İçeriğe atla

Aleksandr Lebed

Aleksander Lebed

Aleksander Ivanovitj Lebed (ryska: Алекса́ндр Ива́нович Ле́бедь), d. 20 Nisan 1950 ; ö.28 Nisan 2002),Rus asker ve siyasetçi. Daha çocuk yaşta iken, 1962 Haziran'ında Kruşçev idaresi altındaki Sovyetler Birliği'nde doğduğu şehir Novotçersak'ta gıda maddelerindeki kısıtlama ve fiyat artışlarını protesto eden 70 kişinin emniyet güçlerince öldürülüşüne tanık olmuştur.

1991'de general rütbesi almıştır. Lebed, 1996 yılında yapılan Devlet Başkanlığı seçiminden, ilk turun iki güçlü adayı olan Boris Yeltsin ve Komünist Parti lideri Gennadi Züganov'dan sonra üçüncü olarak çıkmıştı. İkinci turda Lebed, Yeltsin'e desteğini bildirmiş, Yeltsin, Lebed'i Rusya Güvenlik Konseyi'nin sekreterliğine atamıştır.

1994 yılı sonunda başlayan ilk Çeçen savaşını sona erdiren isim de Lebed olmuş ve Rusya'nın, Çeçen savaşçılara karşı 1994-1996'daki mücadelesinde yenilgisini kabul ettiren Çeçen barış anlaşması, 31 Ağustos 1996'da Hasavyurt köyünde Çeçen Lider Aslan Mashadov ile imzalamış ancak anlaşma daha sonradan Putin tarafından bozulmuş Çeçen savaşı tekrar başlamıştır.

Rus eski politikacı ve devlet başkanı adayı General Aleksander Lebed, 28 Nisan 2002'de Sibirya'da geçirdiği helikopter kazasında ölmüştür. Cenazesi Novodeviçi Mezarlığı'na devlet töreniyle gömülmüştür.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aslan Mashadov</span> Çeçen lider

Aslan Aliyeviç Mashadov, Çeçen İçkerya Cumhuriyeti 3. cumhurbaşkanı ve Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi'nin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cevher Dudayev</span> Çeçen asker ve siyasetçi

Cevher Musayeviç Dudayev, Sovyet Hava Kuvvetleri generali olmuş Çeçen lider. 1991'den 1996'daki ölümüne kadar Kuzey Kafkasya'da ayrılıkçı bir bölge olan Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanlığını yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Grozni</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın başkenti

Grozni Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Sunja Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin ismi Rus çarı Korkunç İvan'a ithafen Grozni olarak seçilmiştir. Eski isimleri ise Süncekale ve Cevherkale'dir. Yüzölçümü 324,16 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 271.573'tür. 2010 nüfus sayımına göre, nüfusu 271.573 olan nüfusu, 2002 nüfus sayımına göre 210.720 olan nüfusuna kıyasla artmış olsa da, 1989 nüfus sayımına göre 399.688 olan nüfusun sadece üçte ikisi kaydedilmiştir. 1870'e kadar Rusça: Groznaya olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

Çeçenler, Kafkasya’nın kuzeydoğu kesiminde, Sunja ve Argun ırmakları civarında yaşayan yerli Kafkasya halkı. Kendilerini Nohçi olarak adlandırırlar. Bu ad, Çeçenlerin Nohçmekhahoi adlı kabilesinden ve bu kabilenin topraklarından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Boris Yeltsin</span> Rusyanın ilk devlet başkanı (1991–1999)

Boris Nikolayeviç Yeltsin, Rusya'nın ilk başbakanı ve devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">İnguşetya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

İnguşetya, İnguşya ya da resmî adıyla İnguşetya Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’na bağlı federe cumhuriyet. Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne dâhil olan İnguşetya’nın güney sınırı; Rusya Federasyonu’nun Gürcistan sınırının parçasıdır. Doğusunda Rusya’nın özerk cumhuriyetlerinden Çeçenya; batısında ise yine aynı statüdeki cumhuriyetlerden Kuzey Osetya-Alanya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuril Adaları</span> Rusyaya bağlı 56 ada

Kuril Adaları Rusya'ya bağlı, 1300 kilometre boyunca uzanan, Büyük Okyanusu ile Ohotsk Denizi'ni birbirinden ayıran 56 adadan oluşur. Volkanik hareketler sonucu oluşmuş adalarda sık sık depremler olmaktadır. Adacıklarda bulunan yaklaşık 100 volkandan 35'i günümüzde hâlâ aktiftir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çeçen Savaşı</span> Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994ten Ağustos 1996ya kadar süren savaş

Birinci Çeçen Savaşı, diğer adıyla Çeçenistan Savaşı, Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar süren savaştır. 1994–1995 yıllarında, özellikle Grozni Muharebesi'nde zirveye ulaşan başlangıç harekâtından sonra Rus kuvvetleri, Çeçenistan'ın dağlık bölgelerinin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı ancak daha üst konumda olduğu asker sayısı, silah gücü, yakın hava desteği gibi faktörlere rağmen, Çeçen gerilla savaşı ve düz arazilere yapılan baskınlar nedeniyle geri çekildi. Bunlar sonucunda oluşan Rus kuvvetlerindeki geniş çaplı demoralizasyon ve Rus kamuoyunun savaşa yönelik yaygın karşıtlığı, Boris Yeltsin hükûmetinin 1996'da Çeçenlerle ateşkes ilan etmesine ve bundan bir yıl sonra barış antlaşması imzalamasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi</span> Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grup tarafından yapılan başarısız darbe girişimi

