Aleko Sofyanidis

Aleko Sofyanidis
Αλέκος Σοφιανίδης
Kişisel bilgileri
Tam adı	Aleko Sofyanidis
Doğum tarihi	3 Ağustos 1933
Doğum yeri	İstanbul, Türkiye
Ölüm tarihi	6 Temmuz 2010 (76 yaşında)
Ölüm yeri	Atina, Yunanistan
Mevkii	Santrafor
Profesyonel kariyeri*
Millî takım kariyeri
Teknik direktörlük kariyeri
1970-1971	Atromitos
1971-1972	Panelefsiniakos
1988-1989	Yunanistan
1999	Atromitos
	* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.;

Aleko Sofyanidis (d. 3 Ağustos 1937,^[1] İstanbul, Türkiye - 6 Temmuz 2010,^[2] Atina, Yunanistan), Türk-Yunan futbolcudur. Kariyerine Türkiye'de başlayan Sofyanidis, Yunanistan'da büyük başarılar kazanmış bir sporcudur. İki ülkenin millî takımlarında da forma giymiştir.

Kariyeri

Futbolculuk kariyeri

Beyoğluspor

Sofyanidis, spor hayatına 1955 yılında Beyoğluspor'da başladı. İlk sezonunda 17 maçta 5 gol atarak daha 17 yaşındayken takımının en golcü ismi oldu. 1958'e kadar bu takımın en önemli futbolcularından biri oldu. Takım ligde hep alt sıralarda yer alsa da Sofyanidis performansıyla dikkat çekti.

Beşiktaş JK

Nisan 1958'de Beşiktaş'a transfer oldu. Birkaç hazırlık maçında oynadıktan sonra ayağından geçirdiği bir sakatlık nedeniyle sezonun başını kaçırdı. Sakatlığı geçtikten sonra Beşiktaş ile ilk resmi maçını Şampiyon Kulüpler Kupası'nda Real Madrid'e karşı oynadı. İspanya'da oynanan maçta 84. dakikada Beşiktaş kalecisi Varol Ürkmez'in sakatlanması nedeniyle son 6 dakika Beşiktaş'ın kalesini korudu.^[3] Rövanş maçında da forma giyip, Beşiktaş'ın ilk Avrupa maçlarında kadroda yer alarak tarihe geçti.

AEK Atina

1959 yılına eğitim hayatına yurtdışında devam etmek için Beşiktaş'tan ayrılmaya karar verdi. Daha sonra Yunanistan'a geçen futbolcu, AEK takımı ile hazırlık maçlarına çıktı. 1959-60 sezonu öncesi resmi iznini alarak AEK forması giymeye başladı. İlk sezonunda Panathinaikos'a play-off maçında yenilip Alpha Ethniki adını alan Yunanistan Ligi'nin ikincisi oldular. 1961 yılında Balkan Kupası'na katıldı. Sofyanidis, bu turnuvada Fenerbahçe'ye karşı forma giydi. Ancak İstanbul'da oynanan rövanş maçına balayıda olduğu için katılmadı.

1963'te AEK ile kariyerinin ilk şampiyonluğunu gördü. Bu şampiyonluk AEK'nın 2. Dünya Savaşı sonrası kazandığı ilk şampiyonluk olduğu için çok önemliydi ve Sofyanidis'i AEK efsanelerinden biri haline getirdi. Sonraki sene tekrar Avrupa'da bir maça çıktı ve Fransa şampiyonu Monaco karşısında bir maçta forma giydi. 1963-64 sezonunda ise Yunanistan Kupası'nın sahibi oldular.

1964-65 sezonunda Lefter Küçükandonyadis ile beraber oynadı. 1967'de Balkan Kupası finalinde tekrar Fenerbahçe ile karşı karşıya geldiler. Finalin ilk maçını 2-1 kazanırlarken, Sofyanidis penaltıdan bir gol kaydetti. Ancak rövanş maçında Sofyanidis yine İstanbul'a gelmedi. Gelmemesinin sebebi de Türkiye sınırlarına girdiğinde askere alınabilme ihtimaliydi. Play-off maçına kalan turnuva finalinin 3. maçı yine İstanbul'da olunca Sofyanidis play-off maçına da gelmedi. Fenerbahçe o sene kupayı kazanan taraf oldu.

