Akut karın

Akut karın aniden, şiddetli bir şekilde ortaya çıkan karın ağrısı anlamına gelir.^[1] Çoğu vakada acil ve spesifik tanı gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Bazı durumlarda acil cerrahi müdahale gerektirir.

Akut karın ayırıcı tanısı şunları içerir:

1. Akut apandisit
2. Akut peptik ülser ve komplikasyonları
3. Akut kolesistit
4. Akut pankreatit
5. Akut bağırsak iskemisi (alttaki bölüme bakın)
6. Akut divertikülit
7. Tubal rüptür ile ektopik gebelik
8. Yumurtalık torsiyonu
9. Akut peritonit (içi boş viscus perforasyonu dahil)
10. Akut üreterik kolik
11. Bağırsak volvulusu
12. Bağırsak tıkanıklığı
13. Akut piyelonefrit
14. Adrenal kriz
15. Biliyer kolik
16. Abdominal aort anevrizması
17. Ailesel Akdeniz ateşi
18. hemoperitoneum
19. Dalak rüptürü
20. Böbrek taşı
21. Orak hücre anemisi
22. Karsinoid

Akut karın bazen peritonit ile eşanlamlı olarak kullanılır. Bu tamamen yanlış olmasa da, peritonit peritonun iltihaplanmasına atıfta bulunan daha spesifik bir terimdir. Fizik muayenede rebound hassasiyeti pozitiftir. Peritonit, özellikle apandisit ve pankreatit olmak üzere yukarıdaki hastalıkların birçoğundan kaynaklanabilir. Rebound hassasiyeti peritonit ile ilişkili olsa da, en belirgin bulgu sertliktir.

Vasküler bozuklukların ince bağırsağı etkilemesi kalın bağırsağa göre daha olasıdır. Bağırsakların kanlanması süperiyor ve inferior mezenterik arterlerce (sırasıyla SMA ve IMA) sağlanır, iki ater de aortadan direkt olarak çıkar.

Süperiyor mezenterik arterden kanlanan bölgeler:

1. İnce bağırsak
2. Çıkan kolon ve transvers kolonun proksimal üçte ikisi

İnferiyor mezenterik arterden kanlanan bölgeler:

1. Transvers kolonun distal üçte biri
2. İnen kolon
3. Sigmoid kolon

Dikkat çekici bir şekilde, splenik fleksura veya transvers ve distal kolon arasındaki bağlantı, her iki arterin de distal kısımlarınca kanlanır ve bu sebeple tıpta watershed bölgesi olarak adlandırılır ve bu bölge şok gibi durumlarda gelişen hipoperfüzyon ataklarında iskemiye karşı hassastır.

Akut karında iskemik çeşitlilik genellikle şunlardan kaynaklanır:

1. SMA'yı tıkayan atriyal fibrilasyon sırasında kalbin sol tarafından bir tromboembolizm oluşabilir.
2. Kalp yetmezliğine sekonder hipotansiyonda görüldüğü gibi nonoklüzif iskemik durumlar da katkıda bulunabilir, ancak genellikle SMA tromboembolisinde görülen tipik transmural enfarktın aksine mukozal veya duvar enfarktüsüyle sonuçlanır.
3. Primer mezenterik ven trombozu da akut karına yol açabilir. Bu genellikle polisitemi vera gibi hiperkoagülabilite durumlarından kaynaklanır.

Klinik olarak, hastalar yaygın karın ağrısı, bağırsak distansiyonu ve kanlı ishal ile başvururlar. Fizik muayenede bağırsak sesleri duyulmaz. Laboratuvar testleride nötrofilik lökositoz ve artmış serum amilazı görülür. Abdominal radyografide yaygın ödemin yanı sıra birçok hava sıvı seviyeleri görülür.

Akut iskemik karın cerrahi bir acil durumdur. Tipik olarak, tedavi, enfarktüs geçirmiş olan bağırsak bölgesinin rezeksiyonunu ve daha sonra kalan sağlıklı dokunun anastomozunu içerir.

Acil servise şiddetli karın ağrısıyla başvuran stabil hastaların hemen hemen hepsinde abdominal x-ray veya BT çekilir. Bu testler basit ve kompleks patolojilerin ayırıcı tanısının yapılmasını sağlayabilirler. Nonstabil hastalarda ilk olarak sıvı resüsitasyonu ve hızlı ultrason yapılır ve hızlı ultrason tanı konulursa hasta doğrudan ameliyata alınır.

Hastalara, genellikle tam kan sayımı yapılır. Tam kan sayımında apandisitte ortaya çıkan nötrofili gibi karakteristik bulgular araştırılır.

Geleneksel olarak, akut karnı olan hastalarda opiat veya diğer ağrı kesicilerin kullanımı klinik muayeneden önce önerilmez, çünkü bunlar muayene bulgularını değiştirerek hekimi yanıltabilir. Bununla birlikte, bilimsel literatür bu değişikliklerden kaynaklanan herhangi bir olumsuz sonuç ortaya koymamaktadır.^[2][3]