İçeriğe atla

Aldo Rossi

Aldo Rossi
Quartier Schützenstrasse,
Berlin, Almanya (1994 - 1998)
Genel bilgiler
Doğum3 Mayıs 1931(1931-05-03)
Milano, İtalya
Ölüm4 Eylül 1997 (66 yaşında)
Milano, İtalya
AlanıMimar ve Teorisyen
Etkin yıllar1955 - 1997
EtkilendikleriAdolf Loos,
Giuseppe Terragni
Ünlü yapıtlarıBonnefanten Müzesi
Ödüller
Pritzker Mimarlık Ödülü

Aldo Rossi (3 Mayıs 1931, Milano, İtalya – 4 Eylül 1997, Milano, İtalya) İtalyan bir mimar ve tasarımcı. Uluslararası üne sahip bir mimar olarak dört alanda başarılı çalışmalar yaptı: mimarlık teorisi, çizimler, mimarlık projeleri ve endüstriyel tasarımlar.

Hayatı

Aldo Rossi, İtalya'nın Milano şehrinde 3 Mayıs 1931 tarihinde dünyaya geldi. 1949 yılında Milano Politeknik Üniversitesi'ne mimarlık eğitim almak için giren Aldo Rossi, 1959 yılında mezun oldu. Bu süre içinde 1955 yılından beri Casabelle dergisine de yazılar yazmaya başladı. Aynı dergide 1959 ile 1964 yılları arasında editörlük yaptı.

1960'lı yıllardaki ilk çalışmaları genelde teorik olan Aldo Rossi'nin en çok etkilendiği tasarımcılar 1920'li yıllardaki Modernizm akımının İtalya’daki öncülerinden Giuseppe Terragni, klasik tasarımları ile tanınmış Viyanalı mimar Adolf Loos ve ressam Giorgio de Chirico en başta gelmektedir. stalinist mimarlığı incelemek için Sovyetler Birliği’ne yaptığı ziyarette edindiği izlenimler de mimarlık kariyerinin gelişimini etkilemiştir.

Bonnefanten Müzesi, Maastricht, Hollanda (1990 - 1994)

[1]

Aldo Rossi yazılarında, mevcut mimarların şehirleri anlamak için gayret göstermediğinden yakınır. Ayrıca şehirlere bir zaman dilim içinde inşa edilmiş yapılar olarak değer verilmesi ve üzerinde çalışılması gerektiğini söyler. Bu bağlamda şehirlerin geçmişlerini hatırladıklarını (collective memory) ve bizlerin bu anıları şehrin çeşitli bölgelerinde anıtlar dikmekle andığını ve bu anıtların şehre bir dayanak sağladığını da belirtir.

Neo-Rasyonel Hareket

Aldo Rossi, La Tendenza olarak bilinen Neo-Rasyonel Hareketin kurucuları arasında sayılır. Dönemindeki Avrupa Mimarlığı’na olan katkıları Robert Venturi’nin ABD’deki mimarlık arenasında yaptığı katkılara benzerlik gösterir. Mimarlık eleştirmeni Charles Jencks, Aldo Rossi ve Robert Venturi’yi Postmodern mimarlığın en önemli iki temsilcisi olarak nitelendirir. Ancak Aldo Rossi’nin çalışmalarındaki Avrupa Urbanizm ve Modernizm etkileri Postmodern akım ile çelişmektedir.

Son dönemleri

Aldo Rossi’nin yayınladığı eserler ve teorileri özellikle 1970'li ve 80'li yıllarda oldukça popülerlik kazandı. Yayınladığı bu eserlerin en önemlilerinin başıda Şehrin Mimarisi (L'architettura della città, 1966) ve Bilimsel Bir Otobiyografi (Autobiografia scientifica, 1981) gelmektedir.

1990 yılında mimarlık alanındaki en prestijli ödüllerden birisi olan Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazandı. Mimarlık eleştirmeni ve Pritzker Mimarlık Ödülü juri üyesi Ada Louise Huxtable, Aldo Rossi hakkında “mimar olmuş bir şair” tanımını yaptı,

Aldo Rossi 4 Eylül 1997 tarihinde, İtalya’nın Milano şehrinde geçirdiği bir trafik kazası sonucu, hayata gözlerini yummuştur.

