İçeriğe atla

Aleksandra Kollontay

Aleksandra Mihayilovna Kollontay
Владимир Ильич Ульянов (Ленин)
Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Koruma Halk Komiseri
Görev süresi
1917-1918
Kişisel bilgiler
Doğum 22 Nisan 1870(1870-04-22)
Saint-petersburg, Rus İmparatorluğu
Ölüm 9 Nisan 1952 (79 yaşında)
Moskova, Rusya SFSC'si, Sovyetler Birliği
Defin yeri Novodeviçi Mezarlığı, Moskova
Milliyeti Rus
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1925–1952)
Diğer siyasi
bağlantıları
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1899–1906)
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Menşevik) (1906–1915)
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) (1915–1918)
Rusya Komünist Partisi (Bolşevikler) (1918–1925)
Mesleği Siyasetçi

Aleksandra Mihayilovna Kollontay (Rusça: Алекса́ндра Миха́йловна Коллонта́й), (31 Mart 1872, Sankt-Peterburg - 9 Mart 1952), Rus komünist siyasetçi ve diplomat, Sovyet hükümetindeki ilk kadın bakan.

Hayatı

Kent soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesine karşın, ailesinin beklentilerinin tersine, emekçi kesimle ilgilenerek Marx ve Engels'in yapıtlarını okumaya başladı. Kollontay 20 yaşındayken evlendi. Evliliği pek benimsemeyen Alexandra 1893 yılında eşinden ayrılarak Zürih'e ekonomi eğitimi görmeye gitti.

1906'da Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisinin (RSDİP) Menşevik kanadında yer aldı. Alman komünist kadın Rosa Luxemburg'dan etkilenerek Rusya'ya dönen Kollontay "sınıf mücadelesi" üzerine görüşlerini yayımladı. Yazılarının tepki görmesi üzerine Almanya'ya sürgüne giderek sosyalizm üzerine çalışmalar yaptı. 1915 yılında RSDİP'in Bolşevik kanadına geçti.

1917'de Bolşeviklerin iktidarı alması üzerine tekrar Rusya'ya dönerek Sovyet hükûmetinde yer alan tek kadın olarak ağırlıkla kadınlarla ilgili çalışmalar yaptı. Kadınların da erkekler gibi cinsel özgürlük yaşayabileceğini savunduğu tezler sadece sosyalist bir toplumda cinsel ahlakın gelişeceği düşüncelerinde netleşmişti.

1920'de İşçi Muhalefeti adlı muhalif kanatta yer aldı. Sovyet hükûmetindeki bakanlık görevinde de tepkiler alınca, 1926'da Meksika'da, 1927'den 1930'a kadar Norveç'te ve 1930'dan 1945'e kadar çeşitli büyükelçilik görevlerine atandı.

1933'te kadınlar arasındaki çalışmaları için Lenin Nişanı, 1942 ve 1945 yıllarında da diplomatik çalışmaları için İşçi Sınıfı Kızıl Sancağı ödülleri aldı. 1945 yılından sonra SSCB Dış İşleri Bakanlığı danışmanlığı görevinde birçok eser yazdı.

Ödülleri

  • Lenin Nişanı (1933)[1]
  • Kızıl Emek Ödülü (1945)[1]
  • Norveç Kraliyet Aziz Olaf Nişanı (O dönem Norveç'teki en yüksek nişan)[2][3]

Çalışmaları

  • The social basis of the woman's question, 1909.
  • Towards a history of the working woman's movement in Russia, 1920.
  • "Tezisy o kommunisticheskoi morali v oblasti brachnykh otnoshenii" (Theses on Communist Morality in the Sphere of Marital Relations), Kommunistka, No. 12-13, Mayıs 1921, s. 28–34.
  • Letopis mojei zizni (Anıları), 1946.
  • Hetkiä elämästäni (Fince), Progress Publishers, 1990, ISBN 951-615-706-8.

Hakkındaki filmler

  • 1939 yılına ait Ninotchka adlı filmde 1930'lu yıllarda alışagelenin dışında fikirleri olan bir Sovyet diplomatı olarak Kollontay'ı Greta Garbo canlandırmıştır.[4]
  • Kollontay 1994 yılında çekilen bir belgesel televizyon filmine konu olmuştur. A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai adlı bu filmde Kollontay'ı Glenda Jackson seslendirmiştir.[5]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "АЛЕКСАНДРА КОЛЛОНТАЙ — СОВЕТСКИЙ ПОСОЛ". a-z.ru. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  2. ^ "The Nobel Peace Prize: Revelations from the Soviet Past". 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008. 
  3. ^ "kollontai Order of St. Olaf - Google Search". www.google.com. 21 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "IMDB'de Ninotchka". 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 
  5. ^ "IMDB'de A Wave of Passion: The Life of Alexandra Kollontai". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Rıkov</span>

Aleksey İvanoviç Rıkov, Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

İşçi Muhalefeti, Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) içinde 1920 yılında yeni kurulan Sovyet iktidarına karşı eleştirel yaklaşan bir hizip.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Şlyapnikov</span> Rus komünist siyasetçi

