İçeriğe atla

Akutagava Ödülü

Akutagava Ödülü (芥川龍之介賞, Akutagawa Ryūnosuke Şō) yılda iki kere verilen bir Japon edebiyat ödülü. İsmini Japon hikâye yazarı Ryunosuke Akutagava'dan alan ödül, 1935 yılında dönemin Bungeişunjū dergisi editörü Kan Kikuçi tarafından, Akutagava anısına başlatılmıştır. Ödülün günümüzdeki sponsoru Japon Edebiyatını Teşvik Cemiyetidir.

Akutagava Ödülü, yılda iki kere Ocak ve Temmuz aylarında, yeni veya yükselen Japon bir yazar tarafından yazılmış en iyi kurgusal edebî esere verilmektedir. Ödülü kazanan kişiye 1 milyon yenlik bir para ödülü de verilmektedir. Akutagava Ödülü genel olarak Japon edebiyatının en önemli ve saygıdeğer ödüllerinden birisi olarak görülür[1] ki bu sebeple ödülü kazanan kişi medyadan önemli oranda ilgi de görür.[2] Bugüne kadar ödülü kazanan eserlerin çoğunluğu tam uzunluktaki romanlardan ziyade kısa hikâyeler ve romanlar olmuştur.[1]

Ödülü en son kazanan kişi 2024 yılında “Tokyo Sempati Kulesi” isimli romanıyla Rie Kudan olmuştur.[3]

Kaynakça ve notlar

  1. ^ a b "Akutagawa Prize." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Web. 05 Şubat 2012. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/11844/Akutagawa-Prize 18 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>
  2. ^ "Japanese Literary Awards". 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2012. 
  3. ^ "Novelist Rie Kudan wins Japan's most prestigious literary prize – then reveals she used ChatGPT". Euronews (İngilizce). 19 Ocak 2024. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Natsume Sōseki</span> Japon romancı (1867 – 1916)

Natsume Sōseki Japon, İngiliz edebiyatı uzmanı, romancı. Uluslararası alanda sınırlı çevirileri dışında tanınmasa da, Japon-Rus Savaşı sonrası Japon çağdaş romanına damgasını vurmuş en önemli yazardır. Batılı roman geleneği ile Japon geleneksel yazı geleneğini birleştirerek orijinal bir üslup kurmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü</span>

Nobel Edebiyat ödülleri her yıl Alfred Nobel'in sözleri ile bir idealist eğilimi en farklı şekilde ifade eden yazara verilmektedir. İsveç Akademisi her yıl bu ödüle layık kişileri seçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kenzaburo Oe</span> Japon yazar ve 1994 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (1935-2023)

Kenzaburō Ōe, Japon yazar ve çağdaş Japon edebiyatı'nın önde gelen isimlerinden birisi. Ōe, 1994 yılında Yasunari Kavabata'dan sonra Nobel Edebiyat Ödülü kazanan ikinci Japon yazardır.

Sait Faik Hikâye Armağanı, her yıl yazar Sait Faik Abasıyanık anısına, ölüm yıldönümü olan 11 Mayıs'ta bir öykücüye verilen edebiyat armağanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elif Şafak</span> Türk yazar, akademisyen ve aktivist

Elif Şafak, Britanyalı-Türk yazar, akademisyen, kadın hakları ve LGBTQ+ aktivisti. İlk romanı Pinhan'ı yayımladığı 1997'den beri eserler vermekte olan yazar, 2009'da yayımlanan Aşk adlı romanı ile Türk edebiyat tarihinin en kısa sürede en çok satan edebi eserinin yazarı unvanına sahip oldu. Eserleri 50'den fazla dile çevrilen Şafak, ''Aşkın 40 Kuralı'' adlı romanı ile BBC'nin "Dünyayı Şekillendiren 100 Roman" listesine girdi. 2017'de Amerika Birleşik Devletleri merkezli Politico dergisi tarafından "Dünyayı daha iyi bir yer yapacak 12 kişi"den birisi olarak seçildi. 2021'de BBC 100 Kadın listesinde Fransa adına yer aldı. 2017 yılında Forbes dergisine göre Türkiye'nin en çok kazanan yazarıdır. Ayrıca yazar Elif Şafak'ın "Bit Palas" isimli kitabında, "Sinek Sarayı" kitabından intihal olduğu gerekçesiyle Anadolu 1. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi yazar ile yayınevinin maddi ve manevi tazminat ödemesine hükmetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<i>Onca Yoksulluk Varken</i>

Onca Yoksulluk Varken, Fransız yazar Romain Gary'nin Émile Ajar takma adıyla yazdığı ve 1975 yılında Goncourt Ödülü kazandığı romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nezihe Meriç</span> Türk yazar (1925-2009)

Nezihe Meriç, Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Herta Müller</span> Rumen şair ve deneme yazarı (d. 1953)

Herta Müller, Rumen-Alman roman yazarı ve şair.

