İçeriğe atla

Aleksandr Zaharçenko

Aleksandr Zaharçenko
Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanı
Yerine gelenDmitry Trapeznikov (Acting)
Denis Pushilin
Donetsk Halk Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
7 Ağustos 2014 - 31 Ağustos 2018
Yerine geldiğiAlexander Borodai
Yerine gelenDmitry Trapeznikov (Acting)
Donetsk askeri komutanı
Görev süresi
16 Mayıs 2014 - 6 Temmuz 2014
Yerine gelenIgor Strelkov
Kişisel bilgiler
Doğum Александр Захарченко
26 Haziran 1976(1976-06-26)
Donetsk, Ukranya, Sovyetler birliği
Ölüm 31 Ağustos 2018 (42 yaşında)
Donetsk, Ukranya
Ölüm nedeni Suikast
Defin yeri Donetskoe More mezarlığı
Partisi Donetsk Cumhuriyeti partisi[1]
Evlilik(ler) Natalia Zakharchenko
Çocuk(lar) 4
Bitirdiği okul Donetsk Ulusal Teknik Üniversitesi
Askerî hizmeti
Bağlılığı Şablon:Ülke veri Donetsk People's Republic Donetsk Halk Cumhuriyeti
Şablon:Ülke veri Novorossiya Novorossiya Federal Devleti
Rütbesi Tümgeneral DNR[2]
Major General LNR
Çatışma/savaşları

Aleksandr Vladimiroviç Zaharçenko (RusçaАлекса́ндр Влади́мирович Заха́рченко, UkraynacaОлекса́ндр Володи́мирович Заха́рченко; d. 26 Haziran 1976 – ö.31 Ağustos 2018), Ukraynalı ayrılıkçı önder ve askeri lider.[3][4]

Zaharçenko, Ukrayna'dan tek taraflı bağımsızlık ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin kurucu devlet başkanı ve başbakanı olarak 11 Mayıs 2014'ten ölümüne dek görev yaptı.[5][6][7][8] Selefi Aleksandr Boroday'nin istifa etmesi üzerine, Ağustos 2014'te Başbakan olarak atandı. Kasım 2014 seçimlerini galibiyetle ile çıktı.[9]

Ölümü

31 Ağustos 2018'de uzaktan kumandalı bir patlayıcı Zaharenko'nun Donetsk'te gittiği bir kafedeki avizeye önceden saklandı ve Zaharenko kafeye girer girmez bomba uzaktan kumandayla patlatıldı. Zaharenko uğradığı bombalı saldırı sonucu 42 yaşında öldü. Saldırıda 11 kişi yaralandı.[10]

Tepkiler

Ölümü üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Başsavcılığı'nı Zakarçenko'nun ailesine gönderdi ve ölümünü "tahammül edilemez bir cinayet" olarak nitelendirdi.[11][12] Lugansk Halk Cumhuriyeti devlet başkan vekili Leonid Paseçnik "Aleksandr Zaharçenko tarafından kaldıılan mücadelenin bayrağı asla teslim olmayacak" dedi.[13] Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanvekili Denis Puşilin, Zaharçenko'nun suikastla öldürülmesinin arkasında Batılı istihbarat servisleri olduğunu söyledi.[10]

Kaynakça

Harici video
Aleksandr Zaharçenko
Aleksandr Zaharçenko'nün ölümüne yol açan bombalı saldırının görüntüleri
  1. ^ "Self-proclaimed Donetsk People's Republic to elect its leader, lawmakers". TASS Russian News Agency. 2 Kasım 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2014. 
  2. ^ Главе ДНР Александру Захарченко присвоено воинское звание генерал-майор [Chapter DNR Alexander Zakharchenko promoted to the rank of Major General], Donetsk Republic News, 28 Ağustos 2016, 19 March 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 1 Eylül 2018  "(machine translation)". 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024. 
  3. ^ "Ukraine rebel leader Zakharchenko 'wants 100,000 men'". 2 Şubat 2015. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2016 – www.bbc.com vasıtasıyla. 
  4. ^ Tisdall, Simon (16 Şubat 2015). "EU gets tough with Russian military leaders – and Soviet-era 'Sinatra'". Erişim tarihi: 21 Ekim 2016 – The Guardian vasıtasıyla. 
  5. ^ "Pro-Russians: Ukraine's Donetsk 'Independent'". News.sky.com. 12 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014. 
  6. ^ "Премьер-министром ДНР стал россиянин Александр Бородай". Erişim tarihi: 9 Şubat 2015. 
  7. ^ "Ukraine's bogus referendums". The Economist. 11 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014. []
  8. ^ "Ukraine crisis: Donetsk leader dismisses Kremlin support claim". Financial Times. 3 Haziran 2014. Erişim tarihi: 3 Haziran 2014. []
  9. ^ "Alexander Zakharchenko named prime minister of eastern Ukraine after 'election'". Erişim tarihi: 21 Ekim 2016. 
  10. ^ a b "Zaharçenko cinayetinin görüntüleri yayınlandı". Sputnik. 1 Ekim 2018. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2018. 
  11. ^ "После убийства Захарченко Путин пообещал, что "Россия всегда будет с народом Донбасса"". NEWSru.com. 1 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2018. 
  12. ^ "Condolences over the tragic death of Alexander Zakharchenko, Vladimir Putin expressed his deep condolences following the tragic death of Head of the Donetsk People's Republic Alexander Zakharchenko". President of Russia. 31 Ağustos 2018. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018. 
  13. ^ "Donbass will not forgive Zakharchenko's murder — acting head of LPR". TASS. 1 Eylül 2018. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Putin</span> 2. Rusya devlet başkanı (1999–2008, 2012–görevde)

