İçeriğe atla

Alamut (roman)

Fedaîlerin Kalesi Alamut
YazarVladimir Bartol
ÇevirmenAtilla Dirim
TürRoman
Yayım1998
YayımcıYurt
ISBN975-7076-09-0

Alamut, Vladimir Bartol'un 1938 yılında Slovenya'da yayınladığı tarihteki Alamut Kalesi'nde yaşayan Hasan Sabbah ve İsmaililer'i konu alan romanı.

Bartol 1930'lu yılların başlarında Paris'te yaşarken romanı tasarlamaya başladı. Fransa'nın başkentinde kendisine Hasan Sabbah hikâyesini takdim ettiği Slovenyalı kitap eleştirmeni Josip Vidmar ile tanıştı. Yugoslavya Kralı I. Aleksandır'ın İtalyan faşist hükûmetince görevlendirildiği iddia edilen Bulgar ve Hırvat milliyetçileri tarafından yapılan saldırıda öldürülmesi romanın yazılmasında teşvik edici bir olay oldu. Romanın ilk orijinal baskısı müstehzi bir şekilde Benito Mussolini'yi çağrıştırmıştı.[]

Romanın girişinde "Hiçbir şey gerçek değil, her şeye izin vardır." özdeyişi bulunmaktaydı.

Romanda din, cennet-cehennem inanışı ciddi bir şekilde sorgulandığından ve yer yer inkâr edildiğinden, 1960-1980'li yıllar arasında bazı ülkelerde yasaklanmıştır[].

Konusu

Romanda Hasan Sabbah cennetin anahtarının kendisinin elinde olduğunu iddia ederek fedailerini şüphesiz kendine bağlı kalmalarını sağlamaktadır. Türklere karşı içinde intikam duygusu vardır ve bu intikamını fedaileri sayesinde almak ister, onlarla savaşır.

Baskıları

Şimdiye kadar 18 dile çevirisi yapılmıştı: Çekçe (1946), Sırpça (1954), Fransızca (1988), İspanyolca (1989), İtalyanca (1989), Almanca (1992), Türkçe (1998), Farsça (1995), Arapça, Yunanca, Korece, Slovakça, Macarca (2003), İbranice (2003), İngilizce (2004).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cennet</span> Dini Mekan

Cennet, dinî kozmoloji veya transandental felsefede gök, yedi gök, uçmak, behişt gibi adlarla da anılan ilah, melek, cin, aziz, yeniden dirilmiş atalar gibi varlıkların yaşadığı, köken aldığı veya hüküm sürdüğüne inanılan yer. Bazı dinî inanışlara göre cennet yaratıkları yeryüzüne inebilir (reenkarnasyon) ve yerde yaşayanlar ölümlerinden sonra, bazı özel durumlarda yaşamakta oldukları hayat devam ederken cennete gidebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Hasan bin Ali</span> Sünnilerin 5. halifesi, Şiilerin 2. imamı; sahabe

Hasan bin Ali bin Ebu Talib, Ali bin Ebu Talib ve Fatıma’nın büyük oğulları ve İslam peygamberi Muhammed'in ilk torunudur. Şiâ çoğunlukla onu on iki imamlarının ikincisi kabul eder, çok küçük bir fırkaya göre ise ikinci imam Hüseyin bin Ali'dir. Bununla birlikte hem Sünni, hem de Şiî ve Alevî İslam anlayışında çok önemli bir yeri vardır; onun, peygamberin Ehli beyt'inden olduğu konusunda herkes hemfikirdir. Babası ile 37 yıl, dedesi ile ise 8 yıl birlikte bulunmuştur. Soyundan gelenlere Şerif denilir.

