İçeriğe atla

Alegría de Pío çatışması

Alegría de Pío çatışması (İspanyolca: Combate de Alegria de Pio) Fidel Castro önderliğindeki 26 Temmuz Hareketi üyelerinin Granma adlı yatla Meksika'dan yola çıkarak Küba'ya geldikten sonra, karaya çıkmalarıyla beraber Fulgencio Batista rejimine bağlı askerler tarafından pusuya düşürüldükleri muharebeyi anlatır.

Arka plan

Ülkedeki ABD destekli Fulgencio Batista rejimini devirmek için Fidel Castro önderliğinde kurulan 26 Temmuz Hareketi lider kadrosu, başarısız Moncada baskınının ardından tutuklanır ve hapsedilir. Ayaklanmayı kanlı şekilde bastıran Batista rejimi, Castro başta olmak üzere genç devrimcilerin Küba halkı nezdinde yarattığı olumlu kamuoyu nedeniyle hapisteki devrimcileri genel af ilan ederek serbest bırakmak zorunda kalır. Meksika'ya sürgüne giden devrimciler burada hem Küba'ya geçerek adada gerilla savaşı başlatma hazırlıkları yapar hem de örgütlenerek aralarına Che Guevara gibi isimleri katarlar. 25 Kasım 1956 tarihinde Granma adlı tekneyle Meksika'nın Veracruz eyaletindeki Tuxpan Limanından yola çıkıp, 2 Aralık günü Küba'ya ayak basarlar. Ancak ayak basmalarının üçüncü günü pusuya düşürülürler.

Çatışma

Çatışma 26 Temmuz Hareketi'nin ilk silahlı çatışmasıdır. Fidel Castro'ya bağlı gerilla birlikleri karaya bastıktan sonra deneyimsizliklerinden dolayı Batista rejimine bağlı askerler tarafından kolaylıkla görüldüğü iddia edilse de olaydan çok sonra Ernesto Che Guevara tarafından yapılan açıklamada ilerleyip güzergahlarını bilen bir yerel rehberin ihaneti sonrasında pusuya düşüldüğü belirtilmiştir.[1][a]

Çatışma eşit olmayan güce sahip silahlı birlikler arasında gerçekleşti. Bataklık arazide uzun bir yürüyüş sonrası yorgun vaziyette pusuya düşürülen gerillalar çatışma sırasında beraberlerinde getirdikleri erzaklarını ve tıbbi malzemeyi geride bırakmak durumunda kaldı. Hava desteği beklemeden devrimcilere müdahale eden ordu birlikleri Castro birliklerine ağır zayiat verdirse de başta Fidel Castro, Raul Castro, Juan Almeida Bosque, Ciro Redondo ve Che Guevara gibi Küba Devrimi mücadeolesi ve devrimin ardından sosyalist iktidarın lider kadrosunu oluşturacak küçük bir grubun kaçmasına engel olamadı.

Öldürülen devrimciler

  • İlk çatışmada:
Israel Cabrera Rodriguez
Humberto Lamothe Coronado
Oscar Rodriguez Delgado.
  • 7 Aralık günü Pozo Impalado'da esir edildikten sonra yerinde infaz edilenler:
Rene Bedia Morales
Eduardo Reyes Canto
  • 7 Aralık günü Boca del Toro'da katledilenler:
Miguel Cabañas Perojo
Noelio Capote Figueroa
Candido Gonzalez Morales
Antonio Lopez Fernandez
Rene O. Reine Garcia
Tomas David Royo Valdes
Jose R. Smith Comas
Raul Suarez Martinez
  • 7 Aralık günü Alegria de Pio'da esir edildikten sonra infaz edilen:
Miguel Saavedra Perez
  • 8 Aralık günü Macagual'da öldürülenler:
José R. Martínez Álvarez
Armando Mestre Martínez
Félix Elmuza Agaisse
Santiago Liberato Hirzel González
Andrés Luján Vázquez
Luis Arcos Bergnes
  • 8 Aralık günü San Ramon yakınlarında işkence sonucu öldürülen:
Juan Manuel Rodriguez[1]

Sonrası

Castro ve beraberindeki 82 kişi ağır kayıp[b] verseler de kuşatmayı yarıp Sierra Maestra Dağlarına ulaşmayı başarmış, böylece Küba Devrimi'ni zafere götürecek ilk adımlar atılmıştır.[c]

Günümüzde bu çatışmanın yaşandığı bölgeye Granma adı verilmiştir.

