İçeriğe atla

Alacadağ Muharebesi

Alacadağ Muharebesi
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı
Tarih15 Ekim 1877
Bölge
Digor, Kars yakınlarında Alacadağ mevkii
Sonuç Rus zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuRus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Ahmed Muhtar Paşaİvan Lazarev
Güçler
38.000 asker 74 top 56.000 asker 220 top
Kayıplar
5.000 ölü ve yaralı,7 si general 12.000 esir,35 top. 23'ü subay 764 ölü,204'ü subay 4707 yaralı,1'i subay 107 esir.

Alacadağ Muharebesi (15 Ekim 1877), Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında yapılan 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki muharebelerinden biridir. Muharebeyi kazanan Ruslar için Kars'ın önü açılmıştır.

Muharebe öncesi ve Rus Ordusu saldırı planı

Bu muharebeden önce 1877 yılı yazı boyunca ve yaklaşık 1,5 hafta önce Yahniler Muharebesi'nde Ahmed Muhtar Paşa'nın komutasındaki Osmanlı orduları Ruslara karşı çeşitli muharebeler kazanmış ancak çok sayıda asker kaybetmişti. Takviye alamıyordu buna karşın Rus Orduları sürekli takviye alıyordu. 3-4 Ekim'de zorlukla kazanılan Yahniler Muharebesinin ardından ikmal yollarının önemli bir noktası olan Vezinköy'ün korunması ve Rus Ordusunun arkadan kuşatma tehlikesi karşısında Büyük ve Küçük Yahni tepeleri boşaltıldı, Rus ordusu 9 Ekimde bu yerleri ve çevresindeki köyleri bu sebeple herhangi bir zorlukla karşılaşmadan işgal etti.Bu arada Melikov'un ordusuna Lazarev'e bağlı birlikler ve pek çok yeni takviyede gelmişti. Ekim ayının ortalarına gelindiğinde Kars bölgesinde kış mevsimi başladı ve yeterince kalın giysilere sahip olmayan askerlerin moralleri bozulmaya başladı.[1] Yahniler muharebesinden beri çarpışmalar sürmekte idi, 9 Ekim sonrası çarpışmalar iyice şiddetlendi ve 13 Ekim'de Alacadağ muharebesinin öncü Rus saldırıları başladı, Melikov'un taktiği şuydu,öncelikle Osmanlı Ordusuna doğrudan cephe saldırısı yapılacak, bu arada ordunun sağ kanadı göz ardı edilip hemen ardından çarpışmalar sürerken,arkadan dolaşılıp Osmanlı Ordusunun Evliya Tepedeki ordusu kuşatılacaktı. Yine Yahniler Savaşındaki Obruchev tarafından hazırlanan planın modifiye edilmiş bir versiyonuydu. Türk sağ kanadının oyalanması ve isole edilmesi görevi General Geyman tarafından yapılacaktı. Arkadan saldırıyı Lazarev yapacaktı.

Muharebe

13 Ekimde Rus Ordusu Planı uygulamak için harekete geçti. Ancak Osmanlı ordusu bu arkadan saldırıyı 14 Ekim'de fark etti ve 15 taburluk bir rezerv kuvveti Lazarev üzerine sürdü, fakat bu kuvvet sayıca fazla Rus ordusu ve Lazerev kuvvetleri karşısında yenilgiye uğradı çekilen kuvvetleri takip eden Lazarev'in askerleri bu askerlerin geri çekildiği tepeyede saldırdılar ve hızla Evliya Tepe-Vezinköy arasındaki hatta ulaştılar.15 Ekim günü Rus generali İvan Lazarev'in komutasındaki Rus birlikleri 3 saatlik top ateşi ardından önce Evliya Tepe'ye saldırdılar. Osmanlı askerlerini saklandıkları siperlerden söküp atmayı başardılar. Evliya Tepe'nin zirvesindeki Osmanlı askerleri bir süre daha dayandı. Alacadağ'dan gelen asker desteğine rağmen paniğe kapılarak dağıldılar. Ruslar Osmanlı Ordusunu ikiye ayırdılar. Alacadağ'daki ikiye ayrılan birlikler de saldırılara dayanamayarak Kars'a doğru kaçmaya başladılar. Ruslar 7 Osmanlı generali dahil 12.000 askeri esir aldılar. 5.000 Osmanlı askeri öldü veya yaralandı.

