İçeriğe atla

Aleksandır Morozi

Aleksandır Morozi
Boğdan Prensi
(1. dönem)
Hüküm süresiMart 1792 – Ocak 1793
Önce gelenEmanuel Giani Ruset
Sonra gelenDrakozade Mihal Suço
Eflâk Prensi
(1. dönem)
Hüküm süresiOcak 1793 – Ağustos 1796
Önce gelenDrakozade Mihal Suço
Sonra gelenAleksander İpsilanti
Eflâk Prensi
(2. dönem)
Hüküm süresiMart 1799 – Ekim 1801
Önce gelenKonstantin Hançerli
Sonra gelenDrakozade Mihal Suço
Boğdan Prensi
(2. dönem)
Hüküm süresi4 Ekim 1802 – Ağustos 1806
Önce gelenYordake Konta
Sonra gelenİskerlet Kalimaki
Boğdan Prensi
(3. dönem)
Hüküm süresi17 Ekim 1806 – 19 Mart 1807
Önce gelenİskerlet Kalimaki
Sonra gelenAleksander Hançerli
Doğum1750
Kostantiniye
Ölüm1816
Kostantiniye
DiniDoğu Ortodoks

Aleksandır Morozi Bey (Yunanca: Αλέξανδρος Μουρούζης Aleksandros Muruzis, Rumence: Alexandru Moruzi, 1750/1760 – 1816) Boğdan voyvodası (Prens) ve Eflak prensi olarak görev yapan Osmanlı İmparatorluğu'nun Büyük Tercümanı. Aydınlanma fikirlerine açık olan ve hidroloji mühendisliğine olan ilgisiyle dikkat çeken Morozi, Osman Pazvantoğlu'nun asi birliklerinin müdahaleleriyle uğraşmak zorunda kaldı. Dönemi için ender bir jestle, Eflak'taki tahttan feragat etti ve Boğdan'daki ikinci dönemı, Fransız diplomat Horace Sébastiani'nin entrikaları tarafından yarıda kesildi. Moruzi ailesi, önde gelen Fenerli Rumlardan (Fenerliler) idi.

Kostantin Morozi'nin oğlu olarak, ana dili Rumca'ya ek olarak altı dil konuşabilecek şekilde özenle yetiştirildi ve iyi bir eğitim aldı ve aynı zamanda Batı'dan gelen yeni fikirlere açıktı. III. Selim'in isteğiyle ocak 1792'de Boğdan tahtına yükseldi ve bir yıl sonra Eflâk tahtına (1793-1796) geçti. Osmanlı hükümdarları adına halkı sömüren biri olarak görülüyordu. Büyük miktarlarda buğday satın aldılar ve daha sonra açlıktan ölmek üzere olan sakinlere neredeyse dört kat daha yüksek bir fiyata sattılar. Kostantiniyye'deki (günümüzdeki İstanbul'daki) entrikalar nedeniyle görevden alındı ve 1798 senesinden 1801 senesine kadar yeniden göreve getirildi.

Yağma ve kanlı Osmanlı akınlarına karşı güçsüz kalan Aleksandır Morozi Bey, buradaki görevinden alınmasını istedi. Fransızların ısrarı üzerine tekrar Boğdan Voyvodası (1802-1806 ve 1806-1807 dönemleri) olarak atandı. Başarıları arasında bir hastane ve bir kağıt fabrikası inşa etmek vardı, ayrıca her iki başkentinin su tedarikini iyileştirdi ve bir posta servisi kurdu. Babası gibi o da birçok okul kurdu ve burslar sağladı.

Olumlu etkisine rağmen padişah IV. Mustafa, Aleksandır Morozi Bey'in kadırgalara gönderilmesini emretti, ancak kısa süre sonra affedildi. Konstantiniyye'deki evinde öldü ve söylentiye göre zehirlendi.

