İçeriğe atla

Aleksandr Myasnikyan

Aleksandr Myasnikyan
Ermenice: Ալեքսանդր Մյասնիկյան
Ermenistan SSC Halk Komiserliği Başkanı
Görev süresi
1 Ocak 1921 - 30 Ocak 1922
Belarus Komünist Partisi Başkanı
Görev süresi
1918-1919
Kişisel bilgiler
Doğum 28 Ocak 1886(1886-01-28)
Yeni Nahçivan, Don Host Oblastı, Rus İmparatorluğu
Ölüm 22 Mart 1925 (39 yaşında)
Tiflis, Gürcistan SSC
Milliyeti Ermeni
Partisi Tüm Birlik Komünist Partisi/Bolşevik
Diğer siyasi
bağlantıları
Belarus Komünist Partisi
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi
Dini Yok (ateist)

Aleksandr Myasnikyan (Rusça: Александр Мясников doğum Ermenice: Ալեքսանդր Մյասնիկյան 28 Ocak 1886 - 22 Mart 1925) Ermeni Bolşevik, Devrimci ve Devlet adamı.[1][2]

Biyografisi

Myasnikyan bir tüccar çocuğuydu. Moskova Üniversitesi hukuk bölümünden mezun oldu. Nahçivan ve Moskova'dayken 1901 civarı yeraltı devrimci hareketlere başlamıştı. 1904 civarı ise hareketlere resmen katılmaya başlamıştı. 1906'da tutuklandı ve Bakü'ye sürgün edildi.

1912 ve 1914 arasında Myasnikyan Moskova'da avukatlık yaptı. Bu sırada politik literatürünü iyice yerleştirdi. 1914'te Rus Ordusu'nda askerlik yaparken Martuni adını verdiği kendi mücadelesinde devrimci fikirlerini yayıyordu.

Şubat Devrimi'nin ardından Myasnikyan, Minsk'te Batı Cephesi'nin cephe komitesi üyesi ve Zvezda adlı Bolşevik gazetenin editörü oldu. Bolşevik Parti tarafından 6. kongrede delege olarak seçildi. Bolşevik Parti'si Kuzeybatı Bölgesel Komitesi başkanı ve Devrimci Askeri Komite'nin üyesi oldu. Myasnikyan kongre vekilleri tarafından Batı Cephesi komutanı seçildi.

1918'de Belarus Komünist Partisi'nin ilk başkanı oldu. 4-27 Şubat 1919 arasında Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Merkez Yürütme Kurulu Başkanı oldu. Bolşevik Partisi'nin Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kolunda merkez komite üyesi oldu.

Ne zaman ki Nikolay Krilenko Kızıl Ordu Yüksek Komutanlığına atandı, o da onun görevine getirildi.

1921'de Şubat Ayaklanması'ndan sonra yeni kurulan Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserliği Konseyi'ne atandı. Devletin başına atandıktan sonra Myasnikyan devlet kurumları ve ekonomi oluşumunda etkili oldu. Myasnikyan ayrıca cehalet ortamının ortadan kaldırılması ve Ermenistan'da yerel üretimin aktifleşmesi için çalışmalar başlattı.

Myasnikyan Marksizm-Leninizm, devrimcilik ve Ermeni edebiyatı üzerine bir sürü çalışma yazdı. 1906'da yazılan tiyatrolara yorumlar yazdı. Ermeni edebiyatı hakkındaki makalesinde Mikael Nalbandiyan ve Hovhannes Hovhannisyan ile Hovhannes Tumanyan'ın şiir hakkındaki broşürleri bulunmaktadır. Literatürde, Myasnikyan'ın edebiyata apolitik yaklaşımlar ve sanat uğruna sanat gibi kavramları Hayırseverlik ve onun uşakları (1912) şeklinde geçmiştir.

