İçeriğe atla

Alan Hale (astronom)

Alan Hale
10 Eylül 2005'te Albuquerque'deki Cottonwood Alışveriş Merkezi'nde düzenlenen Kozmik Karnaval'da iken
Doğum1958 (65-66 yaşında)
Tachikawa, Japonya
MilliyetAmerikalı
Mezun olduğu okul(lar)New Mexico State Üniversitesi
MeslekAstronom

Alan Hale (d. 1958)[1] Hale-Bopp kuyruklu yıldızı'nı amatör astronom Thomas Bopp ile birlikte keşfeden Amerikalı bir profesyonel astronomdur.

Hale, güneş benzeri yıldızların incelenmesinde ve güneş dışı gezegen sistemlerinin araştırılmasında uzmanlaşmıştır ve kuyruklu yıldızlar ve Dünya'ya yakın asteroitler alanlarında da ilgisi vardır. Hayatının çoğunu aktif bir astronom olarak geçirdi ve günümüzde kendi kurduğu ve amacı, astronomiyi uluslararası ve kültürler arası engelleri yıkmak için bir araç olarak kullanmak olan Earthrise Institute'un başkanı olarak görev yapıyor. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), Hale'in sayısız kuyruklu yıldız gözleminden dolayı onuruna bir asteroide 4151 Alanhale adını verdi.

Kaynakça

  1. ^ Hale, Alan (May 1992). Ph.D. Thesis: Orbital coplanarity in solar-type binary systems: implications for planetary system formation and detection. New Mexico State University (Branson Library): University Microfilms International. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronomi</span> kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışmak üzere gözleyen bilim dalı

Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Işık yılı</span> uzunluk birimi

Işık yılı, astronomide uzaklıkları ifade etmek için kullanılan ve yaklaşık 9,46 trilyon kilometreye (9,46×1012 km) karşılık gelen uzunluk birimi. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre bir ışık yılı, ışığın bir Jülyen yılında (365,25 gün) boşlukta kat ettiği mesafedir. İçinde "yıl" sözcüğü geçtiği için bazen hatalı olarak zaman birimi gibi algınsa da zaman birimi değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruklu yıldız</span> Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleri

Kuyruklu yıldız ya da kirlikartopu, Güneş’in yakınından geçerken ısınarak gaz açığa çıkarmaya başlayan, buzlu, küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Bu gaz çıkışı, görünür bir atmosfer veya koma ve bazen de bir kuyruk oluşturur. Bu fenomenler, kuyruklu yıldızın çekirdeğine etki eden güneş radyasyonu ve güneş rüzgarı etkilerinden kaynaklanır. Kuyruklu yıldız çekirdek’lerinin büyüklüğü, birkaç yüz metreden ile onlarca kilometreye kadar değişir ve gevşek buz, kozmik toz ve küçük kayalık parçacıklardan oluşur. Kuyruk bir astronomik birim ötesine uzanabilirken, koma Dünya'nın çapının 15 katına kadar çıkabilir. Yeterince parlaksa, teleskop yardımı olmadan Dünya'dan kuyruklu yıldız görülebilir ve gökyüzünde 30°'lik bir alt açı yayı olabilir. Kuyruklu yıldızlar eski çağlardan beri birçok kültür ve din tarafından gözlemlenmiş ve kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oort bulutu</span> Güneşin etrafında dönen kuyruklu yıldız kümesi

Oort Bulutu veya Öpik-Oort Bulutu, Güneş'in etrafında dönen kuyruklu yıldız kümesi. Bu kuyruklu yıldızların enberi ölçeği 5-50 AB ve enöte ölçeği ise 30.000-100.000 AB'dir. Unutulmamalıdır ki enöte yörüngeleri Plüton'un yörüngesinin çok ötesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Astronom</span> gök cisimlerini inceleyen bilim insanı

Astronom, astrofizikçi ya da gök bilimci, Dünya'nın kapsamı dışındaki belirli bir soru veya alan üzerine çalışan astronomi alanında uzmanlaşmış bir bilim insanıdır. Gözlemsel veya teorik astronomide yıldızlar, gezegenler, uydular, kuyruklu yıldızlar ve gökadalar gibi astronomik nesneleri gözlemlerler. Astronomların çalıştığı konular veya alanlar arasında gezegen bilimi, güneş astronomisi, yıldızların kökeni veya evrimi ile gökadaların oluşumu gibi konular yer alır. İlgili ancak farklı bir konu olan fiziksel kozmoloji ise Evren'i bir bütün olarak inceler.

