İçeriğe atla

Albert Hofmann

Albert Hofmann
Albert Hofmann (1993)
Doğum11 Ocak 1906(1906-01-11)
Basel, İsviçre
Ölüm29 Nisan 2008 (102 yaşında)
Basel, İsviçre
Vatandaşlıkİsviçre
Tanınma nedeniLSD'nin mucidi

Albert Hofmann (11 Ocak 1906 - 29 Nisan 2008), LSD'nin (liserjik asit dietilamid) mucidi olan İsviçreli bilim insanıdır.

1938'de İsviçre'nin Basel kentinde Sandoz İlaç Firması'nın laboratuvarlarında şizofreni ve kan akışını hızlandırıcı için ilaç yapımı için çalışıyordu. Bunun için kır gezintilerine çıkıp çeşitli otlar topluyordu.

LSD'nin öyküsü

Bu kır gezilerinden birinde Çavdar mahmuzu ile karşılaştı. Çavdar mahmuzu(Claviceps purpurea) genel olarak arpa, buğday, çavdar ve mısır gibi tahıl ürünleri üzerinde asalak olarak yaşayan zehirli bir mantardır. Eski Roma ve Çin'de hastalıkların, özellikle yılancık hastalığının tedavisinde kullanılan bir bitkidir. Bu mantarlar çeşitli kimyasal sentezlerden sonra "asit" tabir edilen hale dönüşür. Elde edilişi bakımından sentetik, etkileri bakımından halüsinojen olarak sınıflandırılır. Çalışmaları sırasında bir gün birkaç damla kendisine damlatınca etkilerini kendisi de görmüştür. []

Bisiklet günü

Tarihe "Bisiklet Günü" olarak geçen 19 Nisan 1943 gününün öğleden sonrasında Albert Hofmann bisikletle laboratuvardan evine dönerken, çevresindeki alemin nasıl ansızın değişiverdiğini şöyle anlatıyordu: "Önümdeki her şey dalgalanıyordu, her şey içbükey bir aynadan yansıyan bozuk görüntülere dönüşüyordu. Sanki olduğum yerde pedal çeviriyor, bir türlü yol alamıyordum." 37 yaşındaki kimyager Hofmann o gün, tarihin ilk LSD yolculuğunu (trip) yaşıyordu. Evine ulaştığında öleceğini zannetti. Oda çevresinde fırıldak gibi dönüyor, duvarlar zıplıyordu. Aşina nesneler tuhaf, korkunç biçimler almaya başlamıştı. Eşyalar sürekli hareket ediyor, garip oyunlar oynuyordu. Birkaç saat sonra, "harikulade" diye tanımladığı bir tesir hissetmeye başladı. Ertesi gün ruh hali mükemmeldi, "Sanki önümde yepyeni bir hayat uzanıyordu, sanki dünya yeniden yaratılmıştı" diyordu.

Çalışmalarının ABD'deki gelişimi

1947'de CIA'in MKULTRA-LSD adını verdiği bir projeyle silah silahı olarak kullanılıp kullanılmayacağı araştırıldı. Bunun için LSD CIA eliyle halka dağıtıldı. Çiçek Çocuklar denilen 68 kuşağının ilk etapta yasal olarak kullandığı bir halüsinojendi. Gece Yarısı Operasyonu ile CIA LSD'yi fahişelere vererek deneyler yaptı.

Hoffman 29 Nisan 2008 Salı günü evinde kalp krizi geçirerek 102 yaşında ölmüştür.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mantarlar</span> ökaryot âlemi

Mantarlar, çok sayıda çok hücreli ve tek hücreli ökaryotik canlıyı kapsayan bir biyolojik âlemin adıdır. Maya gibi mikroorganizmalardan, küf ve şapkalı mantarlara kadar pek çok üyesi olan bu canlılar grubu, halk arasında genellikle sadece şapkalı mantarları tanımlamak için kullanılır. Biyoloji alanında mantarları inceleyen bilim dalına mikoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">LSD</span> Halüsinojen, kristal yapılı bir molekül

Liserjik asit dietilamid, kısaca LSD ya da LSD-25 veya halk arasında bilinen ismi ile asit, yarısentetik psikoaktif bir halüsinojendir. İlk olarak 1938 yılında Albert Hofmann tarafından çavdar mahmuzunda bulunan ergotaminden sentezlenmiştir. Günümüzde ve tarih boyunca genellikle keyif verici olarak veya ruhani amaçlar için kullanılmıştır. 1960'ların karşı kültüründeki yeri sebebiyle çok yaygın olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Farmakoloji</span> İlaçlarla ilgili biyoloji dalı