Notlar

  1. ^ Laureano Noa Yang adlı bu rehber ihanetinin bedelini 1957 yılında devrimciler tarafından yakalanıp kurşuna dizilerek ödemiştir
  2. ^ Bu buhranlı günlerde asıl kafileden geriye kalan 18 kişi yeniden bir araya gelerek savaşa Sierra Maestra'da devam etmiş, 21 kişi tekil olarak kaçmayı başarmış ve çeşitli farklı yerleşim yerlerindeki direniş hücreleriyle temasa geçerek yeraltı faaliyetine katılmış, 22 kişi de ilk günkü katliamların kesilmesiyle ardından hapse atılmıştır. Kentlerde Frank Pais ve Celia Sanchez önderliğinde yürütülen gerilla mücadelesi sayesinde çok sayıda devrimci saklanmış, hapisten kurtarılmış ve mücadeleye kazanılmıştır.
  3. ^ 18 Aralık 1956 günü Cinco Palmas, Purial de Vicaña'da Fidel ve Raul çatışmadan sonra ilk kez biraraya geldiklerinde toplam 8 kişi kalmış olmalarına ve ellerinde sadece 7 silah bulunmasına rağmen kazandıklarını söylemişlerdir. Bkz: Ogün Eratalay imzalı soL portal makalesi

Kaynakça

  1. ^ a b 5 Aralık 2018 tarihli ve Orlando Guevara Nñez imzalı Cubadebate makalesi 7 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca) 6 Aralık 2023 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fidel Castro</span> 1959dan 2008e kadar Kübanın lideri

Fidel Alejandro Castro Ruz ( söylenişi), Kübalı Marksist-Leninist devrimci ve Küba Devrimi'nin önderi. Yaşamı boyunca ve ölümünden sonra çeşitli liderler ve muhalif kesimlerce diktatör olarak da nitelendirilmiştir. Devrim sonrasında, 1959-76 arasında Küba başbakanlığı, 1976-2008 arasında da Küba devlet başkanlığı yaptı. 1961 ile 2011 yılları arasında da Küba Komünist Partisi Birinci Sekreterliği görevini yürüttü. Uluslararası alanda ise 1979-1983 ve 2006-2008 yılları arasında Bağlantısızlar Hareketi'nin Genel Sekreterliğini yaptı. Lakabı İspanyolcada At anlamına gelen "El Caballo"dur.

<span class="mw-page-title-main">26 Temmuz Hareketi</span> Kübada 1959da Batista rejimini deviren, Fidel Castronun lideri olduğu siyasi hareket

26 Temmuz Hareketi 1959 yılında Küba'da Fulgencio Batista rejimini deviren liderliğini Fidel Castro'nun yaptığı devrimci bir örgüttür. Örgütün isminin kaynağı, 26 Temmuz 1953 tarihinde Santiago de Cuba'daki Moncada Kışlası'na yapılan saldırıdır. Hareket 1955 yılında Meksika'da sürgündeki bir grup devrimci tarafından tekrar örgütlenmiştir. Sadece 82 kişiden oluşan bu yeniden örgütlenme safhasında Fidel ve Raúl Castro kardeşleri ve Arjantinli Che Guevara'yı sayabiliriz. Batista'yı devirmek için hazırlanacak eğitimli bir gerilla kuvveti hazırlamayı görev edinmişlerdi. Hareketin Küba'da kalan üyeleri sabotaj eylemlerine devam ederken siyasî hoşnutsuzlukları körüklemeye çalışıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Küba Devrimi</span> Diktatör Fulgencio Batista rejiminin yıkılarak Fidel Castro liderliğinde bir Küba Hükümeti kurulmasıyla sonuçlanan devrim

