İçeriğe atla

Aleksandr Alehin

Aleksandr Alekhine
Aleksandr Alekhine
DoğumAleksandr Aleksandroviç Alekhine
31 Ekim 1892(1892-10-31)
Moskova, Rusya
Ölüm24 Mart 1946 (53 yaşında)
Estoril, Portekiz

Aleksandr Aleksandroviç Alekhine (Rusça: Александр Александрович Алë́хин), (31 Ekim 1892 - 24 Mart 1946), Rus satranççı ve 1927-1935 ve 1937-1946 yılları arası Dünya satranç şampiyonu. Çok saldırgan oyun tarzıyla ünlüdür.

Alexander Alekhine 1892 yılında Moskova'da doğdu. Ailesi zengin ve soyluydu.[1][2][3] 9 yaşındayken Pillsbury'yi oynarken izledi ve büyülenmiş gibi kendini satranca kaptırdı. 4 yaş büyük ağabeyi o­na oynamasını öğretti ve gelişmesinde yardımcı oldu. Bundan sonra kuvvetli oyucularla oynadığı bir dönem başladı. Satranca olan yatkınlığı o küçük yaşında bile fark ediliyordu. Büyük satranç oyuncularının oyunlarının bitmek bilmez analizleriyle satranç anlayışını yetkinleştiriyordu. Novo Vreme isimli gazetenin satranç köşesindeki Chigorin'in tüm oyunlarını çalıştı. 1908 yılında 16 yaşındaki genç, uluslararası maçlarda görünür olmuştu. Düsseldorf'daki turnuvada dördüncü ve beşinciliği paylaştı. Daha sonra bir takım maçlarda oynadı ve hepsini kazandı. Devamında Hamburg ve Karlsbad'daki turnuvalara katıldı ama başarısız oldu. Bununla beraber 1912 Stockholm ve 1913 Schveningen turnuvalarında birinciliği elde etti.

Alekhine, zamanının önemli bir bölümünü satranca harcamasına rağmen, başka ilgi alanlarına da sahipti. Eğitimli bir insandı. Çocukken çok iyi düzeyde Fransızca ve Almanca öğrenmişti. Devrimden sonra 1920'de sulh yargıcı oldu ve analitik zekasıyla kriminal olayları araştırmakta ve çözmekte olağanüstü bir başarı gösterdi. 1921 yazında en yüksek büyükustalık seviyesine ulaşınca Sovyetler Birliği'ni terk etti ve dünya şampiyonluğu maçı için sponsor bulma arayışı içine girdi. Ağustos 1922'de yeni dünya şampiyonu Capablanca ile beraber Londra'daki uluslararası turnuvada oynadı. Bu turnuvada Capablanca'nın arkasından ikinci olarak dünya şampiyonluğu için kayda değer bir aday olduğunu gösterdi. 1924 New York turnuvasında aynı performansı gösteremedi ve birinci ve ikinciliği Lasker ve Capablanca'ya bıraktı. Bu kariyerine ağır bir darbeydi. Turnuvadan sonra Lasker onun için şöyle demiştir. "Alekhine büyük bir muamma, şüphesiz ki gelişimi henüz tamamlanmamıştır."

Oyunlarını, galibiyetlerini ve yenilgilerini analiz eden Alekhine stiline hala bir şeyler eklemesi gerektiği sonucuna vardı. Ağır bir çalışma peryodu o­na Paris, Bern, Baden-Baden, Hastings, Birmingham, Buenos Aires ve Scarborough turnuvalarında önemli zaferler getirdi.

New York 1927 turnuvasının sonunda Alekhine, Capablanca'nın sadece 2.5 puan gerisindeydi. Genel düşünce aralarındaki maçın Capablanca lehinde biteceğiydi. Peki Alekhine ne düşünüyordu? "Capablanca'dan 6 oyun almayı hayal etmek zor ama daha zoru o­nun nasıl benden 6 oyun alacağını hayal etmektir." Maç Buenos Aires'te yapıldı. İki buçuk ay boyunca Buenos Aires halkı dünya satrancının iki devinin mücadelesine şahit oldular. 1927 yılında Alekhine'nin rüyası gerçek oldu ve 18.5'e 15.5 gibi bir skorla dördüncü dünya şampiyonu oldu. 1929 ve 1934'te dünya şampiyonluğu için maçlar yaptı Rakibi Bogoljubov'du ve iki maçta da Alekhine galip geldi. Skorlar 15.5 - 9.5 ve 15.5 - 10.5 idi . 1935 yılında Dr. Euwe ile bir maç yaptı ve 14.5 - 15.5 gibi bir sonuçla unvanını kaybetti. Bu yenilgi eski formuna kavuşması için sıkı önlemler almasına neden oldu. Sigarayı ve içkiyi bıraktı. Çalışmalarını eskisi gibi yoğunlaştırdı. Sonuç olarak 1937 yılında rövanş maçında unvanını geri aldı. Ve 1946'da ölene kadar unvanını muhafaza etti. Şampiyonluk unvanını mezara götüren tek şampiyondur.

