İçeriğe atla

Alışveriş merkezi

Westfield Garden State Plaza, Paramus, New Jersey.
Westfarms Mall, West Hartford, Connecticut.
Aviapark, Moskova.
Toronto Eaton Centre, Toronto, Ontario, Canada.

Alışveriş merkezi (AVM), büyük ve orta büyüklükteki kentlerde çeşitli ürünlerin ve yaygın markaların satışı için genelde bir firma bünyesinde bazen de kooperatif olarak faaliyet gösteren büyük satış mağazası, çarşı kompleksi. Modern anlamda alışveriş merkezleri, şehirlerin hızla büyümesi ve kent merkezlerinin alışveriş için uzak kalması nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Mağaza, büyüklüğüne göre reyonlardan oluşabileceği gibi bir mağazalar topluluğu şeklinde de olabilir. Küçük alışveriş merkezi'nden boyut ve işlevsellikleri ile farklıdır. Alışveriş merkezleri mimari açıdan önemli yapılardı ve varlıklı müşterilerin hava koşullarından korunan alanlarda satın almalarını sağladı.[1]

Tokyo, Japonya'da bir alışveriş merkezi

Tarihi

Halka açık alışveriş alanlarının en eski örneklerinden biri, alışveriş pazarlarının bulunduğu antik Roma'dan geliyor. En eski halk alışveriş merkezlerinden biri, Roma'daki Trajan Pazarı idi.[2] Trajan Pazarı muhtemelen Şamlı Apollodorus tarafından MS 100-110 civarında inşa edilmiştir ve dünyanın en eski alışveriş merkezi olduğu düşünülmektedir. İstanbul şehrindeki Kapalıçarşı 15. yüzyılda inşa edilmiş olup halen 58'den fazla caddesi ve 4.000 mağazasıyla dünyanın en büyük kapalı alışveriş merkezlerinden biridir.[3][4] Suriye'nin Şam kentinde 19. yüzyıldan kalma Hamidiye Çarşısı gibi çok sayıda diğer kapalı çarşı da günümüzün alışveriş merkezinin öncüsü olarak düşünülebilir. Büyük ölçüde kapalı olan İsfahan Kapalıçarşısı 10. yüzyıldan kalmadır. 10 kilometre uzunluğundaki Tahran Kapalı Çarşı'nın da uzun bir tarihi var. Dünyanın en eski sürekli çalışan alışveriş merkezi Chester Rows sayılır.

1785 yılında açılan St.Petersburg'daki Gostiny Dvor merkezi, modern inşa edilen ilk alışveriş merkezi tipi alışveriş komplekslerinden biri olarak kabul edilebilir. Paris'teki Marché des Enfants Rouges 1628'de açıldı ve bugün hala çalışıyor. İngiltere'nin Oxford kentindeki Oxford Pazarı 1774 yılında açıldı ve bugün de faaliyetlerini sürdürüyor. Passage des Panoramas 1798'de Paris'te açıldı. Londra'daki Burlington Arcade, 1819'da açıldı. Providence, Rhode Island'daki Westminster Arcade, 1828'de Amerika Birleşik Devletleri'nde perakende konseptini tanıttı ve ülkenin en eski "alışveriş merkezi"dir. İtalya'nın Milano kentindeki Galleria Vittorio Emanuele II merkezi, 1870'leri takip etti. Viktorya mimarisi tarzında Cleveland Arcade, Sidney kentinde Queen Victoria Building ve 1890'da Moskova'da açılan GUM dahil olmak üzere 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında eğlence ve alışveriş merkezleri oluşturdu.

Özellikler

En büyük alışveriş merkezi 1986'dan bu yana faaliyette olan ve dünya'nın en büyük alışveriş merkezi olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na giren Kanada Edmonton, Alberta'daki West Edmonton Mall idi. Şu an toplam alan bakımından dünyanın en büyük alışveriş merkezi, Dubai'de (Birleşik Arap Emirlikleri) Burc Halife gökdelenin yanında bulunan Dubai Mall'dır Türkiye'nin İstanbul şehrinde yer alan Forum İstanbul Avm Türkiye'nin en büyük alışveriş merkezidir.

Son yıllarda insanlarda gelişen alışveriş kültürü farklılık göstererek sokak mağazalarından şehir alışveriş merkezlerine ilgi artmıştır. Alışveriş merkezleri insanlara alışverişin yanı sıra eğlence, sinema, etkinlik ve çeşitlilik gibi imkânlar da sunduğu için insanların odak noktası hâline gelmiştir. Ve büyük bir hızla tüm Dünya'da yeni AVM'ler açılmaktadır.

