İçeriğe atla

Alara Çayı

Koordinatlar: 36°39′54.90″K 31°38′57.10″D / 36.6652500°K 31.6491944°D / 36.6652500; 31.6491944
Alara Çayı
Konum
Ülke(ler)Antalya
Genel bilgiler
KaynakOrta Toroslar
Kaynak rakımı2.647 m
AğızAkdeniz
Ağız rakımı0 m
Uzunluk62 km
Debi31,2 m3/sn

Alara (Ulugüney) Çayı, Antalya ili sınırlarında, Orta Toroslardan doğan, Akdeniz'e dökülen 82 km uzunluğundaki akarsu. 2.647 m yüksekliğindeki Kuşakdağı ve Akdağ'dan kaynağını alır, önce Gündoğmuş–Alanya, sonra da Alanya–Manavgat ilçe sınırlarını oluşturarak denize ulaşır. Debisi 31,2 m3/sn, akarsu yüzey alanı 293 ha[1], yer üstü su potansiyeli 1.224 hm³/yıl, yer altı su potansiyeli 263 hm³/yıl, havzaya düşen ortalama yağış 819 mm'dir.[2]

Genel özellikleri

Gündoğmuş ilçesinin güneydoğusunda, Oğuz, Çakalsakmak, Alıkpazı ve Yukarıbük derelerinin birleşimi ile oluşur. Alara Çayı vadisi, Alanya'nın batı kesimini iç kısımlara bağlayan bir geçit görevi görür.[3]

Genelde doğu–batı doğrultusunda akan çay, Güneycik'in güneyinde kuzey–güney akarak, Boztepe, Manavgat köyü sınırlarında denize ulaşır. Eski adı Pamfilya olan Antalya Ovası'nı oluşturan akarsulardan biridir. Batısında Karpuz Çayı, doğusunda Kargı Çayı havzası bulunur.

Hızlı akışlı akarsu, sahilde taşıdığı çakılların kapladığı plaj oluşturmuştur. Eski zamanlarda üzerinde fazla sayıda su değirmeni bulunurdu.[4]

Alara Çayı yapılan analizlerde Yer üstü su kalitesi yönetmeliğine göre Çok İyi Su, kıta içi su kalitesine göre 1. sınıf su niteliğindedir[1].

Tarih

Akarsu üzerinde Selçukluların yaptığı dört köprüden ikisi günümüze ulaşmıştır. Alara vadisinde tarihi öneme sahip Alara Kalesi ve Alarahan bulunmaktadır.

Kullanım

Güzelbağ ile Alara Kalesi arasında kano ve rafting yapılmaktadır. Akarsu ve çevresinde yüzme, yürüyüş, piknik, fotoğraf çekimi, balık avı gibi etkinlikle yapılabilir. Alarahan ve Alara Kalesi gezilebilir.[5] Kaynağa yakın bölgelerde alabalık çiftlikleri bulunur. Alara'dan sulama kanalları ile alınan sular sahil düzlüğünde sulamada kullanılmaktadır.[6] Manavgat'da 7 köy, bir beldenin, Alanya'da 10 köy, 4 beldenin toprakları sulanmaktadır. Alanya'nın Avsallar ve Okurcalar köylerinin içme suyu kaynağıdır.

Eskibağ ve Kayabükü köyleri sınırında Gündoğmuş Uçansu Şelalesi yer alır.[7] Sular yaklaşık 50 metreden, birkaç kol halinde düşer.

Balıklar

Alara Çayı'nda yapılan araştırmada aşağıdaki balıkların bulunduğu belirlenmiştir:[8] Yılan balığı (Anguilla anguilla), Alabalık (Dağalabalığı, Salmo trutta macrostigma), Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss), sazan (Cyprinus carpio), Siraz (Karabalık, Capoeta capoeta angorae), Sivrisinek balığı (Gambusia affinis), Has kefal (Topan kefal, Mankafa, Mugil cephalus), Kefal balığı (İncedudaklı kefal, Ceran, Liza ramada), Horozbina balığı (Salaria fluviatilis). Gökkuşağı alabalığı varlığının azaldığı görülmüştür.

