıl boyunca Inta Gulag kampında Madenlerde çalıştı.[1][2]

Ölümü

1954'ten sonra Mosfilm Stüdyosunda film yapımına devam etti. Moskova'da 11 eylül 1979 yılında kanserden dolayı öldü.[2][3]

Antisemitizm

Halk Komedisi Tiyatrosundayken direktörü Aleksei'nin adını oyunlarında yahudi karşıtı saldırıları önlemek için değiştirmesini önermiştir.[1] Svetlana'nın biyografisine göre Aleksey Kapler'in 1943'te yargılanmasının önemli sebeplerinden biri Stalin kendi kızının yahudi biriyle aşık olmasını istememesidir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Aleksei (Lazar) Kapler | Jews in the Red Army, 1941–1945". www.yadvashem.org (İngilizce). 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b Dunning, Jennifer (15 Eylül 1979). "Aleksei Kapler Dead; Top Soviet Filmwriter Was Exiled by Stalin". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Person Aleksei Kapler". 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  4. ^ Svetlana Alliluyeva, Letters to a friend (PDF) (ing). London. 1 Haziran 1967. s. 193. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sergey Ayzenştayn</span> Sovyet sinema yönetmeni ve kuramcısı (1898-1948)

Sergey Mihayloviç Ayzenştayn, Sovyet sinema yönetmeni ve kuramcısı.

<span class="mw-page-title-main">Maksim Gorki</span> Sovyet Rus yazar

Aleksey Maksimoviç Peşkov, en çok bilinen adı ile Maksim Gorki, Sovyet Rus yazar, sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü politik eylemci.

<span class="mw-page-title-main">Vyaçeslav Molotov</span> Sovyet siyasetçi

Vyaçeslav Mihayloviç Molotov (Rusça: Вячеслав Михайлович Молотов, II. Dünya Savaşı sırasında Stalin ile birlikte görev yapmış Sovyetler Birliği dışişleri bakanı. Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop ile Molotov Ribbentrop Paktı'nı imzaladı. 1920'lerde Stalin ile beraber hızla yükseldi ve 1950'lerde Nikita Kruşçev'in yükselişiyle siyasetten çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kahramanı</span>

"Sovyetler Birliği Kahramanı", Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nadejda Mandelştam</span>

Nadejda Yakovlevna Mandelştam, Rus yazar ve şairdir. Osip Mandelştam'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kiev</span> Ukraynanın başkenti

Kiev, Ukrayna'nın en büyük kenti ve başkenti. Avrupa'nın en kalabalık 7. kenti.

<span class="mw-page-title-main">Semyon Budyonni</span>

Semyon Mihayloviç Budyonni, Ailesi Rus asıllı olmasına rağmen, Don Kazakları bölgesine yerleşmesinden ve o gelenekle büyütülmesinden dolayı genellikle Kazak asıllı sanılan Rusya İmparatorluğu'nun süvari subayı ve Sovyetler Birliği mareşali, Sovyetler Birliği Kahramanı, Rus İç Savaşı, Sovyet-Polonya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında komutanlık yapmış Josef Stalin'in yakın siyasi müttefiki olan politikacıydı.

Dmitri Pokrass, 1975'te SSCB Ulusal Sanatçı unvanına layık görülmüş Yahudi bir popüler müzik, tiyatro ve film müzikleri bestecisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Ödülü</span>

SSCB Devlet Ödülü, Sovyetler Birliği'nin devlet nişanıydı. 9 Eylül 1966'da Merkez Komitesi ve SSCB Bakanlar Kurulu tarafından yürürlüğe sokuldu. 1967 ile 1991 arasında Ekim Devriminin yıldönümünde, bilim ve teknoloji ve edebiyat ve sanat alanlarında olağanüstü başarıları ödüllendirmek için verilirdi. 1960 ile 1980'ler arasında ödül, "Stalin Ödülü" olarak bilinir oldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bu ödülün yerine Rus Federasyonu'nun Devlet Ödülü getirildi.

Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Svetlana Alliluyeva</span>

Svetlána Iósifovna Allilúyeva ya da daha sonra kullanmayı tercih ettiği adıyla Lana Peters, Sovyet devlet başkanı Josef Stalin'in ve onun ikinci eşi Nadejda Alliluyeva'nın kızıdır. Soğuk Savaş yıllarında komünizmi reddetmiş, 1967 yılında CIA'in yardımıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ederek uluslararası bir sansasyona neden olmuş ve 1978'de ABD vatandaşı olmuştur. 1984-1986 yıllarında kısa süre Sovyetler Birliği'ne dönerek Sovyet vatandaşlığını geri kazanmıştır. 2011'de ölümüne dek Stalin'in hayatta kalan son çocuğuydu. Babası Stalin'i "hayatını mahveden ahlaki ve ruhani bir canavar" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lüdmila Pavliçenko</span>

Lüdmila Mihaylivna Pavliçenko, II. Dünya Savaşı sırasında kadın Sovyet keskin nişancı. Savaş sırasında 309 Alman askerini öldürerek tarihteki en başarılı kadın keskin nişancı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Stalin</span> Josef Stalinnin oğlu

Vasili Yosifoviç Stalin, Sovyet savaş pilotu, Hava Kuvvetleri Korgenerali (1947), Hava Kuvvetleri Moskova Askeri Bölge Komutanı (1948-1952). Josef Stalin'in oğludur, onun ölümünün ardından Kruşçev yönetimi tarafından tehlikeli görülerek çeşitli gerekçelerle tutuklanmış ve toplumsal hayatın dışında tutulmuştur. Vasili Stalin, destalinizasyon uygulamalarına şiddetle karşı çıkmıştır.

<i>Stalinin Ölümü</i>

Stalin'in Ölümü, Armando Iannucci'ın yönettiği 2017 yılı İngiltere ve Fransa ortak yapımı politik mizah filmi.

Yuliya Vladimirovna Drunina Sovyet şair. Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında hemşire ve bir sağlıkçı idi ve bu dönemde kadınlar hakkında şiirler yazmasıyla ünlendi.

Nikolay Aleksandroviç Truseviç Sovyet futbolcu ve kalecidir. 9 Ağustos 1942 tarihinde Nazi karması Flakelf takımıyla yapılan ve Start takımının galip geldiği ünlü Ölüm maçında forma giymiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna sineması</span>

Ukrayna'nın sinema tarihi üzerinde büyük etkisi olmuştur. Önde gelen Ukraynalı yönetmenler arasında Aleksandr Dovjenko, Dziga Vertov ve Serhiy Paracanov gibi yönetmenler yer almaktadır. Dovjenko, Sovyet montaj teorisinin öncüsü olmasının ve Dovjenko Film Stüdyoları'nı kurmasının yanı sıra, en önemli erken dönem Sovyet film yapımcılarından biri olarak anılır. 1927'de Dziga Vertov Moskova'dan Ukrayna'ya taşındı. VUFKU film stüdyosunda, aralarında On Birinci Yıl, Kameralı Adam ve ilk Ukrayna sesli belgeseli Coşku gibi birçok avangart belgesel çekti. Paracanov, Ukrayna, Ermeni ve Gürcü sinemalarına önemli katkılarda bulunmuş bir Ermeni film yönetmeni ve sanatçısıydı; sosyalist gerçekçiliğin yol gösterici ilkeleriyle tamamen uyumsuz olan kendi sinema stilini, Ukrayna şiirsel sinemasını icat etti.