Irak İsyanı, Irak Savaşı'nın sona ermesinden ve ABD birliklerinin Irak'tan çekilmesinden sonra 2011'in sonlarında başlayan ve merkezi hükûmetle şiddetli çatışmalara ve Irak'ın dini grupları arasında düşük düzeyde mezhepsel şiddete neden olan bir isyandı.
Irak ve Şam İslam Devleti veya 2014'ten beri kullandığı resmî isimle İslam Devleti, ağırlıklı olarak Afrika'da, ayrıca Irak ve Suriye'de de etkinlik gösteren, bu bölgede hilâfet devleti kurmak amacıyla güvenlik güçlerine ve sivillere karşı eylemler yapan yasa dışı, silahlı ve ele geçirdiği topraklardaki meşruluğu hiçbir ülke tarafından devlet olarak tanınmayan Selefi cihatçı örgüttür. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler ile aralarında ABD, Türkiye, Suudi Arabistan, Kanada'nın da bulunduğu pek çok ülke ve kuruluş tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır.
Ebu Bekir el-Bağdadi veya doğum ismiyle İbrahim Avvad İbrahim Ali el-Bedri el-Samarai, kendini İslam halifesi ilan etmiş, silahlı örgüt IŞİD'in kurucusu ve 2014'ten 2019'a kadar lideriydi.
İkinci Libya İç Savaşı, Libya topraklarının ve petrolünün kontrolünü isteyen rakip gruplar arasında devam eden bir çatışmadır. Başlangıçtaki çatışma; ve Şafak Yolculuğu Operasyonu ve başarısız askerî darbeden sonra kurulan başkent Trablus'taki "Ulusal Kurtuluş Hükümeti" olarak da adlandırılan Genel Ulusal Kongresi (GNC) hükûmeti ile çoğunlukla "Tobruk hükümeti" olarak da bilinen 2014 yılında tartışmalı olarak seçilen Temsilciler Meclisi hükûmeti arasındaydı.
Sincar, Kuzey Irak'ta Musul kentine bağlı ilçe. Bölgede DEAŞ öncesi, üçte ikisini Ezidilerin, diğer bölümünü ise Sünni Kürt ve Arapların oluşturduğu yaklaşık 300 bin kişinin yaşadığı tahmin ediliyordu.
Irak ve Şam İslam Devleti ilk defa Irak'ta ortaya çıkmış ve zamanla diğer ülkelere de yayılmış olup çeşitli ülke ve bölgede toprak sahibidir.
Ceyş-ul İslam ya da İslam Ordusu, Suriye İç Savaşı'nda faaliyet gösteren silahlı muhalif bir grup. Suriye, Rusya, İran ve Mısır tarafından terörist grup olarak tanınmaktadır.
Irak ve Şam İslam Devleti'nin petrol üretimi ve kaçakçılığı, Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Suriye ve Irak'ta yer alan petrol rafinelerinde petrol üretmesi ve bunları dış ülkelere satmasıdır. Petrol üretimi ve kaçakçılığı, IŞİD'in en büyük gelir kaynakları arasında gösterilir. Bu ürün bazı kaynaklarda "kara bayrağı besleyen kara altın" olarak da adlandırılmıştır. IŞİD kontrolü altındaki sahalardan elde edilen petrol, çoğunlukla kendi bölgeleri içerisinde dağıtılmakta, ancak pazar fiyatlarının altından çevre devletlere de kaçırılmaktadır. Ham petrolden üretilen petrol ve mazot gibi ürünler IŞİD kontrolü altındaki bölgelerin ekonomisinin temel taşı niteliğindedir. Mazot da birçok elektrik jeneratörünün güç kaynağı durumundadır.
Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.
Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.
Ebu Ahmed el-Elvani, Irak ve Şam İslam Devleti'nde askeri konsey üyesi ve üst düzey bir komutandır. Saddam Hüseyin'e bağlı orduda subaylık yapan Ebu Ahmed el-Elvani'nin, 2014 sonlarında hava saldırıları sonucunda öldürüldüğü bildirildi. Ancak bu ölüm, ABD ve IŞİD tarafından doğrulanmadı.
Tel Abyad Muharebesi, Suriye İç Savaşı sırasında Irak ve Şam İslam Devleti'nin 27 Şubat 2016 günü Tel Abyad'a saldırması sonucu çıkan ve 1 Mart'a kadar süren çatışmalar bütünü.
Tahran saldırıları, 7 Haziran 2017'de İran Meclisi ile Humeyni Türbesi'nde düzenlenen iki saldırı. Meclise ve türbeye giren silahlı saldırganların çevreye ateş açtığı iki ayrı saldırıda ilk verilere göre en az 12 kişi öldü, 38 kişi yaralandı. İran Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Başkan yardımcısı Rıza Seyfullahi, İran Meclisi ve Humeyni'nin türbesine düzenlenen saldırıların faillerinin İran asıllı olduğunu söyledi. Saldırganların, İran'ın farklı kesimlerinden Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) örgütüne katılan kişiler olduğunu kaydeden Seyfullahi, İran'ın, IŞİD ile mücadelede verdiği destekten dolayı hedef alındığını ifade etti. İran İstihbarat Bakanlığı üçüncü bir saldırının önlendiğini açıkladı.