Kemal Bilbaşar,, Türk yazar, romancı.

<span class="mw-page-title-main">Ryunosuke Akutagava</span> Japon yazar (1892 – 1927)

Ryunosuke Akutagava , Japonya'nın Taişo Döneminde aktif olmuş olan Japon yazar. "Japon kısa hikâyeciliğinin Babası" olarak kabul edilir ki Japon edebiyatının kayda değer ödüllerinden olan Akutagava Ödülü onun adını taşımaktadır. Tokyo doğumlu olan yazar, 35 yaşındayken yine Tokyo'da yüksek dozda barbital alıp intihar ederek ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Korku kurgu</span> korku ve gerilim temalı edebiyat türü

Korku kurgu, korku edebiyatı ve korku fantezi bir edebiyat türüdür ve okurlarına korku ve terör hissi vermeyi hedefler. Edebiyat tarihçisi J. A. Cuddon, korku hikâyelerini "farklı uzunluklarda bir kurgu... okurlarını şaşırtıyor ve hatta korkutuyor, ya da belki de onlara nefret ve tiksinme hislerini aşılıyor." sözleri ile tanımlar. Korku kurgu, genellikle tedirgin edici ve korkutucu bir atmosfer yaratır ve yine genellikle doğaüstüdür ancak bu onun her zaman doğaüstü olacağı anlamına da gelmez. Bir korku kurgu çalışması genellikle toplumun genelinin korktuğu bir benzetme olarak da tanımlanabilir.

Casa de las Américas Ödülü, Küba'da Casa de las Américas tarafından verilen edebiyat ödülü. 1960'ta verilmeye başlanılan ödül, Latin Amerika'nın en eski ve prestijli edebiyat ödüllerindendir.

Edebiyatın Sokak Köpekleri ve ya özgün adıyla Bungō Stray Dogs, Kafka Asagiri tarafından yazılan bir manga serisidir. Seri, Aralık 2012 tarihinden bu yana Kadokawa Shoten'in Young Ace dergisinde yayınlanmaktadır. Bones tarafından hazırlanan bir anime uyarlaması, ilki Nisan-Haziran 2016 ve ikincisi Ekim-Aralık 2016 tarihleri olmak üzere iki sezon halinde yayınlandı. Bir anime filmi olan, Bungō Stray Dogs: Dead Apple, 3 Mart 2018'de gösterime girdi. Üçüncü sezonu Nisan-Haziran 2019 tarihleri arasında yayınlandı.

Nobel Ödülü, 1901'den beri Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanlarındaki başarılar için her yıl verilen uluslararası bir ödüldür. İktisadi Bilimler alanı ödülü 1969'dan beri verilmektedir. Nobel Ödülleri 800'den fazla kişiye verildi.

Nobel Ödülü, ilk olarak 1901'de Fizik, Kimya, Fizyoloji veya Tıp, Edebiyat ve Barış alanındaki başarılar için verilen yıllık, uluslararası bir ödüldür. Ekonomi alanında ilgili bir ödül 1969'dan beri verilmektedir. 2019 Nobel ödülleri itibarıyla 916 bireye verilmiştir ve bunların 16' sı siyahidir.

<span class="mw-page-title-main">Rie Kudan</span>

Rie Kudan – Japon yazar. 2024 yılında “Tokyo Sempati Kulesi” isimli romanıyla Akutagava Ödülü'nü kazanmıştır. Romanın bir kısmını yapay zekâ kullanarak yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hiromi Kawakami</span> Japon yazar

Hiromi Kawakami sıra dışı kurgusu, şiiri ve edebiyat eleştirisiyle tanınan Japon bir yazardır. Akutagawa Ödülü, Tanizaki Ödülü, Yomiuri Ödülü ve Izumi Kyōka Edebiyat Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda Japon edebiyat ödülü kazandı. Çalışmaları filme uyarlandı ve 15'ten fazla dile çevrildi.