İçeriğe atla

Aktrol

Aktrol (veya Aktroll), Türkiye'de Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından yönetilen hükûmet destekli anonim internet siyasi yorumcuları ve trolleri tanımlamak için kullanılan tabirdir. 2015 yılında Aktrollerin doğrudan devlet tarafından finanse edildiği hükûmet destekli internet trollerinin çoğunun 20-25 yaşları arasında olduğu iddia edildi.[1] Adalet ve Kalkınma Partisi'nin gençlik kollarının (AK Gençlik) bu web tugayına başkanlık etmekle yükümlü olduğu iddia edilmektedir.[2]

Arka plan

Aktroller, aslen Gülen Cemaati tarafından finanse edildiği iddia edilen çeşitli internet yorumcuları ve trollerine dayansa da[3] ilk olarak 2013 yılında hükûmete ve Recep Tayyip Erdoğan'ın otoriter eğilimlerine karşı düzenlenen Gezi Parkı protestoları sırasında protestocuların protestoları örgütlemek ve tanıtmak için sosyal medyayı kullandığı dönemde ortaya çıktılar.[4] Buna karşılık iktidar devlet propagandasını teşvik etmek ve Adalet ve Kalkınma Partisi'ne muhalif olduğu belirlenen kişilere karşı kampanyalar düzenlemek için 6 bin kişiyi Yeni Türkiye Dijital Ofisi olarak bilinen yeni bir sosyal medya ekibine dahil etti.[5] İnternet botları devlet tarafından da ücretli kişilere yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.[6] Aktroller, iktidar karşıtı (muhalif) vatandaşlara karşı abartılı olumsuz tepkileri ile bilinmektedirler.[1] Aktroller, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu sırasında 'Evet' kampanyası lehine kampanya düzenlediler.[7] Aktroller genel olarak Süleyman Soylu yanlısı kanat ve Berat Albayrak'ın iplerini tuttuğu Pelikan yanlısı kanat olarak ikiye ayrılır.[8] 12 Haziran 2020 günü Twitter, AK Parti ile alakalı olan ve sahte hesap olduğu belirlenen 7340 hesabı kapattı.[9]

30 Ocak 2022 tarihinde Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından yayınladığı videoda trollerin birkaçını ifşa etmiştir.[10][11]

Yöntemler

Aktroller, Facebook, X ve TikTok gibi sosyal medya ağlarının yanı sıra Ekşi Sözlük gibi katılımcı sözlük sitelerini ve kimi zaman da YouTube'u, iktidar partisi lehine propaganda yapmak, muhalefeti itibarsızlaştırmak ve internete yanlış bilgiler yaymak suretiyle bireylere saldırmak için düzenli bir şekilde kullandıkları bilinmektedir.[12][13] CHP ve HDP'li milletvekilleri, bireylere yönelik yoğun bir itibarsızlaştırma, hakaret ve tehdit kampanyası nedeniyle Aktroller hakkında bir soruşturma başlatmasını istedi.[5][14]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Aktroller ne kadar maaş alıyor? – Sözcü Gazetesi". Sozcu.com.tr. 29 Eylül 2015. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  2. ^ Leo Benedictus. "Invasion of the troll armies: 'Social media where the war goes on' | Media". The Guardian. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  3. ^ Yılmaz Özdil (12 Haziran 2019). "Canlı yayını kim yönetsin?". Sozcu.com.tr. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  4. ^ Jonathan Okun (31 Ocak 2017). "Cybersecurity Strategy Advice for the Trump Administration: US-Turkey Relations - The Henry M. Jackson School of International Studies". Jsis.washington.edu. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  5. ^ a b "Turkish journalists face abuse and threats online as trolls step up attacks". The Guardian. 23 Nisan 2016. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  6. ^ Mert Taşçılar. "Odatv AKTroller'i açığa çıkaran o raporu yayımlıyor". Odatv.com. 1 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  7. ^ ""AK trolls" were detrimental to the "Yes" camp - BARÇIN YİNANÇ". Hürriyet Daily News. 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  8. ^ "AKTroller birbirine girdi". 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Information Operations June 2020". Twitter. 12 Haziran 2020. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022. 
  12. ^ "Mapping Turkey's Twitter-troll lynch mobs". The Daily Dot. 10 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  13. ^ "Erdoğan attends 'Ak troll' wedding, chats with well-known suspect - POLITICS". Hurriyetdailynews.com. 13 Eylül 2011. 30 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  14. ^ "'AkTroller' hakkında soru önergesi". Birgun.net. 21 Aralık 2016. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür. TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Trol (mitoloji)</span>

