İçeriğe atla

Aladağ

Koordinatlar: 37°32′47″K 35°23′55″D / 37.54639°K 35.39861°D / 37.54639; 35.39861
Aladağ
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAdana
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHasan Ali KURT[1]
 • Belediye başkanıKemal Özdemir (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1340 km²
Rakım910 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam15.897
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu322
İl plaka kodu01

Aladağ, Adana ilinin bir ilçesidir.

Doğusunda Kozan ilçesi, güneyinde İmamoğlu ve Karaisalı ilçeleri, batısında Pozantı ilçesi ve kuzeyinde Niğde ile Kayseri illeri vardır. Yüzölçümü 1.347 km² olup[4] nüfusu 2022 nüfus sayımına göre 15.897'dir.

İlçenin merkezi Aladağ kasabasıdır. Eskiden Karsantı adıyla Karaisalı ilçesine bağlı bir bucak olan ilçe, 1987 yılında ilçe olmuştur.[5] İlçenin kuzey kesiminde Toros Dağları'nın Aladağlar adıyla anılan bölümü bulunmaktadır. İlçe de adını bu dağlardan almaktadır. İlçe coğrafî açıdan dağlık bir bölgede olduğundan tarımda verimlilik düşüktür. İlçe, 6360 sayılı kanunla Büyükşehir ilçe belediyesi statüsüne dönüştürülmüş olup, 31 mahallesi bulunmaktadır.[4]

Turizm açısından en ünlü yerleri; Akören Kilisesi, Meydan Kalesi, Küp Şelalesi, Başkanın Çardağı, Ağacakise Anıt Ağaç, Simit Çağlayanı, Eğner, Kapuzbaşı Çağlayanı, Mazılık Ören Kalesi, Posyağbasan Kalesi, Sandıklı su ve Acı sudur.

Köken bilimi

Aladağ'ın eski adı Karaköy olup 1973 yılında Karsantı olarak değiştirilmiştir. Burası 1987'de ilçe merkezi olunca bugünkü adı verilmiştir. Bu isim de Toros Dağları'nın Aladağlar adıyla anılan bölümünden gelmektedir.[6] Antik çağlarda Anadolu'da konuşulan Luvi dilinden geldiği düşünülen[5] Karsantı adı, Osmanlı Devleti kayıtlarında Karsandı olarak geçmektedir. Ayrıca Karaköy adından da bahsedilmektedir.[7]

Tarihçe

Eski bir yerleşim yeri olduğu bilinen Aladağ, Hitit, Roma ve Bizans egemenliklerinin ardından Selçuklu Hanedanı zamanında da yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. 1360'lı yıllarda şehir Ramazanoğulları Beyliği'ne, Yavuz Sultan Selim zamanında da Osmanlı Devleti'ne ilhak olmuştur.[8] 1973'te şehirde belediye örgütü kurulmuştur. 1987'de aynı adlı ilçenin merkezi olmuştur.[6]

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1990[9]23.2074.99018.217
2000[10]23.5796.67416.905
2007[11]17.5063.93813.568
2008[12]18.2494.55613.693
2009[13]17.4944.26913.225
2010[14]17.1694.13913.030
2011[15]17.0744.12912.945
2012[16]16.9514.22412.727
2013[17]17.22117.221veri yok
2014[18]17.11317.113veri yok
2015[19]16.82316.823veri yok
2016[19]16.33316.333veri yok
2017[19]15.89615.896veri yok
2018[19]16.65316.653veri yok
2019[19]16.12116.121veri yok
2020[19]15.99815.998veri yok
2021[19]15.85515.855veri yok
2022[19]15.89715.897veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler

Aladağ'ın 31 mahallesinin 4'ü merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.080 kişi (%25,7) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 39,5 km uzaklıktaki Topallıdır. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.664 kişi ile Büyüksofulu mahallesidir. Aladağ'ın nüfusu 2017 yılında %2,68 azalmıştır.[20]