Ölümü

Myasnikyan 22 Mart 1925'te şüpheli bir uçak kazasında Solomon Mogilevski, Georgi Atarbekov, uçak pilotu ve uçak teknisyeniyle birlikte öldü. Bu olay onlar Sohum'da Abhazya Komünistleri Konferansına giderken oldu. Junkers F.13 tipi uçakları Tiflis'ten havalandıktan kısa bir süre sonra alev aldı. Görgü tanıklarına göre yanan uçaktan kaçabilmek için ölümüne atlamışlardır.

Lavrentiy Beria ve Karl Pauker dönemlerinde araştırılsa da yangının sebebi hiçbir zaman ortaya çıkmadı. Uçak mekanizmasında yanlış hiçbir şey bulunmadı. Tiflis'te cenaze için Sohum'dan döndüğü için Leon Troçki şüpheli gözükmektedir. Diğerleri ise bunun Beria tarafından kasıtlı düzenlendiği tarafındaydı.

Mirası

2012 Ermenistan pulu

Myasnikyan Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından hala meşhur olarak kalan çok az komünist liderden biridir. Erivan merkezde kendi için dikili bir heykel vardır. Ölümünden sonra Sovyetler Birliği döneminde Ermenistan'da birçok yere Martuni ismi verildi. Rusya'da Rostov Oblastı Ermeni nüfusu fazla olan bir Rayon olduğundan ölümünden sonra o şekilde çağrıldı. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ndeki Martuni ilinin ismi buradan gelir.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Aleksandr Myasnikyan - oclc.org". 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 
  2. ^ "Seven Who Made History: Aleksandr Myasnikyan". 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ovannes Kaçaznuni</span> Ermeni siyasetçi (1867-1938)

Hovhannes Kaçaznuni, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan'ın ilk başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Transkafkasya SFSC, 1922 ile 1936 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle oluşan Sovyetler Birliği cumhuriyeti. Başkenti günümüzde Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis'ti.

<span class="mw-page-title-main">Çeka</span> Sovyet Gizli Polis Birimi

Çeka, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve güvenlik teşkilatı. Resmî ismi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyine bağlı Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele Olağanüstü Komisyonu şeklindedir. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 20 Aralık 1917 tarihinde Vladimir Lenin ve daha sonra Feliks Dzerjinski tarafından yayınlanan bir kararname ile kuruldu. 1922'den sonra Çeka birçok kez yeniden yapılanmaya uğradı. Sovyet rejiminin karşı-devrimci faaliyetlerin saldırılarına karşı ayakta kalması için hayati önem arz eden bir siyasi-askerî kuvvet hâline geldi. 1921 yılında Çeka'nın bir parçası olan Cumhuriyetin İç Savunması için Birlikler adıyla kurulan örgüt 200.000 kişiden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Lavrenti Beriya</span>

Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı, Sovyet Güvenlik Sekreteri ve Sovyet Gizli Polisi şefi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalinin</span> Bolşevik devrimci

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Ulyanov</span>

Dimitri İliç Ulyanov - Rus devrimci, parti önderi ve doktor. Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başkanı. Rus sosyalist devrimci ve Sovyetler Birliği’nin kurucusu Vladimir İliç Lenin’in erkek kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Alihaydar Karayev</span>

Alihaydar Ağakerim oğlu Karayev eski Menşevik sonradan Bolşevik devrimci, Azerbaycan'ın sosyalist döneminde Adalet Halk Komiseri ve de Askerî ve Donanma İşleri Halk Komiseri.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Komünist Partisi</span>

Beyaz Rusya Komünist Partisi, 1952 yılına kadar Beyaz Rusya Komünist Partisi (Bolşevikler) olarak da bilinir, 1918 ile 1991 yılları arasında Belarus'un Komünist partisidir, 1917 Rus Devrimi'nden sonra kurulmuştur. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin bir parçası olarak 30-31 Aralık 1918 tarihinde 17,800 üye ile kurulmuştur. Ocak 1919 tarihinde Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kuruluşunda önemli bir yer tutmuştur. Şubat 1919 tarihinden 1920 yılına kadar Litvanya Komünist Partisi ile bir organizasyon şeklinde faaliyet gösteriyor, Litvanya ve Beyaz Rusya Komünist Partisi (Bolşevikler) olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mir Beşir Kasımov</span>