Trol, İskandinavya folkloründe geçen ve korkunç gözüken bir mistik, insanımsı devasa yaratıktır. Troller folklörde, İngiliz peri masallarındaki Ogreler benzeri şeytani devlerden, dağlarda yaşayan, dağa insanları kaçıran, vahşi ve daha insan benzeri yaratıklara kadar birçok farklı şekilde tasvir edilmişlerdir. Aslen Şamanik doğa ruhları olarak, ortaya çıkmışlardır. Başlangıçta yalnızca bazı özel doğa ruhu türleri için kullanılırken daha sonraları anlamı genişlemiş ve cüceler ile Jötunn devleri dahil her çeşit esrarlı varlığı ifade etmekte de kullanılmıştır. Cermen dillerinde Trol tanımı "Doğaüstü" ve "Gizemli" gibi anlamlara gelmektedir. Trol kelimesi de "Şiddetli", "Kötü niyetli" gibi farklı anlamlar da kazanmış, İsveç'te kara büyüye Troldom, sihir numarasına Trylle denmiştir. Ama bu yeni anlamların mitolojik varlıkla ve şamanizmle bir ilgisi yoktur. Shetland ve Orkney masallarında, troller trowe olarak anılmıştır. Japoncada ise trol için kullanılan sözcük tororu`dur. Huldra da bir Troll türü sayılmaktadır. Bu yüzden Huldufolk halkı da Troller olarak anılır. İskandinav inançlarında Troller, Elf ve cücelerle birlikte yer iyesi anlamına gelen "Vaettir" tanımı kapsamına girmektedir. Doğa ruhları için kullanılan bir tanımdır. İskandinav folklorunda iki tip Trol vardır. Biri dağlarda ve ormanlarda yaşayan, Jötunlara benzeyen devasa Troller ve toprağın altında ve ormanın derinliklerinde yaşayan genelde kısa boylu olan, Huldra ve Elflere yakın olan Troller.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Soylu</span> Türk siyasetçi

Süleyman Soylu, Türk siyasetçi ve eski Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanıdır. 2015-2016 yılları arasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yaptı. Adalet ve Kalkınma Partisine katılmadan önce 2008-2009 yılları arasında Demokrat Parti Genel Başkanlığı yaptı. İlk defa Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi, Trabzon milletvekili olarak Meclis'e girdi.

<span class="mw-page-title-main">Mevlüt Çavuşoğlu</span> Türk siyasetçi

Mevlüt Çavuşoğlu, Türk siyasetçi, diplomat, ekonomist, iş insanı ve eski Türkiye Dışişleri Bakanıdır. Bu görevinden önce 2013-2014 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Bakanlığı ve 2010-2012 tarihleri arasında ise Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkanlığı görevlerini yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Millî Görüş</span> İslamcı ve muhafazakâr ideoloji

Millî Görüş veya Erbakancılık, Necmettin Erbakan tarafından kurulan, 1969 yılında "Bağımsızlar Hareketi" ile başlayan ve ilk olarak Millî Nizam Partisi ile partileşerek günümüze kadar gelen İslamcı ideoloji ve siyasi akım. Günümüzde Türkiye'de Yeniden Refah Partisi ile Saadet Partisi resmî olarak Millî Görüş ideolojisini benimsemektedir. Ancak her iki parti de Millî Görüş'ün tek temsilcileri olduklarını iddia edip birbirlerini Millî Görüş'e karşı ihanetle suçlamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Nurettin Canikli</span> Türk politikacı

Nurettin Canikli, Türk siyasetçi, Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekili, Başbakan Yardımcısı ve bakan. 24 Mayıs 2016 tarihinde Binali Yıldırım tarafından kurulan 65. Türkiye Hükûmeti'nde önce Başbakan Yardımcısı, daha sonra da Millî Savunma Bakanı görevlerine getirildi. Adalet ve Kalkınma Partisi'nden 2002, 2007, 2011 ve Kasım 2015 genel seçimlerinde Giresun; 2018 genel seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak meclise girdi.

