İçeriğe atla

Alaüddevle Bozkurt Bey

Alaüddevle Bozkurt Bey Camii, Gaziantep

Sultan Alaüddevle Bozkurt Bey, Dulkadiroğulları hükümdarıdır. Osmanlı Padişahı II. Bayezid'in kayınpederi olup, Yavuz Sultan Selim'in öz annesi olan Ayşe Hatun'un babasıdır. Önceleri damadı II. Bayezid ile beraber hareket etti. Ancak sonraları Yavuz Sultan Selim zamanında Memlükler ile beraber hareket etmeye başladı. Osmanlı Devleti'nin yerine atadığı kardeşi Şah Budak Bey'i Memlükler'in yardımı ile yendi. Bu savaştan sonra kardeşi Şah Budak Bey, Kahire'ye gönderilerek idam edildi. Mezarı Elbistan Ulu Camii'ndedir.

İlk yılları

Hakimiyetinin ilk yıllarında Osmanlıların yanında yer aldı. Üzerine gönderilen Memlük ordularını mağlup etti. Dulkadiroğulları Beyliği yüzünden Osmanlı-Memlük ilişkileri bozuldu. Çukurova'da hakimiyet mücadelesi yüzünden başlayan Osmanlı-Memlük Savaşları 1485-1491 yılları arasında davam etti. Öz kızı Ayşe Hatun'u II. Bayezid'e verdi. Bu evlilikten Yavuz Sultan Selim dünyaya geldi.[1] Böylece Bozkurt Bey de Yavuz Sultan Selim'in dedesi oldu.

Hükümdarlık yılları

Memlük ve Osmanlı toprakları arasında kalan beyliğinin ayakta kalabilmesi için her iki devlet ile de yakın ilişkiler kurdu. İzlediği denge politikası, beraberlik siyaseti ile uzun yıllar beyliğin başında kaldı. Ancak 1501 yılında Tebriz'de kurulan Safevi Devleti ile mücadele etti. Safevi hükümdarı Şah İsmail, Anadolu'yu ele geçirmek istemekteydi. Dulkadiroğulları topraklarına giren Şah İsmail 1507 yılında başkent Elbistan'ı ele geçirdi ve yağmaladı. Daha sonra Maraş'ı da ele geçirdi. Bozkurt Bey, Şah İsmail'in geri çekilmesinden sonra Maraş ve Elbistan'ı yeniden geri aldı. Ancak Elbistan, savaşta büyük oranda harap edildiği için başkenti Maraş'a taşıdı.

Bu savaştan sonra Osmanlılara karşı Memlüklerin yanında yer almaya başladı. Şah İsmail'in üzerine Yavuz'un başlattığı Çaldıran seferine çağrıldığı halde katılmadı. Bozkurt Bey, Yavuz'un yanında olan kardeşi Şehsüvar Bey'in oğlu Ali Bey'in Osmanlılar tarafından desteklenmesini hoş karşılamıyordu. Bu yüzden de Çaldıran Muharebesi'ne giden Osmanlı ordusunun iaşe yollarını keserek, teçhizatlarını yağmalattırıyordu.

Yavuz Sultan Selim 1514 yılında Çaldıran Savaşı' nı kazanınca Dulkadiroğulları Beyliği'ni ortadan kaldırmak için harekete geçti. Kayseri sancak beyliğine getirilen Ali Bey'e, Dulkadiroğulları Beyliği toprakları alındığı takdirde kendisine verileceğini bildirdi. 1515 yılında Ali Bey ve Rumeli Beylerbeyi Sinan Paşa, Alaüddevle Bozkurt Bey'in üstüne gönderildi. 16. yüzyılda 1515 yılında Göksun yakınlarında Durna Dağı'nda Osmanlılar ile Dulkadirliler arasında baş veren savaşta yenilerek dört oğlu ile birlikte idam edildi. Böylece, Dulkadiroğulları Beyliği fiilen sona ermiş oldu.

