İçeriğe atla

Alüminyum bromür

Alüminyum bromür
Küre ve çubuklardan dimerik yapıdaki alüminyum bromür
1967'den beri geniş ampüllerin içerisinde yer almaktadır
Adlandırmalar
Alüminyum bromür
Alüminyum+bromür

Alüminyum(III) bromür

Alüminyum tribromür
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChemSpider
ECHA InfoCard100.028.891 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 231-779-7
RTECS numarası
  • BD0350000
UN numarası1725
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/Al.3BrH/h;3*1H/q+3;;;/p-3 
    Key: PQLAYKMGZDUDLQ-UHFFFAOYSA-K 
  • InChI=1/Al.3BrH/h;3*1H/q+3;;;/p-3
    Key: PQLAYKMGZDUDLQ-DFZHHIFOAT
  • Br[Al](Br)Br
Özellikler
Molekül formülüAlBr3
Al2Br6
Molekül kütlesi266.69 g/mol
Görünüm Beyaz ile solgun sarı
Kristal katı
Yoğunluk3.01 g/cm3
Erime noktası97
Kaynama noktası255
Çözünürlük (su içinde) tepki verir
Yapı
Monoklinik
Tehlikeler
NFPA 704
(yangın karosu)
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
1598 mg/kg (sıçan, oral)
AB sınıflandırması = not listed
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Alüminyum bromür veya diğer adıyla alüminyum tribromür, içinde alüminyum ve brom bulunan, kimyasal formülü AlBr3 veya Al2Br6 olan kimyasal birleşik Mol kütlesi 374,8 gram, erime noktası 97 °C, kaynama noktası 255 °C, yoğunluğu 3,01 g/mL olan suda çözünebilen bir maddedir. Sentezlerde açilleme katalizörü olarak kullanılan, beyazdan sarıya değişen renkte, nem çekici, kristal yapıda bir maddedir. Havada kuvvetle dumanlanır, suyla şiddetle birleşir. Organik çözücülerde çözünür. Dimer biçiminde de bulunur (Al2Br6).[1][2]

Yapısı

Dimerik formda bulunan alüminyum bromür (Al2Br6) en çok katı halde, koordinasyonsuz çözeltide (örneğin CS2), eriyikte, gaz fazında bulunur. Sadece yüksek sıcaklıkta monomerlerine parçalanır:

Al2Br6 → 2 AlBr3 ΔH°diss = 59 kJ/mol

Bu bileşik ile aynı atomlardan oluşan alüminyum monobromür, HBr ile alüminyumun yüksek sıcaklıktaki reaksiyonundan ortaya çıkmıştır. Oda sıcaklığındaki disproporsiyonlaşma ile alüminyum bromür oluşur:

6/n "[AlBr]n" → Al2Br6 + 4 Al

Bu reaksiyonu tersine çevirmek 1000 °C'den yüksek bir sıcaklıkta gerçekleşir.

Sentezi

Alüminyum bromür sentezi deneyi

Bugüne kadar en yaygın olan alüminyum bromür, Al2Br6'dır. Bu tür standart koşullarda higroskopik renksiz katı madde kullanılır. Tipik renklerin sarı, kırmızı, kahverengi gibi renkler olması demir içeren yabancı maddelerden dolayıdır. Sentezde HBr ile Al kullanılıyor:

2 Al + 6 HBr → Al2Br6 + 3 H2

Direkt bromlama ile de meydana gelebilir:

2 Al + 3 Br2 → Al2Br6

Daha sonra bu madde monomerlerine parçalanabilir:
Al2Br6 → 2 AlBr3 ΔH°diss = 59 kJ/mol

Tepkimeleri

Bazı bulunduğu tepkimeler:

  • 3AlBr3 ⇆ AlBr3 + Al2Br6
  • AlBr3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaBr
  • AlBr3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3HBr

Alüminyum bromürün dimerizasyon tepkimesidir. Bu tepkime 200 °C'nin üstünde gerçekleşir:[3]

  • 3AlBr3 ⇆ AlBr3 + Al2Br6

Alüminyum bromür ile sodyum hidroksit tepkimeye giriyor. Alüminyum hidroksit ile sodyum bromür oluşuyor:[4]

  • AlBr3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaBr

Alüminyum bromür su (sıcak) ile tepkimeye giriyor ve alüminyum hidroksit ile hidrojen bromür oluşuyor:[5]

  • AlBr3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3HBr

Güvenlik

Alüminyum bromür yüksek derecede reaktif bir maddedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "TDK". 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016. 
  2. ^ "Nkfu". 1 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016. 
  3. ^ Chemiday 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3-1-0-2569
  4. ^ [1] 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3-1-0-1829
  5. ^ [2] 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 3-1-0-2571
  6. ^ Pubs