Aleksandr Gavriloviç Şlyapnikov, Rus komünist siyasetçi, sendika lideri ve metal işçisi.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Nogin</span>

Viktor Pavloviç Nogin (1878–1924) önde gelen Bolşevik liderlerden. Ekim Devrimi’nin gerçekleştirildiği ayaklanma sırasında Moskova’dadır ve Moskova Askeri Devrimci Komitesi üyesidir. Sovyetler Birliği kurulduğunda da çeşitli görevlerde bulunacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalinin</span> Bolşevik devrimci

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Muhafızlar (Rusya)</span>

Kızıl Muhafızlar çoğunlukla fabrika işçileri, köylülerden oluşan paramiliter gönüllü oluşumlardı. Kazaklardan ve kısmen Sovyet iktidarının korunması için askerlerden ve denizcilerden oluşuyordu. Kızıl Muhafızlar, çökmekte olan Rus İmparatorluk Ordusu'nun geçici askerî gücü ve Ekim Devrimi sırasında ve Rus İç Savaşı'nın ilk aylarında Bolşeviklerin bir oluşumuydu. Çoğu, 1917 Rus Devrimi döneminde oluşturuldu ve bazı birimler 1918'de Kızıl Ordu olarak yeniden düzenlendi. Kızıl Muhafız oluşumları, Finlandiya, Polonya, Estonya, Ukrayna ve diğerleri gibi çağdaş Rusya Federasyonu dışındaki bölgeler de dahil olmak üzere eski Rusya İmparatorluğu'nun büyük bölümünde örgütlenmişti. Merkezileşmemişlerdi ve yerel bir siyasi partinin ve yerel Sovyet üyelerinin kararıyla oluşturulmuşlardı. Sovyetlerin gücünü korumak ve genişletmek için mücadele ederek, "tüm gücü Sovyetlere" verecek yeni bir devletin yaratılmasına yardımcı oldular.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) V. Kongresi, 13 Mayıs-1 Haziran 1907 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Kongre o ana dek, birleşmiş RSDİP'nin en geniş katılımlı kongresi idi. Kongrenin yapıldığı mekan olan ve Londra'nın Hackney bölgesinde bulunan Kardeşlik Kilisesi, birbirinden hararetli tartışmaların yapıldığı 25 oturuma tanıklık etti.

<span class="mw-page-title-main">Subbotnik</span>

Subbotnikler ya da komünist subbotnikler, Rusya'daki Ekim Devrimi'nin ardından ortaya çıkan ücretsiz ve gönüllü çalışma grupları.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Stanislav Kosior</span>

Stanislav Vikenteviç Kosior, Leh asıllı komünist siyasetçi ve Sovyet devlet adamı. Ukrayna Komünist Partisi Genel Sekreteri, Sovyetler Birliği Başbakan Yardımcısı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbüro üyeliği yapmıştır. Büyük Temizlik sırasında suçlu bulunarak idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 6. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi VI. Kongresi Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (Bolşevik) 26 Temmuz - 3 Ağustos 1917 tarihleri arasında Sankt-Peterburg'da düzenlediği kongredir. Kongrede merkez komitesi seçilmiş ve yeni bir tüzük yayınlanmıştır.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 3. Konferansı veya İkinci Tüm-Rusya Konferansı, 21-23 Temmuz 1907 tarihleri arasında Finlandiya'ya bağlı Kotka şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) üçüncü konferansı.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 5. Konferansı veya Dördüncü Tüm-Rusya Konferansı, 21-27 Aralık 1908 tarihleri arasında Londra'ya bağlı Paris şehrinde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin (RSDİP) beşinci konferansı.

<span class="mw-page-title-main">Yelena Stasova</span> Rus Marksist-Leninist devrimci ve gazeteci

Yelena Dmitrievna Stasova, Sovyet Rus Marksist-Leninist devrimci, gazeteci, Komintern temsilcisi. 1921'de Almanya'da Komintern temsilciliği yaptı. 1927-1938 yılları arasında Enternasyonal Kızıl Yardım başkanlığı yaptı. 1938'den 1946'ya kadar Internatsionalnaya Literatura dergisinin editörlüğünü yaptı.

<span class="mw-page-title-main">2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi</span>

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

Alexandra Ivanovna Nazarova, Sovyet-Rus kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu. Nazarova başarılı oyunculuk kariyeriyle 2001'de Rusya Halk Sanatçısı unvanı sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lazar Kaganoviç</span> Sovyet siyasetçi

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandra Trusova</span> Rus artistik patinajcı

Aleksandra "Saşa" Vyaçeslavovna Trusova, Rus buz patencidir. 2022 Kış Olimpiyatları ikincisi, 2021 dünya üçüncüsü, 2020 ve 2022 Avrupa şampiyonası üçüncüsü, 2019 Grand Prix Finali üçüncüsüdür. Üç kez Rusya ulusal şampiyonasında madalya kazanmıştır. Ekim 2021 itibarıyla Trusova, Uluslararası Paten Birliği sıralamasında dünyada ilk sıradadır.