İçeriğe atla

Aleksandr Peçerski

Aleksandr Peçerski
Александр Аронович Печерский
Aleksandr Peçerski
Doğum22 Şubat 1909(1909-02-22)
Kremençuk
Ölüm19 Ocak 1990 (80 yaşında)
Rostov-na-Donu
MilliyetYahudi, Sovyet
VatandaşlıkSovyetler Birliği
MeslekMüzik ve tiyatro
Tanınma nedeniSobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın önderi ve sonrasında konu olduğu davalar
EvlilikOlga Kotova
Ödüller • Savaş Hizmeti Madalyası
 • Almanya üzerinde Zafer Madalyası[1]

Aleksandr 'Saşa' Peçerski (Rusça: Александр Аронович Печерский; 22 Şubat 1909, Kremençuk - 19 Ocak 1990; Rostov-na-Donu), 14 Ekim 1943 tarihinde Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlardan kurtulup Sobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın organizatörlerinden biri olan önder.

İlk yılları

Peçerski, Yahudi bir avukatın oğlu olarak 22 Şubat 1909 tarihinde Kremençuk'ta doğdu. 1915'te ailesiyle birlikte bir lokomotif tamir fabrikasında elektrikçi olarak çalıştığı Rostov-na-Donu'a taşındı.[2] Üniversiteden müzik ve edebiyat diplomasıyla mezun olduktan sonra amatör müzisyenler için küçük bir okulun muhasebeciliği ve müdürlüğü görevini yaptı.[2][3]

Savaş ve esareti

Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın başlamasıyla birlilte Kızıl Ordu'ya teğmen olarak yazıldı.[3] Eylül 1941'de 2. sınıf teğmen ressam yardımcısı rütbesine terfi etti.[4] 1941 sonbaharının başlarında yaralı komutanını Naziler tarafından ele geçirilmesinden kurtardı. Bunun için herhangi bir madalya almadı.[2] Ekim 1941'de Moskova Muharebesi'nde Naziler tarafından Vyazma'da esir alındı

Yakalanan Peçerski kısa süre sonra tifüse yakalandı, ancak yedi sonra hastalıktan kurtuldu.[3] Mayıs 1942'de, dört savaş esiri ile birlikte kaçtı, ancak hepsi aynı gün yeniden yakalandı. Daha sonra işgal altında olan Borisov'da yer alan bir ceza kampına gönderildi. Zorunlu bir tıbbi muayene sırasında sünnet edildiği tespit edildi. Diğer Yahudi savaş esirleriyle birlikte "Yahudi mezarı" adı verilen bir mahzene atıldı; 10 gün boyunca tamamen karanlıkta oturdu, her gün 100 gram buğday ve bir bardak su beslendi.[3]

20 Ağustos 1942'de Minsk'teki bir çalışma kampına gönderildi. Bu kampta Sovyet partizanları ve Naziler için çalışırken sürekli olarak Sovyetlerle iletişim kurmasından şüphelenilen kişiler vardı. Mahkûmlar aç bırakıldı ve şafaktan gece karanlığına kadar zorla çalıştırıldı.[3][5]

Eylül 1943'te Peçerski dahil yaklaşık 2 bin mahkûm Sobibor İmha Kampı'na trenlerle getirildi. 100 civarında mahkûm zorla çalıştırılmak üzere seçildi. Kalan 1.920 Yahudi derhal gaz odalarında öldürüldü.[6]

14 Ekim 1943 tarihinde beraberindekilerle birlikte tutulduğu kamptan kaçtı. Kaçıştan hemen sonra, ormanda, Peçerski'yi takip eden 50 mahkûm vardı. Bir süre sonra Peçerski yakındaki köye girip kısa bir süre sonra yiyeceklerle geri döneceğini söyledi. Ancak bir daha grubuna geri dönmedi.