<span class="mw-page-title-main">Hale-Bopp kuyruklu yıldızı</span>

Hale-Bopp kuyruklu yıldızı (C/1995 O1) büyük bir olasılıkla yirminci yüzyılın en çok gözlemlenmiş kuyruklu yıldızıdır. Çıplak gözle 18 ay gibi rekor bir süre boyunca gözlemlenebildi. Bir önceki rekor yarı süre ile 1811 yılının büyük kuyruklu yıldızına aitti. Hale-Bopp 23 Temmuz 1995 tarihinde Alan Hale ve Thomas Bopp tarafından Güneş'ten uzak bir noktadayken keşfedildi. 1996 yılında Dünya'dan çıplak gözle gözlenmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Güneş Sistemi cismi</span>

Küçük Güneş Sistemi Cismi, 2006 yılındaki kararla Uluslararası Astronomi Birliği'nce (UAB) tanımlanan güneş sisteminde bulunup ne gezegen, ne de cüce gezegen olan bir cisimdir:

Güneş'in etrafından dönen diğer cisimlere topluca "Küçük Güneş Sistemi Cismi" olarak telmih edilecek... Bunlar, şu anda Güneş Sistemi'nin çoğu asteroitlerini, çoğu Neptün-ötesi cisimleri (NÖC), kuyruklu yıldızlar ve diğer küçük cisimleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Emerson Barnard</span> Amerikalı gökbilimci (1857 – 1923)

Edward Emerson Barnard, Amerikalı astronomdur. Yaygın olarak E. E. Barnard ismiyle, yetenekli bir astronomi gözlemcisi olarak tanındı. Özellikle 1916 yılında keşfettiği Barnard Yıldızı ile tanınır ve adı verilerek onurlandırılmıştır.

<i>Philae</i> (uzay aracı) Rosetta uzay aracına eşlik eden insansız Robotik Avrupa Uzay Ajansı iniş aracı

Philae, Avrupa Uzay Ajansı'nın robotik bir iniş aracıydı. Rosetta uzay aracının taşıdığı Philae, 12 Kasım 2014 tarihinde 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızına inerek bir kuyruklu yıldıza inen ilk uzay aracı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Bopp</span> Amerikalı gökbilimci (1949 – 2018)

Thomas J. Bopp, Amerikalı astronom, bilim insanı ve kaşif. En çok, 1995 yılında, neredeyse aynı anda Alan Hale (astronom) ile birlikte Hale-Bopp kuyruklu yıldızının keşfedicisi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">C/2020 F3 (NEOWISE)</span> kuyruklu yıldız

C/2020 F3 (NEOWISE) veya NEOWISE kuyruklu yıldızı, 27 Mart 2020'de Geniş-Alan kızılötesi araştırma kaşifi (WISE) uzay teleskobunun NEOWISE görevi sırasında gök bilimciler tarafından keşfedilen ve yakın-parabolik yörüngeye sahip uzun dönemli bir kuyruklu yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">C/2006 P1</span> kuyruklu yıldız

2007'nin Büyük Kuyruklu Yıldızı' olarak da bilinen McNaught Kuyruklu Yıldızı ve C/2006 P1 adlandırması verilen, İngiliz-Avustralyalı gök bilimci Robert H. McNaught tarafından Uppsala Güney Schmidt Teleskobu kullanılarak 7 Ağustos 2006'da keşfedilen periyodik olmayan kuyruklu yıldız’dır 40 yılı aşkın süredir en parlak kuyruklu yıldızdı ve Ocak ve Şubat 2007'de Güney Yarımküre'deki gözlemciler için çıplak gözle kolayca görülebildi.