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sodyum</span> atom numarası 11 olan kimyasal element

Sodyum, periyodik cetvelde Na simgesi ile gösterilen ve atom numarası 11 olan element. Sodyum yumuşak ve kaygan bir metal olup alkali metaller grubuna aittir. Doğal bileşiklerin içinde bol miktarda bulunur. Yüksek oranda reaktiftir, sarı bir alevle yanar, su ile şiddetli reaksiyon verir ve havada hızla oksitlenir. Dolayısıyla, vazelin, gazyağı gibi hava ve su ile temasını kesecek bir ortamda saklanması gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum</span> sembolü K ve atom numarası 19 olan kimyasal element

Potasyum, bir kimyasal elementtir. Simgesi K ve atom numarası 19 dur. Potasyum adını izole edildiği Potas olarak da bilinen potasyum karbonattan almıştır. Potasyum yumuşak, gümüş-beyaz renkli alkali bir metaldir. Doğada deniz suyunda ve pek çok mineralde diğer elementlere bağlı olarak bulunur. Havada hızla oksitlenir ve suya karşı da çok aktiftir. Potasyum, pek çok açıdan sodyuma kimyasal olarak benzese de yaşayan organizmalarda, özellikle de hayvan hücrelerinde, sodyumdan farklı muamele görür. Kandaki seviyesinin düşük olmasına hipokalemi, yüksek olmasına hiperkalemi denir.

<span class="mw-page-title-main">Klor</span> 17 atomik numaralı kimyasal element

Klor, VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. Havadan 2,5 kat ağır olan klor ilk zamanlar bir bileşik olarak kabul ediliyordu. Klor ilk olarak 1774 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedildi. 1810 yılında ise bugünkü ismi Humphry Davy tarafından verildi.

<span class="mw-page-title-main">Alkol</span> karbon atomuna doğrudan bir -OH grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad

Alkol, karbon atomuna doğrudan bir -OH (hidroksil) grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad. Genel formülü CnH2n+1OH olan mono alkoller, alkollerin önemli bir sınıfıdır. Bunlardan etanol (C2H5OH), alkollü içeceklerde bulunan türüdür. Genellikle alkol kelimesi ile etanol kastedilir ki yeni fermente olmuş birada etanol oranı %3-5 arasında iken şarapta %12-15 arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Sezyum</span>

Sezyum, atom numarası 55 olan, alkali metaller grubuna ait bir kimyasal element. Element oda sıcaklığında katı olsa da 28 °C'de erimektedir. Sezyuma doğada ender rastlanır. Gümüşümsü altın renklidir ve metalik yapıdadır. Element, Robert Wilhelm Bunsen ve Gustav Kirchoff tarafından 1860 yılında mineral suyunda keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Tulyum</span> Atom numarası 69 olan element

Tulyum, atom numarası 69, atom ağırlığı 168,9, yoğunluğu 9,3 olan, yaklaşık 1500 °C'de eriyen nadir element.

Baz, suda iyonlaştıklarında ortama OH (hidroksit) iyonu ve elektron çifti verebilen maddelerdir. Bazlar da, asitler gibi tehlikeli maddelerdir. Suda iyonlaştıklarında hidroksit (OH) iyonu derişimini arttıran maddelere baz denir. Bilinen en güçlü baz Sezyum hidroksittir (CsOH).

Amfoter, oksit ve hidroksitleri asidik ve bazik karakterleri bir arada taşıyan element veya bileşikler. Amfoter maddeler hem asitlerle hem de bazlarla tepkimeye girerler. Metal ve yarı metallerin bir kısmı, aminoasitler ve proteinler amfoterik özellik gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Hidroklorik asit</span> hidrojen klorürün toksik sulu çözeltisi

Hidroklorik asit, hidrojen ve klor elementlerinden oluşan, oda sıcaklığı ve normal basınçta gaz hâlinde olan hidrojen klorürün sulu çözeltisine verilen ad. Halk arasında tuz ruhu olarak da bilinir. 9. yüzyılda simyacı Câbir bin Hayyân tarafından keşfedildi ve sonrasında simya alanında kullanıldı. Sanayi Devrimi sırasında, sanayideki önemi keşfedilen asit, önce Leblanc işlemi, sonrasında Solvay işlemi ile sanayi alanında üretilmeye başladı. Hidroklorik asit, tarihte yeni kolaylıkların keşfinde önemli roller üstlendi. Günümüzde PVC'den demir-çeliğe, organik madde üretiminden gıda sektörüne kadar hemen hemen tüm alanlarda hidroklorik asit kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sülfürik asit</span> Kimyasal Madde

