Aleksandr Şotman - Turkipedia

Aleksandr Vasiliyeviç Şotman

Karelya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyet Başkanı
Görev süresi 1923-1924
Yerine gelen	Santeri Nuorteva
Kişisel bilgiler
Doğum	25 Ağustos 1880 Sankt-Peterburg, Rusya
Ölüm	30 Ekim 1937 Moskova, SSCB
Partisi	Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Mesleği	Bürokrat, Siyasetçi

Aleksandr Vasiliyeviç Şotman (Rusça: Алекса́ндр Васи́льевич Шо́тман) (25 Ağustos (6 Eylül) 1880 Sankt-Peterburg – 30 Ekim 1937 Moskova) Sovyet devlet adamı ve Bolşevik lider.

Gençliği

Bir işçi sınıf ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Şotman orta okula kadar okur. 15 yaşında tornacı olarak fabrikalarda çalışmaya başlar. O dönemde yasadışı faaliyet gösteren Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi ne (RSDİP) 1899 yılında üye olur.

Bolşevik saflarda

7 (20) Mayıs 1901 tarihindeki Obuhov Olayları içindedir. Vyborg bölgesindeki fabrikalarda çalışan hem Vyborg Parti Komitesi hem de Petersburg Parti Komitesinde yer alır. 1903 yılında önce Brüksel sonra da Londra'da toplanan II. Kongre'ye delege olarak katılır. Kongrede yaşanan ayrışmada Lenin tarafında yer alan Bolşeviklerin arasında olur.

Sonraki dönemde Yaroslavl bölgesinde faaliyet gösterir ve çok kez tutuklanır. 1905 Devrimi sırasında Sankt Petersburg komitesindedir. Özellikle işçi çalışmaları alanında öne çıkar ve Metal İşçileri Sendikası yönetiminde bulunur.

1910-13 yılları arasında Fin Sosyal Demokrat Partisinde de görev alır. Baltık Filosunun örgütenmesinde çalışır. Lenin'in sürgünde bulunduğu Kraków'daki 1913 yılındaki parti toplantısına katılır. Bu dönemde Bolşevik Merkez Komitesi üyesi olur aynı zamanda partinin Rusya'daki yeraltı faaliyetinden sorumludur. 1913 yılı Kasım ayında tutuklanarak 3 yıl sürgün cezasını çekmek için Narym'e gönderilir.

1917 yılında Şubat Devriminin ardından serbest kalır ve Tomsk'a oradan da Finlandiya'ya gönderilir. Temmuz Günlerinin ardından yapılan VI. Kongre'ye katılır. Bu dönemde Finlandiya'da saklanan Lenin ve Zinoviyev ile parti merkezi arasındaki temasın kurulmasından sorumludur.^[1] 6 (29) Ağustos günü yapılan ve silahlı ayaklanma kararı alınan genişletilmiş Merkez Komitesi birleşimine katılır.

Ekim Devrimi

1917 Ekim Devriminin ardından kurulan ilk hükûmet Sovnarkom'da Telgraf ve Posta Halk Komiserliği Yardımcılığı görevini üstlenir. Yüksek Ekonomik konsey Prezidyumu üyeliği yapar. 1920 yılına gelindiğinde Sibirya bölgesinde çeşitli parti görevleri alır. Bundan sonra sırasıyla Kafkaslar ve Karelya'da bulunur. 1923-24 döneminde otonom Karelya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti Başkanlığını yapar. 1926 yılında Merkez Komite Prezdiyumuna seçilir. Bu dönemde XIII ila XVI. Parti Kongrelerine katılır.

Ölümü

Büyük Temizlik döneminde anti-Sovyet Troçkist örgüte üye olmak suçuyla yargılanır. Suçlu bulunur ve 30 Ekim 1937 tarihinde kurşuna dizilir. Mezarı Donskoy Mezarlığındadır.^[2] 1955 yılında itibarı iade edilir.

Geleneği

Şotman'ın adı başta Sankt Petersburg olmak üzere çok sayıda ilde sayısız cadde ve sokağa verilmiştir. Ayrıca Sankt Petersburg'un ilk Marksistleri anıtında heykeltıraşlar tarafından ölümsüzleştirilmiştir. Ayrıca Emmanuil Kazakeviç'in Mavi Defter adlı romanından uyarlanan 1963 yapımı filmde aktör Nikolay Grabbe tarafından canlandırılır.^[3]

Kaynakça

^ Bu görevi Mavi Defter isimli eserde tasvir edilmiştir. Emmanuil Kazakeviç, Ekim Öngününde Lenin: Mavi Defter Çeviren: Özlem Koşar Evrensel Basım Yayın 3. Basım Haziran 2005 s.93
^ İlgili site 6 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 24 Ocak 2012 tarihinde erişilmiştir
^ Filmin imdb sayfası 11 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 11 Ocak 2021 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

Eski Bolşevikler

İlgili Araştırma Makaleleri

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

Grigori Yevseyeviç Zinovyev, Yahudi kökenli Ukraynalı devrimci ve Sovyetler Birliğinin siyasetçisidir.