<span class="mw-page-title-main">Encke Kuyruklu Yıldızı</span>

Encke Kuyruklu Yıldızı veya Encke'nin Kuyruklu Yıldızı, Güneş'in yörüngesini her 3.3 yılda bir tamamlayan bir periyodik kuyruklu yıldız'dır. Encke ilk olarak Pierre Méchain tarafından 17 Ocak 1786'da kaydedildi, ancak yörüngesinin Johann Franz Encke tarafından hesaplandığı 1819 yılına kadar periyodik bir kuyruklu yıldız olarak tanınmadı. Halley Kuyruklu Yıldızı gibi adını keşfedicisinden ziyade yörüngesinin hesaplayıcısından alıyor olması olağandışıdır. Kuyruklu yıldızlar büyük bir koma ve onları çok daha görünür hale getirebilen günberi‘leri sırasında kuyruk oluşturmalarına rağmen çoğu kuyruklu yıldız gibi çekirdeği aldığı ışığın yalnızca %4.6'sını yansıtan çok az albedo'su vardır. Encke Kuyruklu Yıldızı'nın çekirdek çapı 4.8 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kohoutek Kuyruklu Yıldızı</span>

Comet Kohoutek, resmi olarak belirlenmiş C/1973 E1, 1973 XII ve 1973f, ilk kez 7 Mart 1973'te Çek astronom Luboš Kohoutek tarafından görüldü. Aynı yıl 28 Aralık'ta günberi'ye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">17P/Holmes</span>

17P/Holmes Kuyruklu Yıldızı İngiliz amatör astronom Edwin Holmes tarafından 6 Kasım 1892'de keşfedilen Güneş Sistemi’nin bir periyodik kuyruklu yıldız‘ıdır. Normalde çok sönük bir cisim olmasına rağmen Holmes, Ekim 2007 dönüşünde bir kuyruklu yıldızın bilinen en büyük patlamasında geçici olarak yaklaşık yarım milyonluk faktörle parlayıp çıplak gözle görülebilir olduğunda dikkat çekti. Aynı zamanda, koma’sı Güneş'inkinden daha büyük çapa genişlediğinden kısa bir süre için Güneş Sistemindeki en büyük nesne‘si oldu.

<span class="mw-page-title-main">Karşıkuyruk</span>

,

<span class="mw-page-title-main">Koma (kuyruklu yıldız)</span>

Koma, bir kuyruklu yıldızın çekirdeği etrafındaki bulutsu zarftır, kuyruklu yıldız yüksek eliptik yörünge üzerinde Güneş'in yakınından geçtiğinde oluşur; kuyruklu yıldız ısındıkça parçalar süblimleşir. Koma, kuyruklu yıldıza teleskopla bakıldığında "bulanık" bir görünüm verir; kuyruklu yıldız ve yıldızı birbirinden ayırmak için belirliyeci bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">1811 Büyük Kuyruklu Yıldızı</span>

Resmi olarak C/1811 F1 olarak adlandırılan 1811 Büyük Kuyruklu Yıldızı, yaklaşık 260 gün boyunca çıplak gözle görülebilen bir kuyruklu yıldızdır ve 1997'de Hale-Bopp kuyruklu yıldızı'nın ortaya çıkmasına kadar kaydedilen en uzun görüş süresine sahiptir. Ekim 1811'de, en parlak ve Dünya'dan 1.2 AU iken, koma sayesinde kolayca görülebilir hale geldi ve 0'lık bir görünür kadir parlaklığı sergiledi.

Gözlemsel astronomide, bir Güneş Sistemi cisminin gözlem yayı, cismin yolunu izlemek için kullanılan en erken ve en son gözlemleri arasındaki süredir. Genellikle gün veya yıl olarak verilir. Terim çoğunlukla asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların keşfi ve takibinde kullanılır. Yay uzunluğu, bir yörüngenin doğruluğu üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ara gözlemlerin sayısı ve aralığı daha az etkiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">1744 Büyük Kuyruklu Yıldızı</span>

1744 Büyük Kuyruklu Yıldızı, 1743 ve 1744 yılları boyunca gözlemlenen görkemli bir kuyruklu yıldızdı. İlk olarak 1743'ün Kasım ayı sonlarında Jan de Munck, Aralık ayının ikinci haftasında Dirk Klinkenberg ve dört gün sonra da Jean-Philippe de Chéseaux tarafından bağımsız olarak keşfedilmiştir. 1744 yılında birkaç ay boyunca çıplak gözle görülebilir hale geldi ve gökyüzünde dramatik, alışılmadık etkiler sergiledi. 0,5 olan mutlak büyüklüğü yazılı tarihteki altıncı en yüksek değerdi. Görünür büyüklüğü -7 kadir gibi yüksek bir değere ulaşmış olabilir ve bu da onun Büyük kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmasını sağlamıştır. Bu kuyruklu yıldız, özellikle günberi noktasına ulaştıktan sonra oluşan altı kuyruklu "yelpazesi" ile dikkat çekmişti.