İçeriğe atla

Aldous Huxley

Aldous Huxley
DoğumAldous Leonard Huxley
26 Temmuz 1894(1894-07-26)
Surrey, İngiltere
Ölüm22 Kasım 1963 (69 yaşında)
Los Angeles, Kaliforniya ABD
MeslekYazar
Vatandaşlıkİngiliz
EğitimEton College
Balliol College
Tür
Önemli eserCesur Yeni Dünya
EvliliklerMaria Nys (1919–1955)
Laura Huxley (1956–1963)
Etkiledikleri
İmza

Aldous Leonard Huxley (26 Temmuz 1894, Surrey – 22 Kasım 1963, Los Angeles), İngiliz yazar ve filozoftur.

Hayatı

İngiltere'nin Surrey bölgesindeki Godalming'de doğdu. Birçok ünlü bilim insanı ve sanatçı yetiştirmiş olan Huxley ailesinden geliyordu.

Huxley'in çocukken takma adı Canavar anlamına gelen "Ogre"nin kısaltması "Ogie" idi. Kardeşi Julian tarafından sık sık tuhaf şeyler üzerine düşünen biri olarak tasvir edilmiştir.[1]

Eton College'da okuduğu sıralar gözlerindeki bir rahatsızlık yüzünden kör olma tehlikesiyle karşılaşınca, öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. Sonradan Oxford Üniversitesi'ndeki Balliol College'da okudu.

Balliol'da geçirdiği yılların ardından babasına mali açıdan kendisini borçlu hissederek iş için Eton Koleji'nde Fransızca öğretmenliğine başvurmuş ve başvurusu kabul edilmişti. Öğrencileri arasında daha sonra bir başka distopik romanın yazarı olacak olan Eric Blair (George Orwell takma adını alacaktı) de yer alıyordu. Eton Koleji'nde bir yıl boyunca Fransızca öğretmenliği yaptı ve öğrencileri arasında dile hakimiyet gücüyle hatırlanmaya devam etti.[2]

Gırtlak kanseri tedavisi görürken ölmüştür. Ölümü John F. Kennedy'nin ölümüyle aynı güne denk gelmesi nedeniyle medyada yer bulamadı.

Çalışmaları

Romanları ve denemeleriyle tanınmış olmasına karşın kısa hikâyeler, şiir, gezi yazıları, film hikâyeleri ve senaryolar ile de uğraşmıştır.

Roman ve Denemeleri

Roman ve denemelerinde sosyal norm ve idealleri, bilimin insan yaşamında yanlış kullanımını eleştirmiştir.

Distopya türünün önemli örneklerinin başında gelen en önemli eseri Cesur Yeni Dünya Londra'da 26. yüzyılda geçen distopik bir romandır. Romanda üreme teknolojisi, öjenik ve hipnopedi (uykuda öğretim) sayesinde toplum değiştirilmiş, sağlıklı, teknolojik açıdan gelişmiş, savaşlar ve yoksulluk yok edilmiş görünürken aile, kültürel çeşitlilik, sanat, edebiyat, felsefe gibi değerler ortadan kaldırılmıştır. Bu Yeni Dünya'nın tanrısı Ford'dur. Ayrıca yaygın, ayrımsız seksle ve yan etkileri en aza indirilmiş bir uyuşturucu olan soma ile toplum hazcı (hedonistik) bir topluma dönüşmüştür.Ayrıca Cesur Yeni Dünya adlı yapıtı distopya türünün önemli bir örneğidir.

Felsefi Eserleri

Parapsikoloji ve mistik temelli felsefelerle ilgilenmiş ve bu konularda yazılar kaleme almıştır. Özellikle Türkçeye "Kadim Felsefe" adıyla tercüme edilen "Perennial Philosophy" adlı eseri Perennial Felsefeyi çeşitli çevrelerde yeniden gündeme taşımıştır.