Özel yaşamı

Alaüddevle Bozkurt Bey'in Şah-Ruh Bey, Ahmed Bey, Turak Bey, Süleyman Bey, Er-Divane Bey adlı oğulları, Ayişa Hatun[1] ve Beyli Hatun adında kızları vardı.

Mezarı Elbistan Ulu Camii'de bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b Yavuz Sultan Selim’in öz annesi: "Ayşe Hâtûn": Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 (Âişe Hâtun, Dülkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösterilirse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır.)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Şah Budak Bey		Dulkadiroğulları Beyi
1480-1515 		Sonra gelen:
Şehsüvaroğlu Ali Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Bayezid</span> 8. Osmanlı padişahı (1481–1512)

II. Bayezid veya II. Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğu'nun sekizinci padişahı. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Emine Gülbahar Hatûn'dur. Yavuz Sultan Selim'in babasıdır. Tahta geçtiğinde 511.000 km²si Asya'da, 1.703.000 km²si Avrupa'da olmak üzere toplam 2.214.000 km² olan imparatorluk toprakları ölümünde yaklaşık 2.375.000 km²ydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Selim</span> 9. Osmanlı padişahı (1512–1520)

I. Selim veya bilinen adıyla Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı ve 88. İslam hâlifesidir. "Hâdimü'l-Haremeyni'ş-Şerîfeyn" unvanına ve divan edebiyatındaki "Selîmî" mahlasına sahiptir. Babası sekizinci Osmanlı padişahı II. Bayezid, annesi II. Gülbahar Sultan'dır. 1512-1520 yılları arasında süren yalnızca 8 yıllık saltanatında imparatorluğu muazzam bir hızla genişletti ve özellikle 1516 ile 1517 yılları arasında düzenlediği sefer ile tüm Doğu Akdeniz ile Mısır dahil önemli Orta Doğu bölgelerini ele geçirdi. Padişahlığı döneminde Anadolu'da birlik sağlandı ve Mısır'da hüküm süren Memlûk Devleti'ne son verildi. Devrin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat Yolu'nu da ele geçiren Osmanlılar, bu sayede doğu ticaret yollarını da tamamen kontrolleri altına aldılar.

Hersekzade Ahmed Paşa II. Bayezid saltanatında 1497-1498, 1503-1506, 1511 tarihlerinde dört defa ve I. Selim saltanatında 1515-1516 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. 1506-1511 döneminde Kaptan-ı Derya görevi de yapmıştır.

Hadım Sinan Paşa, I. Selim saltanatında 18 Haziran 1515-23 Eylül 1515 ile 26 Nisan 1516-22 Ocak 1517 tarihleri arasında iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çaldıran Muharebesi</span> I. Selim ve I. İsmail arasındaki askeri muharebe

Çaldıran Muharebesi, Osmanlı padişahı I. Selim ile Safevi hükümdarı Şah İsmail arasında 23 Ağustos 1514'te, günümüzde İran sınırları içinde yer alan Maku şehri yakınlarındaki Çaldıran Ovası'nda yapılan meydan muharebesidir. Muharebe, Osmanlı imparatorluğu'nun kesin zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Gülbahar Hatun</span>

II. Gülbahar Sultan ya da Gülbahar Ayşe Hatun, Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim'in öz annesi ve II. Bayezid'in sekizinci eşidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Gülbahar Hatun</span> Fatih Sultan Mehmedin eşi ve II.Bayezidin validesi. Valide Hatun (1481 - 1492)

Emine Gülbahar Hatun, Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmed'in 1446'da Manisa'da evlendiği ilk eşi, Gevherhan Hatun'un ve II. Bayezid'in annesi.

<span class="mw-page-title-main">Sitti Mükrime Hatun</span>

Sitt-i Mükrîme Hatun, II. Mehmet'in yedi eşinden üçüncüsüdür.

Şah Budak Bey, Dulkadiroğulları Beyliği'nin sekizinci hükümdarı. 1465-1467 ve 1472-1473 yılları arası iki kez bey oldu.