Vladimir Vladimiroviç Putin, Rusya Federasyonu'nun günümüzdeki devlet başkanı olan Rus politikacı ve eski istihbarat görevlisidir. Putin, 1999-2000 yılları arasında başbakanlık, 2000-2008 yılları arasında başkanlık, 2008-2012 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Başbakanlığı döneminde, iktidar partisi Birleşik Rusya'nın genel başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Aksyonov</span>

Sergey Valeryeviç Aksyonov, ;, de facto Kırım Cumhuriyetinin Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı</span> Ukrayna ve Rusya destekli Novorossiya Federal Kuvvetleri arasındaki savaş

Donbas Savaşı ya da Ukrayna'nın doğusunda savaş, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014'ten beri Ukrayna'nın Donbas bölgesinde sürmekte olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti</span> Ukraynadan ayrılarak kurulan eski bir devlet

Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Donbass Savaşı'nda Ukrayna'dan ayrılarak kurulan de facto devlet. DHC, Ukrayna yönetimini sivilleri katletmek ve savaş suçu işlemekle itham edip bağımsızlığını gerekçe olarak göstermiştir. Donbass Savaşı sırasında 7 Mayıs 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Lugansk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar. 21 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanıdığını açıkladı. 27 Eylül 2022 tarihinde yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde Rusya tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lugansk Halk Cumhuriyeti</span> Rusyanın işgalindeki Ukrayna toprakları

Lugansk Halk Cumhuriyeti ya da Luhansk Halk Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'da bir de facto devlettir. Donbass Savaşı sırasında 28 Nisan 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu, ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Ocak 2015 Mariupol roket saldırısı</span> 24 Ocak günü Mariupol şehrine roketlerle saldırılması olayı.

Mariupol roket saldırısı, 24 Ocak günü Ukrayna Ordusu tarafından korunan Mariupol şehrine roketlerle saldırılması olayıdır. 24 Ocak tarihinde, Mariupol şehir konseyi ve yerel polis Mariupol şehrine Grad tipi roketlerle saldırılar düzenlendiğini ve 29 kişinin hayatını kaybettiğini ifade etmişlerdir. Saldırıyı üstlenen olmamıştır. Kısa bir süre sonra ise Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Alexander Zakharchenko Mariupol kentine saldırı başlattıklarını açıklamıştır. Bunun yanında artık bir daha Ukrayna ile masaya oturmayacaklarını ve Donetsk ilinin sınırlarına dayanacaklarını ifade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Debaltseve Muharebesi</span>

Debaltseve Muharebesi, Donbass Savaşı sırasında Ukrayna Ordusu ile Novorossiya kuvvetleri arasında, stratejik Debaltseve kasabasını ele geçirmek için cereyan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar</span>

2014 Ukrayna'daki Rusya yanlısı protestolar veya Rus baharı, Şubat 2014 tarihinde Yevromaydan hareketi ile 2014 Ukrayna Devrimi'nin ardından Ukrayna'nın doğu ve güney bölgelerindeki büyük şehirlerde Rus yanlısı ve hükûmet karşıtı gruplar tarafından düzenlenen protesto gösterileridir. İlk aşamada Kırım bölgedeki kriz sonrasında askeri müdahale ve uluslararası eleştirilere neden olan bir referandum sonucunda Rusya tarafından ilhak edildi. Donetsk ve Luhansk oblastlarında protestolar silahlı bir ayrılıkçı isyana dönüşmüş olup Ukrayna hükûmetinin isyancılara karşı müdahalesi Donbass Savaşı'na neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Hodakovski</span>

Aleksandr Sergeyeviç Hodakovski, 2014 yılında Donetsk Oblastı'nda başlayan Donbass Savaşı'nda yer alan isyancı grupların komutanı. İsyan sırasında Rusya yanlılarını ve bazı sosyalist grupları toparlamasıyla bilinir. Günümüzde Donetsk Halk Cumhuriyeti Güvenlik Bakanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Dunganlar</span>

