İçeriğe atla

Albanca

7. yüzyıla ait Albanca bir yazıt.

Albanca, eski Udi dili ya da Ağvan dili olarak da bilinir, Kuzeydoğu Kafkas dillerinden biri.[1] Bugün ölü diller arasında yer alır. Albanca, bugünkü Azerbaycan ile Dağıstan’ın güneyinde yayılan Alban devletinin resmi diliydi. Kendine özgü bir alfabeyle yazılıyordu. Bugün az sayıda insanın konuştuğu Udi dilinin Albanca’dan geldiği sanılır. Albanca bir yazıt günümüze ulaşmıştır. Albanca'nın kendi dilinde nasıl adlandırıldığı bilinmemektedir.

Kaynakça

  1. ^ Zaza Aleksidze, "Udi Language: Comparing Ancient Albanian with Contemporary Udi 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.," in Azerbaijan International, Vol. 11:3 (Autumn 2003), p. 43.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yorgo Bacanos</span> Türkiye Rumu müzisyen

Yorgo Bacanos,, Rûm ut ve lavta sanatçısı, udî. Son dönem klasik Türk müziğinin önemli müzisyenlerinden biri olarak dünyaca şöhret kazandı.

Yidiş, Aşkenaz Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda, İbranice ve Almancanın karışımından oluşmuş Yüksek-Almanca dil grubunda bulunan bir dildir. Yidiş, Yahudi-Roma savaşlarının sonucu olarak, Romalılar tarafından Avrupa'ya sürülmüş Yahudiler tarafından ilk defa 9. yüzyılda şekillenmeye başladı. İbraniceye çok benzeyen Aramiceden; Latince ve Doğu Avrupa'daki Slav dillerinden de etkilenmiştir. Yazılarında İbrani alfabesi kullanılır. 1990'lardan itibaren çoğunlukla Hasidik ve Haredi Yahudileri olmak üzere, 1,5–2 milyon konuşanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Pınar</span> Türk besteci (1902-1960)

Selahattin Pınar, klasik Türk müziği bestecisi, udi ve tanburidir. Eserleri genelde melankolik bir havaya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Grundig</span>

Grundig, özellikle büyük savaş yılları sonrasında dünyanın en büyük radyo üreticisi olarak ismini duyurmuştur. 1945 yılında Max Grundig tarafından kurulan şirket, ilk etkinliklerine Almanya'daki lamba üreticilerinin ürünlerini test ederek başlamıştır. Ardından farklı üreticilerin ürettiği lambaları kullanarak ürettiği radyoları ilk önce Almanya çapında dağıtmaya başladı. Grundig kuruluşundan yaklaşık 10 sene sonra dünyanın en önemli radyo üreticilerinden birisi haline gelmişti. Gene bu yıllarda ilk televizyonları da üretmeye başlayan şirketin altın çağı 1970'lerin sonu ile 1980'lerin başıdır. Bu yıllarda aldığı çeşitli patentlerle yeni ürünler piyasaya sürmeyi başaran şirket daha sonraki yıllarda özellikle uzakdoğu yapımı ürünlerle rekabet edemez hale gelmiştir. Bu rekabet altında araştırma geliştirme etkinliklerine aktarılan kaynakların azalması ile ürün yelpazesini genişletememesi pazar payının daha da düşmesi sonucunu getirmiştir. 1990'lar ve 2000'li yıllarda karanlık çağlarını yaşayan şirket, 2004 yılında İngiliz Alba ve Beko tarafından ortak olarak satın alınmıştır. Hâlâ üretimine devam etmekte olup, geçmişte referans gösterilecek kalitede ürünler üretirken bugün pazara daha rekabetçi ürünler sürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Keltler</span> antik hint-avrupa kabileler topluluğu

Keltler Tarih öncesi ve İlk Çağ döneminde Avrupa'da yaşayan ve günümüzde altı ulustan oluşan bir halktır. Dört bin yıl kadar önce Keltler, anavatanları olan Orta Avrupa'dan göç ederek özellikle Büyük Britanya Adaları'na, İspanya'ya ve Galya'ya yerleştiler.

İskoçça (Gàidhlig), Hint-Avrupa dil ailesinin Kelt dilleri koluna ait dil. Birleşik Krallık'a bağlı İskoçya'nın İngilizce yanında bir resmî dili.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Albanya</span> Kafkaslar Bölgesinde tarihi bir ülke

Albanya ya da Albania, bugünkü Azerbaycan ile Dağıstan'ın güneyini kapsayan eski bir krallık. Albanya Yunanca ve Latince "dağlık toprak" anlamına gelir, ülkenin yerli adı ise bilinmemektedir. MÖ 3. ve 4. yüzyıllarında kurulmuştur. 705'te ise Araplar tarafından yıkılmıştır. Başkenti önce Kebele, sonra Berde şehri oldu. Krallığın resmi dili ise Albanca'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Alba</span> Amerikalı manken ve sinema oyuncusu

Jessica Marie Alba Amerikalı aktris ve iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Zapotekler</span>

Zapotekler Orta Amerika'daki Kolomb öncesi bir uygarlığa ve bu uygarlığı kuranların soyundan gelenlere verilen bir addır. Zapotekler'in kökeni hakkında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, MÖ yaklaşık 1500 yıllarında ortaya çıktıkları sanılmaktadır. İspanyol istilasına kadar Oaxaca vadisinin en önemli topluluğunu olmuşlardır. Orta Amerika kültürünü etkileyen birçok şehir-devletler kurmuşlardır. Zapotekler'in ana yerleşim bölgesi Maya ülkesi ile yukarı Meksika ovaları arasında kalan Oaxaca vadisi ve Monte Albán'dır. Maya dili Uto-aztek dil ailesine sokulurken, Zapotek dili Mistek dili gibi Otomang dil ailesine sokulur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan edebiyatı</span>