<i>Semerkant</i> (roman) Amin Maaloufun 1988 tarihli romanı

Semerkant, Lübnan asıllı Fransız yazar Amin Maalouf'un yazdığı tarih ve dram türündeki bir romandır. Yapıt, İranlı şair ve gök bilimci Ömer Hayyam'ın Rubaiyat adlı elyazması eserinin 1072 yılında Semerkant'ta başlayan ve 1912'de Titanik'te biten hikâyesini ele almaktadır. Roman, ilk olarak Esin Talu Çelikkan tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haşhaşîler</span> Nizârî–İsmaili koluna mensup dinî ve siyasi tarikat

Haşhâşîler (Arapça: حشیشیة Haşîşiyye ya da Arapça: حشاشون Haşşaşun), Sabbâhîler ya da Suikastçılar (İngilizce: Assassins), Şî'a mezhebinin İsmâîliyye koluna mensup din adamı Hasan bin Sabbah tarafından 1090 yılının Eylül ayında Alamut Kalesi'ni (Elemût) zapt ettiğinde kurulmuş olan dinî tarikat ve siyasî örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Sabbah</span> Nizârî–İsmaili Devletinin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideri (1050–1124)

Hasan Sabbah, Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideridir. Şii mezhebine bağlı olan İsmaililik alt mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Alamut Kalesi</span> Haşhaşîler tarikatının merkezi olan kale

Alamut Kalesi, ya da Elemût – Belde't-ûl'İkbâl ; Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşîler tarikatının yönetim merkezi konumunda olan ve Hazar Denizi güneyinde, İran'ın Kazvin şehri sınırları içerisinde yer alan bir kaledir. Kelime mânâsı olarak "Kartal Yuvası" anlamına gelmektedir. Rivayete göre Cüstânîler kralı Veşudan İbn-i Cüstan tarafından inşa ettirilmiştir. Ebced hesabına göre ise "Elemût", Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir ki, bu sayı da kalenin tarikat kurucusu Hasan Sabbah tarafından zaptedildiği yıla karşılık gelmektedir. Alamut Kalesi, Hasan bin Sabbah tarafından fethedilene kadar Cüstânîler'in denetimi altında kalmıştır. Hasan Sabbah'ın eline geçen kale, Haşhaşiler'in karargâhı hâline gelmiştir. Kale, 1256 yılında, Bağdat İşgali'ne giden Hülâgû Han komutasındaki Moğol ordusu tarafından Haşhaşiler'i yok etmek amacıyla ele geçirilmiş ve kalede bulunan neredeyse tüm Haşhaşiler öldürülmüştür. Kale tahrip edilmiş, içinde bulunan ünlü kütüphanesi de yakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazvin (eyalet)</span>

Kazvin Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<i>Assassins Creed</i> 2007 çıkışlı video oyunu

Assassin's Creed, Ubisoft Montreal tarafından geliştirilmiş tarihle iç içe, gizlilik ağırlıklı, üçüncü şahıs aksiyon-macera tarzı bir Microsoft Windows, PlayStation 3 ve Xbox 360 oyunudur. Assassin's Creed Serisi'nin ilk oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Bartol</span> Sloven yazar (1903–1967)

Vladimir Bartol, Sloven yazar. En meşhur eseri olan Alamut romanı ile tanınmıştır. Alamut romanı 1938 senesinde yayınlanmış sonradan birçok dile çevrilmiştir ve dünya çapında Slovenya edebiyatının en popüler edebi eserleri arasında sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Râşidüddîn Sinân el-İsmâîlî</span>

Raşidüddin Sinan (Arapça: رشيد الدين سنان ; Rašīd ad-Dīn Sinān) ; 1126'lı yıllarda Basra yakınlarında Vâsıt yolu üzerindeki Akrüssûdan Köyü'nde İmamiye Şiası'na mensup bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Nizari İsmailiyye'ce genellikle Sinan Râşidüddin diye anılır. Aynı zamanda "Dağın Yaşlısı" ve "Öğretmen" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed bin Kiyâ Büzürgümmîd</span>

Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid Alamut Kalesi'nin hakimi.

<span class="mw-page-title-main">Kiyâ Büzürgümmîd</span>

Kiyâ Büzürgümmîd, Nizarîler'in Alamut Kalesi'nde Hasan Sabbah'tan sonraki ikinci komutanı.

<span class="mw-page-title-main">III. Hasan (Haşhaşi)</span>

Celâl'ed-Dîn Hasan-ı Sâlis ya da III. Hasan ( Doğum: Hicrî 583 / M. 1187 ) (III. Hasan) Hicrî 607-618/ M. 1210-1221 yılları arasında Elemûtlar-Nizârî Devleti hükümdârı ve Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin Yirmi Beşinci İmâm-ı Zamânı.