Dungan, Orta Asya'nın eski Sovyetler Birliği devletlerinde yaşayan Çin kökenli Müslüman bir halka ilişkin kullanılan bir terimdir. Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan Türki halklar da bu etnik grubun üyelerini "Dungan"/"Tunggan" olarak bilirler. Ancak hem Çin hem de eski Sovyetler Birliği'nde yaşayan bu etnik grubun üyeleri kendilerini Hui olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Boroday</span>

Aleksandr Yureviç Boroday 2014'te kendi bağımsızlığını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin başbakanı olan eski bir ayrılıkçı liderdir. Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin 12 Mayıs 2014'te Ukrayna'dan bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Boroday, 16 Mayıs 2014'te cumhuriyetin Yüksek Konseyi tarafından başbakan olarak atandı. Bir Rus vatandaşı olan Boroday, daha önce Kırım Cumhuriyeti başbakanı Sergey Aksyonov'un siyasi danışmanı olarak çalışmıştı. 7 Ağustos 2014'te Boroday istifasını açıkladı. Yerine Aleksandr Zaharçenko geçti; Boroday, Zaharçenko yönetiminde başbakan yardımcısı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Paseçnik</span>

Leonid İvanoviç Paseçnik (d. 15 Mart 1970), Ukraynalı siyasetçi. Paseçnik, Donbass Savaşı'nın ardından Ukrayna'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden ancak hiçbir ülke tarafından tanınmayan Lugansk Halk Cumhuriyeti'nde (LHC) 2018 yılında bu yana devlet başkanlığı görevini yürütüyor.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali</span> 2022den bu yana Doğu Avrupada süregelen askerî mücadele

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Mayıs ayı sonuna kadar tahminî 8 milyon insan ülke içinde yer değiştirdi ve 3 Ekim 2022 itibarıyla 7,6 milyon Ukraynalı da ülkeyi terk etti. İşgalden sonraki beş hafta içinde Rusya, 1917 Ekim Devrimi'nden bu yana en büyük göçünü verdi. İşgal ayrıca küresel çapta gıda kıtlığına neden oldu.

Volnovaha Muharebesi, Rusya ve DHC güçleri tarafından, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Doğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başlatıldı. Rus ve Donetsk kuvvetleri, Ukrayna - DHC sınırına yakın olan Donetsk Oblastı'ndaki küçük Volnovaha kentinde Ukrayna güçleriyle çatıştı.

Avdiyivka Muharebesi, bir yanda Rus Silahlı Kuvvetleri ile Donbas Ayrılıkçı Güçleri, diğer yanda Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında devam eden bir askerî muharebedir. Donbas Bölgesi'ndeki Avdiyivka kasabası için savaşılıyor. Donbas'ta şiddetin yeniden patlak vermesiyle çatışmalar başladı ve 21 Şubat'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Donetsk Halk Cumhuriyeti'ni tanıdı ve ayrılıkçılar Ukrayna ile yeniden savaşmaya başladı. Avdiyivka, 2017'de eski Avdiyivka Muharebesi'nin yapıldığı yerdi, ancak yine de Ukrayna kuvvetleri tarafından tutuluyordu. Daha sonra Rusya Ukrayna'yı istila ettiğinde, saldırıya ilk uğrayan yerlerden biri de Avdiyivka oldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

Somali Taburu, Ukrayna'da kendi kendini ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin Donbass Savaşı'nda ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinda Ukrayna'ya karşı savaşan seçkin bir ayrılıkçı askerî birliğidir. Taburun tam adı 1.Bağımsız Tank Taburu Somalidir. Taburun Somali ismini almasının sebebi eski komutan Mihail Tolstıh'a göre mensuplarının Somalililer kadar korkusuz olması. Givi'ye göre tabur personelinin %70'i daha önce 1.Slavyansk Tugayı'nda savaşmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline Çeçen katılımı</span>

Yaygın olarak Çeçenya olarak bilinen Çeçen Cumhuriyeti, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında çeşitli rollerde yer alan Rusya'nın federal bir cumhuriyetidir. Kadirovcu güçler Rus istila güçlerinin yanında savaştı. Dzhokhar Dudayev Taburu ise Ukraynalı savunucuların yanında savaştı. Bu sebeple uluslararası güçlerin istila ile Birinci ve İkinci Çeçen Savaşı arasında bir takım karşılaştırmaları var.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Muharebesi (2022)</span> 2022

Donbas Muharebesi, Rusya ve Ukrayna arasında Donetsk, Luhansk ve Harkiv oblastlarının kontrolünü ele geçirme amacıyla Rus güçlerinin Ukrayna'yı işgali devam ederken 18 Nisan 2022'de başlayan bir muharebedir. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ikinci stratejik fazı olarak kabul edilir ve Doğu Ukrayna Taarruzununkine benzer bir harekât alanında yer alır.