Eyyüb Falih Hasan el-Rubayi, takma adıyla Ebu Azrail, Irak'ta Irak ve Şam İslam Devleti ile savaşan Haşdi Şabi'ye bağlı Şii milis grubu olan Kataib el-İmam Ali'nin bir komutanıdır. Irak'ta sosyal medyada büyük bir takipçi kitlesi kazanarak Şii Iraklılar arasında IŞİD'e karşı direnişin ortak bir simgesi haline geldi. Ebu Azrail, ABD tarafından yönetilen Irak işgali sırasında ABD'ye karşı savaşan Mukteda es-Sadr'ın Mehdi Ordusu'nda eski bir milis kuvveti üyesiydi.
Yezidi Soykırımı, Irak ve Şam İslam Devleti'nin Irak'taki Yezîdîlere yönelik 3 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirmiş olduğu katliamlar silsilesi. Birleşmiş Milletler tarafından soykırım olarak kabul edilmiştir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Yezîdî kadınlar ve küçük yaştaki kızlar IŞİD mensupları tarafından cinsel köleliğe zorlandı, erkekler sürgün edildi ve binlercesi topluca infaz edildi. Birçoğu Sincar'de olmak üzere toplamda yaklaşık 5 bin kişinin öldürüldüğü 10 bine yakın kişinin ise esir düştüğü ifade edilmektedir. Soykırım 2014 yılında Peşmerge'nin IŞİD saldırıları sonucunda geri çekilmesinden sonra başlamıştır.
Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi,, eski Irak ve Şam İslam Devleti lideri ve Irak ve Şam İslam Devleti'ne göre Ebu Bekir el-Bağdadi'nin ardından gelen ikinci İslam halifesi. 2020 yılının Ocak ayında gerçek adı Emir Muhammed Abdurrahman el-Mevli es-Selbi olarak açıklanmıştır.
Ni'ma Abd Nayef al-Jabouri doğum adıyla bilinen Ebu Fatıma el-Caheyşi, Irak ve Şam İslam Devleti'nin liderlerinden birisidir. Örgütün Kerkük sorumlusu olmadan önce Irak'ın güneyinde gerçekleştirilen IŞİD operasyonlarının komutanlığını yapmıştır. Örgütün koalisyon güçlerinin müdahalesiyle birlikte kan kaybetmesi sonrası birçok bölgede valilik görevi üstlenmiş, IŞİD hiyerarşisinde yükselmeye başlamıştır. Ebu Bekir el-Bağdadi öldürülmeden önce el-Caheyşi'nin Bağdadi'nin yanındaki militanlardan birisi olduğu, Irak'ta Bağdadi'nin temsilcisi olarak görev yaptığı çeşitli kaynaklarca bildirilmiştir. Ebu Müslim et-Türkmeni'nin 18 Ağustos 2015'te Musul'da Amerika Birleşik Devletleri saldırısı sonucu öldürülmesiyle birlikte et-Türkmeni'nin yerine atanmıştır.
DEAŞ topraklarının çekirdeği, örgütün önemli kentsel, kırsal ve çöl bölgelerini kontrol ettiği Irak ve Suriye'de idi. DEAŞ ayrıca Afganistan'da, Batı Afrika'da ve muhtemelen Sahra'da, Somali'de, Mozambik'te, ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde toprak kontrol ediyor ve geçmişte Libya'da, Filipinler'de, Mısır'da ve Yemen'de toprak kontrol ediyordu. Örgütün ayrıca herhangi bir toprak kontrol etmemesine rağmen Hindistan'da, Pakistan'da, Bangladeş'te, Cezayir'de, Irak'ta, Tunus'ta, Kafkasya'da, Suudi Arabistan'da, Türkiye'de ve Azerbaycan'da isyancı hücreleri vardır. Ayrıca 2014 tarihli bir videoda IŞİD, Kürt topraklarını ele geçirmeleri halinde Kürdistan Vilayeti yapacaklarını belirtti. Mart 2019'un sonlarına doğru, Suriye'deki IŞİD bölgesi yalnızca Suriye Çölü'ndeki kuşatma altında 4.000 km2'lik bir cebe indirildi. Bölge, Suriye hükûmet güçleri ve müttefikleri tarafından çevrildi. Suriye ordusu cebe yönelik tarama operasyonları ve hava saldırıları gerçekleştirdi, ancak sınırlı bir başarı elde etti.
Irak ve Şam İslam Devleti Dinarı yada kısaca Işid Dinarı 2014-2019 yılları arasında Irak ve Şam İslam Devleti'nin resmi para birimiydi. Dirhem ve Fulûs Dinarın alt birimleridir. Işid Dinarı, Emevi Halifeliği döneminde Müslüman dünyasına ilk kez tanıtılan tarihi altın dinardan esinlenilmiştir. 2016 yılında yapılan hesaplamalara göre 1 Işid Dinarı yaklaşık 160 Dolar veya 91 Sterlin ediyordu.
İslam Devleti – Türkiye Vilayeti, Türkiye'de faaliyet gösteren Irak ve Şam İslam Devleti'nin bir koludur. Grup 10 Temmuz 2019'da kuruldu. İD-TV, diğer yerleşik İslam Devleti vilayetlerinden, özellikle İslam Devleti – Batı Afrika Vilayeti (ISWAP) ve İslam Devleti – Horasan Vilayeti'nden (ISIS–K) çok daha az aktiftir.