Mir Beşir Kasımov, Sovyet Azeri siyasetçi, devrimci. Neriman Nerimanov'un ürettiği siyasetin takipçilerinden biri olan Kasımov Azerbaycan'da ulusal komünizm politikasının uygulayıcısı olarak da bilinir. İki kez Lenin Nişanı ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Davud Hüseynov</span> Azerbaycanlı politikacı (1894-1938)

Mirzə Davud Hüseyinov — Azerbaycan Devrim Komitesi Başkan Yardımcısı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin 1921 Mayıs-Aralık tarihleri arasında Dış İşleri Bakanı, 1925 yılı içinde Maliye Bakanı. Ayrıca Yüksek İktisat Şûrası Başkanlığı, Transkafkasya SFSC XKS Başkan Yardımcılığı, Transkafkasya SFSC Halk Maliye Komiserliği, Tacikistan Komünist Partisi Merkez Komite Birinci Kâtipliği (1930-1933) görevlerinde de bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Polikarpe Mdivani</span> Rus Bolşevik devrimci, Sovyet siyasetçi

Polikarpe Gurgenoviç "Budu" Mdivani 1917 Rus Devrimleri ve İç Savaşa aktif olarak katılan deneyimli bir Gürcü Bolşevik siyasetçi, Sovyet hükûmet yetkilisi ve diplomattır. 1920'lerde, özellikle Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli bir rol oynadı ancak daha sonra 1922 Gürcistan Olayı sırasında Josef Stalin'in merkezileştirme politikası sırasında Komünist Gürcistan muhalefetine öncülük etti. 1930'larda Troçkist muhalefete desteği gerekçe gösterilerek işkence gördü ve Büyük Temizlik kapsamında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgâli</span>

Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgâli veya Ermenistan'ın Sovyetleştirilmesi, Rus-Ermeni savaşı, Sovyet Rusya'nın 11. Ordusunun, Eylül ayından başlayarak 4 Aralık 1920 tarihine kadar geçen sürede, eski Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu toprakları üzerinde kurulmuş olan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nde yeni Sovyet hükûmeti kurmak için gerçekleştirdiği askerî seferdir. Müdahale, Ermeni Bolşeviklerin başkent Erivan ve diğer şehirlerde çıkardıkları ayaklanma ile de eş zamanlıdır. Müdahale, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesine ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vasil Mjavanadze</span>

Vasil Pavloviç Mjavanadze, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde görev yapmış Sovyet politikacı. Eylül 1953'ten Eylül 1972'ye kadar Gürcistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri görevi yürüttü. 29 Haziran 1957 - 18 Aralık 1972 tarihleri arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu üyesi idi. Bir yolsuzluk skandalı sonrasında görevden alındı ve yerine Eduard Şevardnadze getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ara Şiraz</span>

Ara Şiraz Ermeni bir heykeltıraştır. Annesi ve babası şairler Silva Kaputikyan ve Hovhannes Şiraz'dı.

<span class="mw-page-title-main">Nestor Lakoba</span>

Nestor Lakoba Abhaz komünist bir liderdi. Lakoba, Rus Devrimi'nin ardından Abhazya'da Bolşevik iktidarının kurulmasına yardımcı oldu ve 1921'de Kızıl Ordu tarafından fethedildikten sonra Abhazya'nın başkanı olarak görev yaptı. Lakoba iktidardayken Abhazya'ya başlangıçta SSCB içinde Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak ayrı bir statü verildiğini gördü. Nominal olarak Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin özel bir "birlik cumhuriyeti" statüsüne sahip bir parçası olmasına rağmen, Abhaz SSC, Lakoba'nın Stalin ile yakın ilişkisi sayesinde fiilen ayrı bir cumhuriyetti. Lakoba, Abhazya'nın kolektifleştirilmesinin genişletilmesine başarılı bir şekilde karşı çıktı, ancak karşılığında Lakoba, Abhazya'nın statüsünün Gürcistan SSC içinde özerk bir cumhuriyete indirilmesini kabul etmek zorunda kaldı.