Mejrayontsi Rusça kelime anlamı olarak bölge birliği olarak çevrilebilir, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi Menşevik grubuna bağlı Enternasyonalistler grubudur. 1913-1917 yılları arasında parti içindeki Sankt-Peterburg merkezli küçük bir siyasi gruptur, 1917 Ekim Devrimi sürecinde Bolşeviklerle birleşmiştir.

Temmuz Günleri, 1917 yılında Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri Geçici Hükûmete karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen Bolşevikler çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici Hükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri Lenin yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.

Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesi veya VTsIK Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyetinde Sovyet Kongreleri ara dönemlerinde ülkedeki en yüksek otoriteydi. Anayasal değişiklik yapmaya yetkili tek organdı. Tüm Rusya Sovyetler kongresi tarafından seçilirdi. 1917 – 1937 yılları arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Şlyapnikov</span> Rus komünist siyasetçi

Aleksandr Gavriloviç Şlyapnikov, Rus komünist siyasetçi, sendika lideri ve metal işçisi.

<span class="mw-page-title-main">Moisey Uritski</span> suikast kurbanı Çeka şefi

Moisei Solomonoviç Uritski Rus Bolşevik lider. Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar kapsamında cinayet sonucu öldürülmüştür. Aynı gün Bolşeviklerin lideri Lenin de suikaste uğramış ve ağır yaralanmıştır. Bu saldırıların ardından Bolşevikler tarafından Kızıl Terör uygulamaları başlatılmıştır.

Matvei Konstantinoviç Muranov Ukrayna doğumlu Bolşevik devrimci ve Sovyet siyasetçisi.

Viktor Pavloviç Nogin (1878–1924) önde gelen Bolşevik liderlerden. Ekim Devrimi’nin gerçekleştirildiği ayaklanma sırasında Moskova’dadır ve Moskova Askeri Devrimci Komitesi üyesidir. Sovyetler Birliği kurulduğunda da çeşitli görevlerde bulunacaktır.

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Krasin</span>

Leonid Borisoviç Krasin, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin ilk üyelerinden, 1903 yılında yaşanan ayrımda Bolşeviklerden yana olur ve 1903 - 1907 yılına kadar Bolşevik Parti Merkez Komitesi üyesi. İktidarın alınmasından sonra 1924 - 1926 yılları arasında Tüm Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi, Sovyet devlet adamı ve komünist siyasetçi.

Mihail İvanoviç Kalinin, 1919-1946 yılları arasında Yüksek Sovyet Prezidyumu Başkanı olmuş Bolşevik devrimci. 1926 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Politbüro üyesi olmuştur. SBKP Genel Sekreteri Josef Stalin’in yakın çalışma arkadaşı ve "Eski Bolşevik"tir.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Tomski</span>

Mihail Pavloviç Efremov "Tomski" fabrika işçisi, sendikacı ve Bolşevik önder. Politbüro ve Tüm Rusya Sendikalar Merkez Konseyi üyesi. Eski Bolşeviklerdendir.

Aleksandr Nikolayeviç Poskrebişev Sovyet asker, siyasetçi ve devlet adamı. 1917 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi ve 1928 – 1953 yılları arasında Merkez Komitesi Sekretaryası sorumlusu.

Stanislav Vikenteviç Kosior, Leh asıllı komünist siyasetçi ve Sovyet devlet adamı. Ukrayna Komünist Partisi Genel Sekreteri, Sovyetler Birliği Başbakan Yardımcısı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbüro üyeliği yapmıştır. Büyük Temizlik sırasında suçlu bulunarak idam edilmiştir.

RSDİP'nin 7. (Olağanüstü) Kongresi, 6-8 Mart 1918 tarihleri arasında RKP(b) Olağanüstü 7. Kongresi olarak da anıldı. Bu kongrede Bolşevikler, partinin adını "komünist" kelimesini de içine alacak şekilde değiştirdiler.

Mir Beşir Kasımov, Sovyet Azeri siyasetçi, devrimci. Neriman Nerimanov'un ürettiği siyasetin takipçilerinden biri olan Kasımov Azerbaycan'da ulusal komünizm politikasının uygulayıcısı olarak da bilinir. İki kez Lenin Nişanı ödülünü almıştır.

2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi veya resmi adıyla 2. Tüm-Rusya İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyetleri Kongresi, 7-9 Kasım 1917 tarihleri arasında Smolny Enstitüsü'nde toplanan ikinci Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi'dir. Kongre zamanında Kışlık Sarayı Bolşeviklerce ele geçirilmiş ve Geçici Hükûmet üyeleri tutuklanmıştır.

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.