İçeriğe atla

Akmescit

Akmescit
Simferopol
Aqmescit (Kırım Tatarcası)
آق مسجد (Osmanlıca)
Сімферополь (Ukraynaca)
Симферополь (Rusça)
Akmescit Simferopol bayrağı
Bayrak
Akmescit Simferopol arması
Arma
Kırım üzerinde Akmescit Simferopol
Akmescit Simferopol
Akmescit
Simferopol
Ülke
Yüzölçümü
 • Toplam107 km²
Rakım350 m
Nüfus
 (2014)
 • Toplam338.319
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+03.00 (MSK)
Posta kodu
295000-295490
Alan kodu+7 3652
İklimCfa
Resmî site
simgov.ru

Akmescit (Kırım TatarcasıAqmescit; Osmanlı Türkçesi: آق مسجد) veya Simferopol (UkraynacaСімферополь; RusçaСимферополь), Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir.[1] İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

Şehir, Kırım'ın Ruslar tarafından işgal edildiği 1783 yılına kadar Kırım Hanlığı'nın ve Osmanlı İmparatorluğu'nun idaresinde kalmıştır.

Salgır Çayı'nın kıyısında yer alır. Tarım bölgesinde sanayi, ticaret ve ulaşım merkezi olarak önem taşır. Nüfusu 363.600'dür (2004).

1944 yılında yaşanan Kırım Tatar Sürgünü'nün ardından 1990'lı yıllarda başlayan yurda dönüş hareketiyle şehirde Kırım Tatar Millî Meclisi, Kırım Tatar Millî Tiyatrosu, Kırım Tatar Yüksek Pedagoji Enstitüsü gibi kurumlar oluşturulmuş ve şehir, Kırım Tatarlarının siyasi başkenti konumuna gelmiştir.

Tarih

Scythia

Kentte Paleolitik dönemden kalma insan kalıntıları olduğu bilinmektedir.

İlk antik yerleşim M.Ö.3. Yüzyılda ortaya çıktı. Napoli'deki İskitlerin başkenti olarak Napoli İskit'te. MÖ II-III yüzyılların başında. Napoli, Yunanların darbeleri altında gerilemeye başladı; Şehir nihayet üçüncü yüzyılda Gotların ve dördüncü yüzyılda Hunların işgali sonucunda ortadan kayboldu ve kalıntıları yanlışlıkla sadece on dokuzuncu yüzyılda keşfedildi.

XVII yüzyılın başından beri - önemli bir Kırım Tatar yerleşimi Ak-Camii, Kırım Tatar Kalga Sultan'ın ikametgâhı.[2][3][4][5]

1784'te Rus İmparatorluğu tarafından Kırım'ın işgalinden sonra, İmparatoriçe Catherine II, Ak-Mechetya yakınlarında, modern adı Simferopol olan ve yeni oluşturulan Tavriya bölgesinin (1802'den beri) idari merkezi haline gelen bir şehir kuran bir kararname yayınladı.[6][7][8][9]

13 Kasım 1920'de Kızıl Ordu şehri ele geçirdi ve 18 Ekim 1921'de Simferopol, Kırım Özerk Sovyet Sosyalistinin başkenti oldu.

II. Dünya Savaşı sırasında, Simferopol Nazi Almanyası tarafından işgal edildi.

Nisan 1944'te Kızıl Ordu, Simferopol'ü kurtardı.

26 Nisan 1954'te Simferopol, diğer Kırım bölgesi ile birlikte, CPSU Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Nikita Khrushchev'in Rus Sovyet Federal Sosyalist Cumhuriyeti'nden Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne kararıyla aktarıldı.

1991'de Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra Simferopol, bağımsız Ukrayna'nın bir parçası olarak Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Coğrafya

Yer

Simferopol, Kırım'ın güney-orta kesiminde yer almaktadır. Şehir, Salgir nehri üzerinde ve şehre içme suyu sağlayan yapay Simferopol rezervuarının yakınında yer almaktadır.

İklim

İklim ılık, kışlar ılık ve kurak geçer. Ocak ayında ortalama sıcaklık +0,4 °C, Temmuz ayında +23,3 °C'dir. Yağış miktarı yılda 509 mm, güneşli saat sayısı yılda 2469'dur. Kış aralıklı olarak sürer (29 Aralık - 25 Şubat). Büyüme mevsimi boyunca 270 mm yağış vardır.


