Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.
Satranç açılışları ya da satranç açılımları, bir satranç oyununun ilk adımını oluşturan ve oyun ortasındaki pozisyonu belirlemede önemli olan "açılış hamleleri"dir. Tüm açılış dizilimleri beyazın hamlesiyle başlar ve siyahın bu hamleye yanıt vermesiyle biter. Çok sayıda açılış hamlesi ve bir o kadar da varyantları vardır. Bu açılışlar durgun pozisyon oyunlarından vahşi taktik oyunlarına kadar uzanır. Satranç oyunlarında, oyun 3'e ayrılır. "Açılış" oyunun ilk kısmıdır, piyonlarla merkez kuşatılır ve taş geliştirme yapılır, ardından genelde taş değişiminin yapıldığı "oyun ortası" ve son taşların kaldığı maçın kaderinin hemen hemen belirlendiği "oyun sonu" kısmı gelir.
İki At Savunması
- 1. e4 e5
- 2. Af3 Ac6
- 3. Fc4 Af6
Herdem Yeşil Parti, 1852'de Adolf Anderssen ve Jean Dufresne arasında oynanmış ünlü satranç oyunudur.
Macar Savunması
- e4 e5
- Af3 Ac6
- Fc4 Fe7
Altıgen satranç, altıgen bir tahtanın üzerinde oynanan satranç türevlerinin ortak adıdır. En fazla bilineni 1936 yılında Władysław Gliński tarafından oluşturulmuş Gliński'nin altıgen satrancıdır.
İki atlı oyun sonu satrançta iki at ve şaha karşı bir ya da iki piyonla şahın oluşturduğu bir oyun sonu konumudur. Bu oyun sonu iki fil ve şah ya da fil, at ve şahlı oyun sonlarında görülebilen şah mata izin vermez. Bu konumda gerçekleştirilebilecek mat pozisyonları mevcuttur ancak bunlar basit savunma teknikleriyle etkisiz duruma getirilebilir.
Giuoco Piano
- 1. e4 e5
- 2. Af3 Ac6
- 3. Fc4 Fc5
Fegatello Akını olarak da bilinen Kızarmış Karaciğer Akını bir satranç açılışıdır. Hoş bir ada sahip olan bu açılış İki At Savunmasının bir varyantı olup siyahın şahına saldırmak isteyen beyazın at fedasıyla başlar. Birkaç asırdır bilinen bu açılışın ilk uygulamasının 1610 tarihine ait olduğu sanılmaktadır.
Açmaz bir satranç taktiğidir. Açmaz durumunda saldırıya uğrayan taş daha değerli bir başka taşını saldıran tarafa vermeden hareket edemez. Açmaz konumu oluştuğunda saldıran taş için açmaza aldı, savunan taraf için açmazda ifadesi kullanılır. Sadece yatay, dikey ve çapraz olarak çok sayıda karede hareket edebilen taşlar rakip taşları açmaza alabilir. Şahlar, Atlar ve piyonlar rakiplerini açmaza alamazlar. Şah dışında her taş açmaza alınabilir zira şah çekildiğinde zaten Şah ile hamle yapmanız gereklidir.
Çifte şah, satrançta aynı anda 2 taşla birlikte şah çekmeye verilen isimdir. Satranç notasyonunda tek taşla çekilen şah ile aynı sembolle gösterilir. ("+"). Bazı durumlarda "++" şeklinde gösterilse de "++" aslında şah mat durumunun sembolüdür. Bu makalede "++" sembolü mat durumunu göstermektedir.
Bir satranç oyununda piyon yapısı, piyon düzeni, piyon iskeleti ya da piyon strüktürü, satranç tahtasındaki piyonların konfigürasyonudur. Piyonlar satranç taşları arasında en az hareketli olanlardan olduğundan, piyon yapısı nispeten statiktir ve dolayısıyla pozisyonun stratejik karakterini belirlemede büyük rol oynar.
Evans Gambiti, aşağıdaki hamlelerle başlayan bir satranç açılışıdır:
Katalan Açılışı, Beyaz'ın d4 ve c4 oynadığı ve g2'deki beyaz fille fianchetto yaptığı bir satranç açılışıdır. Genellikle şöyle başlar: 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.g3. Ancak diğer çeşitli açılışlar Katalan'a dönüşebilir. Satranç Açılışları Ansiklopedisi (ECO), 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Bg2 satırları için E01–E09 kodlarını listeler..Diğer varyantlar E00'ın bir parçasıdır.
Aron Nimzoviç [Letonca: Ārons Nimcovičs, Rusça: Аро́н Иса́евич Нимцо́вич , 7 Kasım 1886 - 16 Mart 1935], Letonya doğumlu Danimarkalı satranç oyuncusu ve yazar. Nimzoviç 1920'lerin sonlarında gelindiğinde dünyanın en iyi satranç oyuncularından biriydi. Hipermodernler arasında en önde gelen isimdi ve satranç teorisi üzerine çok etkili bir kitap yazdı: My System (1925–1927). Nimzoviç'in ilk olarak 1929'da Almanca olarak yayınlanan ufuk açıcı eseri Chess Praxis ; gençlik öncesi döneminde, geleceğin Dünya Şampiyonu Tigran Petrosyan tarafından satın alındı ve bu kitap onun satranç oyunculuğu gelişiminde büyük bir etkiye sahip olacaktı.
Nimzoviç Savunması, aşağıdaki hamlelerle oynanan, biraz alışılmadık bir satranç açılışıdır:
- 1. e4 Ac6
Nimzo-Hint Savunması, şu hamlelerle başlayan bir satranç açılışıdır:
- 1. d4 Af6
- 2. c4 e6
- 3. Ac3 Fb4
Sürekli şah (perpe), satrançta bir oyuncunun bitmek bilmeyen bir şah çekme serisi ile beraberliği -zorunlu şekilde- yakaladığı bir durumdur. Bu genellikle, şah çeken oyuncunun şah mat yapamadığı durumlarda ortaya çıkar ve şah çekmeye devam etmek rakibe en azından bir kazanma şansı verir. Sürekli şah ile beraberlik satrancın kurallarından biri değildir, böyle bir durumda ya üç konum tekrarıyla ya da elli hamle kuralıyla beraberlik iddiasında bulunulabilir. Ancak oyuncular genellikle bundan çok önce beraberlik konusunda anlaşırlar.
Satrançta batarya, aynı yatayda, dikeyde veya çaprazda iki veya daha fazla taşın bir araya gelmesiyle oluşan bir yapıdır. Rakip şahın korumasını ortadan kaldırma veya sadece taş değişiminde kazançlı çıkmak için bir dizi taşı ortadan kaldırma taktiğidir.
Satrançta, özellikle oyun sonlarında, anahtar kare bir oyuncunun şahının bu kareyi işgal edebilmesi durumunda, kendi piyonunu terfi etmesi veya rakibin piyonunu kazanması gibi bir kazanç sağlamasını mümkün kılan kareye denir. Anahtar kareler genellikle sadece şahlar ve piyonlardan oluşan oyun sonlarında kullanışlıdır. Şah ve piyon, şaha karşı oyun sonunda, anahtar kareler piyonun konumuna bağlıdır ve belirlenmesi kolaydır. Bazı daha karmaşık konumlarda anahtar kareler kolayca belirlenebilirken diğer konumlarda anahtar karelerin belirlenmesi daha zor olabilir. Bazı konumlarda hem beyaz hem de siyah için anahtar kareler bulunabilir.