Önde gelen tasarımları

Sergileri

  • 1979 Venedik Bienali: 250 kişinin oturabileceği bir oturma bölgesi (Teatro del Mondo) tasarladı
  • 1984 Venedik Bienali: (Sergi mekanının girişindeki bir kemer tasarladı)

Kazandığı ödüller

Hakkında yayınlar

  • Alberto Ferlenga, Aldo Rossi. Opera completa (1993–1996), Electa, 1996 (İngilizce)
  • G. Leoni (a cura di), Costruire sul costruito, intervista a Aldo Rossi, "Area" n.32, maggio/giugno 997, pp. 44–47 (İtalyanca)
  • Giovanni Polazzi, Aldo Rossi Associati - Area ex mattatoio, in "Area" n. 46, sett/ott 1999, pp. 106–110 (İtalyanca)
  • Nicola Berlucchi, Aldo Rossi: ricostruzione del teatro La Fenice, in "Area" n. 51 luglio-agosto 2000 (İtalyanca)
  • Panayotis Mario Pàgalos, "The significance of time in contemporary architecture. Technical and poetic time: the case of Aldo Rossi", Doktora Tezi, Patras Üniversitesi, Yunanistan, 2008 (İngilizce)

Kaynakça

Dipnotlar

  1. ^ "Aldo Rossi, Greatbuildings.com". 4 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Pritzker Mimarlık Ödülü, Hyatt Vakfı tarafından 1979’dan beri her sene verilen bir mimarlık ödülü olup yeteneği, önsezileri ve sorumluluk bilinciyle, topluma ve mimarlığa anlamlı katkılar sağlayan mimarları onurlandırma amacı taşır.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern mimari</span>

Postmodern mimari ilk örneklerinin 1950'lerde başladığı varsayılan ve günümüz mimarisinde de etkisini sürdüren uluslararası bir üsluptur. Mimarlıkla postmodernitenin habercisi, genellikle modernizmin sahip olduğu uluslararası üslubun biçimciliğine bir yanıt olarak "nüktenin, süslemenin ve göndermenin" geri dönüşüdür. Pek çok kültürel hareket gibi, postmodernizmin en fazla dillendirilen ve görünür olan fikirleri mimaride gözlemlenebilir. Modernizmin işlevsel olan ve resmîleştirilen şekilleri ve alanları tam aksi yöndeki bir estetikle yer değiştirmiştir: üsluplar çarpışır, kendi için biçim anlayışı ortaya çıkar ve tanıdık üslup ve alanlara bakmanın yeni biçimleri fazlalaşır.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Bienali</span>

Venedik Bienali, İtalya'nın Venedik kentinde iki yılda bir gerçekleştirilen, önde gelen güncel sanat sergisidir. Venedik Film Festivali'ni ve Venedik Mimarlık Bienali'ni de bünyesinde barındırır. Sanat bienali iki yıl arayla tek sayıyla biten yıllarda yapılırken mimarlık bienali çift yıllarda yapılır. 1999'da "Uluslararası Güncel Dans Festivali" de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Oscar Niemeyer</span>

Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho, bilinen adıyla Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar. Uluslararası modern mimarlığın en önemli temsilcilerinden. Dökme betonunun estetik amaçlar için farklı biçimlerde kullanılmasının öncülüğünü yapan mimarlardan biri.

<span class="mw-page-title-main">Rem Koolhaas</span>

Remment Lucas Koolhaas Hollandalı bir mimar ve mimarlık teorisyenidir. Aynı zamanda Harvard Üniversitesi'nde dersler vermektedir.

Sir James Frazer Stirling Birleşik Krallık'ın 20. yüzyıldaki mimarlık sektöründe en etkili olmuş mimarlarının başında gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hans Hollein</span> Avusturyalı mimar ve tasarımcı (1934-2014)

Hans Hollein, Avusturyalı mimar ve tasarımcı.

<span class="mw-page-title-main">Kenzō Tange</span> Japon mimar (1913 – 2005)

Kenzō Tange dünyaca ünlü Japon mimar. 20. yüzyılın en önemli mimarlarından birisi olup Modernizm akımını geleneksel Japon stili ile birleştirip kendine özgü bir akım yaratmış ve beş kıtada da tasarımlar gerçekleştirmiş bir mimardır. Prestijli bir mimarlık ödülü olan Pritzker Mimarlık Ödülü’nü de kazanmıştır. Yapısalcılık adı verilen bir akımın öncülerindendir.