Farmakoloji ya da eczabilim günümüzdeki anlamıyla canlı organizmadaki ilaç etkilerini ve canlı organizmaya alınan ilaçların yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Yeni sentezlenmiş veya bitkilerden ayrıştırılmış maddelerin etkilerini biyolojik yapısını laboratuvar çalışmaları ile deney hayvanlarında, klinik araştırmalar ile insanlarda inceleyerek ilaç geliştirme çalışmalarına katkı veren bir tıp ve eczacılık bilimidir. Diğer bir deyişle, ilaçların yapımından, kullanıma sunulmasına, ilaçlar ile biyolojik dizgeler arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Farmakoloji, deneyleri ve canlılar üzerindeki araştırmalardan klinik uygulamaya değin uzanan bu karmaşık ve yoğun süreci birçok alt dalı ve yardımcı bilim dalları ile yakından bağlantılı yürütür.

<span class="mw-page-title-main">Kitle imha silahı</span> Çok sayıda insan ölümüne ve büyük hasarlara neden olan silah türü

Kitle imha silahı ya da ABC silahı, insanlar başta olmak üzere canlılar üzerinde büyük miktarda yıkıma sebep olabilecek anti-personel silahlarının genel adıdır. Çoğunlukla kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer silahlar(KBRN silahları) bu adla anılırlar. Bu ibare ilk olarak 1937'de İspanya'nın Guernica kentinin Naziler tarafından uğratıldığı hava saldırısı için kullanılmış ve de 2003'te Amerika Birleşik Devletleri tarafından Irak'ın işgali için sebep olarak gösterilmiştir; fakat daha sonra bu iddianın Irak'ta hiçbir KİS bulunmamasıyla doğru olmadığı kanıtlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zehirlenme</span> Kimyasal bir maddenin canlı üzerindeki patolojik etkisidir

Zehirlenme, kimyasal bir maddenin canlı organizma üzerindeki patolojik etkisidir. Görece küçük miktarlarda kimyasal ya da biyokimyasal etki gösteren zehir, süresi ve ağırlığı değişebilen bir hastalık haline ya da ölüme yol açar. Adli tıp uzmanları, zehirlenme olgularını 3 orijine ayırarak inceler:

  1. Kaza
  2. İntihar
  3. Cinayet
<span class="mw-page-title-main">Moleküler biyoloji</span> Canlı yapılarını moleküler düzeyde inceleyen bilim dalı.

Moleküler biyoloji, canlılardaki olayları moleküler seviyede inceleyen biyoloji dalıdır.

Halüsinojen mantarlar, sihirli mantarlar olarak da bilinen, anormal bilinç durumları meydana getiren psilosibin ve psilosin maddelerini içeren bütün psikoaktif mantarlara verilen ad. Bu mantar gruplarına ek olarak Amanita cinsinden bazı türler ile Claviceps purpurea da halüsinatif etkilere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çavdar mahmuzu</span>

Claviceps purpurea, Clavicipitaceae familyasından çavdar ve benzeri tahıllarda parazit olarak yaşayan bir mantar türü. 1800'lerin ortalarına kadar çavdarın normal bir parçası olduğu düşünülmüştür. En çok çavdarda görülse de diğer tahıllara da yerleşebilir. Koyu mor renkli ve birkaç santim uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Alkolizm</span> alkolik olma durumu

Alkolizm, alkollü içkilere kişinin fiziki ve psikolojik sağlığına zarar verecek şekilde olan aşırı tutkunluk. Alkolizm sorunu olan kişiye ise alkolik denir.

<span class="mw-page-title-main">Serotonin</span> Nörotransmitter

Serotonin, insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren bir nörotransmitterdir. Eksikliğinde depresif, yorgun, sıkılgan bir ruh hali görülür. Yapısal olarak monoamin grubuna girer ve triptofan aminoasiti ile triptofan hidroksilaz enziminin tepkimesi sonucu sentezlenir.