Modern bir alışveriş merkezi büyük bir alışveriş ve eğlence kompleksi olabilir. Mağazalara ek olarak giyim mağazası, alışveriş merkezi kiosku, food court, kahvehane, restoran, kafe, bar, kumarhane, sinema salonu, bowling salonu da dahil olmak üzere çok katlı bir binadir. Kural olarak, kompleks yürüyen merdivenler, asansörler ile, alıcıların kişisel taşınması için park etme yeri ile donatılmıştır.[5] AVM'ler metro istasyonları ve toplu taşıma duraklarının yakınında veya şehrin yerleşim bölgelerinde bulunur. Böyle bir alışveriş ve eğlence kompleksi, büyük ekonomik ve kültürel katkı sağlar ve modern kitle kültürünün yoğunlaşmasına bir örnek olabilir.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "13 Different Types Of Stores İnside A Shopping Mall". 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  2. ^ "History Of Shopping Center". 7 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  3. ^ "Tarihte Kapalicarsi Grandbazaar". 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  4. ^ "Kapali Carsinin Tarihi Hikayesi.5.55.aspx". 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 
  5. ^ "Characteristics Of A Good Shopping Center 66accd4f6098". 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2020. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buenos Aires</span> Arjantinin başkenti ve en büyük şehri

Buenos Aires, resmî olarak Buenos Aires Özerk Şehri, Arjantin'in başkenti ve en büyük şehridir. Güney yarımkürenin Paris'i olarak da bilinen şehir, Güney Amerika kıtasının güneydoğu kıyısında, Río de la Plata'nın halicinin batı kıyısında yer almaktadır. "Buenos Aires", Türkçeye "güzel rüzgarlar" veya "güzel hava" olarak çevrilebilirse de, şehrin adı 16. yüzyıldaki kurucularının verdiği orijinal ad olan "Real de Nuestra Señora Santa Maria del Buen Ayre"ye dayanmaktadır. Bu adı Sardunya'daki Bonaria Madonna'dan almıştır. Aynı zamanda birkaç Buenos Aires eyaleti semtini de içeren Büyük Buenos Aires yerleşim bölgesi, yaklaşık 15,6 milyonluk nüfusuyla Amerika'nın en kalabalık beşinci metropol bölgesini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kapalıçarşı</span> dünyanın en eski kapalı alışverişmerkezi

Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Bursa</span> Bursa ilinin merkezi olan şehir

Bursa, tarihî olarak Prusa, Türkiye'de Bursa ilinin merkezi olan şehirdir. Nüfus bakımından İstanbul, Ankara ve İzmir'in ardından Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda Marmara Bölgesi'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Atakule</span> Türkiyede Bir Kule

Atakule Alışveriş Merkezi, Ankara'da, döner restoranlı kulesi ile meşhur alışveriş merkezi. Çankaya semtinde, Cinnah Caddesi ile Çankaya Caddesi'nin kesiştiği, Zübeyde Hanım Meydanı'na cepheli konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Erbil</span> Kürdistan Bölgesel Yönetiminin başkenti

Erbil, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başkenti ve en büyük şehridir. Şehrin nüfusu 1,1 milyon civarındadır. Nüfus Kürtler, Türkmenler, Araplar ve Süryani Hristiyanlardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Rosario</span> Arjantinde şehir

Rosario Arjantin'in Santa Fe eyaletinin en büyük, Buenos Aires ve Córdoba'dan sonra Arjantin'in üçüncü en büyük şehridir. Buenos Aires'in 285 km. kuzeybatısında ve Paraná Nehrinin batı kıyısında yer almaktadır. 2001 sayımına göre şehirde 910.000 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kemeraltı</span> İzmir, Türkiyede tarihî bir çarşı

Kemeraltı, Türkiye'nin İzmir şehrinde, Konak ilçesindeki Mezarlıkbaşı semtinden başlayarak Konak Meydanı'na kadar ulaşan ve ticari faaliyetlerin yoğun şekilde yaşandığı semt ve çarşıdır. Fevzipaşa Caddesi ve Eşrefpaşa Caddesi çarşının kara sınırlarını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Forum İstanbul</span>

Forum İstanbul Alışveriş ve Yaşam Merkezi ya da kısaca Forum İstanbul, İstanbul'un Bayrampaşa ilçesi, Kocatepe mahallesi sınırları içinde yer alan bir alışveriş merkezidir. 495 bin metrekarelik inşaat alanı ve 175 bin metrekarelik kiralanabilir alanıyla Türkiye'nin en büyük alışveriş merkezi olma özelliğini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Çarşısı</span> Tebriz, İrandaki pazar

Tebriz Çarşısı, İran'ın Tebriz şehrinde bulunan tarihi bir yapı.