Alekhine'ın oyunu çok karışık idi ve o daima kombinezonlar arardı. Onun hücum oyunu ve kombinezonları artık satranç tarihinin bir bölümünü oluşturur. Özellikle "basitleştirilmiş" gözüken konumlarda buluşlarının çokluğu göze çarpar.

Alekhine 92 yarışmaya katıldı (Beş olimpiyat, 87 turnuva) 49 turnuvada birinciliği aldı ve 13'ünde de birinciliği paylaştı. 24 maçta oynadı. 17 tanesini kazandı dördü berabere bitti. Üç tanesini kaybetti. Bir tanesi kariyerinin ilk yıllarında idi diğer ikisi ise Euwe'ye karşıydı.

Kaynakça

  1. ^ Litmanowicz, Władysław; Giżycki, Jerzy (1986). Szachy od A do Z (Lehçe). Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa. s. 16. 
  2. ^ Winter, Edward. "Archive 28 - "When was Alekhine born?"". Chess Notes. 24 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2008. 
  3. ^ Kotov, Alexander Alexandrovich (1973). Alexander Alekhine. Fizkultura i sport. ss. 8 (Russian edition). 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Kramnik</span> 2000 yılından beri dünya satranç şampiyonu olan Rus satranç büyükustası

Vladimir Kramnik, Rus satranç büyük ustası. 2000 yılında Londra'da Garri Kasparov'u 16 oyunluk bir maçta yenmiştir. Bu maç FIDE için resmi bir dünya şampiyonası maçı olmasa da, genel olarak böyle kabul edildiğinden, kendisi 2000 yılından beri dünya satranç şampiyonu olarak kabul edilmektedir. Kasparov bu maçın ardından 2005 yılında satrancı bıraktığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Emanuel Lasker</span> Alman satranç oyuncusu ve matematikçi (1868–1941)

Emanuel Lasker Alman satranç oyuncusu ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Magnus Carlsen</span> Norveçli satranç büyükustası

Sven Magnus Øen Carlsen, beş kez Dünya Satranç Şampiyonu olmuş ve halen dört kez Dünya Hızlı Satranç Şampiyonu ve altı kez Dünya Blitz Satranç Şampiyonu olan Norveçli satranç büyükustası. Carlsen, 1 Temmuz 2011'den bu yana FIDE dünya satranç sıralamasında 1 numarada yer almakta ve dünyanın en yüksek puanlı oyuncusu olarak geçirdiği süre bakımından Garri Kasparov'un ardından ikincidir. En yüksek derecesi olan 2882, tarihteki en yüksek derecedir. Ayrıca klasik satrançta elit seviyede en uzun yenilmezlik serisi rekorunu elinde tutmaktadır. Carlsen, popüler kültürde Satrancın Mozart'ı olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Botvinnik</span>

Mihail Botvinnik Altıncı dünya satranç şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Paul Morphy</span> Amerikalı satranççı (1837 – 1884)

Paul Charles Morphy, Amerikalı satranç ustasıdır. Kendi döneminin en iyi satranç ustası ve gayri-resmi dünya şampiyonu sayılır. Bir satranç dâhisi olarak "Satrancın Gururu ve Kederi" olarak anıldı. Ancak satrancı erken yaşta bıraktı. Eleştirmenler, Morphy'nin döneminin ötesinde bir satranç oyuncusu olduğunda hemfikirlerdir ancak modern satranç oyuncularıyla kıyaslandığında kendisinin ne kadar iyi bir sıralamaya sahip olduğuyla ilgili tartışmalar vardır.

<span class="mw-page-title-main">José Raúl Capablanca</span> Kübalı dünya satranç şampiyonu.

