İçeriğe atla

Aleksandır Karatodori Paşa

Aleksandro Karatodori Paşa
10. Sisam beyi
Görev süresi
1885-1894
Yerine geldiğiKostaki Adosidi Paşa
Yerine gelenBeroviç Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1833
İstanbul
Ölüm 1906
İstanbul

Aleksandır Karatodori Paşa (Rumca: Αλέξανδρος Καραθεοδωρή Aleksandros Karatheodhori; 1833, Kostantiniyye - 1906, Kostantiniyye), Fenerli Rum kökenli Osmanlı devlet adamı ve diplomat. Muhtelif ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu adına elçi olarak bulunmasının yanında; Hariciye ve Nâfia nazırı, Sisam beyi ve Girit valisi olarak da görev yaptı. Hariciye nazırlığı yapmış ilk gayrimüslim Osmanlı vatandaşıdır.[1][2]

Hayatı

Aleksandro Karatodori Paşa 1833 yılında İstanbul'da doğdu. Babası İstefanaki Karatodori, II. Mahmud'un saray hekimidir. Annesi Lokua Hanım Fenerli Rumların nüfuzlu ailelerinden olan Mavrokordat ailesi üyesi Aleksandros Mavrokordatos'un kızıydı.[3] Aleksandro'nun kardeşi ise Kostaki Karatodori Bey idin.

Aleksandro Karatodori zamanın diğer diplomatları gibi önce Tercüme Odası'nda eğitimine başladı. Sonra Paris'te eğitimine devam etti. Hukuk alanında doktora yapmış olan ender Osmanlı devlet adamlarından biridir. Ülkeye döndükten sonra Meclis-i Vâlâ'da göreve başladı. Ticaret Nazırlığı ve Hariciye Nazırlığında yaptığı çeşitli görevlerden sonra 1874 yılının Şubat ayında Roma büyükelçiliğine atandı. Bu görevi 1876 yılının Haziran ayına kadar sürdürdü. Osmanlı ordusunun 93 Harbi'ndeki yenilgisi üzerine 3 Mart 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos Antlaşmasının Rusya ile müzakerelerinde görev aldı. Her ne kadar Meşrutiyet askıya alınmış olsa da Meclis-i Âyan üyesi yapıldı ve paşa rütbesini aldı. Aynı yılın Haziran-Kasım ayları arasında Nafıa nazırı olarak görev yaptı. Bu görevi sürdürmekteyken 13 Haziran–13 Temmuz 1878 tarihleri arasında toplanan Berlin Kongresi'nin sonunda Rusya, Avusturya ve Prusya gibi ülkeler ile imzalanan Berlin Antlaşması'nın müzakerelerinde II. Abdülhamid'in Nafıa nazırı unvanı ile Osmanlı İmparatorluğu'nu temsil etti. 1878 yılının Aralık ayında kısa bir süre Girit valiliği yaptı.

Osmanlı Devleti'nin temsilcisi olarak müzakerelerini yürüttüğü Berlin Antlaşması'nda Osmanlı Devleti açısından büyük toprak kayıplarının kabul edilmesine rağmen müzakerelerde gösterdiği yararlık üzerine 1878 yılının Aralık ayına Hariciye Nazırlığı'na getirildi. Bu görevde 1879 yılının Temmuz ayına kadar kaldı. Mayıs 1885-Aralık 1894 tarihleri arasında Sisam Adası (Samos) Beyi olarak görev yaptı. Oradan da Girit'e gönderilerek Mart 1895-Mayıs 1896 tarihleri arasında ikinci bir defa Girit valisi oldu.

1906 yılında Kostantiniyye'de (bugünkü İstanbul'da) öldü.

Mezarı anne ve babası ile beraber Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi'nin bahçesindedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999.
  2. ^ Efe, Peri (Ocak 2010). "Millet-i Rum'dan bir Münevver: Aleksandros Karatheodoris". Toplumsal Tarih, 193. ss. 83-93. 23 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  3. ^ http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/2138.pdf 8 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir Saray Hekiminin Serencamı: İstefanaki Karatodori (1789- 1867), Mahmut Akpınar, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIV/1 - 2010, 173-184.
  4. ^ Kotam, Aleksia (12 Mayıs 2017). "Yeniköy Panayia Kilisesi 180 yaşında". agos.com.tr. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa</span> 180. Osmanlı sadrazamı