Küba Devrimi, 1952 ile 1959 yılları arasında Küba devlet başkanı olarak hüküm süren Fulgencio Batista'nın diktatörlüğünü devirmeye yönelik askeri ve siyasi bir girişimdir. Eski devlet başkanı ve general Fulgencio Batista'nın yeni doğmakta olan Küba demokrasisini yıkıp iktidarı pekiştirdiği 1952 Küba darbesinin ardından başladı. Darbeye karşı çıkanlar arasında, o zamanlar acemi bir avukat olan ve Küba yargısı aracılığıyla darbeye itiraz etmeye çalışan Fidel Castro da vardı. Bu çabaların sonuçsuz kalması üzerine Fidel Castro ve kardeşi Raúl, 26 Temmuz 1953'te Küba ordusunun Moncada Kışlası'na silahlı bir saldırı düzenledi. Saldırının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Fidel Castro ve suç ortakları tutuklandı ve gözaltındayken 26 Temmuz Hareketi'ni (M-26-7) kurdular. Duruşmasında Fidel Castro, Batista diktatörlüğüne karşı şikayetlerini ortaya koyarken kendisine ulusal ün kazandıran iki saatlik bir konuşma yaptı. Batista, halkın onayını kazanmak amacıyla Moncada Kışlası saldırganlarından hayatta kalanlara af çıkardı ve Castrolar sürgüne kaçtı. Castrolar sürgün sırasında Meksika'daki stratejilerini pekiştirdiler ve daha sonra 1956'da Meksika'da bulundukları sırada tanıştıkları Che Guevara eşliğinde Küba'ya yeniden girdiler.

<span class="mw-page-title-main">Camilo Cienfuegos</span> Kübalı devrimci

Camilo Cienfuegos Gorriarán Calabazar de Sagua`da dünyaya gelen Kübalı devrimci. Fulgencio Batista başkanlığını devirmek için birçok yer altı aktiviteye katıldı ve Küba Devrimi`nde önemli bir rol oynadı. Fidel Castro, Raúl Castro ve Che Guevara ile birlikte devrimin önemli liderlerinden biridir. Geçirdiği uçak kazasında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Granma (yat)</span>

Granma, 1956'da Küba Devrimi savaşçılarını taşımak için kullanılan yattır.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Maestra Dağı</span> Kübada bir sıra dağ

Sierra Maestra Küba'nın güneydoğusunda, hemen kıyıdan yükselerek Guantánamo Eyaleti'nin güneyinden batıya Niquero'ya doğru uzanan sıradağlardır. Sierra Maestra Küba'daki en yüksek dağ sistemidir. Mineral açısından, özellikle bakır, mangan, krom ve demir madenleri yönünden zengindir. En yüksek noktası 1.974 m'lik Pico Turquino'dur.

<span class="mw-page-title-main">Granma (il)</span> Kübanın güneydoğu kesimindeki il

Granma, Küba'nın güneydoğu kesiminde il.Yönetim merkezi Bayamo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Juan Almeida Bosque</span>

Juan Almeida Bosque Kübalı komünist siyasetçi ve bestecidir. Küba Devlet Konseyi'nin en kıdemli üçüncü üyesi ve Konsey Başkan Yardımcısıdır. Küba Devrimi'ni gerçekleştiren askeri komutanlardan bir tanesidir. Küba Cumhuriyeti Kahramanı ödülünü alan az sayıdaki kişilerden birisidir. Küba Devrimi Gazileri Derneğinin başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Cintra Frías</span>

Leopoldo Cintra Frías "Polo" Kübalı asker ve siyasetçi. Küba Ordusunda general, Küba Komünist Partisi kurucusu, Politbüro üyesi ve Küba Cumhuriyeti Kahramanıdır.

Abelardo Colomé Ibarra Kübalı devrimci, asker ve devlet adamı. Küba Devrimci Silahlı Kuvvetlerinde general ve Küba Komünist Partisi kurucusu, Politbüro ve Merkez Komite üyesidir. 2015 yılına dek Küba İçişleri Bakanı ve Devlet Konseyi Başkan Yardımcısı görevinde bulunmuştur. Çok sayıda muharebeye girmiş bir askerdir. Küba Cumhuriyeti Kahramanıdır.