<span class="mw-page-title-main">Burnley</span>

Burnley, Birleşik Krallık'ta İngiltere'nin Kuzey Batı bölgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontluğu ve ikinci seviyede yerel idare olan Burnley (borough) sınırları içinde bulunan yerleşim merkezidir. Burnley Lancashire Kontluğu'na bağlı ikinci seviyede "metropolitan olmayan bölge" statülü yerel idare Burnley (borough)'un merkez şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Suhar</span> Umman Sultanlığının başkent Maskat dışında kalan en gelişmiş kenti

Suhâr Umman Sultanlığının başkent Maskat dışında kalan en gelişmiş kentidir. Maskat’ın yaklaşık 200 km. kuzeyinde bulunmaktadır. Suhar, ülkenin eski başkentlerinden birisi ve Denizci Sinbad’ın doğduğuna inanılan yerdir. Zengin bir denizcilik tarihi ve geleneksel bir balıkçı kasabası olmakla birlikte daha çok Suhar Sanayi Limanı ‘nda oluşmuş kitlesel gelişime sahip bir endüstri merkezi olması ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Dubai Mall</span>

Dubai Mall, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde yer alan bir alışveriş merkezidir. Dubai Mall dünyanın en yüksek binası olan Burç Halife'nin de bulunduğu Dowtown Dubai'nin bir parçasıdır. Dubai Mall alan bakımından dünyanın en büyük alışveriş merkezidir ve 1200'den fazla mağazaya, beş yıldızlı bir otele, dünyanın en büyük akvaryumlarından birine ve buz pateni pistine ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Monroeville Mall</span>

Monroeville Mall, CBL & Associates Properties, Inc. tarafından işletilen, Pittsburgh'ün doğusunda Pensilvanya'nın Monroeville belediyesinde yer alan kapalı alışveriş merkezidir. Mayıs 1969 tarihinde açıldı, 2003-2004 yılları arasında kapsamlı bir şekilde yenilendi. Alışveriş Merkezi içinde Macy's, J. C. Penney, Dick's Sporting Goods, Cinemark Theatres, Barnes & Noble ve H&M gibi mağazalar yer almaktadır. 1,418,700 metre kare büyüklüğünden dolayı Batı Pennsylvania'daki ikinci büyük alışveriş merkezidir. Pittsburgh bölgesinde CBL & Associates Properties, Inc. markasına ait olan iki alışveriş merkezinden birisidir. Diğeri ise Greensburg'te yer alan Westmoreland Mall'dır.

<span class="mw-page-title-main">Mall of the Emirates</span>

Mall of the Emirates, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde yer alan bir alışveriş merkezidir. Mall of the Emirates, Kasım 2005 tarihinde açılmış olup Şeyh Zayid Yolu'nun üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metromall AVM</span> Ankarada bir alışveriş merkezi

Metromall AVM, Ankara'da bulunan bir alışveriş merkezidir. 28 Eylül 2017 tarihinde açılışı yapılmıştır. 198 mağazaya ve 3.000 araçlık otoparka sahip olan bina kompleksi Ankara'nın üstü açılabilen ilk alışveriş merkezidir. Açılışın yapıldığı gece Hande Yener, sonraki hafta ise Murat Boz ve Ebru Gündeş sahne almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bandabuliya (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada bir sebze çarşısı

Bandabuliya, bir diğer adıyla Belediye Çarşısı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'da kurulan ilk kapalı sebze çarşısıdır. Mevcut binanın yapılmasından önce açık bir pazar alanı olarak Bandabuliya'nın tarihi Lüzinyanlar dönemine kadar gitmektedir. Bandabuliya'da ticaret için dükkânlar ve tezgahlar bulunurdu. Ayrıca, konaklama için odalar da bulunurdu. Bu odalarda, dükkân ve tezgah sahipleri konaklardı. İlk inşa edildiğinde üstü tamamen açık olan çarşı 1932'de Arasta'nın ucuna bugün olduğu şekli ile kurulmuştur. Günümüzde Kıbrıs'a özgü yiyecek, içecek, baharat, sebze ve meyvelerin satıldığı tarihi bir mekandır. Ayrıca, Bandabuliya'da kafe, lokanta, kulüp ve eğlence mekanı olarak kullanılan dükkânlar yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gülistan Alışveriş Merkezi</span> Türkmenistanın en büyük ve en eski kapalı marketlerinden biri

Gülistan Alışveriş Merkezi veya Rus Pazarı, Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta bulunan bir pazardır. Pazar, Aşkabat'ın kent merkezinde yer almakta olup 1972-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giyim mağazası</span>

Giyim mağazası, hazır giyim, kıyafet endüstrisi ve tekstil endüstrisi ürünleri satan herhangi bir dükkândır. Giyim dükkânları tüm dünyada en talepli mağaza türlerinden biridir ve hemen hemen her AVM, küçük alışveriş merkezi, esnaf, köy ve kasabalarda yaygındır. Pahalı veya tasarımcı kıyafetler satan küçük bir mağazaya butik denir. Okul üniforması veya açık hava sporları gibi dar bir pazar için kıyafet satan mağazaya "outfitter" denebilir.

Pasaj, içerisinde dükkânların yer aldığı ve bir bina kompleksi içerisinden geçen üstü kapalı bir geçit. Pasajlar genellikle birbirine paralel sokaklar arasında bulunur. Pasaj kültürü 19. yüzyılda Fransa'da gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Metropol İstanbul</span> yapı kompleksi

Metropol İstanbul, Türkiye'nin İstanbul kentinde Ataşehir ilçesinde bulunan yapı kompleksi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.