Azerbaycan edebiyatı Azerbaycan dilinde yazılan edebiyatı veya Azerbaycanlı yazarların, şairlerin veya Azerbaycanlı muhacirlerin yazdığı edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Melid</span> Türkiyede arkeolojik sit alanı

Arslantepe Höyüğü veya Melid, Malatya'nın 7 km. kuzeydoğusunda yer alan bir arkeolojik yerleşimdir. Türkiye'deki en büyük höyüklerden biridir. Höyük, Fırat üzerindeki Karakaya Baraj Gölü'nün batısındadır. Otuz metre yükseklikteki höyük MÖ 5 bin yıllarından MS 11. yüzyıla kadar iskan edilmiştir. Bölge MS 5. ve 6. yüzyıllarda bir Roma köyü olarak, daha sonra da Bizans nekropolü olarak kullanılmıştır. Yerleşim alanı 200 x 120 metre boyutlarındadır.

Bugünkü Azerbaycan ve Dağıstan'ın tamamı ile Çeçen/İnguşya topraklarının güney yarısını kapsayan geniş bir alan içinde hüküm süren Albanya'da 26 dil konuşulmaktaydı. Bu dillerin çoğunluğu bugün de Nah-Dağıstan dilleri olarak adlandırılan dillerin arkaik biçimleriydi. Kuzeydoğu Kafkas ya da Güney Kafkas dillerini konuşan Albanlar, Arnavutlar'la karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Katalanik</span>

Katalanik ya da Yahudi Katalancası İspanya'nın kuzeydoğusunda özellikle Katalonya ve Balear Adaları'nda Yahudiler tarafından konuşulmuş olan nesli tükenmiş bir Yahudi dilidir. Dilsel olarak Şuadit'le Katalanik'in birçok ortak özelliği olmasına rağmen Katalanik dilini konuşan cemaatle Şuadit dilini konuşan cemaatin arasında tarihsel, etniksel ve siyasi olarak belirgin farklılıklar vardır. Katalanik'in altın çağı 12. yüzyılın başından başlayarak 1492'de Yahudilerin İspanya'dan kovulmasına kadar sürmüştür. Bugün Katalan Bnei Anusim cemaatindeki Yahudilerin konuştuğu dil ile Katalanca ve İspanyolca arasında çok az bir fark vardır.

<span class="mw-page-title-main">Udinler</span>

Udinler, Doğu Kafkasya'da yaşayan Kuzeydoğu Kafkas dilleri ailesine mensup Udinceyi konuşan az sayılı Hristiyan bir etnik grup. Udince; Çeçence, İnguşça ve diğer yerel Dağıstan dilleriyle akrabadır. Ağırlıklı olarak Azerbaycan'ın Oğuz şehrinde, ayrıca Kabala Rayonu'nun Nic kasabasında yaşarlar. Udinler Rusya, Gürcistan, Kazakistan, Ermenistan, Ukrayna ve başka ülkelerde de mevcutturlar.

<span class="mw-page-title-main">Udince</span>

Udince; Udinler tarafından Azerbaycan, Rusya, Ermenistan ve Gürcistan'da konuşulmaktadır. Lezgi dilleri grubuna mensuptur. Kuzeydoğu kafkasya dil ailesinden bir dildir. Yaklaşık 10.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jordi Alba</span> İspanyol futbolcu

Jordi Alba Ramos, MLS takımlarından Inter Miami'de oynayan İspanyol futbolcudur. Aslî mevkisi orta saha olmasına rağmen, sol arka mevkiinde de oynayabilmektedir. 2012 Avrupa Şampiyonası'nda gösterdiği performansla Barcelona'ya transfer olmuştur.

Melahat Pars Klasik Türk müziği bestekâr ve eğitmeni.

Şekerci Cemil Bey ya da Şekerci Udi Cemil Bey (1867 - 14 Kasım 1928), Klasik Türk müziği bestecisi. İstanbul'da doğdu. Çocukken Kur'an hâfızı oldu. Mabeynci Basri Bey'den ut çalma dersleri aldı. Kadıköylü Enderuni Ali Bey'den ise ise dın dışı müzik parçaları öğrendi. Şehzadebaşı semtinde şekerci dükkânı açtı. Ardından dükkânını Kadıköy'e taşıdı. Abdülmecid'in kızlarından Mediha Sultan'ın dairesinde imamlık yaptı. 1896 yılında Mızıka-yı Hümâyun'a geçti. 1911 yılında emekliye ayrıldı. Mısır hidivlerinden Abbas Hilmi Paşa'nın isteği üzerine Mısır'a gitti. Hidiv ailesine müzik öğretmenliği yaptı. Şekercilik mesleğini Kahire'de de devam ettirdi ve bu meslek ile ün kazandı. Müzik alanında "Sultanıcedit" makamını yarattı. Birçok yapıtın notasını elinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alban alfabesi</span> Kafkas Albanları tarafından kullanılan alfabe

Alban alfabesi, bugünkü Azerbaycan ve Dağıstan'ın bir bölümünde yaşayan Kafkas Albanları tarafından kullanılan bir alfabeydi. Yerli bir Kafkas dilini yazıya geçirmek için geliştirilmiş olan ikinci yazı sistemidir. Diğer yazı sistemi ise, Gürcü alfabesidir.