<i>Che</i> (film, 2008)

Che, Steven Soderbergh'in yönettiği ve Benicio del Toro'nun başrolünde yer aldığı, Ernesto "Che" Guevara'yı konu alan 2008 yapımı biyografik sinema filmidir. Film, standart bir kronolojik sırayı izlemekten ziyade genel zaman çizelgesi boyunca serpiştirilmiş anları oblik seriler halinde sunuyor. Arjantinli adlı birinci bölümü Fidel Castro, Guevara ve diğer devrimcilerin Küba'ya ulaşmalarından iki yıl sonra Fulgencio Batista diktatörlüğünü başarıyla devirmelerine kadarki süreçte Küba Devrimi üzerine odaklanmaktadır. Gerilla adlı ikinci bölümde, Guevara'nın devrimi Bolivya'ya getirme girişimleri ve hazin sonu üzerinde duruluyor. Her iki bölüm cinéma vérité tarzında çekilse de çizgisel anlatım, kamera kullanımı ve görsel açıdan farklı yaklaşımlar barıdırıyor.

<i>Tarih beni beraat ettirecektir</i> Ünlü bir söz

Tarih beni beraat ettirecektir veya Tarih beni aklayacaktır, Kübalı devrimci lider Fidel Castro'nun 16 Ekim 1953 günü mahkemede yaptığı ünlü konuşmanın son cümlesi ve sonradan basılan konuşma metninin başlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vilma Espín</span>

Vilma Lucila Espín Guillois Kübalı devrimci, feminist ve kimya mühendisi. Halihazırdaki Küba Devlet Başkanı Raul Castro'nun eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Frank Pais</span>

Frank País García Fulgencio Batista rejiminin devrilmesi için mücadele eden Kübalı devrimci. Yoğunlukla Sierra Maestra'da faaliyet gösteren Fidel Castro'nun 26 Temmuz Hareketinin şehir örgütlenmesi sorumlusuydu. 30 Temmuz 1957 günü Santiago de Cuba sokaklarında tutuklandıktan sonra polis tarafından yargısız infaz edilerek öldürülmüştür. Anısı bugün Küba'da çok sayıda yerin isminde yaşatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Huber Matos</span> Kübalı devrimci

Huber Matos, Fulgencio Batista rejiminin devrilmesi için mücadele eden Kübalı devrimci. Yoğunlukla Sierra Maestra'da faaliyet gösteren Fidel Castro'nun 26 Temmuz Hareketinin komutanlarındandı. İktidarın alınmasından sonra oluşan hükûmetin marksist ilkeleri benimsemesini protesto ettiği için tasfiye edilmiş ve 20 yıl (1959-1979) hapis kalmıştır. 1979 yılında salıverildikten sonra ABD'ye gitmiş ve Küba hükûmetine karşı olan muhalefete katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Santa Clara Muharebesi</span>

Santa Clara Muharebesi, Küba Devrimi sırasında 1958 yılı Aralık ayında Ernesto Che Guevara komutasındaki 26 Temmuz Hareketine bağlı gerillaların Fulgencio Batista birliklerine karşı savaşarak Santa Clara kentini ele geçirdiği muharebeyi anlatır. Şehrin düşmesinden 12 saat sonra diktatör Batista Küba'dan kaçmış ve Fidel Castro birlikleri tüm ülkede kesin zafer kazanmış, Küba Devrimi ilan edilmiştir.

Norberto Collado Abreu, Kübalı denizci ve kaptan. Küba Devrimi sırasında Fidel Castro ve diğer 26 Temmuz Hareketi üyelerini Meksika'dan Küba'ya götüren Granma teknesinin serdümeni.

Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi. Küba Devrimi sırasında Fidel Castro önderliğindeki 26 Temmuz Hareketi üyesi olmuştur. Devrimden sonra Revolución gazetesinin yayın sorumlusu olmuştur. Rejimle ayrılığa düşüp ülkeden ayrılmış ve 1968 yılı itibarıyla Castro rejimine karşı aktif muhalefete katılmıştır.

Ciro Redondo Artemisa 1953 yılındaki Moncada Baskınına da katılmış olan 26 Temmuz Hareketi önderlerinden Kübalı devrimci.Hareketin önemli komutanlarındandı, Granma yatıyla adaya çıkan ve Alegría de Pío çatışmasından sağ kurtulanlar arasındaydı. Küba Devrimi'nin zaferinden önce 1957 yılında Fulgencio Batista rejimi tarafından 25 yaşında öldürülmüştür.