1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi, Sovyetler Birliği hükûmeti üyesi bir grubun ülkede denetimi Sovyet Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov'dan alma teşebbüsüdür. Darbeciler Sovyetler Birliği Komünist Partisinin sol kanadında yer almakta ve Gorbaçov'un reform programının çok ileri gittiğini düşünerek yeni imzalanacak olan birlik antlaşmasının ülkenin sonunu getirdiğine kanaat getirmişlerdi. Darbe sadece 3 gün sürdükten sonra Gorbaçov tekrar iktidara dönse de olay Sovyetler Birliği'ndeki dengeleri altüst edecek ve hem ülkenin hem de SBKP'nin sonunu getirecektir.

<span class="mw-page-title-main">Transdinyester Savaşı</span> iç savaş

Transdinyester Savaşı, Transdinyester Cumhuriyet Muhafızları, militan gruplar ve Rusya'nın 14. ordusu tarafından desteklenen Kazak Birlikleri ile Moldova polisi ve askerleri arasında kısa süren ve sınırlı savaş sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Rutskoy</span> Rusya Federasyonu eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Aleksandr Vladimiroviç Rutskoy, Rus siyasetçi ve eski Sovyet subayıdır. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemi kapsayan şekilde 10 Temmuz 1991 – 4 Ekim 1993 tarihleri arasında Rusya Devlet Başkanı Yardımcılığı yapmıştır. 1996 – 2000 yılları arasında Kursk Oblastı valisi olmuştur. 1993 Rusya anayasa krizi sırasında Boris Yeltsin'e karşı devlet başkanı ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gennadi Zyuganov</span> Rus siyasetçi

Gennadi Andreyeviç Zyuganov, Rus sosyalist siyasetçi. 1993'ten beri Rusya Federasyonu Komünist Partisi birinci sekreteri. Ayrıca 1993'ten beri Devlet Duması milletvekili ve 1995'ten beri Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">İçkerya Çeçen Cumhuriyeti</span>

İçkerya Çeçen Cumhuriyeti, yahut farklı kullanım tarzlarıyla Çeçen İçkerya Cumhuriyeti, Çeçen Cumhuriyeti İçkerya, Kuzey Kafkasya'da 1991-2000 yılları arasında varlığını sürdürmüş tanınmamış bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Zelimhan Yandarbiyev</span> Çeçenistan eski cumhurbaşkanı

Zelimhan Abdulmuslimoviç Yandarbiyev, 1996 ile 1997 yılları arasında ayrılıkçı İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan bir yazar ve politikacıydı. 2004 yılında sürgünde olan Yandarbiyev'e Katar'da suikast düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Duması</span> Federal Meclisin alt kanadı

Rusya Federasyonu Devlet Duması, Rusya'da Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin alt meclisidir. Üst meclis, Federasyon Konseyi'dir. Duma karargahları, Manege Meydanından birkaç adım ötede, Moskova'nın merkezindedir. Üyeleri, milletvekili olarak adlandırılır. 1993 Rusya anayasa krizinden sonra, Boris Yeltsin tarafından sunulan yeni anayasanın bir sonucu olarak Devlet Duması, Rusya Yüksek Sovyeti'nin yerini almış ve referandumda Rus halkı tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1996 Rusya devlet başkanlığı seçimi</span>

1996 Rusya devlet başkanlığı seçimi, Rusya'da, 1991'deki halk oylamasıyla yapılan ilk seçimden sonraki ikinci devlet başkanlığı seçimidir. Seçimlerin ilk turu 16 Haziran 1996 tarihinde, hiçbir adayın % 50'yi geçememesi üzerine seçimin ikinci turu 3 Temmuz 1996 tarihinde yapıldı. Seçimlerin ikinci turunda Komünist Parti'nin adayı Gennadi Züganov'a karşı oyların yüzde 53'ünü alan Boris Yeltsin, ikinci bir dört yıl için daha devlet başkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Alu Alhanov</span> Rus politikacı; Rusyanın Çeçen Cumhuriyetinin ikinci cumhurbaşkanı

Alu Dadaşeviç Alhanov, Çeçen siyasetçi. Rusya'daki Çeçen Cumhuriyeti'nin eski cumhurbaşkanı.

Grozni Muharebesi veya Çeçenlerin verdiği adla Cihad Operasyonu 6 Ağustos'ta Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'ne bağlı savaşçıların Rus işgali altında olan, Çeçenistan'ın başkenti Grozni diğer adıyla Caharkale'ye başlattığı saldırı sonrası 2 hafta içinde kendilerinden çok daha güçlü olan Rus Ordusu'nu mağlup edip Grozni'yi yeniden ele geçirmesiyle sonuçlanan muharebe. Çeçen zaferi sonrası Hasavyurt Anlaşması imzalandı, Rusya'nın Çeçenistan'dan çekilmesi bu mağlubiyet sonrası yapılan anlaşmalarla kararlaştırıldı.