Turnadağ Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile Dulkadiroğulları Beyliği arasında 12 Haziran 1515 tarihinde gerçekleşen muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Dulkadiroğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Dulkadiroğulları Devleti (Beyliği), II. Dönem Anadolu beyliklerinden biridir. 1339-1522 yılları arasında Anadolu'nun güneyinde, Elbistan merkez olmak üzere kurulmuş bir Türkmen devletidir. Dulkadiroğulları Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Yıldız Han soyundan, Avşar, Beydilli, Kargın boyundandır. İlk reisi Zeyneddin Karaca Bey'dir. Osmanlı İmparatorluğu ve Memlükler arasında mücadelelere neden olan devlet, 1515 yılı Turnadağ Muharebesi sonucunda yıkılarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.

Hoşkadem tam ismiyle Melik Zahir Seyfeddin Hoşkadem Nasirí el-Muayyadí Bazı kaynaklar ismini Kuşkadam olarak verirler. 1461de bir komplo ile tahtan indirilen Memluk Sultanı Muavyed Ahmed'in yerine geçirilen ve 1461-1467'de saltanat süren, Anadolu Türkü kökenli, ama Çerkes Burci Hanedanı'ndan Memlûk Devleti hükümdarı.

Ayşe Hâtûn; Aşağıdaki Osmanlı padişah eşlerinden birisi olabilir:

Melik Arslan Bey, Dulkadiroğulları Beyliği'nin 1454-1466 yılları arasında hüküm süren beyidir. Süleyman Bey'in oğludur. Taht mücadelesi verdiği kardeşi Şah Budak Bey tarafından öldürtüldü.

Nâsıreddin Muhammed Bey Dulkadiroğulları Beyliği'nin beşinci hükümdarı ve altıncı Osmanlı padişahı II. Murad'ın dedesidir.

Dulkadiroğlu Süleyman Bey Dulkadiroğulları Beyliği'nin altıncı hükümdarı (1443-1454).

<span class="mw-page-title-main">I. Ayşe Hatun</span>

I. Ayşe Hâtûn, عایشه خاتون (doğumu: 1453, Elbistan - ölümü: 1505, Trabzon) Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı, II. Bayezid'in Dördüncü eşi ve Yavuz Sultan Selim'in mânevî / öz annesidir.

Ustaclu Muhammed Han, Türkmen komutan, Safevilerin Diyarbekir valisi. Şah İsmail'in Anadolu ve Mezopotamya'daki fetih ve genişlemelerinde kilit rol oynamıştır. Şah İsmail, Dulkadiroğlu Alâüddevle Bey'in üzerine yürürken Diyarbekir Valisi Emir Bey şehri Şah'a teslim etti. Bunun üzerine Şah Diyabekir valiliğine Ustaclu Muhammed Han'ı getirdi. Ustaclu Muhammed Han, Ulaş Bey'in kardeşi Mirza Bey'in oğlu ve Şah İsmail'in kız kardeşlerinden birisinin kocasıydı. Adı bilinmeyen bir yazarın "Tarih-i Kızılbaşan" adlı eserinde kendisi hakkında kısa bilgi verilmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mısır Seferi</span> 1516–1517 yılları arasında Osmanlılar ile Memlûkler arasında Orta Doğuda gerçekleşmiş olan bir dizi savaş

Büyük Mısır Seferi, Mısır Seferi veya 1516–1517 Osmanlı–Memlûk Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Memlûk Sultanlığı arasında Ağustos 1516 ile Ocak 1517 tarihleri arasında Orta Doğu'da gerçekleşmiş bir dizi savaştır. Sefer sırasında meydana gelen Mercidâbık, Gazze, Ridâniye ve son olarak Kahire muharebelerinde bozguna uğrayan Memlûk Devleti, akabinde Osmanlılar tarafından tamamen ilhak edildi ve Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır toprakları ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Seferi (1510)</span>

Trabzon Seferi, 1510'da Şah İsmail'in Trabzon'a bir askeri birlik göndermesi olayıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.