1967-68'de son kez Yunanistan şampiyonluğu gördü. Sonraki sezon da son kez Avrupa maçına çıktı ve Jeunesse d Esch karşısında oynadı. AEK o sezon çeyrek finalde Spartak Trnava'ya elenmişlerdi.

Panachaiki GE

1969'da bir başka Yunan ekibi Panachaiki GE'ye transfer oldu. Sezona yüzünden geçirdiği bir sakatlıkla başlayan futbolcu, daha sonra takımının en iyi oyuncularından biri haline geldi. Ancak takımı bir şike skandalına karıştığı için küme düşürüldü. Sofyanidis sezon sonunda futbol hayatını sonlandırdı.

10 yıllık Yunanistan kariyerinin sonlandırdığında toplam 240 Yunanistan Ligi maçına çıkmıştı.

Millî takım kariyeri

Beyoğluspor'da oynarken 1957'de Türkiye A2 millî futbol takımı kadrosuna davet edildi. Mısır karşısında oynanan hazırlık maçında forma şansı buldu. Türkiye maçı 1-0 kazandı.^[]

AEK'ya geçtikten kısa bir süre sonra 1960 Yaz Olimpiyatları eleme maçı için Yunanistan millî futbol takımına dahil oldu. Yugoslavya ile oynadıkları maçı 4-0 kaybettiler. Yugoslavya o sene olimpiyatlardan altın madalya ile dönmüşlerdi. 1966 FIFA Dünya Kupası elemelerinde de bir maçta Yunanistan forması giydi. 1968 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Finlandiya karşısında son kez millî formayı giydi.

Teknik direktörlük kariyeri

1970'te Yunanistan ikinci ligi takımlarından Atromitos'u çalıştırmaya başlayarak teknik direktörlüğe başladı. 1971'de ise bir başka ikinci lig ekibi Panelefsiniakos FC'nin başındaydı. 1970'lerin ikinci yarısında Yunanistan millî takımında bir takım görevler aldı. Ayrıca bu dönemde dünyanın birçok yerinde antrenörlük kursuna gitti. Üniversitede de spor akademisinde eğitim verdi.

30 Aralık 1975'te İtalya ile oynanan hazırlık maçında Yunanistan takımının antrenörlerinden olan Sofyanidis, teknik direktör Alketas Panagoulias'ın devre arasında kırmızı kart görmesi ile ikinci yarı takımı yönetti. 1988'de 4 sene millî takımı yöneten Miltos Papapostolou görevi bırakınca Yunanistan millî futbol takımının başına getirildi. İlk maçı olan Macaristan karşısındaki hazırlık maçını 3-0 kazandılar. 1988-89 arasında 7 hazırlık maçına çıkan Sofyanidis, 3 galibiyet 1 beraberlik 3 mağlubiyet aldı. Yunan takımını oynattığı son maçı, Atina'da oynanan Türkiye maçıydı. Türkiye maçı Rıdvan Dilmen'in attığı golle 1-0 kazandı.

1989'da takımın başına Antonis Georgiadis geçince, Sofyanidis Yunanistan genç millî takımının başına getirildi. 1999 bir süre Atromitos FC'yi çalıştırdı.

2010 yılında uzun süredir mücadele ettiği kansere yenik düşüp öldü. Eski kulübü Beşiktaş, resmi sitesinden bir anma mesajı yayınladı.^[4]

Diğer sporlar

Sofyanidis, sadece futbolda değil, değişik spor dallarında da mücadele etmiştir. Beyoğluspor bünyesindeyken cirit atma yarışlarına dahil oldu.

Rum asıllı sporcu, ayrıca yine Beyoğluspor yıllarında takımın basketbol takımında yer almaktaydı. Genellikle Rum oyuncuların oluşturduğu takımda dikkat çekip 1954'te Türkiye genç millî basketbol takımı kadrosuna dahil edildi.