José Raúl Capablanca y Graupera Kübalı dünya satranç şampiyonu. 1921 ile 1927 yılları arasında dünya satranç şampiyonu ünvanını taşımıştır. 1921 yılında Emanuel Lasker'i Havana'da yenerek ünvanı kazanmış, 1927'de Alexander Alekhine'e yenilerek bu ünvanı devretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Max Euwe</span>

Max Euwe, Hollandalı satranç oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Steinitz</span> Avusturyalı-Amerikalı satranççı (1836 – 1900)

Wilhelm Steinitz ilk resmi dünya satranç şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Veselin Topalov</span> Bulgar şahmat oyuncusu

Veselin Aleksandrov Topalov, Bulgar satranç büyük ustası ve eski FIDE dünya şampiyonu. Ocak 2009 FIDE reyting listesinde 2796 ELO reytingiyle dünyada birinci olarak sıralanıyordu. Onun hali hazırdaki eğitmeni ve menajeri uluslararası usta Selvio Danailovdur.

Büyükusta, çok güçlü satranç oyuncularına FIDE tarafından verilen bir ünvandır. "Dünya Şampiyonu" ünvanı bir yana bırakılırsa büyükusta, bir satranç oyuncusunun erişebileceği en yüksek onurdur.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Smıslov</span>

Vasili Vasilyeviç Smıslov, Sovyet-Rus satranççı, 1957-1958 arasında dünya şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Betül Cemre Yıldız</span> Türk satranç oyuncusu

Betül Cemre Yıldız, WGM unvanlı Türk satranç oyuncusu. 11 Kez Türkiye Kadınlar Satranç Şampiyonası'nı kazanmış, 2004 yılında FIDE tarafından verilen WIM unvanı, 2012 yılında da WGM unvanını almıştır. WGM unvanını alan ilk Türk olup, 2007 yılında Dünya 18 Yaş Altı Kadınlar Şampiyonası ve 2009 yılında Dünya Genç Kadınlar Şampiyonalarında bronz madalya kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">László Szabó (satranç oyuncusu)</span> Macar satranççı (1917-1998)

László Szabó Macar satranç ustası.

<span class="mw-page-title-main">Nona Gaprindaşvili</span> Gürcü satranç ustası (1941 doğumlu)

Nona Gaprindaşvili, Gürcü satranç oyuncusu ve FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

Bohor Hallégua, 1910'lu yılların ortalarında Batı Avrupa'da katıldığı bazı turnuvalarla dikkat çeken bir Osmanlı - Fransız satranç oyuncusuydu. İki yıl içerisinde, iki gelecek dünya şampiyonu ve iki eski şampiyonluk adayı olmak üzere çeşitli rakipler ile karşı karşıya geldi. En iyi Edo-sayısı 1914'te 2329 idi.

<span class="mw-page-title-main">Maia Çiburdanidze</span>

Maia Çiburdanidze, Gürcü satranç oyucusu. 1978'den 1991'e kadar sahip olduğu altıncı Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonu ve Hou Yifan tarafından bu rekorun kırıldığı 2010 yılına kadar en genç olanıydı. Çiburdanidze dokuz kez Kadınlar Satranç Olimpiyatları'nı kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Henry Blackburne</span>

Joseph Henry Blackburne, İngiliz satranç oyuncusu. "Kara Ölüm" lakaplı Blackburne, 19. yüzyılın önemli satranç oyuncularından biridir. Oyuna nispeten geç olan 17-18 yaşlarında öğrenmesine rağmen hızlıca güçlü bir oyuncu oldu ve 50 yılı aşkın bir profesyonel kariyer sürdürdü. Simultane ve körleme maçlar sergileyerek satrancın popülerleşmesine katkıda bulundu. Blackburne ayrıca kendi oyunlarından oluşan bir kitap yayımladı.

<span class="mw-page-title-main">Körleme Satranç</span>

Körleme satranç, oyuncuların taşların konumlarını görmedikleri ve taşlara dokunmadıkları bir satranç oyunu türüdür. Bu durum, oyuncuları taşların konumlarını zihinlerinde konumlandırmaya zorlar. Hamleler, bilinen bir satranç notasyonu aracılığıyla iletilir.

Oliver Marach, Avusturyalı profesyonel tenis oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Leinier Domínguez</span> Kübalı-Amerikalı satranççı

Leinier Domínguez Pérez Kübalı ve Amerikalı bir satranç büyükustasıdır. Beş kez Küba şampiyonu olan Domínguez, 2008'de yıldırım satrancında dünya şampiyonuydu. 2002 ve 2004'te FIDE Dünya Satranç Şampiyonası'nda ve 2007, 2009, 2011, 2013 ve 2015'te FIDE Dünya Kupası'nda yarıştı.