Savaş sonrası

Kaçan bir mahkûm olarak Josef Stalin'in 227 No.lu Emire uygun olarak kurulan bir ceza taburuna gönderildi ve savaşın en zorlu mücadelelerinde Nazi kuvvetleriyle savaşmak için cepheye gönderildi.[7] Peçerski tabur komutanı Sobibor'da yaşadıklarından o kadar etkilendi ki onun Moskova'ya gitmesine ve Faşist Alman Saldırganları Suçlarının Soruşturulması Komisyonu'nun bağlı olduğu Olağanüstü Devlet Komisyonu ile konuşmasına izin verdi. Komisyon, Peçerski'yi dinledi ve ifadesine dayanarak Sobibor'da Ayaklanma isimli raporu yayınladı.[8] Bu rapor, Holokost ile ilgili ilk kapsamlı derlemelerden biri olan Vasili Grossman ve Ilya Ehrenburg tarafından yazılan Kara Kitap adlı esere dahil edildi.

Ceza taburlarının bir parçası olarak Nazilerle savaşan Peçerski kaptan rütbesine terfi etti ve cesaret madalyası aldı.[9] Ciddi bir ayak yaralanması geçirdi. Moskova'daki bir hastanede gelecekteki karısı olan Olga Kotova ile tanıştı.[2][3]

Tel Aviv'de yer alan Peçerski Anma Anıtı

.

II. Dünya Savaşı'nın bitiminden sonra savaştan önce yaşadığı Rostov-na-Donu'a döndü ve bir opera tiyatrosunda yönetici olarak çalışmaya başladı. Sobibor ölüm kampındaki Yahudilerin toplu cinayeti, Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesinde Nazilere önderlik eden suçlamaların bir parçası haline geldi. Nürnberg'deki Uluslararası Mahkeme, Peçerski'yi tanık olarak çağırdı ancak Sovyet yetkileri tanıklık etmek için Almanya'ya seyahat etmesine izin vermedi. 1948'de erkek kardeşi ile birlikte ülke çapında yapılan Batı yanlısı eğilimlerden şüphelenilen Yahudilere düzenlenen Asılsız Kozmopolit kampanyasında kısa süre tutuklu kaldı, daha sonra serbest bırakıldı.[9] Ancak baskı burada bitmedi. Peçerski, İsrail'deki Adolf Eichmann Davası dahil olmak üzere birçok uluslararası davada ifade vermesini engellendi.[10] En son ülkeden ayrılma ve ifade verme iznine muhalefet yaptığı için 1987'de Polonya'da bir mahkemeye çıktı.[10]

Ölümü

Aleksandr Peçerski 19 Ocak 1990 günü Rostov-na-Donu'da öldü.

Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ "Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.»". 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2019. 
  2. ^ a b c d Arguments & Facts Magazine Profile : August 10, 2008 issue (in Russian) 12 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2009-04-21
  3. ^ a b c d e f Erenburg, Grossman. Black Book: Uprising in Sobibor (in Russian) 14 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2009-04-21
  4. ^ Top Secret Magazine profile of Pechersky: Forgotten Hero 23 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2009-04-21
  5. ^ Jewish Electronic Encyclopedia (in Russian) 15 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2009-04-21
  6. ^ Arad, Yitzhak. Belzec, Sobibor, Treblinka: The Operation Reinhard Death Camps. Indiana University Press. 1987.
  7. ^ "Побег из Собибора: забытый подвиг. Единственное восстание в концлагере, закончившееся успехом" (Rusça). Cripo.com. 28 Kasım 2008. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2019. 
  8. ^ Journal Znamia: 1945 #4
  9. ^ a b Toivi Blatt interviews Sasha Pechersky about Luka in 1980 21 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2009-05-08
  10. ^ a b Luka's Shirt and photos of Ella 5 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved on 2020-07-11