<span class="mw-page-title-main">İlaç</span> bir sayrılığı iyi etmek ya da önlemek için türlü yollarla kullanılan madde

İlaç ya da em, canlı hücre üzerinde oluşturduğu etki ile bir hastalığın tanısını, iyileştirilmesi veya semptomlarının azaltılması amacıyla tedavisini veya bu hastalıktan korunmayı mümkün kılan, canlılara değişik uygulama yöntemleri ile verilen doğal, yarı sentetik veya sentetik kimyasal preparatlardır. İlaçların tüketimi inhalasyon, enjeksiyon, sigara içme, yutma, derideki bir yama yoluyla emilim, fitil veya dil altında çözünme yoluyla olabilir. Ticari ilaçlar ilaç firmaları tarafından üretilir ve genellikle patentlidir. Etken maddesinin patent süresi dolmuş ve birden çok firmanın üretebildiği ilaçlara ise jenerik ilaçlar denir. İlaçlar uygulama yoluna, kimyasal özelliklerine ve etkilediği biyolojik sistemlere göre sınırlandırılabilir. Daha güvenilir ve geniş kullanım alanına sahip sınıflandırma sistemi ise Anatomical Therapeutic Chemical Classification Systemdir.

Vajinit, vajina mukozasının enflamasyonudur ve genelde aşağıdaki üç kategoriye ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Öfori</span> Salgı bezleri ve dinamik etkinliklerle kendine özgü ilişkileri bulunan iç veya dış uyaranların kamçıladığı güçlü duygu durumu

Öfori, zevk veya heyecan ve yoğun refah ve mutluluk duygularının deneyimi veya etkisidir. Aerobik egzersiz, kahkaha, müzik dinlemek veya yapmak ve dans etmek gibi bazı doğal ödüller ve sosyal aktiviteler öfori durumuna neden olabilir. Öfori aynı zamanda mani gibi bazı nörolojik veya nöropsikiyatrik bozuklukların bir belirtisidir. Romantik aşk ve insan cinsel tepki döngüsünün bileşenleri de öforinin indüksiyonu ile ilişkilidir. Birçoğu bağımlılık yapan bazı ilaçlar, rekreasyonel kullanımlarını en azından kısmen motive eden öforiye neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Amyotrofik lateral skleroz</span> Nöron Hastalığı

Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin kaybından ileri gelen bir hastalıktır. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.

<span class="mw-page-title-main">Çevre kirliliği</span> Doğa sorunu

Çevre kirliliği, çevrenin doğal olmayan bir şekilde insan eliyle doğallığının bozulmasıdır. Bu ekosistemi bozma eylemleri; kirlenme şeklinde tabir edilmektedir.

Hepatotoksisite ; karaciğerde kimyasal madde kaynaklı oluşmuş hasara verilen addır. Karaciğer hasarı olarak da adlandırılabilir.

Önemli bir tema olarak ya da birkaç unutulmaz sahnede, uyuşturucu dağıtımı veya uyuşturucu kullanımını tasvir eden filmlerdir. Sinemada bazı filmler uyuşturucular ile ilgili tamamen gerçeküstü üst gerçekçi aralıklarda; daha az yargılayıcı iken bazı filmler, arsızca uyuşturucu yanlısı veya önleyici-uyuşturucu içerir. En sık filmlerde gösterilen uyuşturucular kokain, eroin, LSD, esrar ve metamfetamindir.

Ergometrin ya da ergonovin, doğum sonrası uzun süreli vajinal kanamalardan kaynaklanan rahim kasılmaları için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla, bir kas içine enjeksiyon yoluyla veya bir damara enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. Ağızdan alındığında 15 dakika içinde etki göstermeye başlar ancak enjeksiyonla kullanıldığında etkisi daha hızlı başlar. Etkisi 45 ila 180 dakika sürer.

Ergolin, yapısal iskeleti ergolin türevleri veya ergolin alkaloidleri olarak adlandırılan çeşitli alkaloidlerde bulunan kimyasal bir bileşiktir. Biri ergin olan ergolin alkaloidleri temelde ergot mantarı ile karakterizedir. Bunlardan bazıları, istemsiz kas hareketleri ve kangren ile karakterize bir form alabilen ergotizm durumuyla ilişkilendirilir. Öyle bile olsa, birçok ergolin alkaloidinin klinik olarak yararlı olduğu bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rachel Fuller Brown</span> Amerikalı kimyager (1898 – 1980)

Rachel Fuller Brown, New York Eyaleti Sağlık Bakanlığı Laboratuvarlar ve Araştırma Bölümü için araştırma yaparken, mikrobiyolog Elizabeth Lee Hazen ile ilk yararlı antifungal antibiyotiği, nistatini geliştirmede uzun süreli işbirliğiyle tanınan bir kimyagerdir. Brown lisans derecesini Mount Holyoke Kolejinden ve doktora derecesini Chicago Üniversitesinden aldı. 1994 yılında Ulusal Mucitler Onur Listesi'ne girdi.