 Akmescit (Simferopol) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 20,4 21,9 28,7 31,5 34,2 37,7 39,3 39,5 37,2 33,3 28,0 25,4 39,5
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 3,9 4,7 9,1 15,9 21,4 25,7 28,9 28,6 23,1 17,0 10,4 5,6 16,2
Ortalama sıcaklık (°C) 0,2 0,4 3,9 9,9 15,1 19,5 22,3 22,0 16,9 11,3 5,8 2,0 10,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −2,9 −3,2 −0,2 4,8 9,5 13,9 16,5 16,1 11,6 6,8 2,2 −1,1 6,2
En düşük sıcaklık (°C) −26 −30,3 −18,4 −11,1 −8,4 0,7 3,6 3,8 −5,1 −11,4 −21,7 −23,2 −30,3
Ortalama yağış (mm) 39 36 38 34 35 58 45 52 42 42 49 45 514
Kaynak: Погода и климат[10]


Nüfus

Nüfus değişim tablosu
1840 1864 1887 1897 1914 1926 1939 1959 1970 1989 2001 2009 2014
8584 17 000 38 000 49 078 91 000 86 145 142 634 187 623 249 053 343 565 343 644 337 139 338 319

Ulaşım

Simferopol tren istasyonu Kırım'ın en büyük istasyonudur.

Simferopol Sultan Amet-Khan Uluslararası Havaalanı

troleybüs hattı Simferopol - Aluşta - Yalta

E105 otoyolu şehrin doğu eteklerinden geçmektedir.

Kentin içinde bir otobüs ve troleybüs hizmeti bulunmaktadır.

Din

Kebir Camii

Ortodoksluk

  • Peter ve Paul Katedrali
  • Alexander Nevsky Katedrali
  • Kutsal Üçlü Kadınlar Manastırı

Anıtlar

Napoli İskit

Napoli İskit yerleşim kalıntıları

Salgirka Parkı

Kardeş Şehirler

Kaynakça

  1. ^ Burası Kırım yarımadasında yer alır, bölgenin çoğunluğu Rusya ve Ukrayna arasında bölgesel bir anlaşmazlık konusudur. Rusya'nın federal bölümlerine göre, Rusya Federasyonu'nun bölümleri (Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri) yarımadada yer alır. Ukrayna'nın idari bölümlerine göre Ukrayna'nın bölümleri (Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol Özel statülü şehri) yarımadada yer alır.
  2. ^ "Kırım Tatarları sürgünü kurbanları Akmescit'te anıldı". TRT Haber. 18 Mayıs 2015. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  3. ^ "Kırım'da 8 Tatar gözaltına alındı". Anadolu Ajansı. 11 Haziran 2019. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  4. ^ Aydıngün, Ayşegül; Aydıngün, İsmail (2004). Kırım Tatarlarının Vatana Dönüşü. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. ss. 4, 102. 
  5. ^ Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 2. Cilt. Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü. 1998. s. 186. 
  6. ^ "T.C. Kiev Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. 
  7. ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. 
  8. ^ "İzmir Büyükşehir Belediyesi "İzmir'in Kardeş Kentleri"". 11 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. 
  9. ^ "Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği". 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. 
  10. ^ "Akmescit iklim verileri" (Rusça). Hava durumu ve İklim (Погода и климат). Erişim tarihi: 14 Aralık 2019. 
  11. ^ "İzmir'in kardeş kentleri". 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
  12. ^ "Eskişehir'in kardeş kentleri". 17 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Eskişehir Tepebaşı Belediyesi. 29 Aralık 2012 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bahçesaray, Kırım</span>

Bahçesaray. Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında bulunan bir şehir. Kırım Hanlığı'nın başşehri. Doğusunda küçük bir şerit halinde Karadeniz'e kıyısı olan şehir; günümüzde Kırım Dağları'nın çevresindeki Çürüksü Deresi vadisinde, Simferepol-Sivastopol demiryolu üzerinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Gözleve</span>

Gözleve, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

Rayon, Sovyetler Birliği'nden kalma bir yönetim birimidir:

