İçeriğe atla

Aksaray malaklısı

Aksaray Malaklısı
RumuzlarAnadolu Aslanı
ÜlkeTürkiye Aksaray
Özellikler
Ağırlık 90 kiloya kadar ulaşabilir
Boy 80-90 cm
Ömür 9-11
Köpek (Canis lupus familiaris)

Aksaray Malaklısı, Türkiye'de Aksaray ve çevresinde görülen iri bir köpek cinsidir.[1] Bacak ve ayakları kalın, kafası büyük, dudağı sarkıktır. Aksaray yöresinde dudağa "malak" dendiğinden bu adı almıştır.[1] Evliya Çelebi tarafından Anadolu Aslanı adı verilmiştir. Bu nedenle diğer bir ismi de Anadolu Aslanıdır.[2]

Erkekleri ortalama olarak kalçadan buruna 130 cm. uzunluğa, 90 cm. omuz yüksekliğine ve 90 kg. ağırlığa ulaşabilir.[1] Mülayim ve iyi bir karaktere sahiptir. Sürü koruma köpeği olarak kullanılabilmektedir.

Salya akıtması, hareketli olması ve karakter olarak eve uygun olmaması sebebiyle, apartman veya evde beslenmesi uygun değildir.[3] Çevresi çitlerle çevrili bahçe veya geniş arazilerde beslenmesi gerekir.[3]

Tarihi

Aksaray malaklı köpekleri 3500 yıl önce orta Asya'dan Sümerler tarafından Mezopotamya havzasına getirilmiştir. 2000 yıl önce de Anadolu'da Asur'lar savaşlarda düşmanlarına karşı savaş köpeği olarak kullanılmıştır. Aksaray malaklı köpeği koyun sürülerinde bekçi köpeği olarak kullanılır. İyi bir canavar kurt düşmanıdır. Yetiştirme tarzına göre saldırgan veya sakin bir köpek olarak beslenebilinir. Ev fabrika buna benzer yerlerde bekçi olarak da bulundurulur.

Aksaray Malaklısı Irk Standardı Fiziki Oluşum Ve Görünümü

Aksaray malaklısı ırk standartı fiziki oluşum ve görünümü suratı gözlerinin üst tarafı kırışık olur olmayanda vardır.Gözleri alt tarafı dış tarafa doğru dökmelidir üst kapakları göz bebeğinin üstüne doğru kapatacak şekilde düşüktür. Ağız yapısı üst ve alt çenesi kısa olmakla birlikte   küt  bir görünüme sahiptir alt dudakları dışarı ve aşağıya doğru sarkıktır üst dudakları aşağı doğru sarkıktır.Bu dudak yapısına yöremizce AKSARAY MALAKLISI  adıyla anılmakta ve söylenmektedir.Kulak yapısı kafa yapısına göre normal ve büyük olanıda vardır.Dişleride normal çoban köpeklerindeki ağız diş yapısına göre benzerliğiyle bilinmekte pekte nadir olsa çatal dişli olanlarıda görülmektadir.Kafa yapısı AKSARAY MALAKLISINDA çok aranılan fiziki görünümünden dolayı çok önemlidir kafa yapısının büyüklüğü iki göz hizasının birleştiği ortasının alt kısmının düşüklüğünden sonra burnuna kadar olan hiza AKSARAY MALAKLISINDA bulunan bir özelliktir. Burnunun   üstünde beyaz çakal bulunanda vardır  Gerdanın yeleli olması ve kabarık olması da ayrıca özelliklerindendir. Aksaray malaklısının vücut yapısı  göğüs kafesi geniş olup bel tarafı incedir. Kuyruk yapısı kamçı kuyruk   'Le' kuyruk kıvrık kuyruk olanlarda vardır .Ayak yapısı kalın bilekler uzun ayaklar geniş patiler arka ayaklarda çift mahmuz tek mahmuz mahmuzsuz olanlarda  vardır.AKSARAY MALAKLISI'nın rengi boz karabaş duman ve griye benzer karabaş ala renk pekde nadir olsa çapar  malaklılar   yavrulamaktadır bunun yanında AKSARAY MALAKLISI   ayak patisi bileklerinde beyaz renkler olmaktadır .Bu özellik AKSARAY MALAKLISINA  kanında ala malaklılar olduğundan dolayı boz karabaşların büyük çoğunluğunda ön ayaklarında beyaz yama vardır   arka ayaklarında  olanlarda görülür ayrıyeten ön göğsünün iki ayağın birleştiği yerin ön tarafında arka tarafında arasında  beyaz yamalar   bulunabilir    kısır tüylü normale yakın tüylü olurlar.Anne AKSARAY MALAKLISI ekseriyetten sekiz veya  on memelidir. Bir batında üç yavrudan onbir yavruya kadar doğurur.Gebelik süreleri altmışüç günle birlikte yetmişbir güne kadar çıkan olur. Yeniden eşe gelme süresi altı ila sekiz ay arasındadır eşe gelipte boş geçilirse yeniden eşe gelme tahmini dört ay sürer.

