Al Gore

Al Gore
Al Gore
45. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı
	Görev süresi; 20 Ocak 1993 - 20 Ocak 2001
Başkan	Bill Clinton
Yerine geldiği	Dan Quayle
Yerine gelen	Dick Cheney
Kişisel bilgiler
Doğum	31 Mart 1948 (76 yaşında); Washington, DC
Partisi	Demokrat Parti
Evlilik(ler)	Tipper Aitcheson
Çocuk(lar)	4
Bitirdiği okul	Harvard Üniversitesi (BA); Vanderbilt Üniversitesi
Dini	Baptist
İmzası

Albert Arnold Gore Jr. (Albert A. Gore, Jr. veya kısaca Al Gore) (d. 31 Mart 1948, Washington, DC), Amerikalı siyaset adamı, iş insanı, belgesel film yapımcısı ve Nobel Barış Ödülü sahibi.

1993-2001 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin başkan yardımcılığını yaptı ve 2000 yılındaki ABD başkanlık seçimleri'nde Demokratik Parti'yi başkan adayı olarak temsil etti. Seçimi kaybettikten sonra siyasetten çekilen Al Gore çabalarını Küresel ısınma konusunda yoğunlaştırdı. Bu konuda yaptığı Uygunsuz Gerçek adındaki belgesel film 2007 yılında Akademi Ödülüne hak kazandı. Bu filmin yanı sıra Türkiye dahil dünyanın birçok ülkesinde bu konuda verdiği konferanslar ve diğer çalışmalar sayesinde 2007 yılında Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneliyle birlikte Nobel Barış Ödülüne uygun görüldü.

Siyasi yaşamı

Al Gore 1948 yılında siyasetçi bir ailede doğdu. Aynı adlı babası, Albert Gore, Sr. uzun bir süre ABD Senatosu'nda Tennessee eyaletini temsil etmiştir. Al Göre, 1976 yılında Temsilciler Meclisi'ne seçildi. 1984 yılına kadar görev yaptıktan sonra senatör oldu. Göre, 1988 yılında Demokratik Parti'nin başkan adayı olmak istedi fakat başarısızlığa uğradı. Tekrar 1992 yılında başkanlık seçimlerine Bill Clinton'un yanında başkan yardımcısı adayı olarak katıldı ve bu sefer seçimi kazanarak başkan yardımcısı oldu.

1993 ve 2001 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin başkan yardımcılığı yaptı. 2000 yılında Bill Clinton'un 8 yıllık başkanlık döneminin dolmasından sonra Demokratik Parti tarafından başkan adayı olarak gösterildi. Seçimlerde Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush'tan daha fazla sayıda oy olmasına rağmen ABD'nin yerel çoğunluk aslına dayalı seçim sisteminin sonucu olarak çok küçük bir farkla seçimi kaybetti. Seçim sonuçlarının geçerlilik tartışması uzun bir süre Amerikan ve dünya kamuoyunu meşgul etti fakat sonunda Al Gore'un yenilgiyi kabul etmesiyle seçim sonuçları kesinleşti. 2004 ABD başkanlık seçimleri ve 2008 ABD başkanlık seçimlerinde adı sık sık aday olarak geçmesine karşılık adaylığını koymadı.

Yönetmenlik

Seçimlerdeki yenilgisinden sonra, Gore özellikle ekolojik konular hakkında konferanslar vermeye başladı. Bu konuşmaları, 2006'da vizyona giren An Inconvenient Truth (Uygunsuz Gerçek) adlı belgeseli için temel oluşturdular. Küresel ısınma ve insanlığın bu süreçteki olumsuz etkileri, belgeselin ana fikrini oluşturuyor. Film, Amerika'da büyük sükse yaparak, Fahrenheit 9/11 ile March of the Penguins'in ardından, sinemada en fazla izlenen üçüncü belgesel oldu ve 2007 yılında En İyi Belgesel Film Akademi Ödülünü kazandı. Ayrıca bu konuda dünyanın birçok ülkelerinde konferanslar verdi. Al Gore 12 Haziran 2007 Dünya Doğayı Koruma Vakfı WWF Türkiye ve Garanti Bankası'nın davetlisi olarak Türkiye'yi de ziyaret etti. 13 Haziran 2007 günü Çırağan Sarayı'nda Küresel ısınma konusunda bir konferans verdi.

Kariyer

Al Gore, 2003'ten beri Apple Inc. şirketinde Yönetim Kurulu üyeliği yapmaktadır.