Kaynaklar

  • Marinescu, Florin, Etude genealogique sur la famille Mourouzi, Centre de recherches neohelleniques, Athens, 1987

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fenerli Rumlar</span>

Fenerli Rumlar ya da Fenerliler, Osmanlı döneminde İstanbul'un Fener semtinde oturan nüfuz sahibi veya zengin Rum ailelere verilen isimdi. Özellikle 18. yüzyılda Fenerli Rumların gücü çok arttı. Osmanlı Devleti'nin Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilerinde tercümanlık görevini üstlendiler. Ayrıca Osmanlı Devleti 18. yüzyıl boyunca Eflak ve Boğdan eyaletlerinin voyvodalarını Fenerli Rumların arasından seçti.

<span class="mw-page-title-main">İskerletzâde İskender</span>

İskerletzâde Aleksandros ya da İskerletoğlu İskender, Osmanlı padişahı IV. Mehmet zamanında sarayda baş tercümanlık yapmış İstanbul'un nüfuzlu bir Fenerli Rum ailesi olan Mavrokordat ailesinin üyesi Osmanlı vatandaşı bir Rumdu.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaye Mavrokordato</span> Eflak Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Nikolaye Mavrokordato İstanbul'daki Fenerli Rum Mavrokordat ailesinin üyesi, Osmanlı Devletinin baş tercümanı, Osmanlılar tarafından tayin edilmiş Eflak ve Boğdan voyvodasıydı.

<span class="mw-page-title-main">İpsilanti ailesi</span>

İpsilantizade veya İpsilanti ailesi, Osmanlı, Eflak, Boğdan ve Yunanistan tarihinde önemli roller oynamış bir Fenerli Rum ailesidir. Aile aslen Karadeniz'deki Pontus bölgesindendi. 1655 yılında Antiyohus İpsilanti Trabzon'dan ayrılarak Kostantiniyye'ye (İstanbul'a) yerleşti.

Babıâli Tercüme Odası, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde başta diplomatik ilişkiler olmak üzere yabancı dil bilgisi gerektiren her durumda Avrupa dillerinden çevirilerin sorumluluğunu üstlenmek üzere Müslüman tercümanların eğitildiği ve görev yaptıkları kurum.

Romanya tarihi bugünkü Romanya Devleti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Moldova tarihi bugünkü Moldova topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar. Günümüzde Moldova adıyla anılan topraklar Prut ve Dinyester nehirlerinin arasında tarihi adı Besarabya olan bölgedir. Bu bölge 1812 yılına kadar Boğdan adıyla anılan devletin doğu kısmını oluşturuyordu. 1812 yılından sonra Rusya'nın eline geçti. Boğdan'ın geri kalan kısmı ise etnik bakımdan kardeş olan Eflak'la birleşerek günümüzdeki Romanya Devleti'ni oluşturdu. Moldova halkı Romanya halkıyla aynı dili konuşmaktadır, etnik bakımdan kardeş uluslardır. Dolayısıyla Moldova tarihi Romanya tarihi'yle iç içe geçmiş bir tarihtir.

<span class="mw-page-title-main">II. Vlad</span> Eflakın 14. hükümdarı ve voyvodası

II. Vlad veya Vlad Dracul ya da Vlad Dragon, I. Mircea'nın oğlu ve 1436-1447 tarihleri arasında Eflak'ın 14. voyvodasıdır. II. Vlad, I. Mircea'nın meşru olmayan oğullarından biri olarak tahta çıkmıştır ve tarihte daha çok III. Vlad'ın babası olarak bilinir. Kardeşleri ile olan taht kavgasının ardından Macar desteği ile 1436 senesinde Eflak tahtına oturan II. Vlad, 1442 senesinde Osmanlı padişahı II. Murad tarafından esir alınmış ve 1443 senesinde serbest bırakılması üzerine tekrar Eflak tahtına geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli tercümanı</span> Osmanlı hükûmetinin kıdemli tercümanı ve fiili dışişleri bakan yardımcısı