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Sobibor imha kampı</span>

Sobibor İmha Kampı, Reinhard Operasyonu'nun bir parçası olarak Nazi Almanyası tarafından inşa edilen ve işletilen bir imha kampıydı. Alman işgali altındaki Polonya'nın Genel Hükümet bölgesindeki Żłobek Duży köyünün yakınındaki ormanda bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Majdanek toplama kampı</span>

Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Buchenwald toplama kampı</span>

Buchenwald toplama kampı, Almanya sınırları içerisindeki en büyük toplama kamplarından birisidir. Haziran 1937 ile Nisan 1945 yılları arasında Weimar yakınlarında Ettersberg'de çalışma kampı olarak işletilmiştir. Bu zaman içerisinde, Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden yaklaşık 250.000 insan, tutuklanarak Buchenwald Toplama Kampı'na gönderilmiştir. 11.000 kişi Yahudi olmak üzere 56.000 kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Kommando 99 "boyundan vurma tekniği" ile Sovyet mahkûmları Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında sistematik olarak öldürdü.

Reinhardt Operasyonu, Nazi planına Polonya Genel Valiliği 'ndeki Polonyalı Yahudiler'i öldürmek için verilen kod isimdi ve toplama kamplarında yakarak kurban etmenin en ölümcül evresinin başlangıcının işaretiydi. Belzec, Majdanek, Sobibor ve Treblinka'da çalışma esnasında, neredeyse iki milyondan çok yahudi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">John Demjanjuk</span> Nazi Kamplarındaki Ukraynalı Gardiyan

Ivan Nikolajoviç Demjanjuk, Yahudi Soykırımı ile ilgili savaş suçu işlediğine dair iddialara sahip Ukrayna asıllı ABD vatandaşı. Yargılanıp mahkûm edildiği 1980'lerde küresel medyanın ilgisinin merkezi haline geldi. Ölümünden kısa bir süre önce, Sobibor'daki 28.000 cinayetin bir parçası olarak tekrar yargılandı ve mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Flossenbürg toplama kampı</span>

Flossenbürg Toplama Kampı, Çekoslovakya sınırına yakın olan Almanya, Bavyera'da Oberpfalz bölgesinde, Flossenbürg'de, Schutzstaffel (SS) İktisadi-İdari Merkez Ofisi tarafından Mayıs 1938 yılında inşa edilmiş bir Nazi toplama kampıydı. Nisan 1945'te müttefikler tarafından kurtarılışına kadar 96.000 tutuklu kampa getirildi ve o zamana 30.000 insan öldürülmüştür. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında 1941 sonuna kadar binden fazla Sovyet savaş esiri burada idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Stalag 350</span>

Stalag 350, Nazi-Sovyet savaşı sırasında Wehrmacht'ın Riga'da kurduğu esir kampı. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Açlık Planı</span> Nazi Almanyasının gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan

Açlık Planı, ana hatları Herbert Backe tarafından belirlenen, bununla birlikte Heinrich Himmler gibi üst düzey Nazi yöneticilerinin de katkı sunduğu, Nazi Almanyası'nın gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan.

<span class="mw-page-title-main">Stalag V-A</span>

Stalag V-A, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Ludwigsburg kentinde inşa ettiği savaş esiri kampı.

<span class="mw-page-title-main">Bergen-Belsen toplama kampı</span>

Bergen-Belsen toplama kampı, Aşağı Saksonya'da, Celle yakınlarındaki Bergen kasabasının güneybatısında bulunan Nazi toplama kampı. 1943'te bir savaş esiri kampı olarak kuruldu, ardından bir kısmı toplama kampı hâline getirildi. Başlangıçta Yahudi esirlerin yurt dışında tutulan Nazi savaş esirleriyle değiş tokuş etmek amacıyla tutulduğu bir "takas kampı" idi. Kamp daha sonra diğer toplama kamplarındaki Yahudileri barındıracak şekilde genişletildi. Stalag XI-C 1943 yılında bu kampa dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Wagner</span>

Eduard Wagner, II. Dünya Savaşı'nda görev yapan Nazi Almanyası ordusu generali. Güvenlik konusunda genel sorumluluğa sahipti ve böylece ordunun yetkisi altındaki işgal altındaki bölgelerde güvenlik birimlerinin işlediği savaş suçlarından sorumluydu.