Sülfürik(VI) asit ya da halk arasında bilinen ismi ile zaç yağı, H2SO4, güçlü bir mineral asididir. Olası kâşifi 8. yüzyıl simyacısı Cabir bin Hayyan tarafından yenime uğratıcı, renksiz ve yoğunluğu yüksek sıvı olarak tanımlanmıştır. Suda her konsantrasyonda çözünebilir. Büyük ölçüde korozif oluşu, güçlü asidik yapısından ve dehidrasyon özelliğinden kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum hidroksit</span> inorganik bileşik

Kostik ve kostik soda () olarak da bilinen sodyum hidroksit (kostik soda veya sud kostik de denir), NaOH formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sodyum katyonları Na+ ve hidroksit anyonları OH- içeren beyaz renkli katı bir iyonik bileşiktir.

<span class="mw-page-title-main">Aktinyum(III) oksit</span>

Aktinyum(III) oksit, az görülen radyoaktif element olan aktinyumun metalik oksitlenmesiyle oluşan bir bileşiktir. Aktinyum(III) oksitin formülü Ac2O3'tür. Bu oksit aktinyum oksalatın 1000-1100 derecede kızdırılmasıyla elde edilir. Lantan(III) oksit ile benzerlik gösterir. Hegzagonal ve kristal bir yapıya sahiptir. Yükseltgenme seviyesi +3'tür. Yoğunluğu 9.2g/ml, erime noktası 1977 °C dir. Görünümü beyazdır. Bu element Ac2O (Asetik anhidrit) ile karışmamalıdır. Buradaki Ac asetil grubunda bulunmaktadır. Diğer adları aktinyum seskioksit ile diaktinyum trioksittir.

<span class="mw-page-title-main">Alüminyum klorür</span> Aluminyum Klorür

Alüminyum klorür (AlCl3), alüminyum ve klorürün temel bileşiği. Rengi genel olarak beyazdır fakat Demir(III) klorür ile etkileşime girdiğinde sarı bir renk alır. Katı erime ve kaynama noktası düşüktür. Genel olarak alüminyum metallerin üretiminde kullanılır. Ayrıca kimya endüstrisinin diğer alanlarında da yüksek miktarda kullanılır. Bileşik sıklıkla Lewis asiti olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum alüminat</span> kimyasal madde

Sodium alüminat önemli bir ticari inorganik kimyasaldır. Alüminyum hidroksitin üretiminde önemli ve kabul gören bir kaynaktır. Saf susuz sodyum alüminat beyaz kristal halde bulunmaktadır ve molekül formülü NaAlO2, NaAl(OH)4 (hidrat), Na2O·Al2O3 veya Na2Al2O4 olarak geçmektedir. Ticari sodyum alüminat toz halde veya sulandırılmış halde bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bromöz asit</span> HBrO2 formüllü bir inorganik bileşik

Bromöz asit, HBrO2 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Konjugat bazının -bromitlerinin- tuzları izole edilmiş olmasına rağmen, kararsız bir bileşiktir. Asidik çözeltide, bromitler broma ayrışır.

Demir (III) klorür FeCl
3
formüllü inorganik bir bileşiktir. Kristal bir katı olmasının yanı sıra görüş açısına bağlı olarak farklı renklerle gözlemlenebilir; koyu yeşil, mor-kırmızı. Sulu formu da katı formu da fiziksel görünüm olarak koyu kahverengi rengindedir.

Bromoetan olarak da bilinen etil bromür, haloalkanlar grubuna ait bir kimyasal bileşiktir. Kimyacılar tarafından EtBr olarak kısaltılır. Bu uçucu bileşik, eter benzeri bir kokuya sahiptir.

Poliprotik asit terimi, molekül başına birden fazla proton sağlayabilen asitleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Trifenilfosfin</span>

Trifenilfosfin, P(C
6
H
5
)
3
formülüne sahip yaygın bir organofosfor bileşiğidir ve sıklıkla PPh3 veya Ph3P olarak kısaltılır. Organik ve organometalik bileşiklerin sentezinde yaygın olarak kullanılır. PPh3, oda sıcaklığında nispeten havada stabil, renksiz kristaller hâlinde bulunur. Suda çözünmez ancak Benzen ve dietil eter gibi polar olmayan organik çözücülerde çözünür.

<span class="mw-page-title-main">Karbon tetrabromür</span>

Tetrabromometan olarak da bilinen karbon tetrabromür, CBr
4
, bir karbon bromürüdür. Her iki isim de IUPAC terminolojisi kapsamında kabul edilebilir.