Bâb-ı Âli tercümanı, Dîvân-ı Hümâyun tercümanı, büyük tercüman ya da tercümanbaşı, Osmanlı hükûmetinin kıdemli tercümanı ve fiili dışişleri bakan yardımcısına verilen addır. Makam, 1661'de oluşturulmasından 1821'de Yunan İsyanı'nın patlak vermesine kadar büyük ölçüde Fenerli Rumlar tarafından yönetildi ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki gayrimüslimlerin erişmiş olduğu en yüksek kamu göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Stefanaki Bey</span> Sisam beyi

Stefan Bogoridi ya da İstefanaki Bey, Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde görev almış Bulgar devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalimakizade Sarı Bey</span> Boğdan ve Eflak Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Kalimaki Beğ-zade Sarı Bey veya İskerlet Kalimaki 1801-1806 yılları arasında Bâb-ı Âli tercümanı, 24 Ağustos 1806 - 26 Ekim 1806, 4 Ağustos 1807 - 13 Haziran 1810 ve 17 Eylül 1812 - Haziran 1819 yılları arasında Boğdan Prensi, Şubat - Haziran 1821 arasında Eflak Prensi olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kalimaki ailesi</span> Soylu bir Fenerli Rum ailesi

Kalimakizade veya Kalimaki ailesi, aslen Besarabya'nın Orhei bölgesinden gelen bir boyar ve Fenerli Rum ailesidir. Aile üyeleri Bâb-ı Âlî tercümanları ve Osmanlı adına Boğdan prensleri olarak görev yapmışlardır. Aile, Romanya'da bugün hâlâ varlığını sürdürmektedir.

Konstantin Moruzi, Bâb-ı Âli'nin baştercümanı olarak görev yapmış bir Fenerli Rumdur. Moruzi ailesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suço ailesi</span> Soylu bir Fenerli Rum ailesi

Suço veya Sucos ailesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde hospodarlık ve Bâb-ı Âli için baştercümanlık makamlarında görev yapmış, önde gelen Fenerli Rum ailelerinden birisidir. Üstelik Eflak Beyliği ve Boğdan Beyliği için hükümdarlık yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Drakozade Aleko Bey</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Drakozade Aleko Bey, Fenerli Rumlardan gelen Boğdan Beyliği'nin bir dönem prensi ve dört dönem Eflak Beyliği prensidir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Moruzi (1730 doğumlu Boğdan prensi)</span> Boğdan Prensi, Bâb-ı Âli tercümanı

Konstantin Demetrius Moruzi, Fenerli Rum Moruzi ailesinden bir Boğdan Prensi ve Bâb-ı Âli tercümanıdır. Yunanca, Latince, Fransızca, Arapça ve Türkçeyi akıcı olarak konuşabilen bir poliglottur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Hançerli</span> Boğdan Prensi

Aleksander Hançerli veya Hanceri, Osmanlı İmparatorluğu'nun Bâb-ı Âli tercümanı ve Boğdan Prensi idi. Hayatının son bölümünü dilbilimci olarak anıldığı Rus İmparatorluğu'nda göçmen olarak geçirdi. 1799'da idam edilmeden önce Eflak Prensliği yapmış Konstantin Hançerli'nin kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Drakozade Mihal Suço</span> Boğdan Prensi

Drakozâde Mihal Suço, 1792 - 1795 yılları arasında Boğdan Prensiydi. Fenerli Rum ailelerden Suço ailesine mensuptu ve 1819 - 1821 yılları arasında Boğdan Beyliği yapmış Mihail Suço'nun dedesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Boğdan Seferi (1574)</span>

Boğdan Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun bağlı devletlerden Boğdan Prensliği üzerine 1574 yılında icra ettiği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Ovası Muharebesi (1574)</span>

Kartal Ovası Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile isyankâr Boğdan Voyvodası III. Ioan komutasındaki Boğdan ordusu arasında 10 Haziran 1574 tarihinde Kartal Ovası'nda meydana gelen büyük çaplı çarpışma.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.