<span class="mw-page-title-main">Trol (İnternet)</span> internette nifak eken kişi

Trol ya da bilinen adıyla Troll, İnternet'te insanların keyfini kaçırmak ya da münakaşa başlatmak için tohum ekmeye çalışan, çeşitli şekilde ironik (alaycı) söylemlerle hakaret eden veya ironik (alaycı) söylemlerle kişilere dolaylı olarak rahatsızlık veren kişi.

<span class="mw-page-title-main">Sümeyye Erdoğan</span> Recep Tayyip Erdoğanın kızı, Selçuk Bayraktarın eşi

Sümeyye Erdoğan Bayraktar, Türk Sivil Toplum Kuruluşu aktivisti. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dört çocuğundan birisidir. 2013 yılında, başbakan olan babasının gönüllü danışmanlarından idi. Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara'da Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span>

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri'nde resmî adıyla 25. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçimi, Bu seçimde Ankara ilinin 32 milletvekili seçilmiştir. Başkentin nüfusundan dolayı seçim 2 bölge halinde yapılmaktadır. Geçmiş seçimde 31 vekil çıkaran Ankara bu seçimde 1 milletvekili fazla çıkarmıştır. Toplu sonuçlar resmî seçim sonuçlarına göre girilmiş olup, il bazlı sonuçlar YSK'nın SEÇSİS sistem sonuçlarına göre girilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de medya</span> Türk medyasına genel bakış

Türkiye'de medya, farklı görüşlerin ifade edildiği yerli ve yabancı süreli yayınları içeren, son derece rekabetçi yerli gazetelerden oluşan bir medya sektörüdür. Medya sahipliği, genellikle varlıklı kişiler tarafından kontrol edilen holdinglerin parçası olan birkaç büyük özel medya grubunun elinde yoğunlaşmıştır ve bu da sunulan görüşleri sınırlı kılmaktadır. Buna ek olarak şirketler, iktidar ile dostça ilişkiler kurmaya çalışmak dahil olmak üzere sahiplerinin iktisadi çıkarlarını desteklemek için nüfuzlarını kullanmaktadırlar. Türkiye'de medya, kamuoyu üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir.

<i>Troller</i> (film)

Troller, 2016 yılında çıkmış olan Amerikan yapımı 3D animasyon komedi filmidir. Thomas Dam'ın ürettiği Troll bebeklerden esinlenilmiştir. DreamWorks Animasyon tarafından üretilmiş olan filmin yönetmeni Mike Mitchell, yardımcı yönetmeni Walt Dohrn ve Anna Kendrikck'tir. Filmde ana karakterleri seslendiren Justin Timberlake'dir. Film 4 Kasım 2016'da 20th Century Fox imzasıyla yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samsun'da 2019 Türkiye yerel seçimleri</span>

Samsun'da 2019 Türkiye yerel seçimleri, 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleşen 2019 Türkiye yerel seçimlerinin Samsun sonuçları. İl genelinde toplam 3.486 sandıkta kayıtlı 712'si cezaevinde olmak üzere 971.700 seçmenden 838.085'i oy kullanmış ve seçime katılım %86,31 oranında gerçekleşmiştir. Kullanılan oyların 37.914'ü ise geçersiz sayılmıştır.

Pelikan grubu, Pelikan örgütü, Pelikan teşkilatı ya da kısaca Pelikancılar, Türkiye'de 1 Mayıs 2016'da Pelikan Dosyası adlı internet sitesinde yayınlanan 'Selâm Olsun!' yazısıyla ve Ahmet Davutoğlu'nun görevden ayrılmasıyla sonuçlanan süreçte adlarını duyuran bir grup. Cemil Barlas, Fatih Tezcan, Haşmet Babaoğlu, Hilal Kaplan, Kurtuluş Tayiz, Melih Altınok, Selman Öğüt ve Süheyb Öğüt'ün grup üyesi olduğu iddia edilmektedir. Yeni açılmış bir blog sayfasında bulunan, ayrıca Pelikan grubunun varlığını da ortaya çıkaran 'Selâm Olsun!' adlı yazıyı; 1 Mayıs 2016'da Atifet Ulusoy, Cemil Barlas, Elif Şahin, Filiz Gündüz ve Merve Taşçı kişisel Twitter hesaplarından paylaşmıştır. Yapının merkezinde Berat Albayrak ile Turkuvaz Grubu'nun başındaki ağabeyi Serhat Albayrak'ın olduğunu ifade edilmektedir. Bildirinin sadece Davutoğlu'nu değil, devlet içerisinde görev yapan başka isimleri de hedefe koyduğunu iddia edilmekte, hatta bildirinin Hakan Fidan'ı Davutoğlu'nun adamı olarak suçladığını belirtilmektedir.