Aladağ ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[21]2017[20]2018 2019
1 Akpınar Mah.4,4486449
2 Başpınar Mah.4,1713693
3 Mansurlu Mah.3,51.5191.497
4 Sinanpaşa Mah.0,01.4891.441
ALADAĞ (Merkez)8624.2074.080
5 Akören Mah. 17,9 427 996 958
6 Boztahta Mah. 32,8 296 255 262
7 Büyüksofulu Mah. 27,3 1.046 1.697 1.664
8 Ceritler Mah. 12,7 882 1.031 974
9 Dailer Mah. 24,1 246 118 108
10 Darılık Mah. 13,2 823 144 139
11 Dölekli Mah. 22,8 800 602 584
12 Ebrişim Mah. 14,7 966 127 125
13 Eğner Mah. 22,2 271 133 124
14 Gerdibi Mah. 38,0 925 1.208 1.166
15 Gireğiyeniköy Mah. 6,5 976 293 293
16 Gökçeköy Mah. 34,0 560 299 296
17 Kabasakal Mah. 6,9 684 226 214
18 Karahan Mah. 30,0 749 215 212
19 Kıcak Mah. 23,9 996 867 864
20 Kışlak Mah. 35,0 870 268 234
21 Kızıldam Mah. 21,1 1.164 540 557
22 Kökez Mah. 15,2 829 1.036 1.037
23 Köprücük Mah. 34,7 1.015 363 340
24 Küp Mah. 38,0 813 81 73
25 Madenli Mah. 18,7 921 107 98
26 Mazılık Mah. 10,8 825 95 91
27 Posyağbasan Mah. 21,4 847 405 396
28 Topallı Mah. 39,5 170 258 248
29 Uzunkuyu Mah. 14,2 711 215 209
30 Yetimli Mah. 13,6 853 456 462
31 Yüksekören Mah. 30,8 575 91 88
ALADAĞ (Kırsal) 12.126 11.816
ALADAĞ  16.33315.896
  • Km, Sinanpaşa Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Kaynakça

  1. ^ "Kaymakam Hasan Ali KURT". www.aladag.gov.tr. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  2. ^ "İl ve ilçe yüz ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 12 Mayıs 2016. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012. 
  4. ^ a b "Coğrafya ve İdari Yapı". Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009. 
  5. ^ a b Bilge Umar (1993). "Türkiye'deki tarihsel adlar". İnkılâp Kitabevi. ss. s. 396. 
  6. ^ a b Ahmet Kenarlı (2004). "Şehrim! Adını kim koydu?". Tablet Basım Yayın. ss. s. 61. 
  7. ^ "Dahiliye Mektubi Kalemi". 1894. ss. dosya no: 191, gömlek no: 3. 
  8. ^ "İlçe Tarihi". Aladağ Belediyesi. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2009. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f g h
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Aladağ Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Adana Aladağ Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ a b TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
  21. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kırıkkale</span> Kırıkkale ilinin merkezi olan şehir

Kırıkkale, Kırıkkale ilinin merkezi olan şehirdir. 1941 yılında belediye statüsüne kavuşmuştur. Kırık köyü arazileri üzerine kurulmuş, gelişmiş ve büyümüştür. 1920'lerde Mühimmat Fabrikasının temellerinin atılması, DDY buradan geçmesi gibi unsurlar şehrin oluşmasında önemli rol oynamıştır. Mühimmat Fabrikasının üretime geçmesiyle şehir göç almaya başlamış ve 12 hanelik Kırık köyü, 1929 yılında bucak yapılarak "Kırıkkale" biçiminde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Erciş</span> Vanın ilçesi

Erciş, Van ilinin bir ilçesidir. Van Gölü'nden 5 km içeride, Van gölünden 25 metre yükseklikte kurulmuş olan Erciş'in Van il merkezine uzaklığı ise 100 kilometredir.

<span class="mw-page-title-main">Pozantı</span> İlçe, Adana, Türkiye

Pozantı, Adana iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kozan</span> Adana ilçesi, Türkiye

Kozan, Adana ilinin bir ilçesidir. Adana ovasının Yukarı Ova denilen kısmında düz arazinin tepelik bölgeye geçtiği kesimde kurulmuş olup, il merkezine uzaklığı 73 km'dir. İlçe kuzeyde Kayseri, Yahyalı, Feke, Saimbeyli; doğuda Osmaniye, Kadirli; güneyde Ceyhan, İmamoğlu; Batıda Aladağ ilçeleriyle çevrilmiştir. İlçenin yüzölçümü 1690 km²'dir. Adana'nın iki büyük ilçesinden birisidir. Ayrıca Adana İl Sınırları içindeki en geniş ilçe durumundadır. Tarih boyunca önemli bir yerleşim olan Kozan Kilikya Ermeni Krallığı'nın başkentliğini yapmış olup Osmanlı Dönemi ve Cumhuriyet Dönemindeyse 1926'ya kadar vilayetlik yapmıştır. Ancak 1926'da bazı milletvekilleri yüzünden vilayetliği lağvedilmiştir. Ayrıca vilayetken Fevzi Çakmak'ı TBMM'ye milletvekili olarak göndermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kalecik</span> Ankara ilçesi