Bu muharebeden sonra Ahmed Muhtar Paşa ikiye ayrılan ordunun bir kanadındaki askerlerini Kars'a doğru geri çekti. Diğer bir kısım birlikler imha edilmemek için Erzurum Deveboynu boğazına kadar çekildiler; Ruslar burada Deveboynu Muharebesi'nde bu birlikleri yenilgiye uğrattılar, Erzurum Muharebesinde Rus Ordusu yenilse de, 3 ay sonra Erzurum imzalanan mütareke ile Rus ordularınca işgal edildi, Kars'a doğru ilerleyen Rus orduları Kars'ı kuşattı. 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki son muharebesi 1 ay sonra Kars'ta gerçekleşti ve Rus ordularının zaferi ile sonuçlandı.[2] 1878 Martında Ruslar mütareke imzalandığında Çoruh Vadisi ve Bayburt yakınına kadar ulaşmışlar, Çoruh Vadisinde askerî harekâtlarını sürdürmeye çalışmaktaydılar, Erzurum şehri haricinde Erzurum'un bütün çevresini de ele geçirmişlerdi.

Kaynakça

  1. ^ Crisis of the Ottoman Empire: Prelude to Collapse 1839-1878, James Reid, Franz Steiner Verlag, 2000, ISBN 3-515-07687-5
  2. ^ Sergüzeşt-i Hayatım'ın Cildi-i Sanisi, Gazi Ahmed Muhtar Paşa, Eski Yazıdan Aktaran: Yücel Demirel, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996, ISBN 975-333-045-6

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Muhtar Paşa</span> 211. Osmanlı sadrazamı

Ahmed Muhtar, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkasya cephesi komutanı, asker, gök bilimci, yazar, eğitimci ve devlet adamıydı. 1912 yılında kısa bir süreyle Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını da yapmıştır. Darüşşafaka Cemiyeti'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıltepe Muharebesi</span>

Kızıltepe Muharebesi, 25 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşen muharebedir. Ruslar, Kars'ı kuşatıp almak için saldırıya geçse de bu muharebe ile Osmanlı ordusu başarılı bir şekilde Rusları yenip kuşatmayı kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Davidoviç Lazarev</span>

İvan Davidoviç Lazarev Ermeni kökenli bir Rus generaliydi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Kafkas Cephesinde çeşitli muharebelerde komutanlık rolü oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Çegar Muharebesi</span>

Çegar Muharebesi 31 Mayıs 1809 tarihinde, Osmanlı İmparatorluğu ile Sırp isyancılar arasında yaşanmış muharebedir. Birinci Sırp Ayaklanması döneminde Sırplar ile Osmanlılar arasında Niş Kalesi yakınlarında meydana geldi. Günümüzde tam olarak Sırbistan topraklarının güneydoğu bölgesinde yer alan Niş şehrinin Donji Matejevac ve Kamenica köylerini arasında bulunan Čegar tepesinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı kuvvetlerinin kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Osmanlılar, Sırp siperlerini ele geçirdiği sırada Sırp Komutan Stevan Sinđelić tüfeklerde yer alan şarjördeki barutların toplatıp havaya uçurmasıyla beraberindeki Sırp askerlerle beraber yakınlarındaki Osmanlı askerlerine zarar verebilmek uğruna tepeyi havaya uçurmuş, yakındaki birçok Sırp ve Osmanlı askerini öldürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lüleburgaz Muharebesi</span>

Lüleburgaz Muharebesi veya Karaağaç Muharebesi ya da Pınarhisar Muharebesi, Birinci Balkan Savaşı'nda, 29 Ekim-2 Kasım tarihleri arasında; Bulgaristan Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu ordusu arasında yapılan ve Bulgar ordusunun kesin zaferi, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisi ile sonuçlanan muhârebedir. Bu muhârebe de Kumanova Muharebesi, Kırkkilise Muharebesi ve İmroz Deniz Muharebesi ile birlikte, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Balkan Savaşı'nı kaybetmesine sebep en önemli muhârebelerden biri olarak görülmektedir. Ayrıca I. Balkan Savaşı'nın asker katılımı bakımından en büyük ve en geniş katılımlı muhârebelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Stavuçani Muharebesi</span>

Stavuchany Muharebesi, 17 Ağustos 1739'da Osmanlı Devleti ve Rusya arasında yapılmış ve Rus İmparatorluğunun zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Muharebesi (1877)</span>

Erzurum Muharebesi (1877), Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 8-9 Kasım 1877'de yapılan savaştır. Ruslar, Erzurum'u almak için hücuma geçtiler. Şehrin eteklerine kadar gelen, Aziziye tabyalarını ele geçiren ve şehir merkezine saldırmaya hazırlanan Ruslara karşı, Nene Hatun ve Erzurum halkı, tabyadan kalan askerlerle birleşip karşı saldırıya geçti. Geceden başlayıp sabaha kadar süren bir savaşın ardından Ruslar, Aziziye Tabyalarını boşaltıp kentten geri çekildiler.