Koca Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı sadrazamı, devlet adamı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Âli Paşa</span> 182. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı Devleti'nde Tanzimat döneminin Mustafa Reşid Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa ile birlikte en önemli üç devlet adamından biridir. Abdülmecid ve Abdülaziz saltanatlarında beş defa olmak üzere toplam sekiz yıl üç ay sadrazamlık yapmıştır. Ayrıca Londra Büyükelçiliği, İzmir ve Bursa valiliği, Meclis-i Vala reisliği, Meclis-i Tanzimat reisliği ile birlikte toplam sekiz kez hariciye nazırlığı görevinde bulunmuştur. Âli Paşa, Tanzimat devrinde 1871'e kadar çeşitli mevkilerde Osmanlı idaresini ve dış siyasetini elinde tuttu. Bazen hariciye nazırı, bazen de sadrazam olarak devlet idaresinin en üst düzeyinde bulundu. Devlet idaresini senelerce elinde tutan Âli Paşa, her zaman için sultanın keyfî idaresine karşı koymaya çalıştı ve onun mutlak salahiyetini kısıtlamak amacını güttü.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Naili Paşa</span> 184. Osmanlı sadrazamı

Giritli Mustafa Naili Paşa, 1832 ile 1851 yılları arasında Girit valiliği ve Abdülmecid saltanatında 14 Mayıs 1853 - 29 Mayıs 1854 ve 6 Ağustos 1857 - 22 Ekim 1857 tarihleri arasında iki defa sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Edhem Paşa</span> 194. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hekim İsmail Paşa</span>

Hekim İsmail Paşa ya da Sakızlı Sotori,, Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fenerli Rumlar</span>

Fenerli Rumlar ya da Fenerliler, Osmanlı döneminde İstanbul'un Fener semtinde oturan nüfuz sahibi veya zengin Rum ailelere verilen isimdi. Özellikle 18. yüzyılda Fenerli Rumların gücü çok arttı. Osmanlı Devleti'nin Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilerinde tercümanlık görevini üstlendiler. Ayrıca Osmanlı Devleti 18. yüzyıl boyunca Eflak ve Boğdan eyaletlerinin voyvodalarını Fenerli Rumların arasından seçti.

<span class="mw-page-title-main">İpsilanti ailesi</span>

İpsilantizade veya İpsilanti ailesi, Osmanlı, Eflak, Boğdan ve Yunanistan tarihinde önemli roller oynamış bir Fenerli Rum ailesidir. Aile aslen Karadeniz'deki Pontus bölgesindendi. 1655 yılında Antiyohus İpsilanti Trabzon'dan ayrılarak Kostantiniyye'ye (İstanbul'a) yerleşti.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Noradunkyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı diplomat ve devlet adamı

Gabriyel (Kapriel) Efendi Noradunkyan, Hariciye Nazırlığı, Babıali Hukuk Müşavirliği gibi yüksek düzeyde görevlerde bulunmuş Ermeni asıllı Osmanlı diplomat ve devlet adamı. Ayrıca Paris Barış Konferansı ve Lozan Barış Konferansı'nda Ermenileri temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Kostaki Musurus Paşa</span> Osmanlı diplomatı

Kostaki Musurus Paşa, Rum asıllı Osmanlı paşası.

<span class="mw-page-title-main">Hariciye Nezâreti</span> Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürüten kurum

Hariciye Nazırlığı ya da Hariciye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürütmekle görevli, günümüzdeki Dışişleri bakanlığı'na karşılık gelen kurumdur. İstanbul'da günümüzde İstanbul Valiliği işlevini gören Babıali binasında sadrazamlıkla aynı binayı paylaşmıştır.

Nafia Nazırlığı ya da Nafia Nezareti Osmanlı Devleti'nde Bayındırlık Bakanlığı'na verilen isimdir.

Yannis Sava Paşa Rum kökenli bir Osmanlı devlet adamı, yazar ve doktor.

Mehmed Rifat Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kostaki Karatodori Bey</span> Sisam beyi

Kostaki Karatodori Bey Osmanlı Rumların Karatodori ailesinden gelen bir devlet adamı. 1906'dan 1907'ye kadar Sisam Beyi olarak görev yaptı. II. Mahmud'un saray hekimi İstefanaki Karatodori'nin oğludur.

Panayia Rum Ortodoks Kilisesi, İstanbul'un Sarıyer ilçesinin Yeniköy semtinde yer alan, 1837 yılında inşa edilmiş bir Rum Ortodoks Kilisesi. Kilise, dönemin Osmanlı hükümdarı II. Mahmud’un şahsi doktoru İstefanaki Karatodori’nin talebi üzerine Sultan’ın verdiği ferman ile inşa edilmiştir. Kilisenin tarihi ismi Kumariotisa Meryem Ana Vefatı Kilisesi olup, isminde geçen kumariotisa sözcüğünün ya Komaron bölgesinden ya da bölgede yetişen kumaria (kocayemiş) bitkisinden geldiği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stefanaki Bey</span> Sisam beyi

Stefan Bogoridi ya da İstefanaki Bey, Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde görev almış Bulgar devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstefanaki Karatodori</span> Osmanlı Rumu hekim

İstefanaki Karatodori Osmanlı Rumu bilgin, doktor ve devlet adamı. II. Mahmud'un saray hekimidir.

İstefanaki Karatodori, Rum asıllı Osmanlı diplomat.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.