Aksay (Kazakça: Ақсай), Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nde şehir.
Eyaletin Borili ilçesinin yönetim merkezi olan şehrin 2009 yılı resmi nüfusu 32.873'tür.[1]
 Batı Kazakistan Eyaleti | ||
|---|---|---|
| İlçeler | Akjayık • Bayterek İlçesi • Bökey Ordası • Börülü • Janakala • Janibek • Karatöbe • Kaztalov • Sırım • Şıngırlav • Taskala • Terekti |  |
| Şehirler | ||
Kazakistan, resmî adıyla Kazakistan Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Orta Asya'da, küçük bir bölümü Doğu Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kazakistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri olup Türk Devletleri Teşkilatı ve TÜRKSOY'un üyesidir. 2.724.900 km² yüzölçümü ile dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesidir. Müslüman çoğunluklu ülkelerin ve Türk devletlerinin yüzölçümü bakımından en büyüğü, doğal kaynaklar bakımından da en zenginidir. Kazakistan Türk tarihinin önemli devletlerinden olan Saka, Hun, Göktürk, Kıpçak, Karahanlı, Altın Ordu gibi devletlerin merkez üssü; Kıpçak, Oğuz, Karluk gibi Türk boylarının beşiği olmuştur.
Doğu Kazakistan Eyaleti, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Başkenti Öskemen 'dir.
Kazakistan Futbol Federasyonu, Kazakistan'da futbol faaliyetlerini yürütmek, futbolun gelişmesini ve yurt sathına yayılmasını sağlamak, bu konularda her türlü düzenlemeyi yapmak, kararlar almak ve uygulamakla yetkili kurumdur. Futbol ligi, Premyer-Liga ve Kazakistan millî futbol takımını organize eden kurumun merkezi Almatı'dadır.
Oral, eskiden Uralsk, Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.
Pavlodar, Kazakistan'ın bir eyaleti. Başkenti 300.200 nüfuslu Pavlodar şehriyken eyaletin yaklaşık nüfusu 744.860 kişidir. Pavlodar Eyaleti, Kuzeyinde Rusya, Batısında Akmola ve Kuzey Kazakistan eyaletleri, Doğusunda Doğu Kazakistan Eyaleti ve Güneyinde Karagandı Eyaleti ile sınır komşusudur. Nikita Sergeyeviç Kruşçev'in Bakir Topraklar Projesi ile birçok millet, özellikle Ukraynalılar Pavlodar'a göç etmiştir.
Çimkent ya da Şimkent, eski adıyla Çernyayev (Kazakça: Черняев); Kazakistan'daki çok nüfuslu bölgelerden olup, 2018 yılına kadar Kazakistan'ın Güney Kazakistan Eyaleti'nin merkeziydi. 19 Haziran 2018 tarihinde, Güney Kazakistan eyalet merkezi Çimkent’e büyük şehir statüsü verildi, eyaletin adı Türkistan eyaleti olarak değiştirildi ve eyalet merkezinin Türkistan kentine taşınmasını öngören “Kazakistan’ın bazı idari ve bölgesel yapısı konularına” ilişkin bir kararname imzalandı. Çimkent 1.239.000 nüfusuyla Kazakistan'da Almatı ve Astana'dan sonra en büyük 3. kenttir ve ülkenin önemli metropollerindendir. Türkistan-Sibirya Demiryolu kavşağında bulunan kentte ayrıca Şimkent Uluslararası Havaalanı da bulunmaktadır. Şimkent Almatı'nın 690 km batısında ve Taşkent'in 120 km kuzeyinde bulunur.
Şu, Kazakistan'ın Zambil Eyaleti'nde şehir.
Atırau Eyaleti, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Hazar Denizi'nin kuzeydoğusunda ve ülkenin batısında bir mevkidir. Merkezi Atırau'dur ve Atırau'da 380.000 insan yaşar. Yüzölçümü 118.600 km² olup bu yüzölçümüyle ülkenin 2. en küçük eyaletidir. Rusya'yla komşu olan eyalet ülke içinde de Aktöbe Eyaleti, Mangistav Eyaleti ve Batı Kazakistan Eyaleti ile de komşudur.
Batı Kazakistan Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. Merkezi Oral'dır ve nüfusu 200.000'dir. Rusya'ya sınırı vardır ve Ural Dağları'na yakındır. Ural Nehri Rusya'dan doğar ve eyaletin içinden akarak Hazar Denizi'ne dökülür. Batı Kazakistan kısmen Avrupa'da kısmen Asya'da yer alır.
Aktöbe Eyaleti, Kazakistan'da bir eyalettir. Aktöbe eyaletinin merkezi 340.000'den fazla nüfusuyla Aktöbe'dir. Eyaletin toplam nüfusu ise 678.900'dür. Eyalet 300.600 km²'lik yüzölçümüyle Kazakistan'da Karagandı'dan sonra en büyük 2. eyalettir. Aktöbe eyaleti kuzeyde Rusya ve güneyde Özbekistan ile sınırları olup ayrıca 6 eyalete de komşudur: Atırau Eyaleti, Mangistav Eyaleti, Karagandı Eyaleti, Kostanay Eyaleti, Kızılorda Eyaleti ve Batı Kazakistan Eyaleti.
Jambıl, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Taraz'dır. Eyalet nüfusu 1.000.000 olup merkez şehir nüfusu 335.100'dür. Eyaletin Kırgızistan ve Özbekistan'la sınırları vardır. Ülke içinde de Karagandı Eyaleti, Türkistan Eyaleti ve Almatı Eyaleti'ne komşudur. Toplam alanı 144.200 km²'dir.
Kuzey Kazakistan, Kazakistan'da 665.800 nüfusuyla bir eyalettir. Kazakistan'ın en küçük eyaletidir. Merkezi Kızılyar 193.300 nüfusa sahiptir. Kuzeyinde Rusya'yla sınırları vardır. Bundan başka ülke içinde 3 Kazak eyaletine komşudur: doğuda Pavlodar Eyaleti, batıda Kostanay Eyaleti ve güneyde Akmola Eyaleti. 98.040 km² yüzölçümüyle Kazakistan'ın tüm eyaletleri arasında en küçük 4. eyalettir. İşim (Esil) Nehri İrtiş Nehri'nin bir koludur ve Karagandı Eyaletinden doğar ve Rusya'ya Kuzey Kazakistan eyaletinden geçer.
Kostanay Eyaleti, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Başkenti Kostanay'dır.
Kazak pasaportu Kazakistan vatandaşlarının yurt dışına seyahat edebilmeleri amacıyla verilmektedir. Kazakistan Cumhuriyeti vatandaşları ülke içi ve Rusya'ya yaptıkları seyahatlerde yalnızca kimlik kartlarını yanlarında bulundurmaları yeterlidir. Kazak Adalet Bakanlığı 5 Ocak 2009'dan bu yana biyometrik pasaportlar vermeye başlamıştır.
Tucson ABD'nin güneybatısında Arizona eyaletinde Pima İlçesi'nde bulunan bir şehirdir. Nüfusu 520.116 kişidir. Banliyöleriyle metropoliten Tucson şehir nüfusu 1.020.200 kişiye ulaşır. ABD'nin 32. büyük şehridir. Phoenix'in 188 km güneydoğusunda ve ABD-Meksika Sınırı'nın 98 kilometre kuzeyindedir.
Bu madde 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleri A Grubu eşleşmelerini ve sıralamalarını göstermektedir
Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Kazakistan 'a gelen ziyaretçiler Kazak dış temsilciliklerinden vize almak zorundadırlar.
Kazakistan ekonomisi Orta Asya'nın en büyük ekonomisidir. Büyük petrol rezervleri yanı sıra mineraller ve metallere sahiptir. Aynı zamanda hem canlı hayvan ve tahıl üretimini barındıran geniş bozkır toprakları ile önemli tarımsal potansiyele sahiptir hem de yanı sıra Uluslararası Uzay İstasyonu'na her Uzay aracı fırlatmasında geliştirilen uzay altyapısına sahiptir. Güneydeki dağlar elma ve ceviz için önemli bir yeterliğe sahiptir; her iki tür de vardır ve yabani olarak yetişmektedir. Kazakistan'ın sanayi sektörü bu doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesi ve aynı zamanda inşaat malzemeleri, traktör, tarım makineleri ve bazı askeri öğeler konusunda uzmanlaşmış nispeten büyük bir makine yapı sektörüne sahiptir. SSCB'nin dağılmasından ve Kazakistan'ın geleneksel ağır sanayi ürünlerine olan talebin çöküşü ile 1994 yılında meydana gelen en dik yıllık düşüş, 1991 yılından bu yana ekonomide keskin bir daralmaya yol açmıştır. 1995-97 ekonomik reformlar ve özelleştirmelerle hükûmet programı özel sektöre varlıkların önemli olarak kaymasına neden oldu. Birkaç yıl içinde önemli ölçüde daha büyük petrol ihracatı için Karadeniz artış beklentileri ile batı Kazakistan'ın Tengiz Alanı'nda Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu anlaşmasıyla yeni bir boru hattı inşası Aralık 1996'da imzalanmasıyla sonuçlandı. Kazakistan'ın ekonomisi petrol fiyatları ve Rusya'da Ağustos finansal krizinin çökmeye uğratması nedeniyle GSYİH büyümesinde %2,5 düşüş ile 1998 yılında aşağı döndü. 1999 yılında parlak bir nokta, bir iyi zamanlanmış tenge devalüasyonu ve tampon görevinde tahıl hasatı ile birlikte, durgunluk ekonomiyi dış satıma itti ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artış kurtarıcı oldu.
Kazakistan illeri 170 ilçeye ayrılır. Eyaletlere ve illere göre ilçeler, aşağıda sıralanmıştır:
Türkistan Eyaleti, 2018'den önce Güney Kazakistan Eyaleti, 2.282.500 nüfusuyla Kazakistan'ın en güneyinde yer alan eyalettir. Türkistan şehri eyalet merkezidir. Türkistan'ın diğer şehirleri Çimkent, Sayram, Arıs, Şardara, Yedisay, Saryağaş ve Lenger. Türkistan Eyaleti ve Atırau Eyaleti Kazakistan'ın en küçük iki eyaletidir 117.300 km²'lik yüz ölçümleriyle.