Annelik ve Gebelik

Anne malaklıların eşleşme süreleri 5 gün civarında olur hamilelik süreleri 63-70 gün civarında olur anne sütü emmeleri 20-40 gün arasında olur. Anne malaklı yavruları sütten kestikten sonra 6 veya 8 ay sonra eşleşmeye gelebilir . 7 gün eşleşme öncesi adet günüdür. 8 gün bekletilir, 9 günde eşleşmeye bırakılır anne malaklılar genellikle 8 memelidir. Nadirde olsa 10 memelileri vardır anne malaklılar eşleşmede 3 ile 9 yavru arasında yavru yaparlar malaklı köpeklerinde yakın akraba eşleşmeleri ırkın başka köpeklerle eşleşmeleride kanunen yasaktır yavru malaklılar 20 ile 40 gün sonra anne sütünü keser ve bundan sonra inek şütü suyla bire bir karıştırılır içine arpa unu bir adet yumurta kabugu ile kırılır bu karışıma yal denilir büyüdükçe orantı fazlaşılır 60 günden sonra gençlik aşıları yapılır 4 veya 5 aylık olduklarında dişleri yenilenir bu zamanda ateşlenmeleri meydana gelir bütün bu süre içinde veteriner kontrolünde bulundurmanız önemlidir.

Irk çalışmaları

Irk tespit çalışmaları uluslararası (FCI, KIF VE AKMİD) olarak sürdürülmektedir. Türkiye'de (KIF ve AKMİD) ortak çalışmaları halen devam etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b c Öner Aydın (yönetmen). EN-5. TRT Belgesel. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "'Aksaray Malaklısı' köpeklere yoğun talep - Sayfa 2". CNN Türk. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021. 
  3. ^ a b "Aksaray Malaklısı". aksaraymalakli.com. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük baştankara</span>

Büyük baştankara, baştankaragiller (Paridae) familyasından bir baştankara türü. Başı koyu mavi-siyah, yanağındaki beyazlık ovaldir. Siyah gıdısı sarı renkli alt tarafının ortasına kadar geniş bir çizgi şeklinde uzar. Sırtı yeşil, kanatları gri-mavi, kanat çizgisi beyaz, kuyruğu gri-mavi ve beyaz kenarlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<i>Yaban domuzu</i> Memeli Bir Hayvan

Bayağı yaban domuzu, domuzgiller (Suidae) familyasından evcil domuzun vahşi atası olarak sayılan çift toynaklı.

<span class="mw-page-title-main">Yassı balıklar</span>

Yassı balıklar (Pleuronectiformes), kemikli balıklar sınıfına ait, yassı vücut yapıları ile dikkati çeken bir balık takımı. Yetişkin balıkların vücutları, rahatlıkla denizin tabanına yatabilecekleri şekilde yassılaşır. Gözlerinin ikisi de renkli olan üst taraflarında bulunur, beyaz renk olan kör tarafları ile yerde yatarlar. Sırt ve kuyruk yüzgeçleri birleşiktir. Suyun içinde dalga hareketleri ile ilerlerler. Ayrıca yattıkları yerin rengini kendi renkleri ile taklit etme kabiliyetleri vardır. En tanınmışları bayağı pisi balığı, Bayağı dil balığı ve kalkan balığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Akita (köpek)</span> köpek türü

Akita, spitz türünde en büyük Japon bekçi köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt</span> Avrasya ve Kuzey Amerikaya özgü memeli