<span class="mw-page-title-main">Elemût Bölgesi</span>

Elemût Coğrafi Bölgesi ; İran'ın Hazar Denizi güney sahillerinde yer alan bir Coğrafi Bölgesidir. Elbruz Sıra Dağları'ın batısında "Elemût-u Garbî" (Batı-Elemût/eski adıyla Rudbar-ı Şehristan Mıntıkası) ve "Elemût-u Şarkî" (Doğu-Elemût/eski adıyla Rudbar-ı Elemût Mıntıkası) olmak üzere iki ayrı kesimden oluşmaktadır.

<i>Alpaslanın Fedaisi Alpago</i> 1967 yapımı Türk sinema filmi

Alpaslan'ın Fedaisi Alpago, 1967 yılı Türk yapımı sinema filmi.

<span class="mw-page-title-main">Roma Kulübü</span>

Roma Kulübü, kendilerini İnsanlığın geleceği için ortak bilgi paylaşımı yapan dünya vatandaşları grubu olarak tanımlayan bir düşünce kuruluşu. 1603 yılında kurulan Accademia dei Lincei'nin farklı bir yüzü olan Roma Kulübü, 1968 yılında İtalyan sanayici Aurelio Peccei ve İskoç bilim insanı Alexander King tarafından kurulmuştur. Akademi dünyası, sivil toplum, diplomasi ve sanayi alanlarındaki bazı isimler Kulübün çalışmalarına iştirak etmektedir. Hasan Özbekhan, Erich Jantsch ve Alexander Christakis diğer kurucu üyelerdir.

Selçuklu veziri Nizâmülmülk, İsmâililerin bölgedeki faaliyetlerine son vermek ve Hasan Sabbah'ı ortadan kaldırmak için Sultan I. Melikşah'ı ikna ederek 1092 yılının Haziran-Temmuz aylarında Emir Arslantaş komutasında 1000 kişilik bir ordu hazırladı ve Alamut Kalesini kuşattı. Kuşatma aylarca sürdü. Tarihçi Ata Melik Cüveyni'nin aktardığına göre, kalede başta 60-70 asker vardı ve erzakları azdı. Dai Dihdar Ebu Ali el- Ardistani, Rudbar ve Kazvin'den topladığı 300 kişi ile yardıma geldi. Emrindeki askerler kuşatmayı yarıp, kaleye girmeyi başardı. Ekim-Kasım ayları arasında karşı saldırı yapıldı ve Selçuklu ordusu geri çekildi. Aynı yıl Sultan Melikşah, bu sefer Kızıl Sarığ komutasındaki bir orduyu Alamutu alması için gönderdi. Kuşatma sürerken Sultan Melikşah öldü bunun üzerine kuşatma kaldırıldı. Hasan Sabbah Nizamülmülk'ten intikam almak için Ebu Tahir Arrani isimli bir fedaiyi görevlendirdi. Fedai 14 Ekim 1092'de Nizamülmülk'ün Karargahına şikayeti olan bir Sufi kılığında girdi. Vezire dilekçe vermek için yanına yaklaştı ve koynundan çıkardığı bıçakla onu öldürdü. Kaçarken ayağı çadır ipine takıldı ve düştü. Askerler üstüne atlayıp onu öldürdüler. Bu Haşhaşi'lerin düzenlediği ilk suikasttır.

Nizârî-Selçuklu savaşları, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, bağlı eyaletler, beylikler ve azınlık Nizari İsmaililere (Suikastçılar) karşı yerel Sünni nüfus arasında yeni bir düzen kurma misyonu başladığında çatışmalar başladı. İmparatorluk içindeki hanedan mücadelelerinden faydalanan ve etkili, geleneksel olmayan taktikler uygulayan Nizariler, başlangıçta inançlarını yayma ve bir güç tabanı oluşturmada başarılıydı, ancak hareket kısa süre sonra zayıfladı. Selçuklular uzun süreli savaşlardan sonra Nizarileri yok etmeyi başaramadılar ve Nizari gücünün varlığını kabul ederek onlarla anlaşmaya çalıştılar.

Fedailerin Kalesi: Alamut, Vladimir Bartol'un 1938 yılında Slovenya'da yayımlanan, Alamut Kalesi'nde yaşayan Hasan Sabbah ve İsmaililer'i konu alan tarihi romanıdır.