Kalecik, İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kiraz, İzmir</span> İzmirin ilçesi

Kiraz, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin batısında Ödemiş, güneybatısında Beydağ ilçeleri, güneydoğusunda Aydın, doğusunda ve kuzeyinde Manisa illeri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yahyalı</span> İlçe, Kayseri, Türkiye

Yahyalı, İç Anadolu Bölgesi'nde Kayseri iline bağlı ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Karaisalı</span> İlçe, Adana, Türkiye

Karaisalı, Adana ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yumurtalık, Adana</span> İlçe, Adana, Türkiye

Yumurtalık, Adana ilinin bir ilçesidir. Eski adı Ayas olup, Türkçeleştirmek adına ismi Yumurtalık'a çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yüreğir</span> Adananın ilçesi

Yüreğir, Adana ilinin Büyükşehir merkez ilçelerinden birisidir. Adana'nın ortasından geçen Seyhan Nehri, Yüreğir ve Seyhan ilçelerini ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Patnos</span> Ağrının en güneyinde yer alan ilçe

Patnos, Ağrı ilinin bir ilçesidir. Ağrı il merkezine uzaklığı 82 km dir. Ağrı-Van, Ağrı-Muş, Ağrı-Bitlis yollarının kavşağında kurulmuş olması hızlı gelişmesine neden olmuştur. Nüfus yoğunluğu açısından Ağrı'nın en büyük 2. ilçesidir. Urartular dönemindeki adı Aladri’dir. İlçe merkezinden Murat nehrinin bir kolu olan Badişan deresi geçer. İlçe 20 km eninde 20 km boyundaki Patnos ovasının Doğu ucuna kurulmuştur. Çevresinde biri volkan diğer ikisi sıra dağlardan oluşan yükseltiler mevcuttur. Güneyde sönmüş bir volkan olan Süphan Dağı bulunmaktadır ve yüksekliği 4058 metredir. Diğer iki dağ silsilesi doğuda Aladağlar ve batıda Top dağları bulunmaktadır. İlçedeki Anzavur tepe önemli sit alanlarındandır (Urartu) fakat ziyarete kapalıdır. İlçeden çevredeki dört ile (Van-Ağrı-Bitlis-Muş) ortalama 1 saat 20 dakikada gidilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıscık</span> Bolunun ilçesi

Kıbrıscık, Bolu'nun bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kulp</span> Diyarbakırın bir ilçesi.

Kulp, Diyarbakır iline bağlı bir ilçedir. Yüzölçümü 1.601 km²'dir. Nüfusu 2020 yılı itibarıyla 35.449'dur. Diyarbakır'a uzaklığı 135 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Andırın</span> Kahramanmaraş ilçesi

Andırın, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Melikgazi</span> Türkiyedeki Kayseri ilinin merkez ilçesi

Melikgazi, Kayseri ilinin merkez ilçelerinden biridir.

Hadim (telâffuz:Hâdim), Konya ilinin 31 ilçesinden biri. Konya'nın güneyinde yer alan ilçe; güneyde Taşkent, kuzeyde Bozkır ilçeleriyle doğuda Karaman ve batıda Antalya ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıçam, Adana</span> Adana ilçesi

Sarıçam, Adana Büyükşehir Belediyesi'nin 4 merkez ilçesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Çınar, Diyarbakır</span> Diyarbakırda bir ilçe

Çınar, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Altındağ</span> Ankarada bir merkez ilçe

Altındağ, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir. İlçenin nüfusu, TÜİK verilerine göre 6 Şubat 2024 tarihi itibarıyla 412.267'tür.

<span class="mw-page-title-main">Adana'nın ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Adana iline bağlı 15 ilçe bulunmaktadır.