Kurt veya bozkurt, Avrasya ve Kuzey Amerika'ya özgü ve Canis cinsinden iri bir memelidir. Otuzdan fazla Canis lupus alt türü tanınmakta ve bozkurt denildiğinde günlük konuşma dilinde evcilleştirilmemiş ve yabani alt türler anlaşılmaktadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 40 kg, dişilerde de 37 kg olan kurtlar, köpekgiller (Canidae) familyasının yaşayan en iri üyeleridir. Boyları 105 ila 160 cm arasında değişirken omuz yükseklikleri de 80 ila 85 cm arasındadır. Kurtlar diğer Canis türlerinden daha az sivri kulakları ve ağız ile burunlarıyla olduğu kadar daha uzun kuyrukları ve daha kısa gövdeleri ile de ayırt edilir. Yine de kır kurdu ile altın çakal gibi daha küçük Canis türleri ile yakın akraba oldukları için birlikte üreyerek doğurgan melezler ortaya çıkarabilir. Kurdun çizgili kürkleri genellikle beyaz, kahverengi, gri ve siyah alacalıdır ancak Arktik bölgelerde yaşayan alt türleri hemen hemen tamamen beyaz kürklü olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Altın çakal</span>

Altın çakal, Bayağı çakal olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyası içerisinde, coyote ile çok yakın akraba olan bir çakal türü. Sadece "çakal" denildiği zaman neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Afgan tilkisi</span> Karnivor türü

Afgan tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının Vulpini oymağına ait, Asyada bulunan bir tilki türü. En küçük köpekgillerden biridir.

Dakhund, daksund, porsuk köpeği ya da sosis bir av köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Rottweiler</span> Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı

Rottweiler, Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı. İsmini Almanya'nın Rottweil kasabasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Akbaş (köpek)</span> Köpek ırkı

Akbaş Anadolu'ya özgü bir köpek ırkıdır. Kangal ile aynı soy ailesindendir.

<span class="mw-page-title-main">Melursus ursinus</span>

Tembel ayı, ayıgiller (Ursidae) familyasından, Hindistan ve Sri Lanka'nın tropikal ve astropikal bölgelerindeki ormanlarda yaşayan memeli türü. Adını yavaş hareket etme özelliğinden alan bu ayıların görme ve işitme duyuları zayıf, ama koku alma duyusu güçlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Güvercin</span>

Güvercin, Güvercingiller (Columbidae) familyasına ait bir kuş türü.

<i>Siyah gergedan</i> Afrikaya özgü gergedan türü

Siyah gergedan, Afrika kıtasında yaşayan tek toynaklı takımına mensup büyük bir gergedan türüdür. Birçok alttürü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kara ayaklı gelincik</span>

Kara ayaklı gelincik Sansargiller familyasına ait, Kuzey Amerika'ya özgü bir memeli hayvandır.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı su samuru</span> Su kıyılarında yaşayan etçil memeli hayvan

Bayağı su samuru, sansargiller familyasından, nehir ve göl kıyılarında yaşayan etçil bir memeli. Su kenarlarında kazdığı çukurlarda yaşar. Yuvası karada olmakla beraber girişi su altındandır. İçini kuru yaprak ve yosunlarla döşer. Ayrıca havalandırma deliği de bırakır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük cüce geyik</span>

Büyük cüce geyik, cüce geyikgiller (Tragulidae) familyasından, gececil memeli hayvan türü.

<span class="mw-page-title-main">Jack Russell teriyer</span> 19. yüzyılda İngilterede tilki avlamak için üretilmiş bir köpek ırkı

Jack Russell teriyer, 19. yüzyılda İngiltere'de, yer üstünde ve yer altında tilki avlamak için üretilmiş bir köpek ırkıdır. İlk olarak, pek çok köpek ırkı üretmiş olan avcılık tutkunu papaz Jack Russell tarafından, muhtemelen fox terrier, eski tip bulldog, lakeland teriyer'ın yanı sıra bazı diğer ırklar karıştırılarak oluşturuldu. Eskiden adı içinde geçen "Parson" sözcüğü İngilizcede papaz anlamına gelir. Maske filminde yer alan köpeğin ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karakaçan Çoban Köpeği</span>

Karakaçan köpeği Bulgaristan kökenli bir köpek cinsidir. Kuzeyde Romanya, batıda Kuzey Makedonya ve Sırbistan ve güneyde Yunanistan ve Türkiye gibi çevre ülkelerin çiftlik hayvanlarının koruyucu köpekleriyle akrabadır. Köpek, adını Yunan göçebe çobanları olan Karakaçanlar'dan almıştır. Muhafazakar hayvancılık gelenekleri nedeniyle, Avrupa'daki en eski evcil hayvan türlerinden bazılarını korumuşlardır: Karakaçan koyunu, Karakaçan atı ve Karakaçan köpeği.