Barajlar

Alara Çayı üzerinde biri baraj, yedisi nehir tipi hes olmak üzere toplam sekiz HES projesi bulunmaktadır. Heslerin üçü ile ilgili hukuki süreç devam etmektedir.[9] Projelendirilen Alara barajı için, kireçtaşı katmanları arasından baraj sularında kaçak oluşacağı tahmin edilmektedir.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b Koçyiğit, Hasan; Sinanoğlu, Firdevs (2019). "Yüzeysel Sularda Pestisit Kalıntısının Araştırılması Çalışma Örneği;Alanya Alara Çayı". Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  2. ^ "ANTALYA HAVZASI KURAKLIK YÖNETİM PLANI" (PDF). Ankara: ormansu.gov.tr. 2018. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  3. ^ AKIŞ, Ayhan. "ALANYA'DA TURİZM VE TURİZMİN ALANYA EKONOMİSİNE ETKİSİ". dergisosyalbil.selcuk.edu.tr. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  4. ^ "Dünden Bugüne ANTALYA" (PDF). Antalya: antalyakulturturizm.gov.tr. 2010. s. 73. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  5. ^ "Alara Çayı". antalyagezirehberi.net. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  6. ^ "ALARA ÇAYI". antalyakulturturizm.gov.tr. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  7. ^ "Gündoğmuş Uçansu Şelalesi". geziantalya.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  8. ^ Küçük, Fahrettin; İkiz, Ramazan (2004). "Antalya Körfezi'ne Dökülen Akarsuların Balık Faunası" (PDF). E.Ü. Su Ürünleri Dergisi. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  9. ^ "Alara Çayı üzerine 8 HES projesi". hurriyet.com.tr. 20 Haziran 2019. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  10. ^ Karagüzel, R.; Yalçın, H. T.; Yaltırak, C. "Baraj Yeri Seçiminde Komşu Vadiler Arasındaki Hidrolik İlişkinin ve Jeolojik Yapıların Etkisinin İrdelenmesi". 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manavgat</span> Antalya ilçesi

Manavgat, Antalya ilinin ilçesidir. Manavgat Şelalesi, Türkiye'nin en düzenli akan akarsuyu Manavgat Irmağı kadirindedir.

<span class="mw-page-title-main">Menzelet Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Menzelet Barajı, Kahramanmaraş'ta, Ceyhan Nehri üzerinde, enerji üretimi amacıyla 1980-1989 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Manavgat Barajı, Antalya'nın Manavgat ilçesinde, Manavgat Çayı üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacıyla 1986-1987 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Göçmen balıklar</span>

Göçmen balıklar, düzenli periyotlarla göç eden bazı balık türlerine denir. Balıkların büyük bir kısmı, örneğin alabalıklar oldukça küçük ve sınırlı bir bölge içinde yer değiştirdikleri halde yılan balıkları gibi bazıları uzun yolculuklar yaparlar. Bir göçte tipik olarak göçün başladığı yere dönüş vardır ve çoğunlukla göç yumurtlamak veya besin bulmak amacıyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşgöze, Alanya</span>

Gümüşgöze, Antalya ilinin Alanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Gözübüyük, Alanya</span>

Gözübüyük, Antalya ilinin Alanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Burçaklar, Alanya</span>

Burçaklar, Antalya ilinin Alanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Yenice, Alanya</span>

Yenice, Antalya ilinin Alanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Alakır Çayı</span> Antalya da akarsu

Alakır Çayı Antalya ilinin sınırları içinde bulunan Bey Dağları'ndan çıkıp Akdeniz'e dökülen bir akarsudur. Debisi 4,5 m³/s ve uzunluğu 62 km olan çay Alakır Barajı'nı beslemektedir. Çayın üzerinde Romalılar devrinden kalma Kırk Göz Kemeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit Çayı</span> Kaynağı Gümüşhanede, Yeşilırmak ile birleşip Karadenize dökülen akarsu