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

Ahmet Özenbaşlı, Kırım Tatar Milli Fırka hareketi önderlerinden, siyaset ve fikir adamı. Bahçesaray'da, ünlü medeniyet erbabı, kültür adamı Seyit Abdullah Özenbaşlı'nın ailesinde doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu</span>

Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu,, Kırım Tatarı siyasetçi ve aktivist. 1998'den beri Ukrayna Yüksek Şurası üyesidir ve kurulduğu tarih olan 1991'den 2013'e kadar Kırım Tatar Millî Meclisi'nde başkanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Türkiye-Ukrayna ilişkileri, Türkiye ile Ukrayna'nın süregelen uluslararası politikalarını içerir. Türkiye ile Ukrayna'nın tarih boyunca tarihî, coğrafî ve kültürel yakınlıkları oldu. İki ülke arası diplomatik ilişkiler 1990'larda Türkiye'nin, Ukrayna'nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olmasıyla başladı. Türkiye'nin Kiev'de büyükelçiliği, Odessa'da konsolosluğu vardır. Ukrayna'nın Ankara'da büyükelçiliği, İstanbul'da konsolosluğu vardır. Türkiye NATO'ya tam üye, Ukrayna ise NATO adayıdır. İki ülke Karadeniz Donanma İş Birliği Görev Grubu ve KEİ üyeleridir. Ukrayna Avrupa Birliği'ne üye değildir. Türkiye ise AB'ye aday ülke konumundadır. Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkilerde Kırım Tatarları'nın da önemli bir rolü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Cumhuriyeti</span> Ukrayna yasalarına göre Kırım Anayasası tarafından yönetilen özerk bir cumhuriyet

Kırım Özerk Cumhuriyeti,, Ukrayna'nın özerk cumhuriyeti. Sovyetler Birliği döneminde varlık gösteren Kırım Oblastı ile aynı sınırlara sahiptir. Kırım Oblastı 1954'te Rusya SFSC'den Ukrayna SSC'ye geçti. 20 Ocak 1991'deki referandumdan sonra Ukrayna SSC içerisinde bir özerk cumhuriyet hâlini aldı. Sovyetler Birliği dağıldığında ve Ukrayna bağımsızlığını elde ettiğinde, Kırım yeni kurulan Ukrayna'nın parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Sudak</span>

Sudak ; Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde Yalta'nın 120 km kuzeydoğusunda, Karadeniz kıyısında tarihi bir sahil kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım</span> Karadenizdeki bir yarımada

Kırım, Doğu Avrupa'da, Karadeniz'in kuzey kıyısında yer alan ve Karadeniz ile Azak Denizi tarafından çevrelenen Ukrayna’da bulunan bir yarımada. Ukrayna'nın Herson Oblastı'nın güneyinde ve Rusya'nın Kuban bölgesinin batısında bulunmaktadır. Perekop Kıstağı ile Herson Oblastı'na bağlanmaktadır ve Kerç Boğazı ile Kuban'dan ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kebir Camii</span>

Kebir Camii, Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin tarihi adıyla Akmescit, günümüzdeki adıyla Simferopol şehrinde bulunan 16. yüzyıldan kalma tarihi cami. Kırım'ın ana camisi olarak kabul edilir. Bu camide Müftünün ikametgâhı ve Kırım Müslümanlarının dini yönetimi bulunur. Cami Kurçatov Caddesi üzerinde yer almaktadır. Akmescit'teki en eski ve en önemli mimari yapılardan biridir. Kebir Camii, Ukrayna'nın kültürel mirasının bir anıtı statüsüne sahiptir.

Refat Appazov Kırım Tatarı asıllı Ukraynalı bilim insanı, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları</span> Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

İslam, Ukrayna'daki dördüncü en büyük din olup, nüfusun %0,6 -%0,9'unu temsil etmektedir. Dinin Ukrayna'da 15. yüzyılda Kırım Hanlığı'nın kuruluşuna kadar uzanan uzun bir tarihi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Troleybüsü</span>

Kırım Troleybüs Hattı Kırım'da dünyanın en uzun troleybüs hattıdır. Kırım'ın başkenti Simferopol ile Karadeniz kıyısındaki Yalta kenti arasında 86 kilometre uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım tarihi</span>

Kırım Tarihi - Kırım'ın geçmişi.