Shtrafbats, II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesinde savaşan Sovyet ceza taburları.

<span class="mw-page-title-main">Hiwi</span>

Hiwi, Almanca Hilfswilliger kelimesinin kısaltmasından türetilen, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgal girişimi sırasında Mihver Devletleri ile işbirliği yapan Sovyet grupları tanımlayan terim. Daha sonra işgal edilen Doğu Avrupa bölgelerindeki yerli halklardan için de kullanıldı. Adolf Hitler, işgal girişimi sırasında Sovyet vatandaşlarının Nazi tarafına ait geri bölgelere çalıştırılmasına izin vermeye gönülsüzce karar verdi. Kısa bir süre içinde birçoğu savaş birimlerine taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Neuengamme toplama kampı</span>

Neuengamme toplama kampı, Almanya'nın kuzeyinde yer alan Neuengamme ve 85'in üzerinde uydu kampından oluşan Nazi toplama kampı ağı. 1938'de Hamburg'un Bergedorf bölgesindeki Neuengamme köyü yakınlarında kurulan kamp, Kuzeybatı Almanya'daki en büyük toplama kampı oldu. 100.000'den fazla mahkûm Neuengamme'deydi. Alt kamplardan 24'ü kadınlar için kurulan esir kampıydı. Doğrulanan ölüm sayısı alt kamplarda 14.000, ana kampta 12.800, II. Dünya Savaşı'nın son haftalarındaki ölüm yürüyüşlerinde ve bombalamalarda 16.100 olmak üzere toplam 42.900'dür. Nazi Almanyası'nın 1945'teki yenilgisini takiben, İngiliz Ordusu alanı SS ve diğer Nazi yetkililerinin esir tutulduğu bir kamp olarak kullandı. 1948'de İngilizler, kamp yerine bir hapishane hücresi bloğu inşa etti.

<span class="mw-page-title-main">Stalag XI-B</span>

Stalag XI-B ve Stalag XI-D / 357, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında Aşağı Saksonya'ya bağlı Fallingbostel'de kurduğu savaş esiri kampı.

<span class="mw-page-title-main">Poniatowa</span> Polonyanın bir kasanası

Poniatowa, Polonya'nın güneydoğusunda yer alan Lublin Voyvodalığında yer alan Opole Lubelskie İlçesine bağlı kasana. 2006 sayımına göre nüfusu 10.500'tür. Küçük Polonya zamanında da var olan tarihî bir yerleşim merkezidir. 17.yüzyıldaki Polonya-Litvanya Birliği sırasında Poniatowa yine Lublin Voyvodalığının bir parçasıydı. Tarihinin çoğunda Poniatowa bir köydü; 18 Temmuz 1962’ye kadar şehir tüzüğü almadı. Kasabanın 1951 yılında kurulan Stal adlı bir spor kulübü vardır.

<span class="mw-page-title-main">101.Yedek Ordnungspolizei Taburu</span>

101.Yedek Ordnungspolizei Taburu Nazi Almanyasında SS liderliğinde görev yapan Ordnungspolizei taburudur. II. Dünya Savaşı sırasında askeri örgütlenmeye geçen Ordnungspolizei taburu Hamburg'da kurulduktan sonra Polonya Seferi'nin ardından Wehrmacht ile beraber işgal edilen topraklara girmiştir. 101. Tabur Leh savaş esirlerinin denetimi gerçekleştirmiş, Lehlerin sürülmesini sağlamıştır. Sonraki dönemde Polonya'da Holokostun gerçekleştirilmesinin asli unsuru olmuş, milyonlarca insanın katledilmesinde rol almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.