Web tugayları, Rusya hükûmetine bağlı devlet destekli anonim internet siyasi yorumcuları ve trollerdir. Katılımcıların belirttiğine göre, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin yanlısı ve Rusya yanlısı propagandayı teşvik etmek amacıyla, büyük ölçekli planlı trol ve dezenformasyon kampanyaları yoluyla Rus ve uluslararası siyasi bloglara ve internet forumlarına katılan ekipler, yorumcu grupları, kuklalar ve sosyal botlar halinde organize olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet Araştırmaları Ajansı</span>

İnternet Araştırmaları Ajansı veya internet argosunda Olgino'dan gelen troller, Rusya'nın iş ve siyasi çıkarları adına çevrimiçi etki operasyonları yaptığı iddia edilen bir kuruluştur. Merkezi Sankt-Peterburg'da yer almakta olup Rus iş insanı Yevgeni Prigojin ile bağlantılı oldukları iddia edilmektedir.

50 Cent Partisi veya 50 Cent Ordusu, Çin'de hükûmete bağlı oldukları iddia edilen devlet destekli anonim internet siyasi yorumcuları ve troller için kullanılan bir terimdir. İnternetin Çin'de daha geniş bir kitleye sunulmasının ilk aşamalarında oluşturuldukları ve kamuoyunu Çin Komünist Partisi lehine manipüle etmek amacıyla Çin makamları tarafından tutuldukları iddia edilmektedir. Adını, yorumcuların her yazı için 0.50 yuan aldıkları söylendiği iddiasından kaynaklanmaktadır. Komünist Parti için yararsız olan ve yurt içi ve yurt dışındaki siyasi muhalifleri ve eleştirmenleri hakkında aşağılayıcı yorumlar ve yanlış bilgilerle birlikte hükûmetin çıkarlarına hizmet eden anlatıları teşvik eden tartışmaları rayından çıkarmayı amaçlayan popüler Çin sosyal medya ağlarında olumlu yorumlar veya makaleler oluşturmaktadırlar. Ayrıca Komünist Parti yanlısı veya Çin milliyetçisi görüşlere sahip insanlara karşı aşağılayıcı bir terim olarak da kullanılır.

<i>Troller Dünya Turu</i> Walt Dohrn ve David P. Smith’in yönettiği 2020 yapımı film

Troller Dünya Turu, DreamWorks Animation tarafından üretilen ve Universal Pictures tarafından dağıtılan bir 2020 Amerikan bilgisayar animasyonlu müzikal komedi film. Troller (2016) filminin devamı ve imtiyaz'nin ikinci bölümü olan filmin yönetmenliğini Walt Dohrn üstleniyor. yönetmenlikteki ilk oyuncu, Jonathan Aibel, Glenn Berger, Elizabeth Tippet, Maya Forbes ve Wallace Wolodarsky tarafından yazılmış bir senaryodan. Aibel ve Berger'in hikâyesi. Filmde Anna Kendrick, Justin Timberlake, Rachel Bloom, James Corden, Ron Funches, Kelly Clarkson, Anderson .Paak, Sam Rockwell, George Clinton ve Mary J. Blige. Film, Poppy ve Branch'i, kendilerine yabancı müzik türlerini temsil eden birkaç trol kabilesi keşfettiklerinde takip ediyor. Queen of the Rock kabilesi, trolleri rock müzik altında birleştirmek için yabancı müzik türlerini devirmeyi planladığında sorunlar ortaya çıkar.

Devlet destekli internet propagandası, hükümetlerin kamuoyunu etkileme amacıyla kişi veya gruplara propaganda yaptırması ve bunu yaparken kullanılan aracın internet olduğu durumu ifade eder.

Trollface, İnternet trollerini ve İnternet trollerini sembolize etmek için kullanılan, yaramaz bir gülümsemeye sahip bir öfke karikatürü karakterinin mem görüntüsüdür. En eski ve en çok bilinen öfke karikatürü yüzlerinden biridir.

Necip Nasır, iş insanı, siyasetçi ve 27. dönem Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekilidir.