İçeriğe atla

Aksu (Balkaş Gölü)

Koordinatlar: 46°19′24″N 78°12′36″E / 46.32342°K 78.21004°D / 46.32342; 78.21004
Aksu
Ақсу
Aksu Nehir deltasının, doğusundaki Lepsi Nehri ile birlikte Balkaş Gölü'ne giriş yaptığı andaki uydu görüntüsü — Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Aksu Nehir deltasının, doğusundaki Lepsi Nehri ile birlikte Balkaş Gölü'ne giriş yaptığı andaki uydu görüntüsü
Kazakistan üzerinde Aksu (Balkaş Gölü)
Aksu (Balkaş Gölü)
Aksu (Balkaş Gölü)
— Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Konum
Ülke(ler) Kazakistan
Eyalet(ler)Jetisu
İlçe(ler)Aksu, Sarkant
Şehir(ler)Matay, Aksu, Jansügirov
Genel bilgiler
KaynakÇungarya Aladağları
45°01′11″N 79°49′59″E / 45.019722°K 79.833056°D / 45.019722; 79.833056
Kaynak rakımıy. 3.329 m (10.922 ft)[1]
AğızBalkaş Gölü
46°19′24″N 78°12′36″E / 46.32342°K 78.21004°D / 46.32342; 78.21004
Ağız rakımıy. 341 m (1.119 ft)[1]
Yükseklik farkıy.[1] 341 m (1.119 ft)
Uzunluk316 km (196 mi)
Havza alanı5.040 km2 (1.950 sq mi)
Debi11,2 metreküp/saniye (400 cu ft/s)
(Jansügirov seviyesinde)
Sağ kollarıSarkan

Aksu (KazakçaАқсу, Aqsu; RusçaАксу), Kazakistan'da Jetisu eyaletinin Aksu ve Sarkant ilçelerinden akan bir nehirdir.[1]

Nehir Balkaş-Alakol Havzası'nda yer almaktadır. Çin sınırına yakın Çungarya Aladağları'ndan doğar ve Balkaş Gölü'ne akar.[2] Aksu, Yedisu bölgesi'nin ana nehirlerinden biridir. Uzunluğu 316 kilometre (196 mi) ve drenaj havzası 5.040 kilometrekare (1.950 sq mi)'dir.[3]

Nehir yolu

Nehir, Çin sınırından kuzeye doğru akar ve kuzeybatıya dönerek Matay'dan geçer ve daha sonra Balkaş Gölü'nün güneyinde büyük bir kum çölü olan Sarıesikatırav Çölü [en]'ne ulaştığında kuzeye doğru ilerler. Nehir, güney tarafındaki Lepsi Nehri'nin hemen batısında Balkaş Gölü'ne dökülür. Aksu Aralık ayında donar ve Mart ayına kadar buz tutmaya devam eder. Nehirin ana su kaynağı kar suların ve buzul'ların erimesi ile oluşur. En yüksek debiler Mayıs ve Ağustos ayları arasında görülmekte. Sulama nedeniyle nehrin Balkaş Gölü'ne akışı sınırlıdır.[3]

Jetisu üzerinde Aksu (Balkaş Gölü)
Aksu (Balkaş Gölü)
Aksu (Balkaş Gölü)
— Kaynak, — Ağız, Jetisu Eyaleti
Balkaş Gölü havzası

Ayrıca bakınız

  • Kazakistan nehirleri listesi

Kaynakça

  1. ^ a b c d Google Earth
  2. ^  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Balkash". Encyclopædia Britannica. 03 (11. bas.). Cambridge University Press.  The Karatal, the Aksu and the Lepsa also enter from the south-east, and the Ayaguz from the north-east
  3. ^ a b Аксу (река в Казах. ССР) 12 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Balkaş Gölü</span>

Balkaş Gölü Orta Asya'da bir göldür. Aral Gölü'nden sonra Orta Asya'nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4′ Kuzey 76°2′ Doğu koordinatları üzerinde yer alır. Beslendiği başlıca kaynaklar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayagöz Nehri'dır. Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içerisinde bulunur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, batıda 19 km'dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken ortalama derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km'dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Seyhun</span> Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistandan geçen bir akarsu

Seyhun veya Siriderya, Orta Asya'da bir nehirdir. Ceyhun nehri ile birlikte tarihi Maveraünnehir bölgesini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Tarım Nehri</span>

Tarım Nehri, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde ortalama 2.030 km uzunluğunda bir nehir.

<span class="mw-page-title-main">Yedisu bölgesi</span>

Yedisu bölgesi, Orta Asya'da günümüzde Kazakistan'nın güney-doğu parçası olan bir bölgedir. İsmini, İli, Karatal, Bien, Aksu, Lepsi, Baskan ve Sarkand gibi yedi ana nehirlerden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çungar-Aladağ Millî Parkı</span>

Çungar-Aladağ Ulusal Parkı, ayrıca Jungar Aladağ veya Çungarya Aladağ, Kazakistan'ın güneydoğusunda Çin sınırında izole kalmış, buzullu bir dağ silsilesi olan Çungarya Aladağları'nın ekolojisini korumak için 2010 yılında kurulan ulusal parktır. Parkın kuruluşunun bir nedeni, kayısı, kızamık, kiraz ve kuş üzümü de dahil olmak üzere yabani meyve ağaçları ormanlarını korumaktır. Parkın yüzölçümünün yaklaşık %1'i, dünyadaki tüm kültürlü elma çeşitlerinin öncüleri olan Malus sierversii ağaçları ile ormanlanmıştır. Park 300 km uzunluğundadır ve Almatı Eyaleti'nin 300 km kuzeydoğusunda, Aksu ilçesi, Sarkand ilçesi ve Alakol ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmenistan coğrafyası</span>

Türkmenistan, Orta Asya'da karayla çevrili bir ülkedir ve batıda Hazar Denizi, güneyde İran ve Afganistan, kuzeydoğuda Özbekistan ve kuzeybatıda Kazakistan ile komşudur. 1991'in sonunda Sovyet sonrası devletlerin çoğu tarafından oluşturulan gevşek federasyon olan Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) en güneydeki cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu-Zhabagly Tabiatı Koruma Alanı</span> Kazakistanda bulunan bir tabiat koruma alanı

Aksu-Zhabagly Tabiatı Koruma Alanı Kazakça: Ақсу-Жабағылы қорығы, Aqsu-Jabağyly Qoryğy; Rusça: Aксу-Жабаглинский заповедник, Aksu-Zhabaglinskiy zapovednik), Orta Asya'nın en eski tabiatı koruma alanıdır. Kazakistan Cumhuriyeti'nin güney eyaletinde yer almaktadır. Tanrı Dağları'nın kuzey-batı sıradağlarını kapsar. Adı, bölgenin en büyük nehri olan Aksu'dan ve bölgenin kuzey kesiminde yer alan Zhabagly sıradağlarından gelmektedir.

Kırgızistan'daki nehirler listesi, kısmen veya tamamen Kırgızistan'da bulunan nehirlerin listesidir. Nehirler drenaj havzalarına göre gruplandırılmıştır. Başka nehirler ile birleşen nehirler, aktıkları nehirlere göre listelemiştir. Bazı nehirler kendileri Kırgızistan'dan akmazlar, ancak Kırgızistan'dan geçen kollara sahip olduklarından listelenmiştir; bu nehirler İtalik olarak verilmiştir. Anlaşılır olması için, yalnızca drenaj havzası alanı 1.000 km2'nin üzerinde olan nehirler gösterilmiştir. Kırgızistan nehirlerinin alfabetik bir özeti için Kırgızistan Nehirleri kategorisine bakınız. Toplamda, uzunluğu 10 km ile 35000 km arasında 2044 nehir vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ayagöz Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Ayagöz Ayaguz, Ayaköz Kazakistan'ın doğusunda Balkaş-Alakol Havzası'nda yer alan bir nehirdir. Jetisu eyaletinin Sarkant ilçesi ve Abay eyaletinin Ayagöz ilçesinden akmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lepsi Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Lepsi, Kazakistan'ın güneydoğusundaki Balkaş-Alakol Havzası'nda bulunan bir nehirdir. Çin sınırının kuzeyindeki Çungarya Aladağları'ndan doğar ve Balkaş Gölü'ne dökülür. Lepsi, Balkaş'ın doğusuna güney kıyısından giriş yapan iki küçük nehirden birisidir, diğeri Aksu'dur. Seyri boyunca Jetisu Eyaletinden akar. Lepsi, tarihi Yedisu bölgesi'nin ana nehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Bakanas Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bakanas, Kazakistan'da Abay eyaletinin Abay ve Ayagöz ilçelerinden akan bir nehirdir. Kazakistan'ın doğusunda Balkaş-Alakol Havzası'nda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Şağan (İrtiş)</span> Kazakistanda bir nehir, İrtişin kolu

Şağan, Kazakistan'ın doğusunda Abay Eyaleti'nde İrtiş'in sol kolu olan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (Çu)</span> Kırgızistan ve Kazakistanda bir nehir, Çu Nehrinin sağ kolu

Aksu Kırgızistan'ın Çuy İli‘ne bağlı Moskova ilçesi ve Kazakistan‘ın Jambıl Eyaleti'ne bağlı Şu İlçesi‘nden akan bir nehirdir. Çu Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Boktykaryn Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Boktykaryn, Kazakistan'da Türkistan eyaletinin Sozak ilçesinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Büyen Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Büyen Kazakistan'da Jetisu eyaletinin Aksu ve Sarkant ilçelerinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kalmakkyrgan Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kalmakkyrgan, Bileuty olarak da bilinir, Kazakistan'da Ulıtav Eyaleti'nde Ulıtav İlçesi'nden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Şalkarteniz</span> Kazakistanda bir göl

Şalkarteniz, Kazakistan’da Aktöbe Eyaleti‘nin Irgız İlçesinde bulunan bir tuz gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Jıngıldıözek Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Jıngıldıözek, Kazakistan'da Ulıtav ve Aktöbe Eyaletlerinde, Ulıtav ve Irgız ilçelerinden akan bir nehirdir. Nehirin adı Kazakça'da "çöldeki ağaçlar" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tokrau Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Tokrau, üst kesimlerde, olarak da bilinir, Kazakistan'da Karagandı Eyaleti'nin Aktogay ilçesinden akan bir nehirdir. Balkaş-Alakol Havzası'nda yer alır.