Nobel Barış Ödülü

Al Gore 12 Ekim 2007 tarihinde Norveç Nobel Komitesi tarafından 2007 Nobel Barış Ödülü'nü Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli ile paylaşmaya uygun görüldü. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon tarafından kutlanan Al Gore ödülünün tamamını ABD'deki İklim Koruma Birliği adlı bir örgüte bağışlayacağını açıkladı.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Al Gore ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

TED'de 2 Al Gore

Al Gore Resmi sitesi26 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen Dan Quayle	Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı 1993-2001	Sonra gelen Dick Cheney
Parti siyasi görevi
Önce gelen Lloyd Bentsen	Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Adayı Demokratik 1992, 1996	Sonra gelen Joe Lieberman
Önce gelen Bill Clinton	Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik 2000	Sonra gelen John Kerry
Ödüller ve başarılar
Önce gelen Grameen Bank Muhammed Yunus	Nobel Barış Ödülü Sahibi 2007 Birlikte: Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli	Sonra gelen Martti Ahtisaari

Nobel Barış Ödülü sahipleri
1901-1925	1901 Dunant \ Passy 1902 Élie Ducommun \ Gobat 1903 Cremer 1904 Uluslararası Hukuk Enstitüsü 1905 von Suttner 1906 Roosevelt 1907 Moneta \ Renault 1908 Arnoldson \ Bajer 1909 Beernaert \ d'Estournelles 1910 Uluslararası Barış Bürosu 1911 Asser \ Fried 1912 Root 1913 La Fontaine 1914 1915 1916 1917 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1918 1919 Wilson 1920 Bourgeois 1921 Branting \ Lange 1922 Nansen 1923 1924 1925 Chamberlain \ Dawes
1926-1950	1926 Briand \ Stresemann 1927 Buisson \ Quidde 1928 1929 Kellogg 1930 Söderblom 1931 Addams \ Butler 1932 1933 Angell 1934 Henderson 1935 von Ossietzky 1936 Saavedra Lamas 1937 Cecil 1938 Nansen Uluslararası Mülteciler Ofisi 1939 1940 1941 1942 1943 1944 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1945 Hull 1946 Balch \ Mott 1947 Friends Service Council \ Amerikan Dostluk Hizmet Komitesi 1948 1949 Orr 1950 Bunche
1951-1975	1951 Jouhaux 1952 Schweitzer 1953 Marshall 1954 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1955 1956 1957 Pearson 1958 Pire 1959 Noel-Baker 1960 Lutuli 1961 Hammarskjöld (ölümünden sonra) 1962 Pauling 1963 Uluslararası Kızılhaç Komitesi \ Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Birliği 1964 King 1965 UNICEF 1966 1967 1968 Cassin 1969 Uluslararası Çalışma Örgütü 1970 Borlaug 1971 Brandt 1972 1973 Lê Đức Thọ (ödülü reddetti) \ Kissinger 1974 MacBride \ Satō 1975 Saharov
1976-2000	1976 B. Williams \ Corrigan 1977 Uluslararası Af Örgütü 1978 Sedat \ Begin 1979 Teresa 1980 Pérez Esquivel 1981 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1982 Myrdal \ García Robles 1983 Wałęsa 1984 Tutu 1985 Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler 1986 Wiesel 1987 Arias 1988 Birleşmiş Milletler Barış Gücü 1989 Gyatso 1990 Gorbaçov 1991 Su Çi 1992 Menchú 1993 Mandela \ de Klerk 1994 Peres \ Rabin \ Arafat 1995 Pugwash Konferansları \ Rotblat 1996 Belo \ Ramos-Horta 1997 Kara Mayınlarının Yasaklanması için Uluslararası Kampanya \ J. Williams 1998 Hume \ Trimble 1999 Sınır Tanımayan Doktorlar 2000 Kim
2001-günümüz	2001 Annan \ Birleşmiş Milletler 2002 Carter 2003 Ebadi 2004 Maathai 2005 Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu \ el-Baradey 2006 Grameen Bank \ Yunus 2007 Gore \ Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli 2008 Ahtisaari 2009 Obama 2010 Liu 2011 Johnson Sirleaf \ Gbowee \ Karman 2012 Avrupa Birliği 2013 Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü 2014 Satyarthi \ Yusufzay 2015 Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü 2016 Santos 2017 Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya 2018 Mukwege \ Murad 2019 Abiy Ahmed Ali 2020 Dünya Gıda Programı 2021 Maria Ressa \ Dmitri Muratov 2022 Ales Bialiatski \ Memorial \ Sivil Özgürlükler Merkezi 2023 Nergis Muhammedi