Sverre Fehn Norveçli bir mimardır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Zumthor</span>

Peter Zumthor İsviçreli mimar. 2009 yılında Pritzker Mimarlık Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bonnefanten Müzesi</span>

Bonnefanten Müzesi Hollanda’nın Limburg bölgesinin Maastricht şehrinde yer alan bir güzel sanatlar ve çağdaş sanatlar müzesidir. 2009 yılında müze 125. yılını kutlamıştır.

The Commons, ABD’nin Indiana eyaletinin Indianapolis şehrinden 72 kilometre uzaklıktaki Columbus kasabasında bulunan bir kamu binasıdır. Columbus kasabasında, The Commons binasına ek olarak, modern mimarlık alanında önemli eserler vermiş uluslararası mimarlık firmalarının tasarladığı, ellinin üzerinde modern yapı da yer almaktadır.

TBMM Camii Kompleksi, TBMM kompleksindeki milletvekillerine ve meclis çalışanlarının kullanımı için inşa edilmiş bir cami ve camiyle birlikte inşa edilmiş kitaplık binası ile meydanı içeren yapı grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Wang Shu</span>

Wang Shu Çinli mimar. Pritzker Mimarlık Ödülü'nün kazanmış ilk Çinli mimardır.

<span class="mw-page-title-main">Alejandro Aravena</span>

Alejandro Aravena,, Şilili mimar.

<span class="mw-page-title-main">Yvonne Farrell</span>

Yvonne Farrell Pritzker Mimarlık Ödülü sahibi İrlandalı mimar ve akademisyen. Dublin merkezli Grafton Architects'in Shelley McNamara ile birlikte kurucu ortağıdır. İkilinin Milano'daki Bocconi Üniversitesi binası, 2008 yılında World Architecture Festival Yılın Yapısı Ödülü'nü kazandı. Lima, Peru'daki UTEC Teknoloji ve Mühendislik üniversitesi kampüsü projeleri 2016 yılında İngiliz Kraliyet Mimarlar Enstitüsü (RIBA) Uluslararası Ödülü'nün sahibi oldu, Farrell, McNamara ile birlikte 2020 yılında enstitü tarafından Royal Gold Medal ile ödüllendirildi. 2018'de yine McNamara ile birlikte"Serbest Mekân" başlıklı 16. Venedik Mimarlık Bienali'nin küratörlüğünü gerçekleştirdi. 2020'de Pritzker Mimarlık Ödülü'nü kazanarak, tarihte bu ödülü kazanan ilk İrlandalı mimarlar ve dördüncü ve beşinci kadın mimarlar oldular.

<span class="mw-page-title-main">Denise Scott Brown</span> Amerikalı mimar

Denise Scott Brown Amerikalı mimar, planlamacı, yazar, eğitimci. Philadelphia'daki Venturi, Scott Brown ve Associates mimarlık ofisinin kurucu ortağıdır. Scott Brown ile eşi ve ortağı Robert Venturi, hem projeleri hem de kuramsal çalışmalarıyla yirminci yüzyılın çığır açan mimarları arasında sayılmaktadır. Postmodernizmi mimarlık tartışmalarına öncü bir şekilde dahil etmişlerdir. Scott Brown 2016 yılında Amerikan Mimarlar Enstitüsü Altın Madalyası ile ödüllendirilmiş, bu madalyayı kazanan ilk kadın olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Mimarlık Bienali</span> İtalyada iki yılda bir düzenlenen küresel mimarlık sergisi

Venedik Mimarlık Bienali olarak bilinen Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi, Venedik, İtalya'da iki yılda bir düzenlenen küresel mimarlık sergisidir. Dönüşümlü olarak bir yıl sanat, bir yıl mimarlık bienalleri gerçekleştiren Venedik Bienali'nin mimarlık bölümüdür. 1975'ten itibaren Venedik Sanat Bienali'nin bünyesinde mimarlık sergileri gerçekleştirilmeye başlanmış, 1980 yılında ayrı bir bienal olarak Venedik Mimarlık Bienali başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arata Isozaki</span> Japon mimar (1931 – 2022)

Arata Isozaki, Japon mimar, şehir planlamacısı ve akademisyen. 20. yüzyılın önde gelen mimarlarından birisi olarak kabul edilen Kenzō Tange ile bir dönem birlikte çalışan Isozaki, "doğu-batı diyaloğunun post-modern sentezini" yansıtmasıyla tanındı. 2019 yılında "Mimarlığın Nobeli" olarak görülen Pritzker Mimarlık Ödülü'ne layık görüldü.

Bülent Erkmen, Türk grafik sanatçısı.