Aleksey Çırgal-ool

Aleksey Çırgal-ool
Doğum	Nisan 1924 (100 yaşında) Şuy, Tıva Özerk Cumhuriyeti
Ölüm	10 Mart 1989 (64 yaşında) Kızıl, Tıva Cumhuriyeti
Uyruk	SSCB, Tuva
Alanı	orkestra şefi,besteci, aktör, pedagog

Aleksey Çırgal-ool (Çırgal-ool Dongak) (24 Nisan 1924, Şuy - 10 Mart 1989, Kızıl), Tıva kökenli Rusyalı sanatçı. Tıva,Sovyet bestekarı, aktör ve öğretmen. Sovyetler Birliği halk sanatçısı(1984). Onu ilk profesyonel Tıva bestekarı adlandırırlar.^[1]

Yaşamı

A. Çırgal-ool Tıva Arat Cumhuriyeti'nin şimdiki Baytayga ilinin Şuy köyünde doğmuştur. 1944 yılında o kendisinin ilk şarkısını Stepan Sarıgoolun «Ergelig salgın» (Эргелиг салгын) diye şiirini bestelemiştir.

1945 yılında Kızıl şehrinde Tıva Milli Tiyatrosu yanında stüdyonun tiyatro sanatçılığını bitirdi. 1945-1951 yıllarda Tıvanın sanat tiyatrosunda şarkıcı olup çalışmıştır. 1957 yılında Kazan şehrinde konservatuvarı bitirmiştir.

1960-1963 yıllarında Sanat lisesinde çalışmış ve buranın ilk müdürü olmuştur. Bu kolejin adı günümüzde Aleksey Çırgal-ool'un adı ile adlandırılmıştır. 1962 yılına doğru tiyatro orkestra şefliği yapar. 1969 yılından sonra ise Tıva'nın filarmonisindedir.

1958 yılından beri SSCB Besteciler Birliği üyesi olmuş 1978 yılında Tıva Özerk Cumhuriyeti'nin Besteciler Birliğinde görev almıştır. Aynı zamanda Tıva ÖSSC Meclisinde 2 dönem milletvekili oldu.

Sanatçılığı

Tiyatro rolleri

Sedip («Hayıran bot» V. Ş. Kök-ool)

Semis-Lama («Dongur-Ool» S. K. Toka)

Hlestakov («Revizor» N. V. Gogol)

İvan Karas («Dunay arkasında Zaparojyeli», S. S. Külak-Artemovski)

Mükafatları

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinin emektar sanatçısı (1964)

Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin halk sanatçısı (1967)

SSCB Halk sanatçısı (1984)

Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Devlet Mükafatı (1971)

"Şeref nişanı" ödülü.

Kaynakça

^ "Kısaca hayatı". 27 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

Çırgal-ool ile ilgili bilgiler 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.

<span class="mw-page-title-main">Salçak Toka</span> Tuvalı siyasetçi (1901-1973)

Salçak Toka, Tuva yazar ve devlet idarecisi. General. Sosyalist İşçi kahramanı. Tuva Halk Cumhuriyeti'nin cumhuriyet ödülünü aldı. Bağımsız Tuva Halk Cumhuriyeti'ni Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile birleştirdi.

Kızılenik Kudajı - Tıva yazar, şair, publitsist, çevirmen, piyes yazarı. Tıva Cumhuriyeti Ulus'un Yazarı. SSCB ve Rusya Federasyonu'nun Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuştur.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Vladimir Seren-ool, , Tıva Türkleri roman yazarı.

Viktоr Şоgjаpоviç Kök-ооl — Tuva Türkleri arasında ünlü bir oyun yazarı, yönetmen, Tıvа edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Rusya Sovyet Sosyalist Federasyonu Cumhuriyeti'nin önde gelen, Tıvа Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin milli sanatçısı idi.

Moldurga Salçak — Tuva Türklerinde ünlü Tıva yazarı, şair, Tıva Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kültürünün tanınmış usta kalemi. Tıva Cumhuriyetinin Yazarlar Birliğinin üyesidir.

Eker-ool Keçil-ool — Tıvalı yazar, şair, çevirmen.

Klara Sagdı — Tıva sanatkar şair, bestekâr, tiyatro sanatkarı. Tıva Yazarlar Birliğinin üyesidir.

Aleksey Dügeroğlu Arapçor (Ekim 8, 1925 doğ.) — Tıva şair, folklor derlemecisi. RSFSRnin okullarının ünlü öğretmeni. TÇE üyeliğinde bulunmuştur.

Oleg Suvakpit — Tıva yazar, şair, çevirmen. SSCB Yazarlar Birliği üyesi. SSCB Gazeteciler Birliği üyesi olan Rusya Yazarlar Birliği Denetim Komisyonu üyesiydi, Kızıl Kent Konseyi'nin üç toplantısından halk milletvekili seçildi.

Anton Kalzan Kaahem bölgesi Kundustug-Aksı'da doğmuştur. Tıva Türklerinden eleştirmen,halkbilimcisi, filoloji doktoru. Tıva Özerks Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti devrinde ünlü bir edebiyat hocasıdır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği devrinde Yazarlar Birliği üyesidir.

Kara-kıs Nomzat-uruu Munzuk Tandı Tıva ülkesi, Salçak kojuunu, Elegeste Köjeelik-Havak yerleşimia doğmuştur. Tıva Türklerinden sanatçı, tiyatro oyuncusu, şair, şarkıcı. Tıva ulusunun ve Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı, Tıva ulusal tiyatrosunun yöneticilerinden biri.

Yuri Şoydakoğlu Künzegeş Toju yöresinde Arbık'ta doğmuştur. Tuva yazar, çevirmen.

Mannayool Monguş . Tıva Arat Cumhuriyetinin Övür bölgesi Handagaytı beldesinde doğmuştur. Tıva bilim insanı, tarih bilimi doktoru, Tıva Sosyal Bilimler Enstitüsünün başlıca emektarı. Tıvаnın arkeolojisine, etnografyasına ve tarihine dair 150 kadar makalenin, 3 ilmi çalışmanın (monografi) yazarıdır. Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti–nin ünlü akademisyeni. «Tıvаnıñ XX. çüs çıldа аldаrlıg kijilеri» adlı devle kitabında adı geçen ender kişilerden biridir.

Sofya Dakpay-oolovna Kara-ool-Tülüş Tuvalı şarkıcı. V. Toka devlet senfoni orkestrası ve Tıva sanat orkestrasının solisti.

Aleksey Oorjak (doğ. 14 Temmuz, 1952) — Tıva asıllı yönetmen, Tıva Cumhuriyetinin ulusal sanatçısı, Rusya Federasyonunun ünlü sanatçısı. Tıvanın Sanat Merkezinin baş yönetmeni.

Toybuhaa Hertek — Tıvanın görkemli taş ustası, Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin halk sanatçısı, Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Mükafatı ödülüne sahip kişi.

Hürgülek Bayıskılanovna Kongar, Tıva şarkıcı, tiyatro oyuncusu ve Rusya Federasyonu halk sanatçısı.

Şuy sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Şuydur. 2020 yılı nüfusu 1800 kişidir. Şuy kırsal belediyesinin idari merkezi ve tek nüfuslu yerleşimi de Şuydur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.