En İyi Sesli Kitap, Anlatım ve Hikaye Anlatımı Kaydı dalında Grammy Ödülü
1958−1979	The Best of the Stan Freberg Shows – Stan Freberg (1958) Lincoln Portrait – Carl Sandburg (1959) FDR Speaks – Robert Bialek (producer) (1960) Humor in Music – Leonard Bernstein (1961) The Story-Teller: A Session with Charles Laughton – Charles Laughton (1962) Who's Afraid of Virginia Woolf? – Edward Albee (playwright) (1963) BBC Tribute to John F. Kennedy – That Was the Week That Was (1964) John F. Kennedy: As We Remember Him – Goddard Lieberson (producer) (1965) Edward R. Murrow - A Reporter Remembers, Vol. I: The War Years – Edward R. Murrow (1966) Gallant Men – Everett Dirksen (1967) Lonesome Cities – Rod McKuen (1968) We Love You Call Collect – Art Linkletter & Diane Linkletter (1969) Why I Oppose the War in Vietnam – Martin Luther King Jr. (1970) Desiderata – Les Crane (1971) Lenny – Bruce Botnick (producer) & the Original Broadway Cast (1972) Jonathan Livingston Seagull – Richard Harris (1973) Good Evening – Peter Cook and Dudley Moore (1974) Give 'em Hell, Harry! – James Whitmore (1975) Great American Documents – Henry Fonda, Helen Hayes, James Earl Jones, and Orson Welles (1976) The Belle of Amherst – Julie Harris (1977) Citizen Kane (Original Motion Picture Soundtrack) – Orson Welles (1978) Ages of Man: Readings from Shakespeare – John Gielgud (1979)
1980−1999	Gertrude Stein, Gertrude Stein, Gertrude Stein – Pat Carroll (1980) Donovan's Brain – Orson Welles (1981) Raiders of the Lost Ark: The Movie on Record – Tom Voegeli (producer) and Various Artists (1982) Lincoln Portrait – William Warfield (1983) The Words of Gandhi – Ben Kingsley (1984) Ma Rainey's Black Bottom – Mike Berniker (producer) & the Original Broadway Cast (1985) Interviews from the Class of '55 Recording Sessions – Johnny Cash, Jerry Lee Lewis, Chips Moman, Ricky Nelson, Roy Orbison, Carl Perkins, and Sam Phillips (1986) Lake Wobegon Days – Garrison Keillor (1987) Speech by Rev. Jesse Jackson – Jesse Jackson (1988) It's Always Something – Gilda Radner (1989) Gracie: A Love Story – George Burns (1990) The Civil War – Ken Burns (1991) What You Can Do to Avoid AIDS – Earvin "Magic" Johnson and Robert O'Keefe (1992) On the Pulse of Morning – Maya Angelou (1993) Get in the Van – Henry Rollins (1994) Phenomenal Woman – Maya Angelou (1995) It Takes a Village – Hillary Clinton (1996) Charles Kuralt's Spring – Charles Kuralt (1997) Still Me – Christopher Reeve (1998) The Autobiography of Martin Luther King Jr. – LeVar Burton (1999)
2000−2019	The Measure of a Man: A Spiritual Autobiography – Sidney Poitier, Rick Harris, and John Runnette (producers) (2000) Q: The Autobiography of Quincy Jones – Quincy Jones, Jeffrey S. Thomas, Steven Strassman (engineers), and Elisa Shokoff (producer) (2001) A Song Flung Up to Heaven – Maya Angelou and Charles B. Potter (producer) (2002) Lies and the Lying Liars Who Tell Them – Al Franken and Paul Ruben (producer) (2003) My Life – Bill Clinton (2004) Dreams from My Father – Barack Obama (2005) Our Endangered Values: America's Moral Crisis – Jimmy Carter / With Ossie and Ruby – Ossie Davis and Ruby Dee (2006) The Audacity of Hope – Barack Obama and Jacob Bronstein (producer) (2007) An Inconvenient Truth by Al Gore – Beau Bridges, Cynthia Nixon, and Blair Underwood (2008) Always Looking Up – Michael J. Fox (2009) The Daily Show with Jon Stewart Presents Earth (The Audiobook) – Jon Stewart (2010) If You Ask Me (And of Course You Won't) – Betty White (2011) Society's Child – Janis Ian (2012) America Again: Re-becoming the Greatness We Never Weren't – Stephen Colbert (2013) Diary of a Mad Diva – Joan Rivers (2014) A Full Life: Reflections at 90 – Jimmy Carter (2015) In Such Good Company: Eleven Years of Laughter, Mayhem, and Fun in the Sandbox – Carol Burnett (2016) The Princess Diarist – Carrie Fisher (2017) Faith: A Journey for All – Jimmy Carter (2018) Becoming – Michelle Obama (2019)
2020−günümüz	Blowout: Corrupted Democracy, Rogue State Russia, and the Richest, Most Destructive Industry on Earth – Rachel Maddow (2020) Carry On: Reflections for a New Generation from John Lewis − Don Cheadle (2021) Finding Me – Viola Davis (2022) The Light We Carry: Overcoming in Uncertain Times – Michelle Obama (2023)