Ayrıca bakınız

Yayınlar

Sinema ve TV Uyarlamaları

  • Eyeless in Gaza (1971), James Cellan Jones tarafından yönetilen ve Eyeless in Gazaadlı romanına dayalı TV filmi.
  • The Devils (1971), The Devils of Loudun romanına dayalı Ken Russell tarafından yönetilen bir film
  • Effetti speciali (1978), Gianni Amelio yönetimindeki televiyon filmi.
  • Il piccolo Archimede (1979),Gianni Amelio, yönetiminde yazarın "Young Archimedes" adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu TV filmi.
  • Brave New World (1980), Burt Brinckerhoff yönetimindeki TV filmi.
  • The Holy Family (1994), Ulrich Weis yönetiminde "The Claxtons" adlı kısa hikâyesi üzerine kurulu kısa film.
  • Brave New World (1998),Leslie Libman veLarry Williams yönetimindeki TV filmi.
  • Stardust (2002) Roque Azcuaga tarafından yönetilen kısa film.
  • Brave New World (2010), Leonard Menchiari tarafından aynı adlı romanınına dayalı mini dizi serisi.
  • Brave New World (2014), Cesur Yeni Dünya romanı üzerine kurulu film Nathan Hyde tarafından yönetildi.
  • The Alien (2017), "The Alien" şiiri üzerine kurulu kısa film William le Bras ve Gabriel Richard tarafından yönetildi.
  • Brave New World (2020), Cesur Yeni Dünya romanına dayalı dizi David Wiener tarafından üretildi.
  • Die Teufel von Loudun (2022),The Devils of Loudun romanı üzerine kurulu film Christoph Engel tarafından yönetildi.

Kaynakça

  1. ^ Sybille Bedford, Aldous Huxley. Alfred A. Knopf / Harper & Row. 1974.
  2. ^ Bernard Crick, George Orwell: A Life, London: Penguin Books, 1992.
Vikisöz'de Aldous Huxley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Biz</i> (roman) Yevgeni Zamyatinin 1924 tarihli romanı

Biz,, Rus yazar Yevgeni İvanoviç Zamyatin'in bir romanı. Yazarın en bilinen eseri ve tek roman çalışmasıdır. 1920 yılında kaleme alınan eser yazarın ülkesinde ancak 1988 yılında yayımlanmıştır. Romanın kurgusu, bir devrimin ardından 26. yüzyılda geçmektedir ve kendisini örnek alan diğer romanlar gibi eserde de distopik bir atmosfer mevcuttur. Romanda insan doğadan ve kendi benliğinden koparılmış, Biz haline getirilerek toplumun sıradan bir parçası halini almıştır. Öyle ki artık isimler kullanılmamakta, en üstün bilim olan matematikten yararlanılarak her yurttaş bir sayı ile anılmaktadır. Saydam cam duvarlar arasında yaşayan yurttaşların her anı sistem tarafından denetlenmekte, erkek ve dişi sayılar sadece sistemin izin verdiği çiftleşme saatlerinde perdelerini indirip dış dünyadan ve gözlerden uzak kalabilmektedirler. Toplum gelişmiş, bilim ilerlemiş, dünya dışına yolculuk yapmak bile mümkün olmuştur. Ancak, tanımlanan dünya bir ütopya değil, kara, karanlık bir distopyadır.

<i>THX 1138</i>

THX 1138, ünlü yönetmen George Lucas'ın ilk uzun metrajlı filmidir. 1971 yapımlı film, Lucas'ın Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne kabul edilmek için çektiği THX-1138: 4EB adlı kısa filmden yola çıkarak çekilmiştir. Distopik bir temayı işleyen filmin bu temada yazılmış birçok eserden etkilendiği belirgindir. George Orwell'in 1984ü ve Aldous Huxley'nin Cesur Yeni Dünyası bu eserlere örneklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Henry Huxley</span> İngiliz biyolog

Thomas Henry Huxley, İngiliz biyolog. Darwin'in evrim kuramının en önemli savunucularından, felsefede agnostisizm kavramını ilk kez ortaya atan, Darwin'in buldoğu lakabıyla bilinen İngiliz biyoloji bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Romain Gary</span> Fransız diplomat ve yazar (1914 – 1980)

Romain Gary, Fransız yazar, yönetmen, senarist, II. Dünya Savaşı pilotu ve diplomat.

<i>Ben</i> (roman) Ayn Randın ilk kez 1938de yayımlanmış bilimkurgu romanı

Ben, Ayn Rand tarafından kaleme alınmış, ilk kez 1938 yılında yayımlanmış bir bilimkurgu romanı. Ayrıca Türkçe, Ben adının yanı sıra Ego adıyla da yayımlanmıştır.