Kelkit Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biridir ve uzunluğu 320 km'dir. Gümüşhane'nin Çimen Dağları'ndan kaynaklanıp Yeşilırmak'a katılıp Karadeniz'e dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akçay Nehri</span> Aydında bir akarsu

Akçay, Büyük Menderes Nehrinin kollarından biridir. Antik çağda nehre Harpasos adı verilmiştir. Muğlanın kuzeydoğusundaki dağlık alanlardan doğan Akçay, Denizli ilinin güneybatısında Beyağaç yakınlarından geçer. Buradan ağırlıklı olarak batı-kuzeybatı yönünde akar. Denizli-Muğla il sınırını oluşturur. Tavas yönünden gelen Yenidere'yi alır. Nehir Aydın iline ulaşır ve burada Kemer Barajı tarafından baraj gölünde toplanır. Akçay, daha sonra barajdan geçerek Bozdoğan ilçesinden kuzeye doğru geniş bir vadi boyunca akar ve Nazilli şehrinin altı kilometre güney-güneybatısında Büyük Menderes'e dökülür. Uzunluğu 116 km'dir. Karacaören, Doğançay ve Mortuma çayı Akçay'ın önemli kollarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kirmir Çayı</span> Sakarya Nehrinin sağ kolu

Kirmir Çayı, İç Anadolu'da, Ankara'nın KB'sındaki, Sakarya Nehri'nin sağ kolu.

Van Gölü Kapalı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin doğusunda, Van Gölü'ne sularını döken akarsuların oluşturduğu kapalı havza.

Karasu Çayı, Van ili sınırlarında, Van Gölü'ne doğudan dökülen akarsu. Van Gölü Kapalı Havzasında yer alır. Özalp ilçesi kuzeyinde, İran sınırında 2850 m yükseltili Pirreşit Dağı ve Ahta Dağı'nın kaynak sularının birleşmesiyle doğar. Erçek Gölü'nün yakınından geçerek göle ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Yanbolu Deresi</span>

Yanbolu Deresi veya Yanbolu Çayı, Gümüşhane'deki Kalkanlı Dağlarında doğan, Trabzon'un Arsin ilçesinden geçerek Karadenize akan bir nehirdir. Nehir, Arsin ve Araklı ilçelerinin doğal sınırını oluşturur. Nehrin uzunluğu 46 kilometredir. Nisan, mayıs ve haziran ayları nehrin en fazla su taşıdığı zamandır. Nehirde bulunan 5 hidroelektrik santral toplamda 37 MW'lik enerji üretmektedir. Tandırlı Köprüsü nehrin üzerinde konumlanmıştır. Derenin yıllık ortalama debisi 189 hm³'tür.

Karpuz Çayı, Orta Toroslar'dan doğan, Akdeniz'e dökülen doğu Antalya akarsuyudur. Havza alanı 641 km2, debisi 4,2 m3/sn, uzunluğu 36 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Acısu Çayı</span>

Acısu Çayı, Akdeniz'e dökülen Antalya ili akarsuyu. Serik sınırlarında Toroslar üzerindeki Akkayrak Tepe güneyinden, karstik kaynaklardan doğar. Mevsimlik veya sürekli akarsu kollarını alarak Belek'ten denize dökülür.

Capoeta sieboldii veya Türkçede bilinen adıyla siraz balığı, sazangiller familyasından tatlı su balığı türüdür. Mevsimsel olarak nehirlere veya akarsulara bağlı bir dizi habitatta yaşar. Doğuda Sakarya Nehri ve batıda Rioni Nehri'ne kadar olan akarsularda görülmüştür. Şimdiye kadar tespit edilen en büyük örnek 45.5 cm uzunluğundaydı. Çoruh Nehri, Borçka Baraj Gölü, Deriner Baraj Gölü, Hirfanlı Baraj Gölü, Delice Irmağı, Kirmir Çayı ve Elekçi Deresi görüldüğü rapor edilen yerlerden bazılarıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.