Deveboynu Muharebesi, Erzurum'un 10 km uzağında, şehrin kurulu olduğu Erzurum ovasını Hasankale ovasından ayıran 2030 metre rakımlı Deveboynu Boğazı'nda, Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasındaki 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın muharebelerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Zivin Muharebesi</span>

Zivin Muharebesi 25-26 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

Gedikler Muharebesi 25 Ağustos 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen muharebedir. Osmanlı zaferi ile sona ermiştir, bazı kaynaklar bu muharebeyi Kızıltepe Muharebesi içinde bir muharebe olarak gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Manastır Muharebesi</span>

Manastır Muharebesi, bugünkü Makedonya'daki Manastır şehri yakınlarında Birinci Balkan Savaşı sırasında 16-19 Kasım 1912 tarihinde gerçekleşmiş bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Boze Muharebesi</span> 1789da Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan Osmanlı - Rus Savaşı

Boze Muharebesi ya da Rymnik (Rimnik) Muharebesi, 22 Eylül 1789'da Osmanlı ordusu ile Rus ve Avusturya orduları arasında yapılan ve ağır Osmanlı yenilgisi ile sonuçlanan bir muharebedir. Bu muharebe neticesi kuşatma altındaki İzmail, Akkerman ve Bender kalelerinin Rusların eline geçmesi, kuşatma altındaki Belgrad'ın Avusturya eline geçmesi iyice kolaylaştı. Savaşın yapıldığı Râmnicu Sărat Romanya'da bulan bir yerdir, bu bölge günümüzde Buzău (Boze) yönetim birimine bağlıdır. Bu bölgede Râmnicu Sărat nehri diğer adıyla Rimnik nehri olarak bilinen ve Siret Nehri'nin bir kolu olan nehir bulunmaktadır. Yine Siret'in bir kolu olan Buzau Nehri bu yakınlardan geçmekte ve Siret Nehri ile birleşmektedir. Bu sebeple bu muharebe Ramnicu Sarat şehri yakınlarında Ramnicu Sarat Nehri ve yakınlarında bulunan Boze Nehrinde yapıldığından Türk kaynakları bu muharebeyi Boze Muharebesi, yabancı kaynaklar ise Rymnik (Rimnik) Muharebesi olarak adlandırmaktadır. Bununla birlikte çeşitli yabancı kaynaklar, bu savaşın komutanı olarak yanlışlıkla Koca Yusuf Paşa'yı gösterirler oysaki Koca Yusuf Paşa Osmanlı kaynaklarına göre başarısızlıkları nedeniyle 1789 Mayıs ayında veziriazamlık görevinden alınıp, haziran 1789'da bu görev Cenaze Hasan Paşa'ya verildiğinden; bu muharebe de Osmanlı Veziriazamı komutasındaki bir ordu ile yapıldığından, bu muharebede Osmanlı Ordusunun komutanı Cenaze Hasan Paşa'dır. Hasan Paşa'ya bağlı Osmanlı süvari kuvvetlerinin komutanı ise Kemankeş Mustafa Paşa'dır.

Maçka Muharebesi , 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın doğu cephesine meydana gelen bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Aras Han Muharebesi</span>

Aras Han Muharebesi ya da Birinci Şamahı Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı birliğinin 9-11 Kasım 1578 tarihlerinde Şamahı Hâkimi Aras Han komutasındaki Safevi ordusuna karşı büyük bir zaferiyle sonuçlanan askerî çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Kars Kuşatması (1744)</span>

Kars Kuşatması, 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Taarruzu</span> Muharebe

Erzurum Taarruzu Rus İmparatorluk Ordusu'nun, I. Dünya Savaşı sırasında, stratejik Erzurum kentinin ele geçirilmesine yol açan Kafkasya Cephesi'ne yönelik büyük bir kış saldırısıydı. Osmanlı ordusu, kış aylarında, Rusların zaferine yol açan bir dizi beklenmedik terslik yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Batin Muharebesi</span>

Batin Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Aşağıda 93 Harbi muharebelerinin kronolojik bir listesi yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.