<i>Bin Dokuz Yüz Seksen Dört</i> George Orwellin kaleme aldığı politik roman

Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, İngiliz yazar George Orwell tarafından kaleme alınmış olan alegorik, distopik ve politik bir romandır. Romanın hikâyesi distopik bir dünyada geçer. Distopya romanlarının en ünlülerindendir. Özellikle kitapta tanımlanan Big Brother kavramı günümüzde de sıklıkla kullanılmaktadır. Aynı zamanda kitapta geçen "düşünce polisi" gibi kavramları da yazar George Orwell günümüze kazandırmıştır.

Cesur Yeni Dünya:

<i>Cesur Yeni Dünya</i>

Cesur Yeni Dünya, Aldous Huxley'in bir romanı, magnum opus'udur. Brave New World romanın özgün adıdır. Shakespeare'in zamanında "brave" kelimesi "güzel" anlamına geliyordu, yani kitabın isminin asıl manası "Güzel Yeni Dünya" dır.

Distopya, çoğunlukla ütopik bir toplum anlayışının anti-tezini tanımlamak için kullanılır.

Ütopya; aslında olmayan, tasarlanmış ideal toplum.

Mehmet Eroğlu, Türk yazar, senarist ve romancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Wim Wenders</span>

Ernst Wilhelm ("Wim") Wenders Alman film yönetmeni, oyun yazarı, fotoğraf sanatçısı, yapımcı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

<span class="mw-page-title-main">Emine Işınsu</span> Türk yazar, şair ve dergi editörü

Emine Işınsu Öksüz, Türk roman ve oyun yazarı, şair ve dergi editörü.

<i>Cezalandırıcı</i>

Cezalandırıcı, 1993 yılında çekilmiş Warner Brothers yapımı olan fantastik içerikli aksiyon filmidir. Yönetmenliğini Marco Brambilla'nın üstlendiği filmin başrollerinde Sylvester Stallone, Wesley Snipes, Sandra Bullock ve Nigel Hawthorne oynuyor.

<span class="mw-page-title-main">D. H. Lawrence</span> İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarı (1885–1930)

David Herbert Richards Lawrence, İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarıdır.

<i>Hollywood</i> (roman)

Hollywood, Alman asıllı Amerikalı şair ve yazar Charles Bukowski'nin 1989'da yayımlanmış otobiyografik romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Siberpunk</span> fütüristik bir ortamda geçen postmodern bilimkurgu türü

Siberpunk ya da siber çılgınlık, "yüksek teknoloji, düşük yaşam" şeklinde özetlenen bir dünya şekli çizen bilimkurgu alt türü. Siberpunk, bilim ve teknolojinin çok ilerlediği ancak insanların büyük kısmının yaşam kalitesinin çok düşük olduğu, bozulduğu veya toplumsal düzenin radikal bir şekilde değiştiği bir dünya tasavvurudur.

"Sosyal bilimkurgu" terimi psikoloji, ekonomi, politik bilimler, sosyoloji, antropoloji gibi sosyal bilimleri esas alan bilimkurgu edebiyatı türünü tanımlamak için kullanılabilir. Bu alandaki kayda değer yazarlar arasında Ursula K. Le Guin ve Philip K. Dick sayılabilir. Terim öncelikli olarak karakterler ve duygular üzerine odaklanan hikâyeleri tanımlar. SFWA Büyük Ustası Ray Bradbury bu sanatın tanınmış bir üstadıdır. Bazı yazarlar katı bilimkurgu ve sosyal bilimkurgu arasındaki sınırı bulanıklaştırmışlardır. Ütopya ve distopya hikâyeleri sosyal bilimkurgunun dallarıdır;The Handmaid's Tale, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ve Brave New World gibi hikâyeler sosyal bilimkurgu örnekleri arasındadır. Gulliver'in Seyahatleri gibi fantastik ortamlarda geçen hicivsel romanlar yaratıcı kurgulamalar olarak kabul edilebilir.

Brave New World, 15 Temmuz 2020 tarihinde ilk gösterimini NBCUniversal'ın yayın servisi olan Peacock ve Birleşik Krallık'taki Sky One'da yapmış Amerikan bilimkurgu distopya dizisidir. İngiliz yazar Aldous Huxley'in aynı isimdeki romanının uyarlanmasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.